سوالات درس ۴ جغرافیا یازدهم با جواب - همیار آموزش

سوالات متن درس چهارم جغرافیا یازدهم انسانی

سوالات جغرافیا یازدهم / درس ۴
۱- عوامل ایجاد نواحی مختلف بر روی کره ی زمین چیست؟
پاسخ: شکل و نوع ناهمواری ها و چهره و اشکال زمین است.

۲- ویژگی های سنگ کره (لیتوسفر) را بنویسید؟
پاسخ: سنگ کره بخش خارجی زمین است که حالت جامد دارد و از سنگ و خاک تشکیل شده است. این بخش شامل قاره ها و کف و بستر دریاها و اقیانوس هاست.

۳- چهار ناهمواری اصلی و عمده ی سطح زمین کدامند؟
پاسخ: فلات ها، کوه ها، تپه ها و دشت ها

۴- فلات چیست؟
پاسخ: سرزمین های مرتفع و نسبتا همواری هستند که در کوهستان ها محصور بوده و کناره های آن ها با شیب تند به نواحی پست متصل می شود. برخی فلات ها وسیع و برخی کم وسعت اند.

۵- کوه چیست؟
پاسخ: ناهمواری برجسته و مرتفعی است که معمولا دامنه های تند و قله برجسته دارد.

۶- رشته کوه چگونه به وجود می آید؟ مثال بزنید.
پاسخ: مجموعه ای از کوه ها که به شکل نواری در کنار هم قرار گرفته اند، رشته کوه را به وجود می آورند، مانند رشته کوه های عظیم هیمالیا، آندها، راکی، آلب، البرز و زاگرس.

۷- تفاوت بین فلات و کوه را بنویسید؟
پاسخ: فلات ها و کوه ها هر دو مرتفع اند اما کوه دارای قله است و هر چه به سمت نوک آن می رویم، باریک تر می شود اما فلات مرتفع و نسبتاً مسطح است.

۸- تپه را تعریف کنید؟
پاسخ: تپه ها نسبت به کوه ها ارتفاع کم تری دارند اما از نواحی پیرامون خود بلندترند.

۹- ارتفاع کوه ها و تپه ها و سایر عوارض سطح زمین را چگونه محاسبه می کنند؟
پاسخ: نسبت به سطح دریا (سطح متوسط آب های آزاد).

۱۰- درباره ی ارتفاع کوه ها و تپه ها و تفاوت آن ها با یک دیگر چه نظریاتی وجود دارد؟
پاسخ: برای مثال در برخی منابع، ارتفاع کوه ها بیش تر از ۶۰۰ متر (حدود ۲۰۰ پا) و تپه ها کم تراز ۶۰۰ متر در نظر گرفته شده است. در برخی منابع دیگر، ارتفاع تپه ها ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر ذکر شده است.

۱۱- دشت را تعریف کنید؟
پاسخ: دشت ها سرزمین هایی پست و نسبتاً هموارند که در میان کوه ها یا در کنار سواحل و یا میان فلات ها و کف دره ها قرار گرفته اند.

۱۲- کدام نوع ناهموری، نواحی عمده ی سکونت، زندگی و فعالیت انسان ها را تشکیل می دهند؟
پاسخ: دشت ها

۱۳- دشت ها چه میزان از سطح زمین را پوشانده اند؟
پاسخ: بی از یک سوم.

۱۴- چه عواملی موجب پیدایش و شکل گیری ناهمواری ها در سطح زمین می شوند؟
پاسخ: عوامل درونی و عوامل بیرونی

۱۵- عوامل درونی چگونه موجب پیدایش و شکل گیری ناهمواری ها در سطح زمین می شوند؟
پاسخ: پوسته ی زمین به قطعات بزرگی تقسیم شده است. این ورقه ها (پوسته و گوشته ی فوقانی) روی بخش خمیری شکل گوشته به آرامی حرکت می کنند. ورقه ها از هم دور یا به هم نزدیک می شوند، به هم برخورد می کنند و یا در امتداد هم می لغزند. نتایج حرکت این ورقه ها طی میلیون ها سال، ایجاد چین خوردگی ها، رشته کوه ها، شکست ها (گسل ها) و پیدایش کوه های آتفشانی است.

۱۶ . عوامل بیرونی تغییر شکل چهره ی زمین را نام ببرید؟
پاسخ: ۱ – هوازدگی
۲- فرسایش.

۱۷- هوازدگی چیست؟
پاسخ: عبارت است از فرایندی که طی آن، سنگ ها خرد و متلاشی و تجزیه می شوند.

۱۸- انواع هوازدگی را نام ببرید؟
پاسخ: ۱- هوازدگی فیزیکی
۲- هوازدگی شیمیایی
۳- هوازدگی زیستی.

۱۹- هوازدگی فیزیکی چیست؟
پاسخ: در هوازدگی فیزیکی، سنگ ها در نتیجه ی اختلاف دما، گرم و سرد شدن و یا انبساط و انقباض و در هنگام روز و شب و فصل زمستان و تابستان یا یخ زدن آب در شکاف سنگ ها و مواردی از این قبیل، به قطعات کوچک تر خرد می شوند اما در ترکیب شیمیایی آن ها تغیری به وجود نمی آید

۲۰- هوازدگی شیمیایی چیست؟ مثال بزنید.
پاسخ: در هوازدگی شیمیایی، ساختمان کانی ها و ترکیب شیمیایی سنگ ها نیز تغییر می کند. برای مثال، اکسیژن هوا موجب اکسیده شدن برخی کانی ها نظیر آهن می شود یا گاز هایی مانند دی اکسید نیتروژن و دی اکسید گوگرد هوا می توانند به اسید تبدیل شوند و باران اسیدی تولید کنند که موجب تغییرات شیمیایی در سنگ ها می شود.

۲۱- عوامل مهم هوازدگی شیمیایی کدامند؟
پاسخ: اکسیژن و رطوبت.

۲۲- هوازدگی زیستی چیست؟
پاسخ: فعالیت های موجودات زنده، یعنی گیاهان و جانوران، موجب تغییرات فیزیکی و شیمیایی در سنگ ها می شود برای مثال، رشد ریشه ی درختان یا ایجاد حفره های زیرزمینی توسط جان داران حفار، مانند موش ها و موریانه ها، باعث خرد شدن سنگ ها می شود. هم چنین، گیاهان در حال پوسیدگی اسید هایی تولید می کنند که موجب تغییرات شیمیایی در سنگ های مجاورشان می شود. باکتری های تجزیه کننده یا تنفس گیاهان نیز در سنگ ها تغییرات شیمیایی ایجاد می کنند.

۲۳- سرعت هوا زدگی در سنگ ها به چه عواملی بستگی دارد؟ مثال بزنید. 
پاسخ: به جنس سنگ ها، نوع آب و هوا و زمان بستگی دارد. برای مثال، سنگ های گرانیتی از سنگ های مرمرین یا کلسیتی مقاوم ترند و آب و هوای گرم و مرطوب سرعت و شدت هوازدگی را افزایش میدهد.

۲۴- هوازدگی و فرسایش هم راه با یک دیگر موجب چه چیزی می شوند؟
پاسخ: موجب تغییر چهره ی زمین می شوند.

۲۵- فرسایش چیست؟
پاسخ: فرسایش عبارت است از جدا شدن ذرات سنگ و خاک از بستر خود و جا به جایی آن ها توسط عوامل مختلف چون آب و باد.

۲۶- مراحل فرسایش را بنویسید؟
پاسخ: ۱ – کنده شدن مواد از جای خود (حفر)
۲ -انتقال
۳- رسوب گذاری یا انباشته شدن مواد در مکان های دیگر است.

۲۷- چه عواملی موجب فرسایش می شوند؟
پاسخ: ۱ – آب جاری
۲- یخچال
۳- باد
۴- امواج دریا
۵- انسان.

۲۸- رودها چگونه موجب فرسایش می شوند؟
پاسخ: رود ها به طور مداوم در حال حرکت بر سطح زمین اند. آن ها ذرات کوچک و بزرگ را از بستر و کناره های خود جدا می کنند و به مکان های دیگر انتقال می دهند. این مواد در جاهایی که سرعت رود کم می شود، روی هم انباشته می شوند. بر اثر طغیان رود ها و وقوع سیلاب ها نیز حجم عظیمی از رسوبات جا به جا و در زمین های پیرامون پخش می شود.

۲۹- یخچال چیست و چگونه موجب فرسایش می شوند؟
پاسخ: یخچال ها توده های بزرگ یخ هستند که بر اثر انباشته و فشرده شدن برف طی هزاران سال در نواحی قطبی یا بسیار سرد به وجود آمده اند و بر اتر نیروی جاذبه، به آرامی از نواحی بلند به سمت نواحی پست تر حرکت می کنند. یخچال ها، در مسیر خود سنگ ها را از جا می کنند و با خود می برند.

۳۰- باد چگونه موجب فرسایش می شوند؟
پاسخ: باد به ویژه در بیابان ها، موادی چون خاک و ماسه و شن را از زمین می گند و تا مسافت های دور می برد. بادها ذرات ماسه را به سطوح مختلف سنگ ها می کوبند و آن ها را می سایند.

۳۱- امواج دریا چگونه موجب فرسایش می شوند؟
پاسخ: نواحی ساحلی به طور دانم در معرض هجوم و سایش امواج دریا قرار دارند. در زمان هایی که دریا طوفانی است، گاهی صخره ها و کناره های ساحل با سنگینی چند تن آب روبه رو می شوند. جریان های دریایی اقیانوس ها نیز رسوبات را با خود حمل و در مکان های مختلف رسوب گذاری می کنند.

۳۲- انسان چگونه موجب فرسایش می شوند؟
پاسخ: فعالیت های انسان در بهره برداری از محیط طبیعی موجب تغییر پوسته ی زمین و کندن و حمل و جا به جایی سنگ ها و خاک ها در مکان های مختلف می شود برای مثال، حفر معدن و تونل، ایجاد جاده ها، ساختن سدها و منحرف کردن مسیر رودها، شخم زدن زمین و از بین بردن پوش گیاهی، تغییرات زیادی در پوسته ی زمین ایجاد می کنند.

۳۳- فعالیت های مربوط به تکتونیک ورق های از چه طریقی کوه ها را به وجود می آورند؟
پاسخ: از طریق ایجاد چین خوردگی ها، گسل ها یا بالا آمدن مواد مذاب و شکل گیری آتش فشان.

۳۴- چه عواملی به کوه ها شکل می دهند؟
پاسخ: هوازدگی و فرسایش.

۳۵- با توجه به چه عواملی در کوهستان ها پیوسته هوازدگی فیزیکی (مکانیکی) و شیمیایی رخ می دهد؟
پاسخ: با توجه به شرایط آب و هوایی و جنس سنگ ها

۰۳۶ عوامل مهم هوازدگی در کوهستان ها کدامند؟
پاسخ: تغییرا دمای شب و روز و یخ بستن آب در شکاف ها و درزها .

۳۷- دو عامل مهم فرسایش در کوهستان ها کدامند؟
پاسخ: آب های جاری و یخچال ها .

۳۸ .آب های جاری چگونه باعث ایجاد فرسایش در کوهستان می شوند؟
پاسخ: آب های جاری در کوهستان ها به دلیل شیب زمین به سمت پایین کوه روان می شوند. آن ها بر سر راه خود، سنگ ها را تخریب و آن ها را با خود حمل می کنند.

۰۳۹- رودها به تدریج چه تغییری می کنند؟
پاسخ: بستر خود را پهن و عمیق می کنند.

۴۰- دره های V چگونه شکل می گیرند و علت این که آن ها را با حرفا نام گذاری کرده اند چیست؟
پاسخ: دره های V شکل معمولا بر اثر جریان آب رودها و فرسایش آبی، شکل می گیرند و علت این که آن ها را با حرف V نام گذاری کرده اند این است که دامنه های تنگ و پر شیب دارند.

۴۱- دره ها در طی زمان چه تغییری می کنند؟
پاسخ: دره ها به تدریج عمیق تر و وسیع تر می شوند.

۴۲- یخچال کوهستانی چکونه پدید می آید؟
پاسخ: در برخی کوهستان ها برف و یخ دائمی وجود دارد. وقتی بارش برف بیش از میزان ذوب آن در سال باشد، برف های اضافی طی سالیان دراز انباشته و متراکم می شوند و ضخامت آن ها افزایش می یابد و یخچال ها را پدید می آورند.

۴۳- یخچال کوهستانی چه زمانی شروع به حرکت میکند؟
پاسخ: معمولا وقتی ضخامتش به ۶۰ تا ۱۰۰ متر رسید شروع به حرکت میکند و این حرکت بسته به شرایط و دمای هوا از ۱ سانتی متر تا ۸ متر در روز است.

۴۴- مورن یا یخ رفت چیست؟
پاسخ: به سنگ ها و رسوباتی که یخچال ها با خود حمل می کنند، «مورن یا یخ زفت» می گویند.

۴۵- دره های U شکل چگونه پدید آمده اند؟
پاسخ: معمولا بر اثر فرسایش یخچالی طی هزاران سال پدید آمده اند.

۴۶- فرسایش انحلالی یا اشکال کارستی چگونه به وجود می آیند ؟
پاسخ: در برخی نواحی کوهستانی ای که سنگ ها قابلیت حل شدن در آب را داشته باشند، مانند سنگ های آهکی یا گچی و نظایر آن، آب های جاری با نفوذ به زیرزمین از طریق درزها و شکاف ها و حل کردن سنگ ها در خود، پدیده های فرسایشی چون غار های طبیعی و چشمه های آهکی پدید می آورند که در اصطلاح به آن ها آشکال «کارستی» (Karstic) گفته می شود.

۴۷- کارست چیست؟
پاسخ: «کارست» پدیده ی خوردگی و انحلال سنگ های آهکی است.

۴۸- آب ها چگونه می توانند موجب خوردگی و انحلال سنگ ها شوند؟
پاسخ: آب هایی که با دی اکسیدکربن و هوا ترکیب می شوند، اسیدکربنیک تولید می کنند و با حل کردن آهک و گچ در خود می توانند موجب خوردگی و انحلال سنگ ها شوند.

۴۹- نمونه هایی از اشکال کارستی در ایران را نام ببرید؟
پاسخ: در ایران، اشکال کارستی به ویژه در کوه های زاگرس زیاد است. غارهای علی صدر همدان و کتله خور زنجان نمونه هایی از آشکال فرسایشی کارستی هستند.

۵۰- عامل مهم فرسایش در مناطق خشک و بیابانی چیست؟
پاسخ: باد.

۵۱- چرا فرسایش در بیابان هاشد دارد؟
پاسخ: به سبب شرایط آب و هوایی خشک، وزش بادهای شدید، وجود خاک های نرم و فقر پوش گیاهی.

۵۲- اشکال فرسایش در بیابان ها، ناشی از چیست؟
پاسخ: ناشی از دو فرایند «کاوشی» یا «تراکمی» است.

۵۳- اشکال کاوشی چگونه شکل می گیرند؟ 
پاسخ: این نوع فرسایش بیش تر حاصل کنده شدن ذرات از یک مکان و انتقال آن ها به مکان های دیگر است.

۵۴- اشکال کاوشی بیابان را نام ببرید؟
پاسخ: ۱ – دشت ریگی (رگ)
۲- چاله های بادی
۳- کلوت (یاردانگت)
۴- گرز دیو و ستون های سنگی.

۵۵- دشت ریگی (رگ) چگونه به وجود می آید و نام دیگر آن چیست؟
پاسخ: وقتی در زمین های پوشیده از ماسه های ریز، شن و سنگ های ریز و درشت، باد ماسه های ریز را با خود می برد، در طول زمان، سنگ های درشت بر جای می مانند و سطوحی پر از قلوه سنگ ها به وجود می آورند که به آن سنگ فرش بیابانی نیز می گویند.

۵۶- چاله های بادی چگونه شکل می گیرند؟
پاسخ: در نواحی دارای ماسه های ریز، و به ویژه فاقد پوشش گیاهی، باد ذرات را از محل خود جابه جا می کند و به تدریج حفره ها یا چاله هایی وسیع پدید می آورد. اگر در اثر برخورد با آب های زیرزمینی، رطوبت و چسبندگی در دانه ها به وجود بیاید، فرسایش بادی کند و سپس متوقف می شود. چاله های بادی که عمق بعضی از آن ها به ۴۰ متر نیز می رسد، در دشت لوت وجود دارد.

۵۷- کلوت (یاردانگ) چگونه به وجود می آید؟
پاسخ: طی میلیون ها سال، باد شیارهایی موازی و U شکل در رسوبات نرم بجامانده از دریاچه های قدیم ایجاد می کند. به تدریج بخش نرم را با خود می برد و بخش های سخت تر باقی می مانند.

۵۸- کلو ( یاردانگ) در کجا پدید می آید؟
پاسخ: در رسوبات نرم به جامانده از دریاچه های قدیم پدید می آید.

۵۹- برجسته ترین کلوت ها در کجا وجود دارند؟
پاسخ: در غرب بیابان لوت در منطقه ی شهداد در استان کرمان وجود دارد و از جاذبه های طبیعی منطقه برای گردش گران داخلی و خارجی است.

۶۰- کلوت ها حاصل چه هستند؟
پاسخ: فرسایش بادی – آبی هستند.

۶۱- کلو ها در کدام کشورها مشاهده می شوند؟
پاسخ: در مناطق خشک ایالات متحده ی امریکا، مصر، چین و ایران مشاهده می شوند.

۶۲- گرز دیو و ستون های سنگی چگونه شکل می گیرند؟
پاسخ: گاهی باد مواد نرمی را که در زیر یا لبه ی تخته سنگ ها قرار گرفته اند، تخریب می کند و با خود می برد و بخش های سخت و مقاوم را باقی می گذارد. در نتیجه، ستون هایی سنگی به شکل قارچ یا سایر اشکال به وجود می آیند که به آن ها گرز دیو: دودکش جن، ( به انگلیسی هودو Hodoo ) و… می گویند.

۶۳- اشکال تراکمی چگونه شکل می گیرند؟
پاسخ: این فرسایش حاصل انباشته شدن ذرات توسط باد در یک مکان است.

۶۴- اشکال تراکمی بیابان را نام ببرید؟
پاسخ: تپه های ماسه ای (تلماسه).

۶۵- تپه های ماسه ای (تلماسه) چگونه تشکیل می شوند؟
پاسخ: تپه های ماسه ای یا تلماسه که در انگلیسی به Dune (دون) مشهورند، بر ار وزش باد و جابه جا شدن ماسه و شن پدید می آیند، ماسه هایی که به وسیله ی باد در سطح زمین حرکت می کنند، اگر به موانعی مثل گیاهان و بوته های خار یا قطعات سنگ و نظایر آن برخورد کنند و متوقف شوند یا سرعت باد در منطقه کاهش یابد، روی هم انباشته می شوند و سرانجام تلماسه ها را تشکیل می دهند.

۶۶- ارتفاع تپه های ماسه ای چقدر است؟
پاسخ: چندین متر ارتفاع دارند و ارتفاع برخی تپه های ماسه ای در لیبی تا ۳۰۰ متر و در لوت ایران تا ۴۰۰ متر نیز می رسد.

۶۷- حرکت تلماسه ها یا تبه های ماسه ای در طی یک سال به چه میزان است؟
پاسخ: برخی تلماسه ها طی یک سال ۱۰ تا ۲۰ متر در جهت وزش باد حرکت می کنند.

۶۸- فرایند حرکت تلماسه ها یا تپه های ماسه ای چگونه است؟
پاسخ: با وزش باد، ماسه های دامنه رو به باد به طرف بالا رانده می شوند و پس از رسیدن به قله، در دامنه پشتی فرود می آیند و همان جا انباشته می شوند.

۰۶۹ مهم ترین نوع تبه های ماسه ای چه نام دارد؟
پاسخ: برخان.

۷۰- برخان چیست؟
پاسخ: برخان ها تپه های ماسه ای هلالی شکل و منفردی هستند که دو زائده یا بازو در جهت باد دارند.

۷۱- منظور از ساحل یا کرانه چیست؟
پاسخ: منطقه ی تماس خشکی و دریاست.

۷۲- سواحل به چند نوع تقسیم می شوند؟
پاسخ: ۱ – سواحل پست و ۲- ماسه ای ۳- سواحل صخره ای.

۷۳- سواحل صخره ای چگونه ممکن است به سواحل پست تبدیل شوند؟
پاسخ: طی سالیان دراز ممکن است بر اثر فرسایش به سواحل پست تبدیل شوند.

۷۴- مناطق ساحلی به طور مداوم تحت تاثیر چه عواملی قرار می گیرند؟
پاسخ: امواج دریا، جزر و مد و باد.

۷۵- امواج چگونه به وجود می آیند؟
پاسخ: بادهایی که بر سطح اقیانوس ها و دریاها می وزند، امواج را به وجود می آورند.

۷۶- چه عواملی موجب فرسایش سواحل می شوند و اشکال خاصی را پدید می آورند؟
پاسخ: امواج ، انحلال سنگ های آهکی سواحل در آب دریا و نفوذ آب به شکاف ها و درز های این نوع سنگ ها

۷۷- اشکال فرسایش کاوشی (ناشی از حفر مواد) در سواحل صخره ای دریا را نام ببرید؟
پاسخ: ستون های سنگی دریایی، غارها و طاق های دریایی.

۷۸- نقشه ی توپوگرافی چیست؟
پاسخ: نقشه ای است که در آن، پستی ها و بلندی های زمین و میزان ارتفاع آن ها نمایش داده می شود.

۷۹- منحنی میزان چیست؟
پاسخ: خطی است که نقاطی را که ارتفاع یک سان دارند به یک دیگر وصل می کند.

۸۰- فاصله ی اعداد روی منحنی میزان های یک نقشه نشان دهنده ی چیست؟
پاسخ: نشان دهنده ی میزان اختلاف ارتفاع یک منحنی با منحنی قبلی است.
برای مثال: در شکل بالا فاصله ی منحنی های میزان یا اختلاف ارتفاع آن ها ۲۰ متر است.

۸۱- با استفاده از منحنی های میزان یک نقشه چه پدیده هایی را می توان تشخیص داد؟
پاسخ: علاوه بر برجستگی ها می توان فرورفتگی، دره، نوع و میزان شیب: پرت گاه و … را تشخیص داد.

۸۲- در نقشه های توپوگرافی دوری و نزدیکی منحنی های میزان از یکدیگر چه چیزی را نشان می دهند؟ 
پاسخ: در جاهایی که منحنی های میزان از یک دیگر فاصله دارند، شیب زمین ملایم است و در جاهایی که منحنی های میزان خیلی به هم نزدیک می شوند، شیب زمین تند است. شماس شدن منحنی های میزان روی نقشه، نشانه ی پرت گاه است

در بخش بالا از سایت همیار برای شما ، سوالات درس ۴ جغرافیا یازدهم با جواب را قرار دادیم پیشنهاد میشود برای بخش بعدی از سوالات درس ۵ جغرافیا یازدهم و برای بخش قبلی از سوالات متن درس سوم جغرافیا یازدهم انسانی استفاده نمایید.