جواب فعالیت های فصل ۳ علوم هفتم - همیار آموزش

گام به گام فصل سوم علوم هفتم

گام به گام علوم هفتم با جواب / فصل ۳: اتم‌ها، الفبای مواد

جواب سوال صفحه ۱۳ علوم هفتم

آب در طبیعت به سه حالت جامد، مایع و بخار یافت می‌شود. این سه حالت ویژگی‌های مختلفی دارند. درحالی که آب، یخ و بخار آب، یک نوع ماده‌اند، چرا رفتار یخ با آب و بخار آب تفاوت دارد؟
جواب: چون در حالت جامد ربایش مولکولهای آب بیشتر است و جنبش کم تری دارند

جواب فعالیت صفحه ۱۴ علوم هفتم

فهرستی از موادی را که می‌شناسید، تهیّه، و درباره آن در کلاس گفت‌وگو کنید. آب، چوب، پلاستیک، شیشه، فلز، پارچه، سنگ، نفت خام، کاغذ، پشم و …
نمک خوراکی: ترکیب و خالص
نفت خام: مخلوط
ماسه سنگ: مخلوط
آهن فلز: خالص

۱- چه تعداد ماده دیگر می‌شود به فهرست شما اضافه کرد؟
جواب: خیلی زیاد، مواد موجود در جهان زیاد هستند.

۲- تصور کنید که هیچ یک از این مواد را در اختیار نداشته باشید؛ در این صورت زندگی چگونه خواهد بود؟
جواب: زندگی بدون مواد مختلف امکان پذیر نبود

جواب تصاویر صفحه ۱۴ و ۱۵ علوم هفتم

جواب اطلاعات جمع‌آوری کنید صفحه ۱۵ علوم هفتم

در یک فعّالیت گروهی درباره کاربردهای چند ماده پرمصرف در زندگی روزانه تحقیق و نتیجه را به صورت یک روزنامه دیواری به کلاس ارائه دهید.
کاربردهای آب:
آب یکی از ضروری‌ترین مواد برای زندگی انسان است. از آب برای آشامیدن، شستشو، پخت و پز، کشاورزی، صنعت و … استفاده می‌شود.
کاربردهای نمک:
نمک یکی از مواد معدنی ضروری برای بدن انسان است. از نمک برای طعم‌دار کردن غذاها، تهیه مواد غذایی، حفظ مواد غذایی، تصفیه آب و … استفاده می‌شود.
کاربردهای آرد:
آرد از آسیاب کردن غلات تهیه می‌شود و از آن برای تهیه انواع نان، شیرینی، پاستا و … استفاده می‌شود.
کاربردهای روغن:
روغن از چربی‌های گیاهی یا حیوانی تهیه می‌شود و از آن برای پخت و پز، سس‌ها، محصولات آرایشی و بهداشتی و … استفاده می‌شود.
کاربردهای شکر:
شکر یک کربوهیدرات ساده است که از آن برای شیرین کردن غذاها و نوشیدنی‌ها، تولید مواد غذایی و … استفاده می‌شود.
کاربردهای چای:
چای یک نوشیدنی محبوب است که از برگ‌های گیاه چای تهیه می‌شود. از چای برای رفع خستگی، بهبود عملکرد مغز و … استفاده می‌شود.
کاربردهای قهوه:
قهوه یک نوشیدنی محبوب دیگر است که از دانه‌های گیاه قهوه تهیه می‌شود. از قهوه برای افزایش هوشیاری، بهبود عملکرد قلب و … استفاده می‌شود.
کاربردهای پلاستیک:
پلاستیک یک ماده مصنوعی است که در بسیاری از صنایع از آن استفاده می‌شود. از پلاستیک برای ساخت ظروف، اسباب‌بازی‌ها، لوازم خانگی، تجهیزات پزشکی و … استفاده می‌شود.

جواب فعالیت صفحه ۱۵ علوم هفتم

الف) با دقت به شکل زیر نگاه کنید و درباره برداشت خود از این شکل در کلاس گفت‌وگو کنید.

جواب: دانشمند سمت راست معتقد است که ماده ذرات ریز و مشخصی دارد، اما دانشمند سمت چپ معتقد است که ماده را می‌توان به طور نامحدود تقسیم کرد.

ب) هر یک از این دو نفر درباره ماده و ذره‌های ریزتر تشکیل دهنده آن تصوّراتی دارند. شما چه فکر می‌کنید؟
جواب: ماده از کنار هم قرار گرفتن تکه های بزرگ بوجود می آید و قابل مشاهده اند ؛ ماده از ذرات بسیار کوچکی که با چشم دیده نمی شوند ساخته شده

جواب فعالیت صفحه ۱۶ علوم هفتم

۱- چند حبه قند کوچک روی پارچه قرار دهید. آنها را با ضربه زدن به چند تکه ریز تبدیل کنید. این کار را آن قدر ادامه دهید تا پودر قند به دست آید.
۲- همه پودر قند را در یک لیوان بریزید و آن را هم بزنید تا حل شود.
۳- آیا مطمئنید که تمام ذره‌های قند را برداشته‌اید؟ (درستی پاسخ خود را به کمک یک ذره‌بین بررسی کنید).
جواب: خیر همیشه ذرات ریزی از قند باقی می ماند

۴- آیا ذره‌های قند در آب قابل دیدن‌اند؟
جواب: خیر
آیا آنها داخل لیوان وجود دارند یا از بین رفته‌اند؟ (آزمایشی برای بررسی ادعای خود پیشنهاد کنید.)
جواب: وجود دارند ولی با چشم قابل مشاهده نیستند

جواب فکر کنید صفحه ۱۶ علوم هفتم

همان‌طور که می‌دانید، بخار آب موجود در هوای اتاق را نمی‌بینیم؛ اما، می‌دانیم که بخار آب در هوای اتاق وجود دارد. آزمایشی پیشنهاد کنید که وجود آن را نشان دهد.
جواب: در یک لیوان فلزی مقداری یخ می اندازیم . مشاهده می کنیم روی جداره ی خارجی لیوان قطرات آب جمع می شود و همان بخار موجود در هوا است.

جواب فعالیت صفحه ۱۷ علوم هفتم

۱- برای این فعّالیت، مسابقه زیر را انجام دهید.
الف) ابتدا به گروه‌های مختلف تقسیم شوید. هرگروه با ابزار داده شده، پنج گلوله خمیری طوری درست کند که یکی از گلوله‌ها بدون هسته و چهارتای دیگر دارای هسته باشند. دقت کنید که جنس هسته‌ها متفاوت باشند. ب) گلوله‌ها را شماره گذاری و مشخصات هر یک را برای خود یادداشت کنید.
پ) هرگروه، گلوله‌های خود را با گروه دیگر مبادله کند و از آن گروه بخواهد که به کمک ابزار موجود و با چند آزمایش، ساختار و درون گلوله‌ها را پیش‌بینی کند.
ت) در پایان از گروه همکار خود بخواهید میزان درستی پاسخ‌های شما را مشخص کند.

۲- گلوله‌ها را مانند شکل با یک چاقو دو قسمت کنید و ساختار آنها و جنس هسته‌ها را با مشاهده مستقیم، مشخص و یادداشت کنید.
– پاسخ‌های قبلی خود را که از راه مشاهده غیر مستقیم به دست آورده بودید با این مشاهدات مقایسه کنید.
جواب: ابتدا خلال را از وسط گلوله ها عبور می دهیم درصورت عبور خلال از داخل گلوله نتیجه می گیریم گلوله هسته ندارد به کمک سیم و لامپ و باتری یک مدار درست می کنیم و گلوله های هسته دار را از طریق سوراخ های ی که توسط خلال ایجاد شده در مدار قرار می دهیم اگر رسانا باشد لامپ روشن می شود گلوله های ی که هسته فلزی دارند را به آهن ربا نزدیک می کنیم درصورت جذب می فهمیم جنس هسته از آهن است گلوله های ی که رسانا نباشند هسته شیشه ای یا چوبی دارند که گلوله با هسته چوبی سبک تر است

جواب سوال صفحه ۱۸ علوم هفتم

حال به نظر شما آیا رنگ، اندازه، جرم، میزان رسانایی الکتریکی، میزان رسانایی گرمایی و چگالی عنصرها با یکدیگر برابر است؟
جواب: خیر همین تفاوت ها باعث تنوع مواد در طبیعت می شود و ما از آنها استفاده های گوناگون می کنیم

جواب آزمایش کنید صفحه ۱۸ علوم هفتم

۱- مقداری کربن (زغال)، گوگرد، یک تکه سیم مسی و یک میخ آهنی بردارید. ویژگی ظاهری این عنصرها را یادداشت کنید؛ سپس با یک چکش روی آنها ضربه بزنید. مشاهدات خود را بنویسید.
جواب: کربن سیاه و گوگرد زرد و هردو شکننده اند ، مس قرمز و آهن خاکستری است و هر دو قابلیت خم شدن دارند و نمی شکنند

۲- یک مدار الکتریکی مطابق شکل زیر درست کنید و با استفاده از آن، رسانایی الکتریکی میخ آهنی، پوش‌برگ (فویل) آلومینیمی، گوگرد و زغال را بررسی کنید. مشاهدات خود را بنویسید. 
جواب: از این مشاهدات نتیجه می‌شود میخ آهنی و فویل آلومینیمی، رسانایی الکتریکی بالایی دارند،
اما گوگرد نارسانا است و رسانایی الکتریکی کربن کم است.

جواب فکر کنید صفحه ۱۹ علوم هفتم

دانش آموزی با استفاده از نتایج آزمایش‌های بالا، برخی از ویژگی‌های مواد را در دو گروه جداگانه در جدول زیر نوشته است.

گروه (۱)	گروه (۲)
سطح براق دارند.	سطح براق ندارند.
اغلب در آب فرو می‌روند	اغلب روی آب شناور می‌مانند
رسانا هستند.	نارسانا (به استثنای کربن)
چکش خوارند	شکننده اند

الف) جدول را کامل کنید.
ب) برای هر یک از گروه‌ها یک عنوان انتخاب کنید. 
جواب: گروه (۱): رسانا / گروه (۲): نارسانا
پ) اگر بخواهید عنوان فلز و نافلز را به گروه‌های بالا نسبت دهید، کدام واژه را به گروه (۱) و کدام را به گروه (۲) نسبت می‌دهید. 
جواب: گروه (۱): فلز /  گروه (۲): نافلز
ت) عنصرهای زیر را در دو گروه فلز و نافلز طبقه بندی کنید.

«نقره، آلومینیم، طلا، کربن، گاز نیتروژن، گاز اکسیژن، مس، آهن، گوگرد»

 فلزها: نقره، آلومینیم، طلا، مس، آهن
نافلزها: کربن، گاز نیتروژن، گاز اکسیژن، گوگرد

جواب فعالیت صفحه ۲۰ علوم هفتم

۱- باتوجه به شکل‌های زیر به پرسش‌های مطرح شده، پاسخ دهید:

الف) مشخص کنید که هر یک از شکل‌ها نشان دهنده ساختار اتمی کدام یک از مواد زیر است: «عنصر فلز، عنصر نافلز و ترکیب»
شکل ۱: عنصر نافلز یا عنصر مولکولی
شکل ۲: ترکیب
شکل ۳: عنصر فلز

ب) یک تعریف مناسب برای ترکیب ارائه کنید.
جواب: موادی که ذرات سازنده آن از اتم های مختلفی ساخته شده است

۲- پیش‌بینی کنید موادی که مصرف می‌کنیم یا با آنها سروکار داریم، عنصرند یا ترکیب. برای پیش‌بینی خود دلیل بیاورید.
جواب: هر دو چون در اطراف ما مواد زیادی وجود دارد که گروهی عنصر و گروهی ترکیب اند

جواب فکر کنید صفحه ۲۱ علوم هفتم

شکل‌های زیر ساختار اتمی سه عنصر را نشان می‌دهند. با توجه به آنها، چند ویژگی کلی برای عنصرها و اتم‌ها بنویسید.جواب: ۱- اندازه اتم‌های عنصرهای مختلف با هم متفاوت است.
۲- اتم‌های هر عنصر دارای الکترون، پروتون و نوترون است.
۳- همه اتم‌ها هسته دارند.
۴- پروتون‌ها و نوترون‌ها درون هسته و الکترون‌ها در اطراف هسته قرار دارند.
۵- تعداد الکترون‌ها، پروتون‌ها و نوترون‌ها در اتم‌های عناصر مختلف، متفاوت است.
۶- در اتم‌های هر عنصر تعداد الکترون‌ها با تعداد پروتون‌ها برابر است.

جواب آزمایش کنید صفحه ۲۲ علوم هفتم

۵ گرم شکر، آب و هوا را با استفاده از ترازو بردارید. با مشاهده حجم این سه ماده، درستی پاسخ‌های خود را بررسی کنید (برای وزن کردن هوا از توپ والیبال، فوتبال یا بسکتبال استفاده کنید).
جواب: ۵ گرم شکر کمتر از ۵ گرم آب حجم اشغال می‌کند و حجم ۵ گرم آب نیز کمتر از حجم ۵ گرم هوایی است که درون توپ جای گرفته (حجم ۵ گرم هوا برابر با حجم توپ است). بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که ذرات شکر نزدیک‌تر به هم قرار گرفته‌اند و فشرده‌تر هستند. فاصله ذرات آب نسبت به هم بیشتر از ذرات شکر است و ذرات هوا نیز نسبت به ذرات آب، در فاصله بیشتری از هم قرار دارند.

جواب آزمایش کنید صفحه ۲۲ علوم هفتم

۱- ۳/۴ حجم یکی از سرنگ‌ها را از آب و دیگری را از شن پر کنید.
۲- با کشیدن پیستون، داخل سرنگ سوم به همان مقدار هوا وارد کنید.
۳- نوک سرنگ‌ها را با درپوش آن محکم ببندید ( یا در یک چوب پنبه با پلاستیک فرو برید و با خمیر بازی دور آن را محکم ببندید تا تمام درزها گرفته شود).
۴- سرنگ‌ها را با استفاده از گیره محکم ببندید و روی هر کدام، یک وزنه با جرم یکسان قرار دهید (یا با کف دست سرنگ را به سمت پایین فشار دهید).
۵- مشاهدات خود را بنویسید. از این مشاهدات چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟
جواب: مشاهده می‌شود که حجم هوای داخل سرنگ کم می‌شود اما حجم شن و حجم آب تغییر نمی‌کند. از این آزمایش نتیجه می‌گیریم که می‌توان یک گاز را به راحتی متراکم کرد و حجم آن را کاهش داد اما نمی‌توان یک مایع یا جامد را به آسانی متراکم کرد.

جواب گفت‌وگو کنید صفحه ۲۳ علوم هفتم

نمودار ۲ میزان افزایش حجم مقدار یکسانی از چند ماده را در اثر گرم کردن به مقدار یکسان نشان می‌دهد. درباره داده‌های این نمودار در کلاس گفت‌وگو کنید.
جواب: این نمودار بیان می کند که اگر حجم برابر از مواد مختلف را به یک اندازه گرم کنیم منبسط می شوند ولی میزان انبساط آن ها یکسان نیست

جواب آزمایش کنید صفحه ۲۳ علوم هفتم

یک بطری شیشه‌ای بردارید و یک بادکنک را محکم به درِ آن ببندید. حال یک پارچ پلاستیکی را تا نیمه از آب سرد پر کنید و بطری را درون آن قرار دهید؛ سپس پارچ پلاستیکی را تا نیمه از آب داغ پر کنید و دوباره بطری را درون آن قرار دهید. مشاهدات خود را یادداشت کنید.
جواب: بادکنک بزرگ تر می شود زیرا در اثر حرارت جنبش مولکول
ها زیاد و فاصله ی مولکولهای آن زیاد و گاز منبسط شده و جای بیشتری اشغال می کند و فشار بیشتر می شود

جواب فکر کنید صفحه ۲۴ علوم هفتم

شکل الف، وضعیت ذره‌های هوای درون بطری را هنگامی که در آب سرد قرار دارد، نشان می‌دهد. با توجه به آنچه آموختید، وضعیت ذره‌های هوای درون بطری را، هنگامی که در آب داغ قرار دارد (شکل ب) رسم کنید. پاسخ خود را توضیح دهید.جواب: ذره های هوای درون بطری هنگامی که در آب سرد قرار دارد فاصله کمی نسبت به هم دارند. هنگامی که بطری درون آب داغ قرار می‌گیرد ذره‌های هوا جنبش بیشتری پیدا می‌کنند و فاصله آنها بیشتر می‌شود. بنابراین فضای داخل بطری و بادکنک را پر می‌کند و باعث باد شدن بادکنک می‌شوند.

منبع: فصل ۳ علوم هفتم

در بخش بالا از سایت همیار برای شما ، جواب فعالیت های فصل ۳ علوم هفتم را قرار دادیم پیشنهاد میشود برای بخش بعدی از جواب فعالیت های درس ۴ علوم هفتم و برای بخش قبلی از جواب فعالیت های دوم علوم هفتم استفاده نمایید. همچنین میتوانید از سوالات درس ۳ علوم هفتم نیز دیدن فرمایید.