سوالات درس ۷ جامعه شناسی دوازدهم با جواب + PDF - همیار آموزش

سوالات متن درس هفتم جامعه دوازدهم انسانی

سوالات جامعه شناسی دوازدهم / درس هفتم
توجه: فایل دانلودی (سوالات روی کتاب جامعه دوازدهم PDF ) در انتهای سوالات قرار گرفته شد.

۱- انواع تفاوت میان افراد را توضیح دهید؟ 
جواب:
۱- برخی تفاوت ها ، تفاوت های اسمی نامیده می‌شوند و نمی توان افراد را بر اساس این تفاوت‌ها رتبه بندی کرد مثلاً سفید پوست بودن رنگین پوست بودن، زن بودن مرد بودن به طور کلی جنسیت و نژاد را نمیتوان بر یکدیگر برتری داد. و آنها نسبت به یکدیگر برتر یا دارای رتبه نیستند
۲- برخی تفاوت‌ها، تفاوت های رتبه‌ای نامیده می‌شوند مانند تفاوت در قطع هوش ثروت و تحصیلات؛ یعنی برخی افراد کمتر و برخی بیشتر از این ویژگی ها برخوردار هستند برای مثال افرادی که دارای قد و ضریب هوشی متفاوت هستند با هم برابرند یا افرادی که دارای ثروت و تحصیلات متفاوت هستند با هم برابرند. تفاوت ها را می‌توان به سه نوع تفاوت اسمی مانند تفاوت در رنگ پوست یا نابرابری های طبیعی مانند تفاوت در قد یا نابرابری های اجتماعی مانند تفاوت در تحصیل تقسیم کرد.

۲- انواع نابرابری ها را توضیح دهید.
جواب: ۱- نابرابری های طبیعی مانند نابرابری افراد در قد و ضریب هوشی
۲- نابرابری های اجتماعی که در جامعه ایجاد میشوند مانند نابرابری در تحصیلات و ثروت.

۳- نظام آپارتاید چگونه نظامی است؟
جواب: در نظام آپارتاید تفکیک نژادی در اماکن عمومی، ایستگاه ها، ورزشگاه ها ، بیمارستان ها، مدارس اجرا می‌شد. نژاد سفید را نسبت به سیاه پوستان بسیار برتر میدانستند.

۴- در طول تاریخ نابرابری های اجتماعی چگونه توجیه می‌شد؟
جواب: در طول تاریخ بسیاری از فرهنگ ها و جوامع تفاوت های اسمی و نابرابری های طبیعی را بهانهای برای نابرابریهای اجتماعی قرار داده‌اند مثلاً به دلیل تفاوت میان دو جنس یا نژاد های مختلف میان آنها نابرابری های اجتماعی ایجاد می‌کردند.

۵- در چه صورتی نابرابری های طبیعی مورد توجه جامعه شناسان قرار می‌گرفت؟
جواب: تفاوت های اسمی و نابرابری های طبیعی در صورتی که به نابرابری های اجتماعی منجر شوند مورد توجه جامعه شناسان قرار می‌گیرند.

۶- جامعه شناسان علت نابرابری های اجتماعی را چه می‌دانند؟
جواب: جامعه شناسان معتقدند علت نابرابری های اجتماعی این است که مزایای اجتماعی یعنی ثروت قدرت و دانش به صورت نابرابر میان افراد توزیع شده‌اند. از این رو برخی افراد در بالای سلسله مراتب اجتماعی قرار می‌گیرند و برخی افراد در پایین آن

۷- آیا وجود نابرابری های اجتماعی برای جامعه ضرورت دارد؟ یا اینکه برای برقراری عدالت اجتماعی باید با نابرابری اجتماعی مبارزه کنیم و همه افراد و گروه ها را برابر نماییم؟
جواب: برای پاسخ به این پرسش ها سه رویکرد وجود دارد.
رویکرد اول معتقد است که نابرابری اجتماعی برای بقای جامعه ضرورت دارد و نابرابری اجتماعی از تفاوت‌های یا نابرابری های طبیعی برمیخیزد مثال کسی که زمین کشاورزی بیشتری دارد محصول بیشتری و ثروت بیشتری کسب می‌کند و از گذشته های دور تاکنون هیچ جامعه ای بدون قشر بندی اجتماعی نبوده است و قشر بندی پریده است که در همه زمان ها و مکان ها وجود داشته است و نابرابری اجتماعی عادلانه است.
رویکرد دوم معتقد است که نابرابری های اجتماعی ناشی از تفاوت ها و نابرابری های طبیعی نیست بلکه نتیجه روابط سلطه جویانه میان انسانها است و باید با آن مبارزه کرد عدالت اقتصادی را مهم میدانند و معتقدند که با توزیع برابر ثروت عدالت برقرار خواهد شد و مالکیت خصوصی ظالمانه است و باید مالکیت خصوصی حذف شود تا انگیزه رقابت از بین برود.
رویکرد سوم طرفداران عدالت اجتماعی حسن که معتقدند رویکرد قبلی عادلانه نیست این رویکرد نه با رهاسازی مطلق موافق است و نه با کنترل مطلق.

۸- چرا دیدگاه جامعه شناسانی که نابرابری اجتماعی را امری ضروری می‌دانند (طرفداران قشر بندی اجتماعی)صحیح نیست؟
جواب: (چه نقدی بر رویکرد اول وارد است): چون آنها این واقعیت را نادیده میگیرند که نابرابری های اجتماعی همیشه نتیجه نابرابری های طبیعی نیستند. در هر جامعه ای برخی از افراد در طبقه بالا و برخی دیگر در طبقه پایین متولد میشوند یعنی نقطه شروع رقابت میان افراد یکسان نیست مثال کودکانی که در طبقه بالا متولد می‌شوند نسبت به کودکانی که در طبقه پایین متولد می‌شوند از امکانات آموزشی بهتری برخوردارند. و این نابرابری اجتماعی مقدمه نابرابری اجتماعی بعدی می‌شود نه یک تفاوت و نابرابری طبیعی.
همچنین آنها نقش انسان ها و جوامع در پدید آمدن نابرابری ها را نادیده می‌گیرند و تغییر در آن را امکان پذیر نمی دانند. رقابت زمانی صحیح است که نقطه شروع آن ها یکسان باشد نه اینکه از ابتدا آنها با یکدیگر متفاوت باشند.

۹- سه رویکردی که نابرابری های اجتماعی را توضیح می‌دهند به کدام مدل های سیاسی اجتماعی نزدیک هستند؟ 
جواب: رویکرد اول یا طرفداران قشر بندی اجتماعی مدل لیبرالی . کسانی که مخالف نابرابری های اجتماعی و فرهنگی اجتماعی هستند مدل کمونیستی سوم رویکرد حوزه رقابت یا حوزه برابری و مدل عدالت اجتماعی است.

۱۰- چرا رویکرد دوم و نظر اندیشمندانی که مخالف قشر بندی اجتماعی هستند صحیح نیست؟
جواب: زیرا در این نظریه افراد توانمند و کوشا به اندازه استحقاقی که دارند از مزایای اجتماعی برخوردار نمی شود. مخالفان قشر بندی گمان میکنند اگر مالکیت خصوصی از بین برود دیگر طبقه پایین نخواهیم داشت و همگان شرایط یکسان خواهند داشت در این رویکرد انگیزه رقابت از بین می‌رود راه پیشرفت مادی مسدود می‌شود.

۱۱- ویژگی های رویکرد سوم یا طرفداران عدالت اجتماعی چیست؟ 
جواب: در رویکرد عادلانه مالکیت خصوصی لغو نمی شود اما جامعه وظیفه دارد و امکان رقابت را برای همگان فراهم کند و نقطه شروع رقابت را یکسان نماید و دولت وظیفه دارد که تمام نیازهای ضروری افراد را تامین کند البته به افراد نیز بر اساس توانایی ها و شایستگی های خود امکان رقابت بدهد طرفداران این رویکرد به دنبال برقراری عدالت اجتماعی هستند اما به بهانه عدالت اجتماعی و آزادی های افراد و امکان رقابت را از میان آنها از بین نمی برد.

۱۲- یکی از راههای کاهش نابرابری اجتماعی در کشور چیست؟
جواب: گرفتن مالیات بیشتر از اقشار برخوردار و پرداخت یارانه به اقشار کم برخوردار

۱۳- غلبه رویکرد تبیینی در جامعه شناسی موجب چه تاثیراتی شد؟
جواب: موجب شد که گزاره های انتقادی ، تجویزی و داوری درباره ارزش ها غیر علمی و خارج از علوم اجتماعی قلمداد شود و دانش و ارزش را از یکدیگر جدا و دارای دو قلمرو متقابل و متمایز بدانند و دانش را قلمرو تبیین و ارزش را قلمرو تفسیر معرفی کنند.

۱۴- چگونه رویکرد تبیینی به حاشیه رفت و راه بازگشت گزاره های انتقادی و تجویزی به علوم اجتماعی باز شد؟
جواب: باغلبه رویکرد تفسیری

۱۵- جامعه شناسی انتقادی دارای چه ویژگی هایی است
جواب: ۱- دانشی است که از وضعیت موجود انتقاد می‌کند و می‌خواهد برای عبور از وضع موجود و رسیدن به وضع مطلوب راه حل بدهد
۲- ارزش را از دانش جدا نمی‌دانند تا بتوانند وضع مطلوب را بشناسند و برای رسیدن به آن راهکار بدهند
۳- علاوه بر روش های تجربی و تفسیری باید از روش هایی استفاده کرد تا بتوانیم ارزش ها و هنجار های موجود در جامعه را داوری کنیم .
۴- جامعه‌شناسی تفسیری و تبیینی را محافظه کارانه می‌داند. (زیرا این دو رویکرد نمیتوانند درباره ارزش ها و هنجارهای اجتماعی داوری کنند و به ناچار به وضعیت موجود جامعه تن میدهند)
۵- برخی از پدیده های اجتماعی مانند تبعیض نژادی را صرفا توصیف و تبیین نمی کند بلکه تقبیح و نقد می‌کند و برخی پدیده ها مانند عدالت اجتماعی را تحسین می‌کند و برای گسترش آن راه حل هایی تجویز می‌کند
۶- معتقد است نباید اراده فرد یا گروهی بر فرد یا گروه دیگر تحمیل و ایجاد سلطه شود.

۱۶- مهم ترین هدف جامعه شناسی انتقادی چیست؟ 
جواب: نقد وضعیت موجود جهان اجتماعی و تجویز راه حل هایی برای رسیدن به یک وضعیت بهتر است.

۱۷- چه عاملی موجب کشیده شدن جامعه شناسی به داوری ارزش ها و انتقاد از آن ها می‌شود؟ 
جواب: فاصله بین وضع موجود و وضع مطلوب جهان اجتماعی

۱۸- تا چه زمانی پیامدهای اجتماعی وجود دارند ؟
جواب: تا زمانی که افراد آن جامعه با یکدیگر مشارکت اجتماعی دارند.

۱۹- جامعه شناسان انتقادی برای داوری و انتقاد به چه چیزهایی نیاز دارند؟ 
جواب: به معیارهای علمی نیاز دارند تا بر اساس آن معیارها وضعیت موجود را ارزیابی کنند تصویری از وضعیت مطلوب ترسیم نمایند و راه عبور از وضعیت موجود به سوی وضعیت مطلوب را پیشنهاد دهند.

۲۰- جامعه شناسان انتقادی برای اینکه بتوانند داوری ارزشی کنند و مانند جامعه شناسان پوزیتیویست و تفهمی دچار ناتوانی نشوند چگونه اقدام می‌کنند؟
جواب: جامعه شناسان انتقادی علم را به معنای حسی و تجربی آن محدود نمی‌کنند و سعی دارند از محدودیت های علمی و تجربی رها شود تا بتوانند معیارهایی برای جستجو و داوری ارزشی پیدا کنند.

۲۱- جامعه شناسان تبیینی و جامعه شناسان تفسیری هر یک به کدام یک از وجوه زندگی اجتماعی انسان توجه داشتند؟ 
جواب: جامعه شناسان تبیینی بیشتر به ساختار های جهان اجتماعی توجه داشتند و نظم اجتماعی را مهم می‌دانستند. جامعه شناسان تفسیری بیشتر به الزام ها و پیامدهای جهان اجتماعی و تاثیر پیامد های کنش های اجتماعی را بر زندگی اجتماعی انسان ها توجه داشتند.

۲۲- جامعه شناسان انتقادی در خصوص جهان اجتماعی چه تفاوت هایی با دیدگاه تبیینی و جامعه شناسان تفسیری داشت؟ 
جواب: جامعه شناسان انتقادی معتقدند جهان اجتماعی و ساختارهای آنکه به دست خود انسان ها ایجاد شده‌اند انسانها را گاهی زیر سلطه خود در می‌آورند بیتوجهی به ساختارهای اجتماعی و نادیده گرفتن آنها به معنای چشم پوشی از آثار و پیامدهای مخرب آنهاست زیرا انتقاد از ساختارهای اجتماعی و در نتیجه کنترل آثار مخرب آن ها از دست می‌رود.

۲۳- نظر جامعه شناسی انتقادی نسبت به ساختارهای اجتماعی چیست؟
جواب: جامعه شناسان انتقادی بر ضرورت انتقاد علمی از ساختارهای سرکوب گر تاکید دارند تا از سلطه ساختار های اجتماعی بر انسان ها پیشگیری شود همچنین زمینه شکل گیری ساختارهای اجتماعی انسانی تر و اخلاقی در فراهم آید.

۲۴- شباهت جامعه شناسی انتقادی با جامعه شناسی تفسیری چیست؟
جواب: تمام معانی و ارزش ها ساخته و پرداخته اراده های افراد، گروه ها و فرهنگ هاست و هیچ کدام نسبت به دیگری برتری ندارند و نمی توان فضیلت و حقیقتی را کشف کرد تا بر مبنای آن به داوری ارزش ها پرداخت.

۲۵- چرا جامعه شناسی انتقادی ظرفیت انتقاد از تمامی کنش های ناپسند فردی و اجتماعی را ندارد؟
جواب: چون جامعه شناسی انتقادی ارزش ها را ساخته و پرداخته انسان می‌داند و مبنایی براساس حقیقت و فضیلت ندارد تا ارزش ها را نقد و داوری کند و معتقد است نباید ارزش های یک منطقه بر ارزش های منطقه دیگر سلطه یابد و عدالت صرفا نقد سلطه گری یک فرهنگ بر دیگر فرهنگ هاست. (جامعه شناسی انتقادی با نسبی گرایی ارزشی ، از ارزش های حقیقی ثابت و فرا انسانی محروم است و نمی تواند به داوری و تحلیل همه کنش های انسانی بپردازد.)

-۲۶چرا جامعه شناسی انتقادی با سلطه وسرکوب ارزش ها و فرهنگ ها مخالف است؟
جواب: چون به نسبی گرایی ارزش ها اعتقاد دارد. (ارزش ها ساخته و پرداخته انسان ها هستند و هیچ کدام بر دیگری ارجحیت ندارند.)

۲۷- ازنظر کسانی که قشر بندی اجتماعی را جهانی و ضروری می‌دانند، آیا همه نقش های اجتماعی دارای تاثیر یکسانی هستند؟
جواب: خیر برخی ازنقش ها نسبت به دیگر نقش ها مهم ترندیا کم زحمت ترند. نقش های متفاوت به استعدادهای متفاوتی نیاز دارند. هرچه نقش پرزحمت
تر و پر مسئولیت تر باشد پاداش های بیشتری را باید برایش در نظر گرفت.

۲۸- چه انتقادی بر نظریه جامعه شناسانی که قشر بندی اجتماعی را جهانی و ضروری می‌دانند وارد است؟
جواب: ۱- جایگاه ممتاز افراد برخوردار از مزایا را حفظ می‌کند.
۲- نابرابری اجتماعی در جامعه را حفظ می‌کند.
۳- مالک اهمیت نقش ها نسبت به یکدیگر صحیح نیست، آیا واقعاً نقش یک پرستار کم اهمیت تر از نقش یک بازیگر سینما است؟
 ۴- امکانات آموزشی برای کسب نقش های مهم به صورت یکسان دراختیار افراد نیست.
۵- گاهی افراد برای ایفای نقش های مهم به درآمد بیشتر یا قدرت بیشتر فکر نمی کنند و به خاطر خدمت این نقش رامی پذیرند.

برای دریافت سوالات متن درس هفتم جامعه شناسی دوازدهم روی لینک زیر کلیک کنید.