سوالات درس ۳ جامعه شناسی دوازدهم با جواب + PDF - همیار آموزش

سوالات متن درس سوم جامعه دوازدهم انسانی

سوالات جامعه شناسی دوازدهم / درس سوم
توجه: فایل دانلودی (سوالات روی کتاب جامعه دوازدهم PDF ) در انتهای سوالات قرار گرفته شد.

۱_ چرا ما بی نظمی را بیشتر میبینیم و نظم را کمتر مشاهده می کنیم؟
جواب: زیرا معمولاً ما به نظم عادت کرده ایم نه به بی نظمی

۲_ منظور از آشنایی زدایی در جامعه شناسی چیست؟
جواب: یعنی از دید یک فرد غریبه به موضوعات آشنا و روزمره اطراف خود نگاه کنیم و به عبارتی دیگر گذر از خود میان بینی یعنی از دریچه عینک دیگران به جهان نگاه کنیم و با رویکرد دیگران با جهان روبرو شویم. مثال ممکن است اسباب بازیهای یک کودک که در اتاق از نظر ما به هم ریخته است از نظر خود او دارای یک نظم و هماهنگی باشد و از نظر ما بی نظمی وجود دارد در حالی که از نظر او کاملا نظم وجود دارد.

۳_ آیا می توانید نمونه هایی از نظم های پنهان زندگی خود و دیگران را مثال بزنید
ولی بسیاری از فعالیت های روزمره ما دارای ویژگیهای منظمی است که به طور معمول به آنها توجه نمی کنیم. مثال تغذیه، رژیم غذایی، سبک خوابیدن، زمان و مکان خواب، نوع پوشش، سبک آشپزی این ها از جمله مواردی هستند که دارای نظم های پنهان هستند. راه رفتن معمولی ما یا صدای اذان هر کدام از اینها دارای قواعدی است که البته به علت تکرار و روزمره بودن معمولاً از نظر ما دور مانده است. در آشپزی ترتیب وارد کردن مواد
خوراکی و میزان ترکیب آنها کمی به هم بخورد ، مزه ، رنگ ، طعم و بوی مورد نظر آشپز حاصل نمی شود. پس آشپزی و رژیم های غذایی ما نیز دارای نظمی است ولی از نظرها پنهان مانده است

۴_ منظور از نظم اجتماعی و بی نظمی چیست ؟ و چگونه برقرار می شود؟
جواب: قرار گرفتن پدیده های اجتماعی در جای خود طبق قواعد اجتماعی پذیرفته شده جامعه نظم اجتماعی است . خروج از انتظارات و قواعد اجتماعی پذیرفته شده جامعه موجب بی نظمی است . نظم اجتماعی در نتیجه قواعدی برقرار میشود که ما انسانها برای باهم زندگی کردن پذیرفته ایم.

۵_ نظم اجتماعی چه اثرات و نتایجی در جامعه دارد؟
جواب: ۱- پیش بینی رفتار دیگران
-۲. فراهم ساختن امکان همکاری با دیگران یعنی مشارکت اجتماعی
-۳. شناخت توقعات و انتظارات دیگران

۶_ چرا اغلب ما می دانیم که باید از راننده تاکسی، پلیس، پزشک و همسایه انتظار چه رفتار ی را داشته باشیم؟
جواب: چون بر اساس نظم اجتماعی که آن را مشاهده میکنیم میتوانیم این پیشبینی را داشته باشیم.

۸_ شما وضعیت قانون گرایی و قانون گریزی در جامعه ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟
جواب: متاسفانه به دلایل مختلف در ایران قانون گرایی در جایگاه مناسبی قرار ندارد. میتوانیم دلایل گوناگونی را برای قانون گریزی در جامعه ایران نام ببریم. از جمله -۱: عدم آگاهی مردم نسبت به قانون و چگونگی اجرای آن
۲_ عدم امکانات مناسب: مثال: در نظر بگیرید که ما بیمار بد حال قلبی به صورت اورژانسی داریم و در حال نزدیک شدن به بیمارستان هستیم ولی متاسفانه پارکینگی در آن نزدیکی نیست و ما مجبور میشویم که در جایی پارک کنیم که از نظر قانون خلاف باشد ولی برای نجات جان همراه مان مجبور به این کار خلاف هستیم.
۳_ تراکم فعالیت های نقش ، ممکن است که موجب فراموشی و کنار گذاشتن موقت مقررات شود
-۴. نافرمانی مدنی و مخالفت اجتماعی با قانون و قانونگذار نیز گاهی ممکن است که موجب قانون گریزی افراد در جامعه شود.

۹_ آیا زندگی اجتماعی فقط با قوانین رسمی سازمان می یابد یا قواعد دیگری هم وجود دارد ؟ آیا میتوانید برخی از این قواعد غیر رسمی را نام ببرید؟
جواب: بله میتوانیم از عرف ، هنجارهای اجتماعی نانوشته جامعه، آداب و رسوم اجتماعی نام ببریم.

۱۰_ ساختار اجتماعی را تعریف کنید؟
جواب: چگونگی ارتباط پدیده های اجتماعی با یکدیگر . یا چگونگی تعریف اجزا پدیده ها و روابط بین آنها را ساختار اجتماعی می گویند.

۱۱_ با مثالی مفهوم ساختار اجتماعی را توضیح دهید:
پاسخ مثلاً ساختار اجتماعی دو خانواده می تواند متفاوت باشد مثلاً خانواده الف خانواده ای است که سرپرست پدر است و بیشتر به صورت مردسالاری اداره میشود و در خانواده ای دیگر سرپرست مادر است و فرزند سالاری یا زن سالاری حاکم است. مثال دیگر می توان گفت ساختار اجتماعی دبستان با ساختار اجتماعی دبیرستان تفاوت دارد در این دو مدرسه نقش ها و دیگر پدیده های اجتماعی با یکدیگر تفاوت دارند و شکل رابطه بین معلم و دانش آموز و سایر نقش ها میتواند متفاوت باشد.

۱۲_ نظام اجتماعی چیست ؟
جواب: تعریف کنید: مجموعه ای از پدیده های اجتماعی مرتبط و متقابل که در جهت رسیدن به هدفی دارای ساختار اجتماعی پویا هستند. مثال مدرسه شما یک نظام اجتماعی است که از اجزای مختلفی مانند نقش معلم ، دانش آموز مدیر و پدیده هایی مانند برنامه درسی، امتحانات، کلاس … ، تشکیل شده است که همگی در جهت هدف تعلیم و تربیت با یکدیگر رابطه متقابل دارند.

۱۳_ منظور از این که نظام اجتماعی یک ساختار اجتماعی پویا چیست ؟مثال بزنید:
جواب: یعنی نظام اجتماعی از مجموعه ای از پدیده هایی تشکیل شده که این پدیده ها بر یکدیگر اثر می گذارند و از یکدیگر اثر میپذیرد. مثلاً روابط معلم و دانش آموز بر روابط مدیر و معاون اثر میگذارد روابط معلمین با یکدیگر بر روابط دانش آموزان بر یکدیگر اثر میگذارد . برنامه امتحانی بر برنامه کلاسی مدرسه ، روابط دانش آموزان با یکدیگر و معلم همگی می تواند به نوعی بر یکدیگر اثر گذار و اثر پذیر باشند.
(مثلاً ما در کلاسمان دانشآموزی داریم که همیشه نیم ساعت دیر می آید و حواس معلم و بقیه دانش آموزان را پرت میکند و معلم مجبور میشود که او را به دفتر ارجاع دهد و خانواده و مدرسه و بقیه به نوعی درگیر این رابطه شوند.)

۱۴_ آیا نظام اجتماعی میتواند در خود تغییراتی به وجود آورد؟
جواب: بله نظام اجتماعی علاوه بر اینکه میتواند در خود تغییراتی به وجود آورد می تواند محیط خود را نیز تغییر دهد مثلاً در یک نظام اجتماعی از منابع تجدید ناپذیر به صورت روزافزونی برداشت شود و این موجب میشود که به تدریج محیط آن نظام اجتماعی دچار کمبود منابع انرژی شود. یا رشد بی رویه جمعیت میتواند اثرات اقتصادی اجتماعی سیاسی و فرهنگی از خود در نظام اجتماعی به جای بگذارد.

۱۵_ نظام اجتماعی با یک موجود زنده چه شباهت هایی دارد؟
جواب: نظام اجتماعی همانند یک موجود زنده تلاش میکند با تغییر در خود و محیط، نیازهای خود را تامین کند و خود را در بلند مدت حفظ نماید.

۱۶_ یک نظام اجتماعی برای تداوم خود چه نیازهایی را باید تامین کند؟ و از چه ساز و کارهایی باید استفاده کند؟
جواب: ۱- داشتن هدف برای اعضا واجزا
۲_ تعریف وظایف و حقوق هر یک از اجزا و پدیده های نظام(روابط متقابل)
۳_ نظم و هماهنگی در ساختار اجتماعی

۱۷_ منظور از هم تغییر چیست ؟
جواب: مثال بزنید: گاهی تغییر در یک پدیده اجتماعی با تغییر در پدیده دیگر همراه است این دو پدیده را هم تغییر میگویند. یعنی می توان تغییرات یکی از آنها را به کمک تغییرات دیگری توضیح داد. مثلا: میزان مطالعه دانش آموز و نمره ای که کسب میکند. رابطه بین قیمت و تقاضای کالا یا رابطه قیمت و عرضه کالا

۱۸_ آیا میان بیکاری در کشور و عواملی مانند میزان دانش، مهارت ، رکود اقتصادی، ناتوانی اقتصادی و مواردی از این قبیل رابطه وجود دارد؟ آیا این روابط را میتوان مشاهده و با روشهای کمی مطالعه کرد؟
جواب: بله، قطعاً بین این عوامل رابطه معناداری وجود دارد و می توانیم بخش عمدهای از این پدیده ها را به صورت مشاهده و روش های کمی و آماری محاسبه و پیش بینی و اندازه گیری کرد. که در علم اقتصاد
این چنین است.

۱۹_ منظور از تبیین چیست ؟
جواب: بیان دلایل وچرایی به وجود آمدن یا ازبین رفتن یک پدیده تبیین است. مثال افزایش رکود اقتصادی موجب افزایش بیکاری در جامعه می شود.

۲۰_ دلایل گرایش به تبیین در اوایل قرن نوزدهم چیست؟
جواب: پیشرفت علوم طبیعی و تسلطی که بر طبیعت ایجاد شد و موجب محدود دانستن دانش علمی به دانش صرفا تجربی وحسی شد. (روابط علی صرفا برمبنای حس توضیح داده می شد.)

۲۱_ جامعه شناسی تبیینی چه نوع رویکردی است؟
جواب: جامعه شناسی که پدیده های اجتماعی راهمانند پدیده های طبیعی به صورت حسی وتجربی بررسی می کند و موضوع مورد مطالعه اش واقیت های اجتماعی
هستند. واقعیت های اجتماعی ازطریق نگاه بیرونی ، تجربی ، حسی وصوری قابل رد یابی وبررسی هستند.

۲۲_ چرا اگوست کنت (بنیانگذار جامعه شناسی) ابتدا این علم را فیزیک اجتماعی نام گذاری کرد؟
جواب: چون جامعه شناسی درآغاز شکل گیری خودسعی کرد به علوم طبیعی به ویژه فیزیک نزدیک شود وهمان گونه که در فیزیک می توان به تبیین پدیده های حسی پرداخت در جامعه شناسی نیزروابط بین پدیده ها به صورت حسی وتجربی تبیین شوند.

۲۳_ چرا جامعه شناسان علاقه مند به بررسی تشابه جامعه با پدیده هایی مانند ماشین وانسان هستند؟
جواب: به سبب موفقیت های دانشمندان علوم طبیعی، عده ای ازجامعه شناسان علاقه مند شدند تا شباهت های جامعه و پدیده هایی همچون ماشین و بدن انسان را برجسته کند و نظم جامعه را همانند این نظم میان اعضای بدن بدانند. اجزایی که با نظم خاصی در کنار هم قرار گرفتند همان گونه که در بدن انسان یا ماشین اجزابا نظم خاصی کنار هم قرار گرفتهاند.

۲۴_ جامعه شناسی تبیینی دارای چه اصول و نکاتی است؟
جواب: ۱- تشبیه جامعه به یک بدن یا ماشین۲_ نظم مکانیکی -۳شناخت پدیده های اجتماعی همانند پدیده های فیزیکی و کنترل آنها و برقراری نظم ازپیش تعیین شده۴_ استفاده از روشهای علوم طبیعی در بررسی نظم اجتماعی و علوم اجتماعی

۲۵_ چه نقدهایی بر جامعهشناسی تبیینی وارد است؟
جواب: ۱_ نادیدهگرفتن اراده انسانها و انسان را غیر فعال دانستن (یعنی پدیده های اجتماعی یک نظام اجتماعی همانند اجزاء یک ماشین می باشد)۲ -مغلوب شدن انسان در برابر جامعه، در حالی که آنها می خواستند انسان را بر جامعه مسلط کنند۳_ نگاه تک خطی به پیشرفت جامعه (یعنی همه جوامع مسیر واحدی را در طول تاریخ طی میکند)۴_ توجه بر مناسبات بیرونی و مشاهدات (یعنی تنها منبع شناخت مشاهدات و مناسباتی که در بیرون دیده می شود است.)

۲۶_ انسان در دیدگاه تبیینی چگونه موجودی است؟
جواب: انسان در دیدگاه تبیینی صرفاً یک موجود طبیعی پیچیده تر از سایر موجودات طبیعی دانسته می شود در حالیکه انسان ها با موجودات طبیعی تفاوت های بنیادین دارند.

۲۷_ جامعه شناسان تبیینی تفاوت میان جوان مختلف را چگونه می دیدند؟
جواب: پوزیتیویست ها تفاوت جوامع را تنها تفاوت کمی میدیدند از نظر آنها برخی جوامع از برخی دیگر پیچیده ترند در رفع نیازهای خود توانا ترند و به همین دلیل پیشرفته ترند.

۲۸_ بریکسان دانستن طبیعت و جامعه چه انتقاداتی وارد است؟
جواب: انسان را به پیچ و مهره های نظم اجتماعی تقلیل می دهد در حالی که جامعه بر خلاف طبیعت محصول و مخلوق کنش های انسان هاست و بود و نبود آن وابسته به انسان است و انسان را این دیدگاه مغلوب جامعه خود می سازد و نمیتوان انسان را صرفاً یک موجود طبیعی پیچیده تر از سایر موجودات دانست.

۲۹_ چه تفاوت های مهمی میان جامعه و موجودات طبیعی وجود دارد؟ آیا می توان این ویژگی های متفاوت را با روش علوم طبیعی توضیح داد ؟ آیا این تفاوت های بنیادی رویکرد های دیگری را برای توضیح نظم اجتماعی ضروری نمی سازند؟
جواب: جامعه انسانی از پدیده های تشکیل شده است که آگاهانه با اراده هدفدار معنا دار هستند در حالی که موجودات طبیعی از اراده و آگاهی برخوردار نیستند. وقتی با موجوداتی رو به رو هستیم که فاقد اراده و آگاهی هستند می توانیم آنها را با روش های کمی محاسباتی بیرونی و فیزیکی اندازه گیری بررسی مقایسه و سنجش کرد ولی وقتی که ما با جامعه ای که دارای کنشهای آگاهانه و ارادی است نمیتوانیم صرفاً با مشاهده بیرونی و اندازه گیری های طبیعی و کمی آنها را بررسی کنیم.
بنابراین نظم اجتماعی انسان ها کاملاً متفاوت از نظم بین پدیده های طبیعی است و باید از مشاهده صرفا بیرونی دست برداریم و به فهم روابط و عمق انگیزه ها و آگاهی های درونی پی ببریم.

۳۰_ جامعه شناسی تبیینی چیست و دارای چه ویژگی هایی است؟
جواب: این جامعه شناسی پدیده های اجتماعی را مانند پدیده های طبیعی مورد بررسی و اثبات قرار میدهد ویژگی های این نوع جامعه شناسی عبارتند از: ۱_ روش مطالعه آنها همانند علوم تجربی حسی، تجربی و کمی است -۲به دنبال شناخت نظم موجود در جامعه هستند همانند نظم موجود در طبیعت -۳با شناخت نظم اجتماعی به انسان ها قدرت پیش بینی، پیشگیری و کنترل جامعه را میدهد

۳۱_ ویژگی اصلی روش جامعه شناسی تبیینی چیست
جواب: در جامعه شناسی تبیینی روش مطالعه طبیعت و جامعه یکسان دانسته میشود.

۳۲_ چگونه جامعه شناسی تبیینی و در چه زمانی به وجود آمد
جواب: در قرن نوزدهم که اروپا دچار تغییر و تحولات زیادی شده بود و خصوصاً فرانسه با انواع ناملایمات اجتماعی روبرو بود اگوست کنت بنیانگذار جامعه شناسی به دنبال این بود که با به وجود آوردن دانش اجتماعی جدیدی بتوانند آینده را پیش بینی کند و نظم اجتماعی را برای جامعه تعریف کند. او ابتدا این دانش جدید را فیزیکی اجتماعی نامید سپس نام آن را به جامعه شناسی تغییر داد. مهمترین خصوصیت این جامعه شناسی استفاده از روش های حسی و تجربی همانند دانش های ابزاری و طبیعی بود.

۳۳_ جامعه شناسی تبیینی جامعه و نظم اجتماعی را چگونه توضیح می دهد؟
جواب: نظم اجتماعی را براساس مناسبات بیرونی و قراردادهای اجتماعی ناشی ازترس واجبار بررسی می کنند. (کنترل اجتماعی را نوعی زور و اجبار که افراد را وادار به پذیرش نقش ها می کند می دانند.)

۳۴_ نمونه ای از تحقیقات تبیینی در علوم انسانی بنویسید.
لمبروزو انسان شناس و  جرم شناس ایتالیایی در تحقیقاتی درباره رفتار جنایی با بررسی جمجمه ها، اسکلت ها و اشیای متعلق به مجرمان و ویژگی های ظاهری (واقعیت های صوری موجود) و جسمانی درصدد تعیین مجرم بودن یا مجرم نبودن افراد برآمد.

برای دریافت سوالات متن درس سوم جامعه شناسی دوازدهم روی لینک زیر کلیک کنید.