سوالات درس ۴ جغرافیا یازدهم با جواب - همیار آموزش

سوالات متن درس چهارم جغرافیا یازدهم انسانی

سوالات جغرافیا یازدهم / درس ۴
۱- عوامل ایجاد نواحی مختلف بر روی کره‌ی زمین چیست؟
پاسخ: شکل و نوع ناهمواری ها و چهره و اشکال زمین است.

۲- ویژگی های سنگ کره (لیتوسفر) را بنویسید؟
پاسخ: سنگ کره بخش خارجی زمین است که حالت جامد دارد و از سنگ و خاک تشکیل شده است. این بخش شامل قاره ها و کف و بستر دریاها و اقیانوس هاست.

۳- چهار ناهمواری اصلی و عمده‌ی سطح زمین کدامند؟
پاسخ: فلات ها، کوه ها، تپه ها و دشت ها

۴- فلات چیست؟
پاسخ: سرزمین های مرتفع و نسبتا همواری هستند که در کوهستان ها محصور بوده و کناره های آن ها با شیب تند به نواحی پست متصل می‌‌شود. برخی فلات ها وسیع و برخی کم وسعت اند.

۵- کوه چیست؟
پاسخ: ناهمواری برجسته و مرتفعی است که معمولا دامنه های تند و قله برجسته دارد.

۶- رشته کوه چگونه به وجود می‌‌آید؟ مثال بزنید.
پاسخ: مجموعه ای از کوه ها که به شکل نواری در کنار هم قرار گرفته اند، رشته کوه را به وجود می‌‌آورند، مانند رشته کوه های عظیم هیمالیا، آندها، راکی، آلب، البرز و زاگرس.

۷- تفاوت بین فلات و کوه را بنویسید؟
پاسخ: فلات ها و کوه ها هر دو مرتفع اند اما کوه دارای قله است و هر چه به سمت نوک آن می‌‌رویم، باریک تر می‌‌شود اما فلات مرتفع و نسبتاً مسطح است.

۸- تپه را تعریف کنید؟
پاسخ: تپه ها نسبت به کوه ها ارتفاع کم تری دارند اما از نواحی پیرامون خود بلندترند.

۹- ارتفاع کوه ها و تپه ها و سایر عوارض سطح زمین را چگونه محاسبه می‌‌کنند؟
پاسخ: نسبت به سطح دریا (سطح متوسط آب های آزاد).

۱۰- درباره‌ی ارتفاع کوه ها و تپه ها و تفاوت آن ها با یک دیگر چه نظریاتی وجود دارد؟
پاسخ: برای مثال در برخی منابع، ارتفاع کوه ها بیش تر از ۶۰۰ متر (حدود ۲۰۰ پا) و تپه ها کم تراز ۶۰۰ متر در نظر گرفته شده است. در برخی منابع دیگر، ارتفاع تپه ها ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر ذکر شده است.

۱۱- دشت را تعریف کنید؟
پاسخ: دشت ها سرزمین هایی پست و نسبتاً هموارند که در میان کوه ها یا در کنار سواحل و یا میان فلات ها و کف دره ها قرار گرفته اند.

۱۲- کدام نوع ناهموری، نواحی عمده‌ی سکونت، زندگی و فعالیت انسان ها را تشکیل می‌‌دهند؟
پاسخ: دشت ها

۱۳- دشت ها چه میزان از سطح زمین را پوشانده اند؟
پاسخ: بیش از یک سوم.

۱۴- چه عواملی موجب پیدایش و شکل گیری ناهمواری ها در سطح زمین می‌‌شوند؟
پاسخ: عوامل درونی و عوامل بیرونی

۱۵- عوامل درونی چگونه موجب پیدایش و شکل گیری ناهمواری ها در سطح زمین می‌‌شوند؟
پاسخ: پوسته‌ی زمین به قطعات بزرگی تقسیم شده است. این ورقه ها (پوسته و گوشته‌ی فوقانی) روی بخش خمیری شکل گوشته به آرامی حرکت می‌‌کنند. ورقه ها از هم دور یا به هم نزدیک می‌‌شوند، به هم برخورد می‌‌کنند و یا در امتداد هم می‌‌لغزند. نتایج حرکت این ورقه ها طی میلیون ها سال، ایجاد چین خوردگی ها، رشته کوه ها، شکست ها (گسل ها) و پیدایش کوه های آتفشانی است.

۱۶ . عوامل بیرونی تغییر شکل چهره‌ی زمین را نام ببرید؟
پاسخ: ۱ – هوازدگی
۲- فرسایش.

۱۷- هوازدگی چیست؟
پاسخ: عبارت است از فرایندی که طی آن، سنگ ها خرد و متلاشی و تجزیه می‌‌شوند.

۱۸- انواع هوازدگی را نام ببرید؟
پاسخ: ۱- هوازدگی فیزیکی
۲- هوازدگی شیمیایی
۳- هوازدگی زیستی.

۱۹- هوازدگی فیزیکی چیست؟
پاسخ: در هوازدگی فیزیکی، سنگ ها در نتیجه‌ی اختلاف دما، گرم و سرد شدن و یا انبساط و انقباض و در هنگام روز و شب و فصل زمستان و تابستان یا یخ زدن آب در شکاف سنگ ها و مواردی از این قبیل، به قطعات کوچک تر خرد می‌‌شوند اما در ترکیب شیمیایی آن ها تغیری به وجود نمی آید

۲۰- هوازدگی شیمیایی چیست؟ مثال بزنید.
پاسخ: در هوازدگی شیمیایی، ساختمان کانی ها و ترکیب شیمیایی سنگ ها نیز تغییر می‌‌کند. برای مثال، اکسیژن هوا موجب اکسیده شدن برخی کانی ها نظیر آهن می‌‌شود یا گاز هایی مانند دی اکسید نیتروژن و دی اکسید گوگرد هوا می‌‌توانند به اسید تبدیل شوند و باران اسیدی تولید کنند که موجب تغییرات شیمیایی در سنگ ها می‌‌شود.

۲۱- عوامل مهم هوازدگی شیمیایی کدامند؟
پاسخ: اکسیژن و رطوبت.

۲۲- هوازدگی زیستی چیست؟
پاسخ: فعالیت های موجودات زنده، یعنی گیاهان و جانوران، موجب تغییرات فیزیکی و شیمیایی در سنگ ها می‌‌شود برای مثال، رشد ریشه‌ی درختان یا ایجاد حفره های زیرزمینی توسط جان داران حفار، مانند موش ها و موریانه ها، باعث خرد شدن سنگ ها می‌‌شود. هم چنین، گیاهان در حال پوسیدگی اسید هایی تولید می‌‌کنند که موجب تغییرات شیمیایی در سنگ های مجاورشان می‌‌شود. باکتری های تجزیه کننده یا تنفس گیاهان نیز در سنگ ها تغییرات شیمیایی ایجاد می‌‌کنند.

۲۳- سرعت هوا زدگی در سنگ ها به چه عواملی بستگی دارد؟ مثال بزنید. 
پاسخ: به جنس سنگ ها، نوع آب و هوا و زمان بستگی دارد. برای مثال، سنگ های گرانیتی از سنگ های مرمرین یا کلسیتی مقاوم ترند و آب و هوای گرم و مرطوب سرعت و شدت هوازدگی را افزایش میدهد.

۲۴- هوازدگی و فرسایش هم راه با یک دیگر موجب چه چیزی می‌‌شوند؟
پاسخ: موجب تغییر چهره‌ی زمین می‌‌شوند.

۲۵- فرسایش چیست؟
پاسخ: فرسایش عبارت است از جدا شدن ذرات سنگ و خاک از بستر خود و جا به جایی آن ها توسط عوامل مختلف چون آب و باد.

۲۶- مراحل فرسایش را بنویسید؟
پاسخ: ۱ – کنده شدن مواد از جای خود (حفر)
۲ -انتقال
۳- رسوب گذاری یا انباشته شدن مواد در مکان های دیگر است.

۲۷- چه عواملی موجب فرسایش می‌‌شوند؟
پاسخ: ۱ – آب جاری
۲- یخچال
۳- باد
۴- امواج دریا
۵- انسان.

۲۸- رودها چگونه موجب فرسایش می‌‌شوند؟
پاسخ: رود ها به طور مداوم در حال حرکت بر سطح زمین اند. آن ها ذرات کوچک و بزرگ را از بستر و کناره های خود جدا می‌‌کنند و به مکان های دیگر انتقال می‌‌دهند. این مواد در جاهایی که سرعت رود کم می‌‌شود، روی هم انباشته می‌‌شوند. بر اثر طغیان رود ها و وقوع سیلاب ها نیز حجم عظیمی از رسوبات جا به جا و در زمین های پیرامون پخش می‌‌شود.

۲۹- یخچال چیست و چگونه موجب فرسایش می‌‌شوند؟
پاسخ: یخچال ها توده های بزرگ یخ هستند که بر اثر انباشته و فشرده شدن برف طی هزاران سال در نواحی قطبی یا بسیار سرد به وجود آمده اند و بر اتر نیروی جاذبه، به آرامی از نواحی بلند به سمت نواحی پست تر حرکت می‌‌کنند. یخچال ها، در مسیر خود سنگ ها را از جا می‌‌کنند و با خود می‌‌برند.

۳۰- باد چگونه موجب فرسایش می‌‌شوند؟
پاسخ: باد به ویژه در بیابان ها، موادی چون خاک و ماسه و شن را از زمین می‌‌گند و تا مسافت های دور می‌‌برد. بادها ذرات ماسه را به سطوح مختلف سنگ ها می‌‌کوبند و آن ها را می‌‌سایند.

۳۱- امواج دریا چگونه موجب فرسایش می‌‌شوند؟
پاسخ: نواحی ساحلی به طور دانم در معرض هجوم و سایش امواج دریا قرار دارند. در زمان هایی که دریا طوفانی است، گاهی صخره ها و کناره های ساحل با سنگینی چند تن آب روبه رو می‌‌شوند. جریان های دریایی اقیانوس ها نیز رسوبات را با خود حمل و در مکان های مختلف رسوب گذاری می‌‌کنند.

۳۲- انسان چگونه موجب فرسایش می‌‌شوند؟
پاسخ: فعالیت های انسان در بهره برداری از محیط طبیعی موجب تغییر پوسته‌ی زمین و کندن و حمل و جا به جایی سنگ ها و خاک ها در مکان های مختلف می‌‌شود برای مثال، حفر معدن و تونل، ایجاد جاده ها، ساختن سدها و منحرف کردن مسیر رودها، شخم زدن زمین و از بین بردن پوش گیاهی، تغییرات زیادی در پوسته‌ی زمین ایجاد می‌‌کنند.

۳۳- فعالیت های مربوط به تکتونیک ورق های از چه طریقی کوه ها را به وجود می‌‌آورند؟
پاسخ: از طریق ایجاد چین خوردگی ها، گسل ها یا بالا آمدن مواد مذاب و شکل گیری آتش فشان.

۳۴- چه عواملی به کوه ها شکل می‌‌دهند؟
پاسخ: هوازدگی و فرسایش.

۳۵- با توجه به چه عواملی در کوهستان ها پیوسته هوازدگی فیزیکی (مکانیکی) و شیمیایی رخ می‌‌دهد؟
پاسخ: با توجه به شرایط آب و هوایی و جنس سنگ ها

۰۳۶ عوامل مهم هوازدگی در کوهستان ها کدامند؟
پاسخ: تغییرا دمای شب و روز و یخ بستن آب در شکاف ها و درزها .

۳۷- دو عامل مهم فرسایش در کوهستان ها کدامند؟
پاسخ: آب های جاری و یخچال ها .

۳۸ .آب های جاری چگونه باعث ایجاد فرسایش در کوهستان می‌‌شوند؟
پاسخ: آب های جاری در کوهستان ها به دلیل شیب زمین به سمت پایین کوه روان می‌‌شوند. آن ها بر سر راه خود، سنگ ها را تخریب و آن ها را با خود حمل می‌‌کنند.

۰۳۹- رودها به تدریج چه تغییری می‌‌کنند؟
پاسخ: بستر خود را پهن و عمیق می‌‌کنند.

۴۰- دره های V چگونه شکل می‌‌گیرند و علت این که آن ها را با حرفا نام گذاری کرده اند چیست؟
پاسخ: دره های V شکل معمولا بر اثر جریان آب رودها و فرسایش آبی، شکل می‌‌گیرند و علت این که آن ها را با حرف V نام گذاری کرده اند این است که دامنه های تنگ و پر شیب دارند.

۴۱- دره ها در طی زمان چه تغییری می‌‌کنند؟
پاسخ: دره ها به تدریج عمیق تر و وسیع تر می‌‌شوند.

۴۲- یخچال کوهستانی چکونه پدید می‌‌آید؟
پاسخ: در برخی کوهستان ها برف و یخ دائمی وجود دارد. وقتی بارش برف بیش از میزان ذوب آن در سال باشد، برف های اضافی طی سالیان دراز انباشته و متراکم می‌‌شوند و ضخامت آن ها افزایش می‌‌یابد و یخچال ها را پدید می‌‌آورند.

۴۳- یخچال کوهستانی چه زمانی شروع به حرکت می‌کند؟
پاسخ: معمولا وقتی ضخامتش به ۶۰ تا ۱۰۰ متر رسید شروع به حرکت می‌کند و این حرکت بسته به شرایط و دمای هوا از ۱ سانتی متر تا ۸ متر در روز است.

۴۴- مورن یا یخ رفت چیست؟
پاسخ: به سنگ ها و رسوباتی که یخچال ها با خود حمل می‌‌کنند، «مورن یا یخ زفت» می‌‌گویند.

۴۵- دره های U شکل چگونه پدید آمده اند؟
پاسخ: معمولا بر اثر فرسایش یخچالی طی هزاران سال پدید آمده اند.

۴۶- فرسایش انحلالی یا اشکال کارستی چگونه به وجود می‌‌آیند؟
پاسخ: در برخی نواحی کوهستانی ای که سنگ ها قابلیت حل شدن در آب را داشته باشند، مانند سنگ های آهکی یا گچی و نظایر آن، آب های جاری با نفوذ به زیرزمین از طریق درزها و شکاف ها و حل کردن سنگ ها در خود، پدیده های فرسایشی چون غار های طبیعی و چشمه های آهکی پدید می‌‌آورند که در اصطلاح به آن ها آشکال «کارستی» (Karstic) گفته می‌‌شود.

۴۷- کارست چیست؟
پاسخ: «کارست» پدیده‌ی خوردگی و انحلال سنگ های آهکی است.

۴۸- آب ها چگونه می‌‌توانند موجب خوردگی و انحلال سنگ ها شوند؟
پاسخ: آب هایی که با دی اکسیدکربن و هوا ترکیب می‌‌شوند، اسیدکربنیک تولید می‌‌کنند و با حل کردن آهک و گچ در خود می‌‌توانند موجب خوردگی و انحلال سنگ ها شوند.

۴۹- نمونه هایی از اشکال کارستی در ایران را نام ببرید؟
پاسخ: در ایران، اشکال کارستی به ویژه در کوه های زاگرس زیاد است. غارهای علی صدر همدان و کتله خور زنجان نمونه هایی از آشکال فرسایشی کارستی هستند.

۵۰- عامل مهم فرسایش در مناطق خشک و بیابانی چیست؟
پاسخ: باد.

۵۱- چرا فرسایش در بیابان هاشد دارد؟
پاسخ: به سبب شرایط آب و هوایی خشک، وزش بادهای شدید، وجود خاک های نرم و فقر پوش گیاهی.

۵۲- اشکال فرسایش در بیابان ها، ناشی از چیست؟
پاسخ: ناشی از دو فرایند «کاوشی» یا «تراکمی» است.

۵۳- اشکال کاوشی چگونه شکل می‌‌گیرند؟ 
پاسخ: این نوع فرسایش بیش تر حاصل کنده شدن ذرات از یک مکان و انتقال آن ها به مکان های دیگر است.

۵۴- اشکال کاوشی بیابان را نام ببرید؟
پاسخ: ۱ – دشت ریگی (رگ)
۲- چاله های بادی
۳- کلوت (یاردانگت)
۴- گرز دیو و ستون های سنگی.

۵۵- دشت ریگی (رگ) چگونه به وجود می‌‌آید و نام دیگر آن چیست؟
پاسخ: وقتی در زمین های پوشیده از ماسه های ریز، شن و سنگ های ریز و درشت، باد ماسه های ریز را با خود می‌‌برد، در طول زمان، سنگ های درشت بر جای می‌‌مانند و سطوحی پر از قلوه سنگ ها به وجود می‌‌آورند که به آن سنگ فرش بیابانی نیز می‌‌گویند.

۵۶- چاله های بادی چگونه شکل می‌‌گیرند؟
پاسخ: در نواحی دارای ماسه های ریز، و به ویژه فاقد پوشش گیاهی، باد ذرات را از محل خود جابه جا می‌‌کند و به تدریج حفره ها یا چاله هایی وسیع پدید می‌‌آورد. اگر در اثر برخورد با آب های زیرزمینی، رطوبت و چسبندگی در دانه ها به وجود بیاید، فرسایش بادی کند و سپس متوقف می‌‌شود. چاله های بادی که عمق بعضی از آن ها به ۴۰ متر نیز می‌‌رسد، در دشت لوت وجود دارد.

۵۷- کلوت (یاردانگ) چگونه به وجود می‌‌آید؟
پاسخ: طی میلیون ها سال، باد شیارهایی موازی و U شکل در رسوبات نرم بجامانده از دریاچه های قدیم ایجاد می‌‌کند. به تدریج بخش نرم را با خود می‌‌برد و بخش های سخت تر باقی می‌‌مانند.

۵۸- کلو ( یاردانگ) در کجا پدید می‌‌آید؟
پاسخ: در رسوبات نرم به جامانده از دریاچه های قدیم پدید می‌‌آید.

۵۹- برجسته ترین کلوت ها در کجا وجود دارند؟
پاسخ: در غرب بیابان لوت در منطقه‌ی شهداد در استان کرمان وجود دارد و از جاذبه های طبیعی منطقه برای گردش گران داخلی و خارجی است.

۶۰- کلوت ها حاصل چه هستند؟
پاسخ: فرسایش بادی – آبی هستند.

۶۱- کلو ها در کدام کشورها مشاهده می‌‌شوند؟
پاسخ: در مناطق خشک ایالات متحده‌ی امریکا، مصر، چین و ایران مشاهده می‌‌شوند.

۶۲- گرز دیو و ستون های سنگی چگونه شکل می‌‌گیرند؟
پاسخ: گاهی باد مواد نرمی را که در زیر یا لبه‌ی تخته سنگ ها قرار گرفته اند، تخریب می‌‌کند و با خود می‌‌برد و بخش های سخت و مقاوم را باقی می‌‌گذارد. در نتیجه، ستون هایی سنگی به شکل قارچ یا سایر اشکال به وجود می‌‌آیند که به آن ها گرز دیو: دودکش جن، ( به انگلیسی هودو Hodoo ) و… می‌‌گویند.

۶۳- اشکال تراکمی چگونه شکل می‌‌گیرند؟
پاسخ: این فرسایش حاصل انباشته شدن ذرات توسط باد در یک مکان است.

۶۴- اشکال تراکمی بیابان را نام ببرید؟
پاسخ: تپه های ماسه ای (تلماسه).

۶۵- تپه های ماسه ای (تلماسه) چگونه تشکیل می‌‌شوند؟
پاسخ: تپه های ماسه ای یا تلماسه که در انگلیسی به Dune (دون) مشهورند، بر ار وزش باد و جابه جا شدن ماسه و شن پدید می‌‌آیند، ماسه هایی که به وسیله‌ی باد در سطح زمین حرکت می‌‌کنند، اگر به موانعی مثل گیاهان و بوته های خار یا قطعات سنگ و نظایر آن برخورد کنند و متوقف شوند یا سرعت باد در منطقه کاهش یابد، روی هم انباشته می‌‌شوند و سرانجام تلماسه ها را تشکیل می‌‌دهند.

۶۶- ارتفاع تپه های ماسه ای چقدر است؟
پاسخ: چندین متر ارتفاع دارند و ارتفاع برخی تپه های ماسه ای در لیبی تا ۳۰۰ متر و در لوت ایران تا ۴۰۰ متر نیز می‌‌رسد.

۶۷- حرکت تلماسه ها یا تبه های ماسه ای در طی یک سال به چه میزان است؟
پاسخ: برخی تلماسه ها طی یک سال ۱۰ تا ۲۰ متر در جهت وزش باد حرکت می‌‌کنند.

۶۸- فرایند حرکت تلماسه ها یا تپه های ماسه ای چگونه است؟
پاسخ: با وزش باد، ماسه های دامنه رو به باد به طرف بالا رانده می‌‌شوند و پس از رسیدن به قله، در دامنه پشتی فرود می‌‌آیند و همان جا انباشته می‌‌شوند.

۰۶۹ مهم ترین نوع تبه های ماسه ای چه نام دارد؟
پاسخ: برخان.

۷۰- برخان چیست؟
پاسخ: برخان ها تپه های ماسه ای هلالی شکل و منفردی هستند که دو زائده یا بازو در جهت باد دارند.

۷۱- منظور از ساحل یا کرانه چیست؟
پاسخ: منطقه‌ی تماس خشکی و دریاست.

۷۲- سواحل به چند نوع تقسیم می‌‌شوند؟
پاسخ: ۱ – سواحل پست و ۲- ماسه ای ۳- سواحل صخره ای.

۷۳- سواحل صخره ای چگونه ممکن است به سواحل پست تبدیل شوند؟
پاسخ: طی سالیان دراز ممکن است بر اثر فرسایش به سواحل پست تبدیل شوند.

۷۴- مناطق ساحلی به طور مداوم تحت تاثیر چه عواملی قرار می‌‌گیرند؟
پاسخ: امواج دریا، جزر و مد و باد.

۷۵- امواج چگونه به وجود می‌‌آیند؟
پاسخ: بادهایی که بر سطح اقیانوس ها و دریاها می‌‌وزند، امواج را به وجود می‌‌آورند.

۷۶- چه عواملی موجب فرسایش سواحل می‌‌شوند و اشکال خاصی را پدید می‌‌آورند؟
پاسخ: امواج ، انحلال سنگ های آهکی سواحل در آب دریا و نفوذ آب به شکاف ها و درز های این نوع سنگ ها

۷۷- اشکال فرسایش کاوشی (ناشی از حفر مواد) در سواحل صخره ای دریا را نام ببرید؟
پاسخ: ستون های سنگی دریایی، غارها و طاق های دریایی.

۷۸- نقشه‌ی توپوگرافی چیست؟
پاسخ: نقشه ای است که در آن، پستی ها و بلندی های زمین و میزان ارتفاع آن ها نمایش داده می‌‌شود.

۷۹- منحنی میزان چیست؟
پاسخ: خطی است که نقاطی را که ارتفاع یک سان دارند به یک دیگر وصل می‌‌کند.

۸۰- فاصله‌ی اعداد روی منحنی میزان های یک نقشه نشان دهنده‌ی چیست؟
پاسخ: نشان دهنده‌ی میزان اختلاف ارتفاع یک منحنی با منحنی قبلی است.
برای مثال: در شکل بالا فاصله‌ی منحنی های میزان یا اختلاف ارتفاع آن ها ۲۰ متر است.

۸۱- با استفاده از منحنی های میزان یک نقشه چه پدیده هایی را می‌‌توان تشخیص داد؟
پاسخ: علاوه بر برجستگی ها می‌‌توان فرورفتگی، دره، نوع و میزان شیب: پرت گاه و … را تشخیص داد.

۸۲- در نقشه های توپوگرافی دوری و نزدیکی منحنی های میزان از یکدیگر چه چیزی را نشان می‌‌دهند؟ 
پاسخ: در جاهایی که منحنی های میزان از یک دیگر فاصله دارند، شیب زمین ملایم است و در جاهایی که منحنی های میزان خیلی به هم نزدیک می‌‌شوند، شیب زمین تند است. شماس شدن منحنی های میزان روی نقشه، نشانه‌ی پرت گاه است

در بخش بالا از سایت همیار برای شما ، سوالات درس ۴ جغرافیا یازدهم با جواب را قرار دادیم پیشنهاد میشود برای بخش بعدی از سوالات درس ۵ جغرافیا یازدهم و برای بخش قبلی از سوالات متن درس سوم جغرافیا یازدهم انسانی استفاده نمایید.