جواب فصل ۳ آزمایشگاه علوم یازدهم - همیار آموزش

جواب پرسش های فصل سوم آزمایشگاه یازدهم

گام به گام آزمایشگاه علوم تجربی یازدهم / فصل سوم :: آزمایش های دستور عملی

جواب سوالات صفحه ۳۷ و ۴۱ آزمایشگاه یازدهم

۱- از یک زمین ماسه ای، نمونه ای خاک ماسه ای تهیه کنید.
۲- خاک را گرما دهید تا کاملاً خشک شود.
۳- در یک استوانه مدرج ۲۰۰ میلی لیتری، تا نیمه خاک ماسه ای بریزید. مقداردقیق حجم آن را یادداشت کنید (حجم کل).
۴- یک استوانه مدرج ۱۰۰ میلی لیتری را از آب پر کنید. سپس از این آب در استوانه حاوی خاک ماسه ای، آن قدر آب بریزید تا فضاهای خالی خاک، به طور کامل از آب پر شود و آب هم سطح خاک قرار گیرد.
۵- حجم آب مصرفی را حساب کنید. (این حجم با حجم فضاهای خالی برابر است).
۶- با استفاده از رابطه ی زیر، درصد تخلخل خاک را تعیین کنید.

۷- همین آزمایش را با خاک رس انجام دهید. (لازم به ذکر است با توجه به نفوذپذیری بسیار کم رس و طولانی شدن نفوذ آب، توصیه می شود مقدار خاک رس را کم انتخاب کنید تا در یک جلسه موفق به انجام آن شوید.)
۸- درصد تخلخل خاک ماسه ای و رسی را با هم مقایسه کنید.
پاسخ: خاک ماسه ای بیشتر است

جواب پرسش صفحه ۴۱ آزمایشگاه یازدهم

با توجه به تخلخل و نفوذپذیری زمین های ماسه ای و رسی، از نظر مکان یابی شهری، به پرسش های زیر پاسخ دهید:
۱- کدام زمین برای تشکیل آب خوان، مناسب تر است؟ دلیل خود را توضیح دهید.
پاسخ:  زمین های ماسه ای چون تخلخل و نفوذ پذیری زمین های ماسه ای بیشتر از زمین های رسی است و آب براحتی به لایه های داخلی نفوذ کرده تا به لایه های نفوذ ناپذیر برسد و آبخوان تشکیل می شود.
۲- از نظر دفع فاضلاب شهری، کدام یک مناسب تر است؟ دلیل خود را توضیح دهید.
پاسخ:  ماسه ای .
وقتی فاضلاب در زمین تخلیه شد تصفیه آن با نفوذ در خاک و صاف شدن از طریق لایه های خاک شروع شده و مواد معلق در خلل و فرج خاک متوقف خواهد شد. اگر تهویه این خلل و فرج به خوبی انجام شود عمل اکسیداسیون مواد متوقف شده در آن ها انجام خواهد گردید، عمل فیزیکی خاک در تصفیه فاضلاب عمدتا به کیفیت خاک مربوط است. خاک های محتوی مواد دانه ای برای تصفیه فاضلاب مناسب ترند، زیرا فضای خالی زیادتری برای صاف شدن فاضلاب دارند، خاکهای سنگین رسی یا خاکهای متراکم هیچگاه برای تصفیه فاضلاب مناسب نیستند.

 

درس دوم :: رسم نیم رخ توپوگرافی

جواب پرسش صفحه ۴۳ آزمایشگاه یازدهم

۱- نقشه توپوگرافی شهرهای واقع در نواحی پرشیب مانند خرم آباد و شهر های واقع در نواحی کم شیب مانند یزد را با هم مقایسه کنید.
پاسخ:  تعداد پستی و بلندی ها و قله ها در خرم آباد بیشتر از یزد می باشد تعداد آب راه های آن نیز بیشتر است
۲- در شکل (۲) کم ترین و بیش ترین ارتفاع با کدام حرف لاتین نشان داده شده است؟
پاسخ:  کمترین E و بیشترین G
۳- در شکل (۲) منحنی آبی رنگ نشان دهنده یک رود است. جهت حرکت رود از کدام جهت به کدام جهت است؟
پاسخ:  از ارتفاع بیشتر به سمت ارتفاع کمتر از شمال نقشه به سمت جنوب

 

درس سوم :: شناسایی کانی های مشابه و هم رنگ

جواب دستور کار صفحه ۴۵ آزمایشگاه یازدهم

۱- ابتدا کانی های کلسیت، باریت، کوارتز بی رنگ (درّکوهی)، فلوئوریت، ژیپس را روی میز آزمایش بچینید و با استفاده از برچسب، از ۱ تا ۵ شماره گذاری کنید.
۲- با ناخن بر روی پنج کانی بکشید. کانی که بر روی آن اثر خراشیدگی ایجاد شد، کانی ژیپس است.
۳- چهار کانی باقی مانده را برروی شیشه بکشید، کانی که بر روی شیشه اثر خراشیدگی برجای گذاشت، کوارتز است.
۴- چگالی تقریبی، سه کانی باقی مانده را بررسی کنید. کانی که چگالی بیش تری دارد، کانی باریت است.
۵- بر روی دو کانی باقی مانده، دو قطره هیدروکلریک اسید بریزید، کانی که با اسید واکنش داد، کانی کلسیت است.
۶- نام کانی باقی مانده چیست؟
پاسخ: فلوریت
۷- پس از انجام آزمایش، نتایج را در جدول زیر بنویسید.

شماره کانی	نام کانی	دلیل نام گذاری
۱	کلسیت	این کانی با اسید واکنش میدهد و گاز CO۲ خارج می کند
۲	باریت	بیشترین چگالی می باشد
۳	کوارتز	سختی آن زیاد و شیشه را خط می اندازد.
۴	ژیپس	ژیپس با ناخن به آسانی خط بر می دارد و بلور های آن نیز به آسانی ورقه ورقه می شوند
۵	فلوئوریت	آخرین کانی که روش های انجام شده بروی آن بی تاثیر بود

جواب پرسش صفحه ۴۵ آزمایشگاه یازدهم

۱- اگر کانی های فلوئوریت، کوارتز و ژیپس را برروی یک دیگر بسایید کدام یک آسیب بیش تری می بیند و کدام یک آسیب نمی بیند؟
پاسخ: ژیپس بیشترین اسیب وکوارتز اسیب نمی بیند

۲- در صنعت چه استفاده ای از خاصیت سختی مواد مختلف می شود؟ پاسخ:
-برای بریدن مواد
– تهیه مته های حفاری
– تهیه قطعات الکترونیکی

درس چهارم : مشاهده اثرات تغییر فشار اسمزی بر یاخته های گیاهی

جواب دستور کار صفحه ۴۶ آزمایشگاه یازدهم

۱- محلول های ساکاروز با غلظت های ۰/۱، ۰/۴، ۰/۶، ۰/۸ و ۱ مولار بسازید.
۲- از روپوست بیرونی پیاز (که رنگین است) قطعات کوچکی برش دهید.
۳- از محلول های آماده شده ساکاروز در شیشه های ساعت ریخته و در هر کدام قطعه کوچکی از روپوست پیاز قرار دهید و ۱۰ دقیقه صبر کنید.
۴- یک قطره آب در وسط تیغه بریزید، سپس با استفاده از پنس قطعه ای از روپوست پیاز را روی تیغه بگذارید و پس از قرار دادن تیغک روی آن، زیر میکروسکوپ مشاهده کنید. از این نمونه به عنوان شاهد برای کنترل کردن مقدار بخش رنگی قابل مشاهده استفاده کنید.
۵- بعد از ۱۰ دقیقه، قطعات روپوست پیاز را به ترتیب غلظت از محلول های ساکاروز خارج کرده و با میکروسکوپ مشاهده کنید. دقّت کنید برای قرار دادن نمونه روی تیغک از محلول ساکاروزی که در آن قرار داشته، استفاده کنید.
۶- مقدار بخش رنگی هر نمونه را با نمونه شاهد مقایسه کنید.
پاسخ: هر چقدر غلظت ساکارز بیشتر باشد بخش رنگی کوچکتر خواهد شد اندازه واکوئل به علت از دست دادن طولانی مدت آب، بسیار کوچک میشود و در تورژسانس واکوئل کشیده شده و بخش رنگی تمام سلول را پر می کند

جواب پرسش صفحه ۴۷ آزمایشگاه یازدهم

۱- نمایی از آن چه را که با میکروسکوپ مشاهده کردید، رسم کنید.

۲- چرا در این آزمایش از پیاز قرمز استفاده می شود؟
پاسخ: زیرا دارای رنگدانه است و به دلیل جابجا شدن محدوده رنگدانه ها ، محل توزیع رنگ راحت تر برسی میشود.

۳- از مقایسه بخش رنگین نمونه در غلظت های مختلف ساکاروز چه نتیجه ای می گیرید؟
پاسخ: با کم کردن غلظت ساکارز رنگ نمونه ها ، پیاز کم رنگ تر میشود زیرا آب به درون آن نفوذ میکند.

درس ۵ :: بررسی تأثیر عوامل مختلف بر میزان فعالیت آنزیم ها

جواب دستور کار صفحه ۴۸ و ۴۹ آزمایشگاه یازدهم

الف) مرحله اول
۱- هشت لوله آزمایش تمیز را آماده و به دو گروه تقسیم کنید.
۲- در هر یک از لوله های گروه اول، ۵ میلی لیتر شیر و در هر یک از لوله های گروه دوم ۱ میلی لیتر محلول ۰/۵ درصد رِنین بریزید. (هر میلی لیتر حدود ۲۰ قطره است).
۳- چهار بشر آماده کنید. در بشر اول مخلوط آب و یخ، در بشر دوم آب ۲۰ درجه، در بشر سوم آب ۳۷ درجه و در بشر چهارم آب ۸۰ درجه سلسیوس بریزید.
۴- در هر بشر یک لوله از هر گروه قرار دهید. (یک لوله حاوی شیر و یک لوله حاوی رنین در بشر اول و …)
۵- بعد از ۱۰ – ۵ دقیقه، محلول رنین را به لوله شیر نظیر خود اضافه کرده، فوراً مخلوط کنید و زمان را یادداشت کنید.
۶- لخته شدن شیر را در لوله ها در فاصله های زمانی ۱، ۵، ۱۰ و ۳۰ دقیقه به دقت بررسی کنید.
۷- بهترین دما را برای فعالیت رنین مشخص کنید.
پاسخ: نتایج نشان می دهد که دمای بهترین فعالیت رنین حدود ۳۷ درجه سلسیوس است

ب) مرحله دوم
۱- شش لوله آزمایش تمیز را آماده و به دو گروه تقسیم کنید. در لوله های گروه اول به ۰/۲۵، ۰/۵ و ۱ میلی لیتر رنین ۰/۲ درصد بریزید. سپس حجم لوله های شماره ۲ و ۳ را با آب به ۱ میلی لیتر برسانید.
۲- در هر یک از لوله های گروه دوم ۵ میلی لیتر شیر بریزید.
۳- لوله های محتوی شیر و آنزیم را در حمام آب گرم ۴۰ – ۳۷ درجه سلسیوس قرار دهید و بعد از چند دقیقه، هر یک از لوله های شیر را به لوله های آنزیم اضافه کرده و مخلوط کنید.
۴- مدت زمان لازم برای لخته شدن محتوای هر یک از لوله ها را یادداشت کنید.
پاسخ: نتایج نشان می دهد که با افزایش غلظت رنین، زمان لخته شدن شیر کاهش می یابد. در غلظت های پایین تر، زمان لخته شدن شیر بیشتر است و در غلظت های بالاتر، زمان لخته شدن شیر کمتر است.

پ) مرحله سوم
۱- در سه لوله آزمایش به ترتیب ۶، ۸ و ۱۰ میلی لیتر شیر بریزید و حجم لوله های ۱ و ۲ را با آب به ۱۰ میلی لیتر برسانید.
۲- لوله ها را در حمام آب گرم ۴۰ – ۳۷ درجه سلسیوس قرار دهید و بعد از چند دقیقه به هر لوله ۲ میلی لیتر محلول رنین۰/۲ درصد اضافه کنید.
۳- مدت زمان لازم برای لخته شدن محتوای هر یک از لوله ها را یادداشت کنید.
پاسخ: نتایج نشان می دهد که با افزایش حجم شیر، زمان لخته شدن شیر افزایش می یابد. در حجم های کمتر، زمان لخته شدن شیر کمتر است و در حجم های بیشتر، زمان لخته شدن شیر بیشتر است.

جواب پرسش صفحه ۴۹ آزمایشگاه یازدهم

۱- اثر دما، غلظت آنزیم و غلظت پیش ماده روی فعالیت آنزیم چگونه است؟ چرا؟
پاسخ: هر چه دما افزایش می یابد به علت بر خورد بیشتر مولکول های پیش ماده و آنزیم سرعت واکنش بیشتر می شود. ولی چون آنزیم ها دارای ماهیت پروتئینی هستند حرارت های بالا سبب دناتوره شدن و کم شدن فعالیت آنزیم ها می شود با افزایش غلظت انزیم و پیش ماده سرعت زیاد می شود ولی در غلظت هی بالا از پیش ماده سرعت ثابت می شود چون مولکول های انزیم اشباع می شوند
۲- چرا تنظیم دمای بدن از اهمیت خاصی برخوردار است؟
پاسخ: درجه حرارت های بالا باعث اختلال در فعالیت آنزیمهای بدن میشود، آنزیم ها کاتالیزور یا کاتالیزگر هایی هستند که در واکنشهای زیستی مهم درون سلول و در بدن مؤثرند. چون این آنزیم ها در دمای معینی فعالیت دارند و در دمای بالا فعالیت شان متوقف می شوند و متابولیسم سلول دچار اختلال می شود به همین دلیل تب بالا خطرناک است و حفظ دمای بدن از اهمیت زیادی برخوردار است

درس ۶ ::  مشاهده انواع پلاست در یاخته های گیاهی

جواب پرسش صفحه ۵۱ آزمایشگاه یازدهم

۱- چه تفاوتی میان کلروپلاست با انواع کروموپلاست ها مشاهده کردید؟
پاسخ: کلرو پلاست دارای رنگ دانه های قرصی شکل بوده و به علت داشتن کلروفیل سبز هستند و توزیع ان یکنواخت است اما در کروموپلاست دانه های قرمز رنگی مشاهده می شود که تجمع کروموپلاست ها به علت وجود و اکویل های درشت در کنار دیواره سلولی و اطراف هسته است که معمولا صفحه ای شکل بوده ولی گاهی دوکی شکل ، میله ای و یا زاویه دارند

۲- آیا آمیلوپلاست ها قابل تشخیص هستند؟ چگونه؟
پاسخ: بله – پلاست های فاقد رنگ ریزه هستند به صورت دایره های کوچکی دیده میشوند ولی با رنگ آمیزی لوگول که معرف نشاسته هستند از ابی تا بنفش رنگ می گیرند

۳- در کدام یک از نمونه های مورد مطالعه کلروپلاست و کروموپلاست را هم زمان مشاهده کردید؟
پاسخ: فلفل سبز

۴- با توجه به نتایج به دست آمده، توضیح دهید که علت تغییر رنگ میوه در هنگام رسیدن و یا برگ ها در فصل پاییز چیست؟
پاسخ: از بین رفتن تدریجی کلروفیل و متراکم شدن رنگدانه های قرمز یا زرد بنام کاروتنوید در آن هاست در فصل پاییز با کوتاه شدن روز و کاهش نور بتدریج کلروفیل تجزیه شده و باعث افزایش کارتنویید می شود

درس ۷ :: آشنایی با کارکرد دستگاه عصبی

جواب سوال متن صفحه ۵۲ آزمایشگاه یازدهم

انعکاس نوری مردمک:
به اندازه مردمک چشم شخص مورد آزمایش در نور متوسط توجه کنید.
سپس با تاباندن نور یک چراغ قوه در چشم او، تغییرات قطر مردمک را مشاهده کنید. هم چنین از او بخواهید چشم های خود را برای مدت ۲ دقیقه ببندد. سپس در حالی که نور چراغ قوه را مستقیماً در مقابل چشم های او گرفته اید، از او بخواهید تا چشم هایش را باز کند. در این حالت نیز تغییرات اندازه مردمک را مشاهده و نتایج را گزارش کنید.
پاسخ: قطر مردمک زیادتر شده که با تاباندن نور کم می شود

پ) حساسیت گیرنده های دما در پوست
۱- برای مدت کوتاهی (۳ تا ۵ دقیقه) یک دست را تا مچ در آب گرم و دست دیگر را در آب سرد قرار دهید و به پرسش بند ۳ پاسخ دهید.
۲- سپس هر دو دست را در آب ولرم قرار دهید و به پرسش بند ۴ پاسخ دهید.
۳- پس از گذشت چند دقیقه، احساس دست ها از دمای آب چگونه است؟
پاسخ: دستی که در آب گرم بوده، آب ولرم را سرد احساس می کند (خطای لامسه) و برعکس
۴- احساس دما در هر دست چگونه است؟
۵- یک دست را تا مچ و از دست دیگر فقط یک انگشت را در آب گرم و یا آب سرد قرار داده و بعد در آب ولرم فرو ببرید. نتیجه این مرحله را با مرحله ۱ مقایسه کنید.
پاسخ: تراکم گیرنده های حرارتی در پوست زیاد نیست بنابر این اگر سطح زیاد تری از بدن تحت تغییر درجه حرارت قرار بگیرد به دلیل پدیده ی جمع فضایی تشخیص درجه حرارت دقیقتر صورت می گیرد

جواب پرسش صفحه ۵۴ آزمایشگاه یازدهم

۱- تغییرات قطر مردمک را گزارش کرده و در مورد علت آن تحقیق کنید.
پاسخ: نور کم باعث گشاد شدن و نور زیاد باعث تنگ شدن مردمک می‌شود.

۲- قدرت تمیز بین دو نقطه در کدام مناطق بدن بیش تر است؟ چرا؟
پاسخ: در نوک انگشتان زیرا تجمع گیرنده های حسی بیشتر است

۳- از مشاهدات خود در آزمایش حس دما چه نتیجه ای گرفتید؟
پاسخ: دو نوع گیرنده دمایی وجود دارد یکی حساس به گرما و دیگری حساس به سرما که احتمال خطا دارند ولی به مرور سازش پذیرند مگر اینکه دما بسیار زیاد یا بسیار پایین باشد

۴- چرا شدت پاسخ انعکاس زردپی زیر زانو در افراد مختلف، متفاوت است؟ در این مورد تحقیق کرده و گزارش دهید.
پاسخ: زیرا میزان اظطراب وقدرت تحریک پذیری افراد مختلف یکسان نیست

درس ۸ :: مراحل رشد مگس سرکه و بررسی صفات ظاهری آن

جواب پرسش صفحه ۵۷ آزمایشگاه یازدهم

۱- نسبت مگس های نر به ماده را در جمعیت مورد بررسی به دست آورید.
جهت کمک به این سوال: این نسبت باید یک به یک باشد و هر چقدر تعداد زاده ها بیشتر باشد، نسبت به دست آمده به این عدد نزدیک تر خواهد بود.

۲- کدام یک از صفات والدین در جمعیت نوزادان بیش تر مشاهده می شود؟
پاسخ: در مورد صفت رنگ چشم، قرمز از سفید بیشتر است.

۳- آیا صفت جدیدی در جمعیت زاده ها مشاهده شد؟ آن ها را گزارش دهید.
پاسخ: صفت های جهش یافته، مثل چشم سیاه، چشم سفید، بال تحلیل رفته، بدن سیاه و سر بدون چشم قابل گزارش هستند.

 

درس ۹ :: کرک های گیاهی

جواب دستور کار صفحه ۵۹ آزمایشگاه یازدهم

۱- قطعه کوچکی از روپوست چند نمونه برگ را جدا کنید و جداگانه روی تیغه ها قرار دهید.
۲- بعد از اضافه کردن کمی آب، تیغک را روی نمونه بگذارید.
۳ نمونه های آماده شده را با میکروسکوپ، مشاهده و شکل کرک ها را رسم و با یک دیگر مقایسه کنید.
۴- برگ سالم هر گیاه را بو کنید. سپس به آرامی روی سطح برگ را مالش دهید و دوباره برگ را بو کنید.
چه تفاوتی مشاهده می کنید؟ در مورد کدام نوع برگ بعد از مالش دادن بوی قوی تری را استشمام کردید؟
پاسخ: بعد از مالش بو بیشتر می شود زیرا در اثر فشار اسانس واکویل خارج می شود. نعنا – شمعدان

جواب پرسش صفحه ۵۹ آزمایشگاه یازدهم

۱- برگ کدام گیاه، کرک نگهبان دارد؟
پاسخ: برگ بیدی- زیتون- سنجد

۲- برگ کدام گیاه، کرک ترشحی دارد؟
پاسخ: نعنا- شمعدانی

۳- با مالش دادن برگ گوجه فرنگی، بوی بیش تری احساس می شود در حالی که مالش برگ اکالیپتوس تغییر زیادی در بوی آن ایجاد نمی کند. چرا؟
پاسخ: زیرا در برگ گوجه فرنگی کرک ترشحی وجود دارد که بر اثر مالش اسانس داخل واکویل ها آزاد می شود

درس ۱۰ :: رویش دانه

جواب پرسش صفحه ۴۱ آزمایشگاه یازدهم

۱- تأثیر غلظت های مختلف نمک بر میزان رویش دانه گندم و عدس را مقایسه و گزارش کنید.
پاسخ: با بالا رفتن غلظت نمک درصد بذرهای جوانه‌زده کمتر می‌شود و تأثیر آن بر نژادهای مختلف گندم و عدس متفاوت است.
۲- تحقیق کنید که اثر شوری خاک بر رویش کدام دانه ها بیش تر و بر کدام یک کم تر است؟
پاسخ: در هر دو گیاه طول ساقه چه و ریشه چه و میزان جوانه زنی با باال بردن میزان شوری بزور معنی داری کاهش می یابد.

درس ۱۱ :: کشت باکتری های دهان و سطح پوست

جواب پرسش صفحه ۶۳ آزمایشگاه یازدهم

۱- محیط کشت های دو فرد را با هم مقایسه و نتایج را گزارش دهید.
پاسخ: چون آلودگی دو فرد متفاوت بوده ،در نتیجه گونه های مختلفی از باکتری ها وجود دارد

۲- شست و شو با آب و صابون چه تأثیری بر نتایج آزمایش دارد؟
پاسخ: باکتری کمتری وجود دارد

۳- با توجه به نتایج آزمایش، چرا توصیه می شود هر کس از وسایل شخصی خود استفاده کند؟ 
پاسخ: بعضی باکتری ها و گونه های آن در بعضی افراد متفاوت است از طرفی با دست زدن به وسایل آلوده میزان زیادی از باکتری ها به فرد مورد نظر منتقل میشود .

درس ۱۲ :: درصد خلوص کانسنگ مس

جواب پرسش صفحه ۶۵ آزمایشگاه یازدهم

۱- از مقایسه لوله آزمایش مرحله ۷ با لوله آزمایش های مرحله ۶ چه نتیجه ای گرفتید؟
پاسخ: نتیجه می‌گیریم که با یکی از لوله‎‌ها همرنگ است، پس غلظت آن دو یکسان است.

۲- غلظت مولی لوله آزمایش هم رنگ با لوله آزمایش مرحله هفت را به دست آورید.

$$ غلظت \: مولی = \frac{۲ml}{۱۰ml} × ۱M = ۰/۲M $$

۳- با استفاده از جدول و تعیین جرم ترکیب در نمونه، درصد خلوص فلز مس را در کانی حساب کنید.

$$ درصد \: خلوص= \frac {جرم \: ماده \: خالص}{جرم \: ماده \: ناخالص} × ۱۰۰ = ۰/۲M \implies \frac{۲/۵g}{۱۰g}× ۱۰۰ = ۲۵ \% $$

درس  ۱۳ :: شیمی در پزشکی

جواب پرسش صفحه ۶۷ آزمایشگاه یازدهم

۱- معادله نمادی زیر را کامل کرده و موازنه کنید.

$$ BaCl_۲(aq) + (NH_۴)_۲SO_۴(aq) \rarr BaSo_۴(s) + ۲NH_۴(aq) $$

۲- با توجه به مقدار اولیه واکنش دهنده ها مقدار رسوب مورد انتظار را محاسبه کنید.
پاسخ: مقدار رسوب مورد انتظار از رابطه

$$ \frac{۱}{۱۰۰}BaCl_۲ × \frac{۱mol BaSO_۴}{۱mol BaCl_۲} × \frac{۲۳۳g}{۱mol BaSO_۴} = ۲/۳۳g $$

۳- آیا جرم محاسبه شده با جرم بهدست آمده در آزمایش، یکسان است؟ چرا؟
پاسخ: خیر – عوامل مختلفی مثل خطا در اندازه گیری جرم واکنش دهنده ها – صد در صد نبودن بازده واکنش- خطا در رسوب گیری – خطا در اندازه گیری جرم رسوب

۴- بازده درصدی واکنش را محاسبه کنید.

$$ ۳/۸۴g – ۱/۸۹g = ۱/۹۵g_{جرم \ رسوب} \\ {بازده \ درصدی \ واکنش} = \frac{مقدار \ علمی}{مقدار \ نظری } × ۱۰۰ \\ {بازده \ درصدی \ واکنش} = \frac{۱۹/۵g}{۲/۳۳g} × ۱۰۰ = ۸۳ \% $$

۵- نتایج آزمایش خود را با نتایج به دست آمده توسط دانش آموزان دیگر مقایسه کنید.
پاسخ: برعهده دانش آموز

درس ۱۴ :: انرژی در واکنش های شیمیایی

جواب پرسش صفحه ۶۹ آزمایشگاه یازدهم

۱- انحلال کدام ماده گرماده و کدام گرماگیر است؟ چرا؟
پاسخ: با انحلال لیتیم کلرید در آب دما آن افزایش می یابد بنابراین گر ماده بوده و انحلال پتاسیم نیترات گرما گیر است ؛ چون با حل شدن در آب دمای آن کاهش می یابد.

۲- با استفاده از رابطه Q=mcΔT تغییرات گرمایی ناشی از حل شدن ۲g لیتیم کلرید و ۲g پتاسیم نیترات را، حساب کنید. (m را جرم آب و C را ظرفیت گرمایی ویژه آب در نظر بگیرید و از گرمای هدر رفته صرف نظر کنید)
پاسخ: برای مثال اگر دما در اثر حل شدن 2 گرم لیتیوم کلرید برابر ۵ درجه سیلیسوس باشد :

$$ Q=mcΔT = -۲g × ۴/۲J/\degree C × ۵ \degree C = -۴۲J \\ Q=mcΔT = ۲۸j/g $$

۳- مقدار گرمای به دست آمده را بر جرم نمک ها تقسیم کنید تا گرمای واحد جرم هر نمک به دست آید.
(گرمای واحد جرم پتاسیم نیترات را Z و گرمای واحد جرم لیتیم کلرید را W بنامید).

$$ W= \frac{-۴۲}{۲} = -۲۱j/g \\ Z= \frac{۲۸}{۲} = ۱۴ j /g $$

۴- با استفاده از رابطه زیر مقدار هر یک از نمک ها را در مخلوط محاسبه کنید.

$$ \begin{cases} x+y=۲ \\ ۱۴x – ۱۲y = -۲۴/۵ \end{cases} ⇒ x=۰/۵  و y = ۱/۵ $$

X= مقدار پتاسیم نیترات در مخلوط و Y= مقدار لیتیم کلرید در مخلوط و mcΔT مقدار گرمای به دست آمده از حل شدن مخلوط دل خواه نمک ها در آب می باشد.

 

درس ۱۵ :: فعالیت آنزیم در pHهای گوناگون

جواب پرسش صفحه ۷۱ آزمایشگاه یازدهم

۱- بیش ترین ارتفاع حباب مربوط به کدام بشر است؟ چرا؟
پاسخ: بیشترین ارتفاع مربوط به محلول خنثی است زیرا آنزیم کاتالاز در محیط خنثی بیشترین فعالیت را دارد

۲- مشخص کنید افزایش یا کاهش pH چه تأثیری بر عملکرد آنزیم کاتالاز دارد؟ چرا؟
پاسخ: با تغییر محیط به اسیدی یا بازی ساختار آنزیم دچار تغییر شده و فعالیت آن کاهش می یابد.

۳- در مورد درستی جمله ی «همه آنزیم ها در pH خنثی بهترین فعالیت را دارند» تحقیق کنید.
پاسخ: خیر، آنزیم ها مولکول های ویژه ای هستند و با توجه به نوع عمل انتخابی آن ها در محیط های مختلفی ممکن است فعال باشند.

۴- تحقیق کنید که چگونه برخی مواد نگه دارنده و یا دارویی باعث کاهش فعالیت آنزیم کاتالاز شده و زمینه را برای ایجاد بیماری های سرطانی مهیا می کنند.
پاسخ: آنزیم کاتالاز در تمام سلول ها وجود دارد مصرف برخی مواد دارویی و یا خوراکی حامل نگه دارنده وارد سلول شده و در pH  سلول تغییر ایجاد می کند در نتیجه غلظت آنزیم کاتالاز رو به کاهش رفته و اثر آنتی اکسیدن سلول کاهش می یابد و احتمال ایجاد بیماری های سرطانی افزایش می یابد.

درس ۱۶ :: تهیه ی گاز جوش کاری

جواب پرسش صفحه ۷۳ آزمایشگاه یازدهم

۱- با توجه به این که فراورده های این واکنش گاز اتین و کلسیم هیدروکسید است، معادله نمادی واکنش شیمیایی انجام شده را بنویسید و موازنه کنید.

$$ CaC_2(s) + ۳ H۲O(l) \rarr CaC_2(g) + Ca(OH)_۲ (aq) $$

۲- با توجه به ساختار لوویس اتین، واکنش پذیری آن را توجیه کنید.
پاسخ: اتین چون دارای پیوند سه‌گانه در ساختار خود است، واکنش‌پذیر است.

۳- معادله واکنش سوختن گاز اتین به صورت زیر است.
با توجه به آن توضیح دهید چرا از این گاز برای جوش کاری قطعات فلزی استفاده می شود؟
پاسخ: آنتالپی واکنش بالاست و مول های گازی تولید شده کم است. دمای شعله اتن زیاد است گرمای لازم برای جوشکاری تامین می شود

۴- چرا کلسیم کاربید را در آزمایش گاه باید در ظرف دربسته و به دور از رطوبت هوا نگه داری کرد؟ 
پاسخ: برای جلوگیری از واکنش کلسیم کاربید با بخار آب موجود در هوا

درس ۱۷ :: سردتر از یخ

جواب پرسش صفحه ۷۵ آزمایشگاه یازدهم

۱- از مقایسه نقطه شروع انجماد هر یک از محلول ها نسبت به آب خالص چه نتیجه ای می گیرید؟
پاسخ: نقطه شروع انجماد محلول ها نسبت به آب کمتر است. ناخالصی باعث کاهش نقطه انجماد می شود

۲- چرا شروع نقطه انجماد دو محلول شکر (۲) و (۳) با یک دیگر متفاوت است؟
پاسخ: چون غلظت های متفاوتی دارند پس شروع نقطه انجماد آن ها نیز متفاوت است

۳- با وجود این که تعداد مول های حل شونده محلول (۲) و (۴) برابر است، چرا شروع نقطه انجماد آن ها متفاوت است؟
پاسخ: شکر به صورت مولکولی حل می شود ولی نمک به صورت یونی حل شده و به ازای هر ذره دو ذره ایجاد می شود نتیجه ذرات حل شده در آن بیشتر بوده و شروع انجماد کمتری دارد

۴- بررسی کنید یک دستگاه بستنی ساز دستی چگونه کار می کند؟
پاسخ: دستگاه بستی ساز دو جداره بود و در لایه بیرونی آن یخ و نمک قرار می دهند که نمک باعث کاهش دما انجماد شده و در نتیجه دمای آن به زیر صفر نزول می کند.

درس ۱۸ :: چراغ افروز شیمیایی

جواب پرسش صفحه ۷۷ آزمایشگاه یازدهم

۱- اگر بدانیم در برگ آلومینیومی تبدیل زیر اتفاق می افتد، معادله زیررا از نظر بار الکتریکی موازنه کنید.


در جای خالی 3e قرار می‌دهیم.

این تیغه چه باری دارد؟ چرا؟ آن را قطب کاتد می نامید یا آند؟
پاسخ:  چون الکترون تولید شده بار منفی خواهد داشت و آن را قطب آند می نامیم

۲- چرا با گذشت زمان جرم تیغه های مسی تغییری نمی کند؟
پاسخ: تیغه مسی به عنوان هدایت کننده الکترونی عمل کرده و در واکنش شرکت نمی کنند

۳- اگر روی تیغه مس واکنش زیر انجام شود، معادله کلی واکنش باتری را بنویسید.
$$ ۲H^+(aq) + Al(s)\rarr ۲H_۲(g) + ۲Al^{۳+}(aq) $$

۴- آیا با گذشت زمان شدت نور و جریان تغییر می کند؟ چرا؟
پاسخ: بله با کاهش غلظت واکنش دهنده ها سرعت واکنش کمتر شده و شدت نور و جریان کاهش می یابد

درس ۱۹ :: لایه ای براق به رنگ طلا

جواب پرسش صفحه ۷۹ آزمایشگاه یازدهم

۱- نیم واکنش اکسایش و کاهش را برای این آزمایش بنویسید.

۲- تعداد مول اتم های مس جابه جا شده از الکترود مس را به دست آورید.
$$ ۰/۵g \ Cu × \dfrac{۱mol}{۶۴g} = ۰/۰۰۸mol $$

۳- تعداد مول اتم های مس اندود شده روی کلید چقدر است؟
برای مثال اگر ۰/۴ گرم به جرم کلید افزود شود داریم

$$ ۰/۴g × \dfrac{۱mol}{۶۴g} = ۰/۰۰۶mol $$

۴- بازده درصدی مس اندود شدن را محاسبه کنید.
$$ \dfrac{۰/۰۰۶}{۰/۰۰۸} × ۱۰۰ = ۷۵ \% $$

۵- با این که پلاستیک نارسانا است، امروزه صنعت آب کاری پلاستیک گسترش چشم گیری یافته است.
به نظر شما چگونه آب کاری روی پلاستیک امکان پذیر است؟ در کدام صنایع از این نوع پلاستیک ها استفاده می شود؟
پاسخ: استفاده از لاک های هدایت کننده که از مخلوط رزین های آلکید و اپوکسی با ذرات میکرونی گرافیت یا نقره یا پودر فلزی تهیه میشوند، علیرغم گرانی بودن این لاک ها کاربرد این روش بیشتر بر روی قطعاتی است که به لحاظ شیمیایی قابلیت آبکاری را ندارند.

درس ۲۰ :: پر و خالی شدن خازن ها

جواب پرسش صفحه ۸۱ آزمایشگاه یازدهم

۱- از شیب نمودارهای پر و خالی شدن خازن چه نتیجه ای می گیرید؟
پاسخ: سرعت شارژ و دشارژ (پر و خالی شدن) یکنواخت نیست. ابتدا شارژ یا دشارژ سریع اتفاق می‌افتد و سپس سرعت این کار کم می‌شود.

۲- بررسی کنید زمان روشن و خاموش شدن چراغ های چشمک زن را چگونه تنظیم می کنند؟
پاسخ: بر اساس ثابت زمانی است که در آن مقاومت‌های مختلفی را در مدار قرار می‌دهند تا زمان پر و خالی شدن خازن تغییر کند. به عبارتی دیگر، با تغییر مقاومت، زمان را تنظیم می‌کنند.

درس ۲۱ :: مدار و دستگاه های اندازه گیری الکتریکی

جواب پرسش صفحه ۸۳ آزمایشگاه یازدهم

۱- کلید، رئوستا و پتانسیومتر چه نقشی در مدارهای الکتریکی دارند؟
پاسخ: کلید برای بستن و باز کردن مدار بکار می رود یعنی وقتی کلید باز است جریان از مدار عبور نمی کند پتانسیومتر و رئوستا هر دو مقاومت متغییر هستند ، با این تفاوت که از پتانسیومتر برای کنترل ولتاژ یا پتانسیل و از رئوستا برای کنترل جریان استفاده می شود

۲- اگر در مداری ولت سنج را به صورت متوالی ببندیم، چه تأثیری در مدار می گذرد چرا؟
پاسخ: شدت جریان به شدت کاهش می یابد زیرا مقاومت ولت سنج بسیار بالا می باشد

۳- فیوز چیست؟ چگونه در مدار قرار می گیرد و چه نقشی در دستگاه ها دارد؟
پاسخ: فیوز نقش محافظتی دارد. فیوز محافظ جریان برق می‌باشد یعنی زمانی که جریان مدار از حد استاندارد فیوز بالاتر برود مسیر جریان را قطع می‌کند فیوز در مسیر جریان ورودی به صورت سری قرار می‌گیرد.

درس ۲۲ :: مقاومت ویژه رساناهای فلزی

جواب پرسش صفحه ۸۵ آزمایشگاه یازدهم

۱- سیم های رسانا با مقاومت ویژه بالا چه کاربرد هایی دارند؟
پاسخ: برای بخش گرماده در دستگاهای نظیر بخاری برقی و…کاربرد دارند

۲- سیم های انتقال انرژی برق چه ویژگی باید داشته باشند؟
پاسخ: باید کمترین مقاومت را داشته باشند تا از اتلاف انرژی به شکل گرما جلوگیری کنند

۳- چرا در آزمایش های اندازه گیری مقاومت رسانای فلزی، ولتاژهای کم مناسب تر است؟
پاسخ: ولتاژ بالا باعث عبور جریان زیادی از سیم می شود و سبب گرم شدن آن می شود و از قانون اهم پیروی نمی کند و به این روش نمی توان مقاومت واقعی را اندازه گرفت

درس ۲۳ :: دیود نور گسیل و قانون اهم

جواب پرسش صفحه ۸۷ آزمایشگاه یازدهم

آیا دیودهای نورگسیل از قانون اهم پیروی می کنند؟ چرا؟
پاسخ: خیر ، زیرا تا رسیدن ولتاژ به حد معینی جریان را از خود عبور نمی دهد