جواب درس ۵ فلسفه یازدهم؛ صفحه ۳۹ ، ۴۲ - همیار آموزش

جواب درس پنجم فلسفه یازدهم رشته انسانی

گام به گام فلسفه یازدهم / درس پنجم فصل اول : زندگی بر اساس اندیشه

جواب اندیشه صفحه ۳۹ درس پنجم فلسفه یازدهم

در رفتار و گفتار سقراط بیندیشید و به سوال های زیر پاسخ دهید:

۱ چرا سقراط وظیفه خود می دانست که درباره مسائل اساسی زندگی با مردم صحبت کند؟ آیا مردم از او چنین درخواستی کرده بودند؟
پاسخ: خیر مردم چنین درخواستی از سقراط نکرده بودند اما سقراط می گفت این رسالتی است که خداوند با نداهای غیبی و در رویاها برعهده من نهاده است.

۲ -سقراط، این وظیفه خود را با چه روشی انجام می داد؟
پاسخ: سقراط روش بحث ثابتی داشت. مفهومی از مفاهیم را که در زندگی اهمیت حیاتی دارد بر می‌گزید و درباره‌اش پرسش می‌کرد و با توجه به پاسخ مخاطب پرسش دیگری را مطرح می‌کرد به طوری که پاسخ دهنده را به حقیقت می‌رساند. این روشِ بحث و گفت‌وگویی که سقراط به کار می‌برد به تدریج به روش سقراطی شهرت یافت.

۳- مخالفان اصلی سقراط چه کسانی بودند؟
پاسخ: سوفسطائیان و پیروان آن ها

۴- با توجه به آنچه تا اینجا درباره سقراط بیان شد، آیا می توان برخی از اصول فکری سقراط را به دست آورد؟ درباره فضیلت و ثروت، عقل و جهل و… ؟
پاسخ:
– برتری فضیلت بر ثروت
– فداکاری در راه حقیقت
– تحمّل رنج برای آگاهی مردم
– مبارزه با جهل و نادانی
– احساس تواضع در برابر علم و دانایی

جواب اندیشه صفحه ۴۲ درس پنجم فلسفه یازدهم

سقراط الگویی از یک فیلسوف است که براساس فلسفه اش زندگی کرده و در راه پایبندی به آن جان خود را فدا نموده است. در این قسمت می خواهیم در گفتار و رفتار این فیلسوف بزرگ تامل کرده و آن اصول فلسفی را که وی با آنها زندگی کرده، استخراج نماییم:

۱ -چرا شاکیان، سقراط را متهم به بی دینی و انکار خدا می کردند؟ آیا واقعا او اعتقادی به خدا نداشت؟
پاسخ: زیرا دیدگاه سقراط با دیدگاه شاکیان در مورد خداوند یکسان نبود. سقراط حقیقتا به خدا اعتقاد داشت و حتی معتقد بود که سروش معبد دلفی از جانب خداوند برای او پیغام هایی می آورد تا با مردم در میان بگذارد. او به مغالطه و فریب و زیر پا گذاشتن ارزش های اخلاقی اعتراض داشت و از مردم می خواست که به خدای برتر که همه چیز را می داند، ایمان داشته باشند و بار دیگر فضیلت های اخلاقی را زنده کنند.

۲-آیا می توان با تامل در سخنان وی در دادگاه، برخی دیگر از اندیشه های سقراط را به دست آورد؟ مثلا درباره خدا، مرگ و…؟
پاسخ: بله-میتوان گفت سقراط به خدای یگانه ایمان داشت.سقراط با وجود آنکه بسیار می دانست اما در برابر علم و دانایی متواضع بود و در حقیقت دانای مطلق را خداوند میدانست و خود را دوستدار دانای مطلق می دانست نه صاحب دانایی-سقراط به جهان پس از مرگ اعتقاد داشت.

۳- چرا سقراط دانایی را در اقرار به نادانی می دانست؟ آیا میان « چیزی نمی دانم » سقراط با « چیزی نمی دانیم» سوفسطائیان تفاوتی هست؟
پاسخ: از نظر سقراط و هر انسان خردمندی ندانستن یک عیب محسوب میشود. او حقیقتاً عاشق دانایی بود و بزرگترین کار سقراط مبارزه با جهل و نادانی بود. او معتقد بود سوفیست ها مردم را در نادانی نگه میدارند. سقراط یکی از رسالت های خود را مبارزه با مدعیان دانش میدانست و با آنان بحث میکرد تا ثابت کند که آنها از دانش واقعی برخوردار نیستند. نمیدانم سقراط در واقع مقدمه دانایی بود و امکان شناخت را انکار نمی کرد و انسان را به تامل در خویشتن برانگیخت تا به این باور که (با قدرت تعقل و تفکر می توان به تشخیص صحیح از ناصحیح و دریافت حقیقت دست یافت)برسند.اما نمیدانم سوفسطاییان یعنی نمیتوانم بدانم و بیانگر جهل و نادانی و انکار شناخت بود.

۴ -وقتی به زندگی سقراط و رفتار او در مقابل دیگران نگاه می کنیم، کدام اصول اخلاقی را در رفتار وی می توانیم مشاهده کنیم؟
پاسخ:
– برتری فضیلت بر ثروت
– فداکاری در راه حقیقت
– تحمل رنچ برای آگاهی مردم
– نترسیدن از مرگ احساس تواضع در برابر