سوالات درس یازدهم اقتصاد دهم انسانی - همیار آموزش

سوالات متن درس ۱۱ اقتصاد دهم

سوالات متن اقتصاد دهم /

درس ۱۱ : رشد و پیشرفت اقتصادی

طرح مسئله

۱- در اقتصاد معمولا چه نوع کشورهایی را پیشرفته تر می‌دانند؟
پاسخ: در اقتصاد معمولا کشورهایی را که از قدرت تولیدی بالاتر و درآمد بیشتری برخوردار باشند، پیشرفته تر می‌دانند.

۲- افزایش قدرت تولید یک کشور در گرو چیست؟
پاسخ: افزایش قدرت تولید کشور در گرو افزایش قدرت تولید شرکت های تولیدی و سازوکارهای مناسب برای ایجاد کسب و کار و دادوستد های مناسب است.

۳- کشورهای پیشرفته چه ویژگی هایی دارند؟
پاسخ:
– کشورهای پیشرفته معمولا درآمد و تولید بالایی دارند.
– درآمدها به صورت عادلانه تری توزیع شده است.
– تعداد بیکاران این کشورها نیز کم است.
– رشد و پیشرفت، نقطه مقابل رکود است. یک کشور پیشرفته در برابر شوک های اقتصادی، قدرت مقاومت دارد.
– از ثبات نسبی قیمت ها و بازارها برخوردار است.
– می‌تواند در شرایط بحرانی نیازهای اولیه خودش را تأمین و حتی مازاد آن را صادر کند.
– معمولا کشورهای پیشرفته از سطح سواد و بهداشت عمومی بالایی برخوردارند.
– روحیه اعتماد و همبستگی میان مردم این کشورها برای تکاپو و تلاش اقتصادی، برجسته است.
– کشورهای پیشرفته در سطح منطقه و جهان تأثیرگذارند.
– در یک کلمه، کشورهای پیشرفته، کشورهای قدرتمندی محسوب می‌شوند و بقیه روی آنها حساب باز می‌کنند.

۴- …….. و ……. نقطه مقابل رکود است.
پاسخ: رشد و پیشرفت

۵- مهمترین مولفه های پیشرفت اقتصادی کشور چیست؟
پاسخ: پیشرفت اقتصادی کشور دارای مؤلفه هایی است که می‌توان مهم ترین آنها را رشد اقتصادی، شاخص های توسعه انسانی (نظیر بهداشت، سواد و امید به زندگی) و شاخص توزیع عادلانه درآمد دانست.

رشد اقتصادی

۶- در چه صورت در یک جامعه رشد صورت گرفته است؟
پاسخ: اگر در جامعه ای میزان واقعی تولید در دوره ای معین نسبت به دوره قبل افزایش یابد، می‌گوییم در آن جامعه رشد صورت گرفته است.

۷- منظور از رشد چیست؟
پاسخ: اگر در جامعه ای میزان واقعی تولید در دوره ای معین نسبت به دوره قبل افزایش یابد، می‌گوییم در آن جامعه رشد صورت گرفته است. رشد به معنای افزایش تولید است؛ بنابراین مفهومی کمی است.

۸- رشد به معنای …….. است.
پاسخ: افزایش تولید

۹- رشد یک مفهوم ……. است.
پاسخ: کمی

۱۰- کشورها چگونه ظرفیت تولیدی خود را افزایش می‌دهند؟
پاسخ: کشورها معمولا با سرمایه گذاری بیشتر یا به کارگیری روش های بهتر و فناوری مناسب تر، ظرفیت تولیدی خود را افزایش می‌دهند.

۱۱- به چه دلیل گاهی افزایش شاخص رشد یک کشور را با افزایش درآمد آن معادل در نظر می‌گیرند؟
پاسخ: کشورها معمولا با سرمایه گذاری بیشتر یا به کارگیری روش های بهتر و فناوری مناسب تر، ظرفیت تولیدی خود را افزایش می‌دهند و این امر به درآمد بیشتر می‌انجامد. به همین دلیل گاهی افزایش شاخص رشد یک کشور را با افزایش درآمد آن معادل در نظر می‌گیرند.

۱۲- یک منشا رشد اقتصادی ………. است.
پاسخ: افزایش در منابع

۱۳- افزایش در منابع چگونه باعث رشد اقتصادی می‌شود؟ مثال بزنید.
پاسخ: یک منشأ رشد اقتصادی افزایش در منابع است؛ برای مثال، اگر جمعیت در طول زمان رشد کند، به طور کلی عرضه نیروی کار هم افزایش می‌یابد. سرمایه های فیزیکی کشور می‌تواند با سرمایه گذاری در کارخانه ها، ساختمان ادارات، ماشین آلات و مغازه ها افزایش یابد. سرمایه انسانی با آموزش افزایش می‌یابد. با منابع در دسترس بیشتر ،یک کشور می‌تواند کالا و خدمات بیشتری تولید کند.

بررسی رشد با الگوی مرز امکانات تولید

۱۴- از الگوی مرز امکانات تولید می‌توانیم برای نشان دادن تأثیرات………. استفاده کنیم.
پاسخ: رشد اقتصادی

۱۵- با توجه به تصویر زیر، تاثیرات رشد اقتصادی بر منحنی مرز امکانات تولید و ظرفیت تولیدی کشور را توضیح دهید.

پاسخ: به نمودار سمت چپ از شکل زیر نگاه کنید. محور افقی مقدار غذای تولید شده در کشور را نشان می‌دهد و محور عمودی همه مقادیر از کالاهای دیگر؛ یعنی کالاها و خدمات به جز غذا را که در کشور تولید شده است ،نشان می‌دهد. تصمیم گیری بین یک واحد «غذا» و یک واحد از «کالاهای دیگر» واقعاً دشوار است؛ اما به این فکر کنید که واحد «غذا» همه انواع غذاها و واحد «کالاهای دیگر» همه انواع کالاها و خدمات را در برمی گیرد.

فرض کنید کشوری ابتدا نقطه X را انتخاب می‌کند. روشن است که مردم مقدار بیشتری از غذا و سایر کالاها می‌خواهند تا سلامتی و رفاه بیشتری داشته باشند. اگر با صرفه جویی، سرمایه گذاری بیشتری انجام دهند، با گذشت زمان، ظرفیت تولیدی آنها توسعه می‌یابد و مرز امکانات تولید به سمت بالا منتقل می‌شود. نمودار سمت راست شکل بالا مرز امکانات قبلی و مرز امکانات جدید را نشان می‌دهد. رشد اقتصادی به کشور امکان می‌دهد تا غذا و کالاهای دیگر بیشتر و بیشتری را تولید و مصرف کند.

۱۶- چرا رشد اقتصادی یک هدف مشترک است؟
پاسخ: رشد اقتصادی یک هدف مشترک است، زیرا کشور را قادر می‌سازد کالاها و خدمات بیشتری تولید کند و گام مؤثری برای تأمین نیازها و خواسته های شهروندان خود بردارد. وقتی که اقتصاد رشد می‌کند، کشور قادر است از هر چیزی مقدار بیشتری تولید کند.

۱۷- برای اینکه هر کشور بتواند از مواهب رشد اقتصادی درآینده لذت ببرد باید چه مواردی را در نظر بگیرد؟
پاسخ: هر کشور برای اینکه از مواهب رشد اقتصادی در آینده لذت ببرد، باید چیزهایی را در زمان حال در اقتصاد فدا کند؛ باید منابعی را که می‌توانست برای ساختن کالاهای مصرفی در زمان حال استفاده شود، برای ساختن انواع سرمایه‌ها و توسعه روش‌های تولید بهتر برای آینده صرف کند. همان‌طور که شما هم گاهی از بعضی خریدهای لذت بخش صرف نظر می‌کنید تا پولتان را برای انتخاب‌های دیگری در آینده که زندگی شما را بهتر می‌کند، پس انداز کنید.

چگونه رشد اقتصادی را اندازه گیری کنیم؟ تولید (درآمد) ناخالص داخلی

۱۸- رشد به معنای …….. است.
پاسخ: افزایش تولید

۱۹- چرا اقتصاددانان برای اندازه گیری رشد، به میزان رشد تولیدات یک کشور در طول سال می‌نگرند؟
پاسخ: چون رشد به معنای افزایش تولید است.

۲۰- منظور از تولید ناخالص داخلی یک کشور (GDP) چیست؟
پاسخ: تولید ناخالص داخلی یک کشور (GDP) ارزش پولی همه کالاها و خدمات نهایی تولید شده در داخل مرزهای یک کشور در طول یک سال است.

۲۱- چرا درآمد داخلی رامی توان معادل تولید داخلی دانست؟
پاسخ: با فرض اینکه هر تولید داخلی ،درآمدی را برای تولیدکنندگان آن ایجاد کرده است، می‌توان درآمد داخلی را نیز معادل تولید داخلی دانست.

۲۲- منظور از درآمد داخلی چیست؟
پاسخ: درآمد داخلی، مجموع درآمدهایی است که در طول سال برای کشور به دست می‌آید.

۲۳- درآمد سرانه چگونه به دست می‌آید؟
پاسخ: با تقسیم درآمد داخلی به جمعیت کشور، درآمد سرانه به دست می‌آید.

۲۴- کلید واژه های مهمی که در تعریف تولید داخلی وجود دارد و به فهم بهتر ما از تولید داخلی کمک می‌کند را نام ببرید.
پاسخ: ارزش پولی – کالاها و خدمات – تولید نهایی – داخل مرزهای یک کشور – در یک سال

۲۵- برای اندازه گیری تولید کشور، نیاز به یک ……. داریم.
پاسخ: واحد مشترک

۲۶- واحد مشترکی که برای اندازه گیری تولیدات کشور به کار می‌رود چیست؟ توضیح دهید.
پاسخ: ارزش پولی – برای اندازه‌گیری تولید کشور، نیاز به یک واحد مشترک داریم که بتوانیم هر چیزی را که تولید شده است، اندازه‌گیری کنیم. از هر واحد اندازه‌گیری مثل کیلوگرم هم می‌شود استفاده کرد؛ اما شاید نتیجه مفید نباشد؛ چرا که قطعاً یک کیلوگرم چیپس سیب‌زمینی با یک کیلوگرم چیپست رایانه قابل جمع شدن نیست! در عوض وقتی همه را به ارزش پولی که از بازار به دست آمده برگردانیم و آن‌ها را جمع کنیم، منطقی‌تر می‌شود. در این صورت صرف‌نظر از ابعاد و اندازه و وزن، هر کالا با ارزشی که در بازار داشته در محاسبه مقدار تولید لحاظ خواهد شد.

۲۷- آیا تولیدات فقط محدود به تولید کالا می‌باشد؟ مثال بزنید.
پاسخ: خیر – تولید فقط محدود به تولید کالاهایی مانند توپ و لبنیات نیست، بلکه خدماتی مانند خدمات لوله‌کشی، خلبانی هواپیما، رانندگی کامیون و معاینه پزشکی هم تولید است و باید در محاسبه ما لحاظ شود.

۲۸- چرا برای اندازه گیری تولید ناخالص داخلی، تنها کالا و خدمات نهایی را در نظر می‌گیریم؟ مثال بزنید.
پاسخ: برای اندازه‌گیری تولید ناخالص داخلی، تنها کالا و خدمات نهایی را در نظر می‌گیریم، نه محصولات واسطه‌ای را؛ چراکه کالاها و خدمات واسطه‌ای همگی در تولیدات نهایی محاسبه شده‌اند و اگر آن‌ها را هم جداگانه محاسبه کنیم، دچار خطای محاسبه مجدد می‌شویم. مثال پنبه و لباس را (در درس مالیات بر ارزش افزوده)، به یاد آورید. برای محاسبه ارزش لباس‌های تولید شده، لازم نیست ارزش محصولاتی نظیر پنبه و نخ و پارچه را نیز جداگانه محاسبه کنیم؛ بلکه با محاسبه ارزش کل لباس‌های تولید شده، خود به خود ارزش کالاهای واسطه‌ای که در آن به کار رفته است نیز محاسبه می‌شود.

۲۹- کدام تولیدات در تولید ناخالص داخلی اندازه گیری می‌شود؟
پاسخ: تولید ناخالص داخلی، تولیداتی را که در داخل مرزهای یک کشور تولید می‌شود، اندازه می‌گیرد؛ صرف‌نظر از اینکه چه شهروندی آن را تولید کرده است. از این رو، تولید ناخالص داخلی ایران، جمع تمام تولیداتی است که شرکت‌ها و افرادی که در ایران فعالیت می‌کنند، آن‌ها را تولید کرده‌اند؛ حتی اگر بخشی از این تولید متعلق به خارجی‌ها باشد.

۳۰- تولید ناخالص داخلی، کالاها و خدمات نهایی را در چه محدوده زمانی در برمی گیرد؟
پاسخ: تولید ناخالص داخلی تنها شامل کالاهای نهایی و خدمات تولید شده در یک سال تقویمی از اول فروردین تا پایان اسفند است. این مقدار شامل فروش اقلام باقی مانده از سال قبل نمی‌شود؛ یعنی چیزهایی که در یک سال ساخته می‌شود و در سال بعد فروخته می‌شود.

مواردی که در تولید ناخالص داخلی محاسبه نمی‌شوند

۳۱- به دلیل ………. برخی از اقلام تولیدی در اندازه گیری تولید ناخالص داخلی لحاظ نمی شوند.
پاسخ: دشواری های محاسباتی

۳۲- چه نوع اقلام تولیدی در اندازه گیری تولید ناخالص داخلی لحاظ نمی شوند؟
پاسخ:
اول: کار بدون دستمزد؛ مانند کارهایی که در خانه انجام می‌گیرد یا خدماتی که در خیریه‌ها به‌صورت داوطلبانه ارائه می‌شود و پولی برای آن‌ها رد و بدل نمی‌گردد، اگر چه دارای ارزش بالایی هستند، اما در محاسبات تولید ناخالص داخلی غایب‌اند!
دوم: خرید و فروش کالاهای دست‌ دوم از جمله خودرو، مبلمان یا خانه در محاسبات لحاظ نمی‌شوند. این قبیل کالاها زمانی که برای اولین بار تولید و فروخته شده‌اند، به‌ حساب آمده‌اند.
سوم: تولیدات اقتصاد زیرزمینی، غیرقانونی و قاچاق که اطلاعات دقیقی از آن‌ها در دست نیست و عملاً محاسبه آن‌ها مشروعیت بخشی به این‌گونه فعالیت‌ها تلقی می‌شود.

۳۳- چرا تولیدات اقتصاد زیرزمینی، غیرقانونی و قاچاق در اندازه گیری تولید ناخالص داخلی لحاظ نمی شوند؟
پاسخ: اطلاعات دقیقی از آنها در دست نیست و عملا محاسبه آنها مشروعیت بخشی به این گونه فعالیت ها تلقی می‌شود.

تولید ناخالص داخلی اسمی و واقعی

۳۴- مهم ترین دلیل اندازه گیری تولید ناخالص داخلی چیست؟
پاسخ: مهم ترین دلیل برای اندازه گیری تولید ناخالص داخلی، نظارت بر تغییرات تولید در طول زمان است.

۳۵- در اندازه گیری تولید ناخالص داخلی با واحد پولی، با چه مشکلی مواجه می‌شویم؟ مثال بزنید.
پاسخ: چون تولید ناخالص داخلی به واحد پولی اندازه گیری می‌شود، با یک مشکل مواجه هستیم: قیمت کالاها و خدماتی که تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهند به طور مداوم در حال تغییر است.
🔹 برای مثال، فرض کنید یک میلیون خودرو در ایران در سال جاری تولید شود و میانگین قیمت یک خودرو ۵۰ میلیون تومان باشد. مجموع تولیدات خودرو برای سال جاری عبارت است از:

حال اگر سال بعد قیمت متوسط خودرو به ۶۰ میلیون افزایش یابد، برآورد ۱۰ هزار میلیارد تومانی برای تغییر تولید نادرست است؛ چرا که درواقع، همان یک میلیون خودرو تولید شده است و تنها قیمت ها تغییر کرده است!

۳۶- اقتصاددانان برای جلوگیری از اشتباه ناشی از افزایش قیمت ها در محاسبه متغیرهای اقتصادی چه راه حلی دارند؟
پاسخ: اقتصاددانان برای حل این مشکل راه حلی دارند؛ قیمت های محاسباتی باید در سالی که به آن سال پایه گفته می‌شود، ثابت فرض شوند.

محاسبه تولید ناخالص داخلی و نرخ رشد آن

۳۷- تولید ناخالص داخلی اسمی چگونه محاسبه می‌شود؟
پاسخ: برای محاسبه تولید ناخالص داخلی اسمی، مجموع ارزش کالاهای تولید شده کشور را در یک سال محاسبه می‌کنیم.

۳۸- برای بررسی میزان رشد تولیدات سال جاری نسبت به سال قبل، چه از رابطه ای استفاده می‌کنیم؟
پاسخ:

۳۹- با توجه به اطلاعات جدول زیر، تولید ناخالص داخلی را برای اقتصادی با دو کالا و قیمت های زیر به صورت اسمی و واقعی محاسبه کنید.

برای محاسبه (GDP) اسمی: تولیدات هر سال را در قیمت های همان سال محاسبه می کنیم و بعد نرخ رشد آن را نسبت به
سال قبل حساب می کنیم:

 

برای محاسبه (GDP) واقعی: تولیدات هر سال را درقیمت های سال پایه یعنی سال ۹۵ محاسبه می کنیم و بعد نرخ رشد آن را نسبت به سال قبل حساب می کنیم:

۳۹- منظور از تولید داخلی اسمی (جاری) و تولید داخلی واقعی چیست؟ منظور از سال پایه چیست؟
پاسخ: اگر مقدار کل کالاها و خدماتی که در یک جامعه در یک سال تولید شده است را در قیمت این کالاها و خدمات در همان سال ضرب کنیم ارزش تولیدات به قیمت اسمی (جاری) به دست می‌آید.
اگر مقدار کل کالاها و خدماتی که در یک جامعه در یک سال تولید شده است را در قیمت این کالاها و خدمات در سال پایه ضرب کنیم ارزش تولیدات به قیمت واقعی (ثابت) به دست می‌آید.
منظور از سال پایه یعنی سالی که قیمت تولیدات در آن سال برای سال های بعد ثابت در نظر گرفته شده است. مثلا اگر ارزش کل تولیدات یک کشور به صورت جاری در سه سال پیاپی ۱۰۰، ۱۵۰، ۲۰۰ باشد و بیاییم مقدار تولیدات در سال دوم و سوم را در قیمت آن کالاها در سال نخست ضرب کنیم می‌گوییم سال اول سال پایه است.
بنابراین ممکن است ارزش واقعی تولیدات ۱۸۰،۱۲۵،۱۰۰ باشد یعنی افزایش ۵۰ واحدی ارزش تولیدات سال دوم ۲۵ واحدش ناشی از افزایش واقعی تولید و ۲۵ واحد ناشی افزایش قیمت ها (تورم) باشد.

۴۰- معمولا از نمودارهای رشد تولید ناخالص داخلی، برای نشان دادن …………. استفاده می‌شود.
پاسخ: رشد اقتصادی کشورها

نمودار زیر تولید ناخالص داخلی کشور ما را از سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۶ نشان می دهد. 

شاخص های دیگر اندازه گیری پیشرفت اقتصادی

۴۱- آیا شاخص های مربوط به رشد کمی اقتصاد و افزایش تولید ناخالص، به تنهایی می‌تواند نشان دهنده میزان پیشرفت یک کشور باشد؟ مثال بزنید
پاسخ: خیر – اقتصاددانان به ما می‌گویند که شاخص‌های مربوط به رشد کمی اقتصاد و افزایش تولید ناخالص، به تنهایی نمی‌تواند نشان‌دهنده میزان پیشرفت یک کشور باشد. پیشرفت کشور فقط محدود به رشد کمّی آن، یعنی افزایش تولید ناخالص داخلی نیست؛ بلکه ابعاد دیگری نیز دارد. فرض کنید کشوری ازلحاظ میزان درآمد و تولید ناخالص داخلی، وضعیت مطلوبی دارد. این به معنای آن است که کشور در زمینه رشد ثروت، پیشرفت خوبی داشته است. اما آیا می‌توان نتیجه گرفت که این کشور در توزیع ثروت تولید شده در میان مردم نیز پیشرفته است؟ اقتصاددانان معمولاً در این مورد از مثال کیک استفاده می‌کنند. آیا بزرگ‌تر شدن یک کیک، به معنای آن است که سهم افراد مختلف از آن کیک عادلانه است؟ بسیاری از کشورهایی که دارای رشد درآمد بالایی هستند، نظیر چین و آمریکا، گرفتار نابرابری درآمدی‌اند؛ بدین معنی که بخش بزرگی از ثروت تولید شده، تنها به گروه‌های محدودی از جامعه تعلق دارد و اکثریت جامعه از درآمد کمتری برخوردارند.

شاخص دهک ها

۴۲- یکی از شاخص های سنجش وضعیت توزیع درآمد، چیست؟
پاسخ: دهک

۴۳- شاخص «دهک» و نحوه محاسبه آن را توضیح دهید.
پاسخ: یکی از شاخص‌های سنجش وضعیت توزیع درآمد، شاخص «دهک» (decimal) هاست. از شاخص دهک‌ها در برخی گزارش‌های اقتصادی و به منظور نشان دادن پیشرفت‌هایی که در زمینه عدالت اقتصادی روی‌داده است، استفاده می‌شود. برای محاسبه این شاخص، مردم کشور را به ده گروه جمعیتی مساوی تقسیم می‌کنند. در طبقه‌بندی این ده گروه، سطح درآمد از کمترین به بیشترین مدنظر قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، گروه اول، که ده درصد اولیه جمعیت را تشکیل می‌دهند، کمترین درصد درآمد ملی و ۱۰ درصد آخر بیشترین درصد درآمد ملی را دارند. آمارهای مربوط به سهم این دهک‌ها در جامعه، چگونگی توزیع درآمد را نشان می‌دهد.

۴۴- شاخص توزیع درآمد چگونه محاسبه می‌شود؟
پاسخ: با محاسبه نسبت دهک دهم به دهک اول در کشورهای مختلف، شاخصی به دست می‌آید که برای مقایسه وضعیت توزیع درآمد به کار می‌رود.

جدول زیر بیانگر چگونگی توزیع درآمد ایران در سال ۱۳۹۱ است. سهم دهک دهم از درآمد ملی حدود ده برابر سهم دهک اول است. 

۴۵- در چه صورت توزیع درآمد در یک جامعه نامناسب تراست؟
پاسخ: با محاسبه نسبت دهک دهم به دهک اول در کشورهای مختلف، شاخصی به‌دست می‌آید که برای مقایسه وضعیت توزیع درآمد به کار می‌رود. هر چه این نسبت بیشتر باشد، توزیع درآمد در آن جامعه نامناسب‌تر است.

۴۶- به چه دلیل اقتصاددانان برای به دست آوردن اختلاف درآمدی، اختلاف هزینه ای را محاسبه می‌کنند؟
پاسخ: گاهی درآمدهای مردم برای به‌ دست ‌آوردن شاخص دهک‌ها، قابل ثبت نیست. به همین دلیل اقتصاددانان برای به‌ دست آوردن اختلاف درآمدی، اختلاف هزینه‌ای را محاسبه می‌کنند. در این حالت هزینه خانوار نماینده درآمد آن است.

۴۷- با توجه به نمودار زیر در سه سال ۱۳۸۰، ۱۳۹۰ و ۱۳۹۶ درآمد ده ثروتمند جامعه چند برابر درآمد ده درصد جامعه بوده است؟
پاسخ: نمودار زیر نشان می دهد که در سال ،۱۳۸۰ ده درصد ثروتمندان، چهارده برابر ده درصد فقرا درآمد داشته اند.این رقم برای سال ۱۳۹۰ به ۱۲ برابر و در سال ، ۱۳۹۶ مجدّداً به ۱۴ برابر رسیده است.

شاخص توسعه انسانی

۴۸- یکی از شاخص های رایج جهانی برای اندازه گیری پیشرفت های اقتصادی کشورهای گوناگون، چیست؟
پاسخ: شاخص های توسعه انسانی

۴۹- مؤلفه های تشکیل دهنده شاخص توسعه انسانی (HDI) چیست؟
پاسخ: مؤلفه‌هایی نظیر میزان امید به زندگی در بدو تولد، میانگین سال‌های تحصیل، سرانه درآمد ناخالص ملی و شاخص‌های نابرابری تشکیل‌ دهنده شاخص توسعه‌ انسانی است. علاوه بر این، مؤلفه‌هایی نظیر نرخ باروری، نابرابری‌های جنسیتی، دسترسی به آب آشامیدنی سالم، بهداشت عمومی، شاخص‌های فقر و پایداری محیطی (مثل انرژی‌های تجدیدشونده و فسیلی، کاهش آلاینده‌های محیط‌ زیست و گازهای گلخانه‌ای، نقصان منابع طبیعی و تغییرات نواحی جنگلی)، در گزارش‌های توسعه انسانی منعکس می‌شود.

۵۰- چند مورد از شاخص های پایداری محیطی را نام ببرید.
پاسخ: انرژی های تجدیدشونده و فسیلی، کاهش آلاینده های محیط زیست و گازهای گلخانه ای ،نقصان منابع طبیعی و تغییرات نواحی جنگلی

۵۱- در چه صورت تصویر کامل تری از پیشرفت اقتصادی یک کشور به دست می‌آوریم؟
پاسخ: اگر معیارهای اندازه‌گیری رشد اقتصادی، یعنی رشد تولید ناخالص داخلی را با معیارهای اندازه‌گیری نابرابری درآمدی و نیز سایر شاخص‌ها نظیر شاخص امید به زندگی، میزان سواد و یا شاخص‌های مربوط به بهداشت، ترکیب کنیم، تصویر کامل‌تری از پیشرفت اقتصادی یک کشور به‌دست می‌آوریم.

۵۲- کدام شاخص تصویر بهتری از پیشرفت کشور ارائه می‌دهد؟
پاسخ: شاخص توسعه انسانی (HDI)

۵۳- چرا شاخص توسعه انسانی (HDI) تصویر بهتری از پیشرفت کشور ارائه می‌دهد؟
پاسخ: چون شاخص توسعه انسانی (HDI) ترکیبی از شاخص هایی نظیر تولید ناخالص داخلی (رشد) و امید به زندگی، میزان سواد و یا شاخص های مربوط به بهداشت (توسعه) است.از این رو تصویر بهتری از پیشرفت کشور ارائه می‌دهد.

۵۴- در گزارش توسعه انسانی ایران در چه رتبه ای قرار دارد؟
پاسخ: در گزارش توسعه انسانی، ایران در رتبه ۶۵ و جزو کشورهای با توسعه یافتگی بالا به شمار می‌رود.

 الگوی پیشرفت اسلامی- ایرانی

۵۵- چرا شاخص توسعه انسانی با اینکه تصویر مناسب تری از پیشرفت یک کشور را ارائه می‌کند ولی این تصویر از پیشرفت کشور کامل نیست؟ (در شاخص توسعه انسانی چه مواردی مورد توجه قرار نمی گیرد تا تصویری کامل تر از پیشرفت کشور ارائه دهد؟)
پاسخ: چون در شاخص توسعه انسانی ،شاخص های دیگری مانند مبارزه با فساد، بهبود فضای کسب و کار، رشد علم و فناوری، موضوعات محیط زیستی و پیشرفت های فرهنگی و معنوی، تفاوت های بومی و محلی و تاریخی و فرهنگی کشورها، ارزش های اجتماعی ـ اقتصادی متفاوت جوامع با یکدیگر، تاثیر تنوع ارزش ها و آداب و رسوم در شاخص های پیشرفت یک کشور، تفاوت اهمیت عدالت اقتصادی و اجتماعی در جوامع مختلف، نگاه متفاوت جوامع به زندگی، مورد توجه نیست.

۵۶- چه مسئله ای باعث شده است تا اندیشمندان کشورمان به فکر دستیابی به یک الگوی بومی برای پیشرفت باشند؟
پاسخ: برخی از کشورها و سازمان های بین المللی در طول سده های گذشته، از شاخص های توسعه و همچنین نهادهایی که ظاهراً با هدف توسعه اقتصادی به وجود آمده اند، برای تحمیل الگوها و سبک زندگی غربی استفاده کرده اند .در کشور ما هرچند تلاش هایی در جهت استقرار نظام اقتصادی اسالم صورت گرفته است؛ اما متأسفانه همچنان نهادهای سرمایه داری، در جهت انباشت ثروت در دست عده ای محدود و توزیع ناعادلانه آن فعالیت دارند. این نگرانی ها باعث شده است تا اندیشمندان کشورمان به فکر دستیابی به یک الگوی بومی برای پیشرفت باشند.

۵۷- الگوی بومی که اندیشمندان کشورمان برای پیشرفت به کار می‌برند چیست و چه ویژگی هایی دارد؟
پاسخ: الگویی که با شرایط فرهنگی، اقلیمی و تاریخی کشور سازگار باشد و بتواند راه روشنی را پیش پای مردم ما قرار دهد. الگوی پیشرفت اسلامی – ایرانی، آغاز حرکتی مستمر و بلندمدت است برای دستیابی به یک الگوی پیشرفت بومی که با فرهنگ ما سازگاری داشته باشد.

💖 برای حمایت از همیار کلیک کنید.💖