جواب فعالیت درس دهم تاریخ دهم انسانی - همیار آموزش

جواب فعالیت و پرسش نمونه درس ۱۰ تاریخ یازدهم

جواب فعالیت های صفحه ۹۲، ۹۳، ۹۳، ۹۵، ۹۷، ۹۸، ۹۸، تاریخ دهم / گام به گام تاریخ دهم / درس ۱۰ :: اشکانیان و ساسانیان

جواب فعالیت ۱ صفحه ۹۲ تاریخ دهم انسانی

با توجه به مطالب درس، توضیح دهید که تغییر پایتخت‌های اشکانی چه ارتباطی با رویدادها و تحولات سیاسی و نظامی داشته است؟
جواب: با توجه به خاستگاه اولیه اشکانیان در شرق، اولین مرکز استقرار اشکانیان در سال ۲۵۰ ق.م نسا و با گسترش مرزها به طرف غرب شهر دارا و به ترتیب شهر هکاتوم  پلیس و بعدها سلوکیه در نزدیکی بغداد قرار گرفت. دلیل انتخاب سلوکیه قرار داشتن در قلب بین النهرین به سبب وجود پایگاه اولیه تمدنی یا مرکز یا دنیای باستان بوده است .

جواب فعالیت صفحه ۹۳ تاریخ دهم انسانی

با مقایسه نقشه‌های قلمرو هخامنشیان و اشکانیان، بگویید: محدوده جغرافیایی سلسله‌های مذکور چه تفاوت‌هایی دارند؟
جواب: قلمرو هخامنشیان در مقایسه با قلمرو اشکانیان بسیار گسترده‌ تر بود و شامل مناطقی در آفریقا (مصر) و آسیای صغیر تا مرزهای یونان و از طرف غرب نیز افغانستان و بخش‌هایی از پاکستان کنونی را در بر می‌گرفت. مناطق بین‌النهرین، سوریه و فینیقیه نیز جزء این قلمرو بزرگ بود در حالی که قلمرو اشکانیان محدود به فلات ایران و قسمت‌ هایی از بین‌النهرین شده و همچنین سوریه، مصر و فینیقیه نیز از قلمرو اشکانیان خارج بود.

جواب فعالیت ۳ صفحه ۹۳ تاریخ دهم انسانی

با استفاده از نقشه‌های تاریخی و با راهنمایی دبیر محترم، درباره پایتخت‌های ایران از زمان هخامنشیان تا پایان دوره ساسانیان و تغییر مکان آنها، با هم گفت‌و‌گو کنید.
جواب: به دلیل پیشینه تمدنی درخشان این منطقه و اینکه بسیاری از مسیرهای ارتباطی فلات ایران به سمت غرب آسیای صغیر، سوریه و شمال آفریقا از این منطقه می‌گذشت. همچنین مراکز بزرگ اقتصادی و بازرگانی و کشاورزی در شهرهایی مانند بابل وجود داشت.

جواب فعالیت ۴ صفحه ۹۵ تاریخ دهم انسانی

نقشه‌های قلمرو ساسانیان و هخامنشیان را با یکدیگر مقایسه کنید، و بگویید از نظر وسعت چه تفاوتی با هم دارند؟
جواب: قلمروهای هخامنشیان بسیار گسترده‌تر از ساسانیان بوده است تا جایی که دریای سرخ و دریای سیاه و مدیترانه هم جزئی از قلمرو هخامنشیان به شمار می‌رفت، اما قلمرو امپراتوری ساسانی از طرف غرب به بین‌النهرین می‌رسید و بخش‌های آسیای صغیر، سوریه و مصر را در بر نمی‌گرفت.

جواب فعالیت ۵ صفحه ۹۷ تاریخ دهم انسانی

الف- به نظر شما، مطالب این سنگ نوشته چه اهمیت و ارزشی برای مورّخان و پژوهشگران دارد؟
جواب: به عنوان یکی از مهم ترین منبع نوشتاری ایرانی دوره ساسانی به شمار می رود و تاریخ سیاسی این دوره را بیان می کند. این سنگ نوشته بسیاری از کارهای شاپور اول را بیان می کند و نشانه هایی از تشکیلات اداری و دیوانی و همچنین حدود متصرفات شاپور اول را به دست میدهد. علاوه بر این از نظر آشنایی با اسامی مکان و نام های خاص روزگار ساسانی بسیار مفید است

ب- محتوای این سنگ نوشته در کدام گروه از منابع تاریخی (دست اوّل یا دست دوم) طبقه‌بندی می‌شود؟ چرا؟ 
جواب: محتوای این سنگ نوشته در ردیف منابع دست اول می باشد. زیرا این گزارش توسط خود شاپور یکم در همان زمان به نگارش در آمده است.

جواب فعالیت ۶ صفحه ۹۸ تاریخ دهم انسانی

الف- با راهنمایی دبیر محترم و با توجه به مطالبی که در در‌س‌های ۹ و ۱۰ خواند‌ه‌اید، درباره قدرت سیاسی  نظامی ایران در دوران ساسانیان در جهانِ آن روز، گفت وگو نمایید.
جواب: نظام حکومتی متمرکز ساسانی، دارای قدرت نظامی و ایدنولوژیک فوق العاده ای بود. دوام زمانی حکومت و برخورداری از ثروت و قدرت و تسلط بر بخش های شرقی و غربی حکومت فرا مرزی خودش، قدرت و استیلای سیاسی و نظامی این دولت را افزایش داد.

ب- با استفاده از جدول شاهان ساسانی که دبیر محترم در اختیار شما قرار می‌دهد، نمودار خط زمان سلسله ساسانیان را رسم کنید

پرسش‌های نمونه صفحه ۹۸ تاریخ دهم انسانی

۱- چه عواملی به بروز حرکت‌های استقلال طلبی در مناطق شرقی قلمرو سِلوکیان کمک کرد؟
جواب: آنها از اوایل تشکیل حکومت خود، با جانشینان اسکندر درمصر وارد رقابت و درگیری شدند. از این رو عمده توجه شاهان سلوکی به مناطق غربی قلمرو خودشان بود و بر متصرفات شرقی خویش نظارت و سلطه کامل نداشتند. این مسئله سبب شد که به تدریج افراد یا خاندانهایی در نواحی شمال  شرقی فالت ایران قدرت را بدست گیرند و به فکر استقالل از حکومت سلوکیان بیفتند.

۲- موقعیت حکومت اشکانیان در دوران پادشاهی مهرداد یکم و مهرداد دوم را شرح دهید.
جواب: نخستین فرمانروای اشکانی، برای حفظ قلمرو خود، گاهی ناچار به اظهار اطلاعات از سلوکیان بودند، اما مهرداد یکم با تسلط بر مناطق وسیعی در سرتاسر ایران، قدرت و قلمرو حکومت اشکانی را به طور چشم‌گیری افزایش داد. در دوران فرمانروایی او، سلسله اشکانیان از یک حکومت محلی، در شرق فلات ایران به یک پادشاهی قدرتمند تبدیل شد. مهرداد دوم نیز از جمله پادشاهان لایق و با تدبیر اشکانی بود. با فتوحاتی که مهرداد دوم انجام داد، وسعت قلمرو اشکانیان به نهایت خود رسید و پایه‌های قدرت و سلطنت آنان استوار گردید. در روزگار مهرداد دوم، سفیرانی از سوی چین به ایران آمدند و در پی این سفارت‌ها بود که روابط تجاری میان دو کشور با تکمیل جاده ابریشم توسعه پیدا کرد. در دوران همین پادشاه بود که اشکانیان تا رود فرات پیش رفتند و با امپراطوری روم همسایه شدند.

۳- دلایل بروز جنگ‌های پی در پی میان امپراتوری روم و ایران را در دوران اشکانی و ساسانی بررسی نمایید.
جواب: دو کشور بر سر تسلط بر برخی سرزمین های مرزی(بویژه منطقه ارمنستان) با یکدیگر اختلاف و درگیری داشتند. یکی از اهداف رومیان از لشکرکشی پی در پی به ایران، تسلط بر مسیرهای تجاری بود که به هند و چین می رسید. آنها می خواستند به طور مستقیم با این کشورها رابطه تجاری داشته باشند اما شاهان اشکانی و ساسانی با آگاهی از اهمیت و منافعی که این مسیرهای تجاری برای ایران داشت می کوشیدند تا مانع موفقیت رومیان شوند.

۴- حکومت ساسانی در اواخر دوران خود با چه مسائل و مشکلات داخلی مواجه بود؟
جواب: با مشکلاتی شامل اختلاف شدید میان بزرگان و پادشاه مواجه شد. این اختلافات گاه چنان شدت یافت که به برکناری و حتی قتل پادشاه می انجامید. برکناری قباد ، کشتن هرمز چهارم ،کشتن خسروپرویز، آشفتگی سیاسی در درون دربار و سرانجام تضعیف حکومت و کشور از نتایج این اختلافات بود.