جواب درس پانزدهم علوم هشتم - همیار آموزش

جواب فعالیت های درس ۱۵ علوم هشتم

جواب علوم هشتم / در بخش زیر جواب درس ۱۵ علوم هشتم؛ صفحه ۱۳۷ , ۱۳۸ , ۱۳۹ تا ۱۴۰ , ۱۴۱ , ۱۴۲ , ۱۴۳ برای شما کاربران همیار قرار داده شده است. فصل ۱۵: شکست نور

آزمایش کنید صفحه ۱۳۷ علوم هشتم با جواب

هدف آزمایش: بررسی شکست نور در یک تیغه شیشه‌ای
مواد و وسایل: چراغ قوه یا لیزر مدادی، تیغه شیشه‌ای
روش اجرا
۱- تیغه شیشه‌ای را روی سطح میز قرار دهید و باریکه نور را به طور عمود بر یکی از وجوه آن بتابانید. (شکل الف)
۲- با توجه به مسیر باریکه نور پس از عبور از تیغه شیشه‌ای، امتداد باریکه نور را در شکل الف کامل کنید.
جواب: پرتو نوری که به طور عمود به شیشه بتابد به صورت مستقیم بدون انحراف عبور می‌کند.

۳- آزمایش را برای حالتی که مطابق شکل ب تیغه شیشه‌ای اندکی چرخیده است، انجام دهید. با توجّه به نتیجه آزمایش، امتداد باریکه نور را روی شکل ب کامل کنید.
جواب: برای شکست نور باید:
۱- پرتو نور کج یا مایل باشد.
۲- جسم کج یا مایل باشد.

خود را بیازمایید صفحه ۱۳۸ علوم هشتم با جواب

شکل زیر مسیر پرتو نوری را در دو محیط شفاف متفاوت نشان می‌دهد. با ذکر دلیل بیان کنید کدام یک از دو محیط رقیق‌تر است. 
جواب:  محیط شفاف دوم محیط رقیق‌تری است زیرا نور پس از ورود به آن از خط عمود دورتر شده است.
جوابی دیگر: ابتدا بین دو محیط خط عمود رسم می کنیم سپس باید دید که از خط عمود دور شده (محیط دوم رقیق) یا به خط عمود نزدیک شده (محیط دوم غلیظ تر) است ، چون در محیط دوم پرتو از خط عمود دور شده رقیق تر است

فعالیت صفحه ۱۳۸ علوم هشتم با جواب

درون کاسه یا لیوان کدری که روی میز قرار دارد، سکه‌ای بیندازید. یکی از افراد گروه مطابق شکل الف آنقدر از میز دور شود تا بتواند سکه را درست از لبه کاسه ببیند.
سپس از دوست خود بخواهید تا کمی عقب‌تر برود به‌طوری که سکه درون کاسه را نبیند (شکل الف). اکنون به آرامی درون کاسه آب بریزید (شکل ب) تا دوستتان دوباره سکه را ببیند. علت دیده شدن سکه را در گروه خود به بحث بگذارید و نتیجه را به کلاس گزارش کنید.
جواب: نوری که از سکه به سطح آب و هوا می‌رسد شکسته می‌شود و مسیر آن تغییر می‌کند و در امتداد دید ما قرار می‌گیرد، چشم ما امتداد نورهای رسیده‌ٔ سکه را می‌بیند ولی در نقطه‌ای بالاتر از حد واقعی آن.
جوابی دیگر: در حالت اول، یک محیط هوا وجود دارد و شکستی نداریم ولی در حالت دوم نور هنگام خارج شدن از آب (غلیظ) و وارد شدن به هوا (رقیق) می‌شکند و از خط عمود دور می شود بنابراین در اثر شکست نور، سکه بالاتر از جایگاه واقعی خود دیده می شود.(عمق ظاهری سکه کمتر از عمق واقعی آن است.)

آزمایش کنید صفحه ۱۳۹ علوم هشتم با جواب

هدف آزمایش: مسیر نور در منشور
مواد و وسایل: منشور، لیزر مدادی
روش اجرا: منشور را از طرف قاعده مثلثی شکل آن روی میز قرار دهید. لیزر مدادی را روشن کنید و باریکه نور را به‌طور مایل به یکی از وجه‌های آن بتابانید. با توجه به مسیر نور در منشور، امتداد باریکه نور را کامل کنید.
جواب در تصویر زیر:

خود را بیازمایید صفحه ۱۳۹ علوم هشتم با جواب

الف) جاهای خالی را با توجّه به (شکل بالا) و پدیده شکست نور پرکنید.
باریکه نور هنگام ورود از هوا به منشور، طوری شکسته می‌شود که به خط عمود …نزدیک… شود. همچنین هنگام خروج باریکه نور از منشور به هوا، طوری شکسته می‌شود که از خط عمود …دور… شود.

فعالیت صفحه ۱۳۹ و ۱۴۰ علوم هشتم با جواب

الف) باریکه نوری که توسط چراغ قوه تشکیل داده‌اید به یک وجه منشور بتابانید. در طرف دیگر منشور، پرده یا یک ورق کاغذ سفید را در مسیر نور خروجی از منشور قرار دهید (مطابق شکل زیر). نتیجه فعالیت را در گروه خود به بحث بگذارید.
جواب: وقتی نور چراغ قوه به یکی از وجه های منشور تابیده می شود، پس از شکسته شدن در منشور به هفت رنگ خود تجزیه می‌شود
ب) ظرف نسبتاً بزرگی را مطابق (شکل زیر) از آب پر کنید و آن را مقابل نور مستقیم آفتاب قرار دهید؛ سپس یک آینه تخت را به طور کج درون آب قرار دهید. در این حالت قسمتی از آب که جلوی آینه قرار دارد، مانند یک منشور عمل می‌کند. ظرف را آن قدر جابه‌جا کنید تا طیف نور خورشید روی یک مقوای سفید رنگ تشکیل شود.
جواب: نور سفید خورشید پس از برخورد با قسمتی از آب که جلوی آینه قرار دارد پاشیده می‌شود و نورهای رنگی آن روی مقوای سفید یا دیوار مشاهده‌ می‌شود که به ترتیب شامل: قرمز، زرد، سبز، آبی، نیلی و بنفش است.

فکر کنید صفحه ۱۴۰ علوم هشتم با جواب

در پاشندگی نور سفید توسط منشور، کدام یک از رنگ‌های نور، بیشتر و کدام یک کمتر شکسته شده است؟
جواب: بنفش بیشترین و قرمز کم ترین شکست را داشته است

آزمایش کنید صفحه ۱۴۱ و ۱۴۲ علوم هشتم با جواب

هدف آزمایش: یافتن کانون و فاصله کانونی عدسی همگرا (ذره‌بین)
مواد و وسایل: عدسی همگرا، یک تکه مقوا و خط کش
روش اجرا
۱- ذره بین را مقابل نور مستقیم خورشید بگیرید.
۲- مقوا را روی زمین قرار دهید و ذره‌بین را به آرامی جابه‌جا کنید. هنگامی که لکه نورانی در سطح مقوا به کوچک‌ترین اندازه خود رسید، ذره‌بین را ثابت نگه دارید. (شکل زیر)
۳- محل تشکیل لکه روشن را کانون عدسی همگرا می‌نامند. در این حالت فاصله بین وسط ذره‌بین تا مقوا را به کمک خط‌کش اندازه بگیرید. این فاصله را، فاصله کانونی عدسی می‌گویند.
جواب: به فاصله کانون عدسی تا عدسی، فاصله کانونی می‌گویند
جوابی دیگر: فاصله کانونی عدسی را با حرف f نشان می‌دهند. چون از هر دو طرف می‌توان به عدسی نور تاباند. پس هر عدسی دارای دو کانون و دو فاصله کانونی است که با هم برابرند. فاصله کانونی ۳۰ سانتی متر است.

فکر کنید صفحه ۱۴۲ علوم هشتم با جواب

با توجه به چگونگی شکست نور در منشور، دریافت خود را از شکل‌های (الف) و شکل (ب) بیان کنید.
جواب: هر عدسی از کنار هم قرار گرفتن دو منشور تشکیل می‌شود که اگر از قاعده به هم بچسبند عدسی محدب یا همگرا و اگر از سمت راس به هم بچسبند عدسی مقعر یا واگرا تشکیل می‌شود
جوابی دیگر: اگر دو منشور را از وجه زیرین به هم بچسبانیم و سطح آن را خمیده تراش دهیم دو عدد منشور مانند یک عدد عدسی همگرا عمل می‌کنند و می‌توانند جهت پرتوهای نور را تغییر دهند. ولی اگر دو منشور را از رأس به هم چسبانده باشیم و تراش دهیم دو منشور مانند عدسی واگرا عمل می‌کنند.

خود را بیازمایید صفحه ۱۴۳ علوم هشتم با جواب

شکل زیر دو عدسی همگرا و واگرا را نشان می‌دهد که یک دسته پرتو موازی نور به آنها تابیده شده است. با توجه به شیوه شکست نور، دلیل نام‌گذاری همگرا و واگرا بودن این عدسی‌ها را توضیح دهید.
مطابق شکل پرتوهای نور هنگام خروج از عدسی همگرا در یک نقطه به نام کانون متمرکز شده یعنی به هم نزدیک می‌شوند (همگرا) در عدسی واگرا پرتوهای تابش پس از شکست و عبور از عدسی از هم دور می‌شوند (یعنی واگرا)

فعالیت صفحه ۱۴۳ علوم هشتم با جواب

یک عدسی واگرا را در فاصله‌های مختلف از یک جسم بگیرید. با توجّه به ویژگی‌های تصویری که در عدسی واگرا می‌بینید، عبارت زیر را کامل کنید.
تصویر همه اجسام در عدسی واگرا …کوچک‌تر… از جسم و نسبت به جسم …مستقیم… است.