سوالات فصل ۳ تحلیل فرهنگی دوازدهم با جواب - همیار آموزش

سوالات فصل سوم تحلیل فرهنگی دوازدهم

سوالات متن تحلیل فرهنگی / در بخش زیر سوالات درس ۱ و درس ۲ و درس ۳ از فصل سوم تحلیل فرهنگی دوازدهم را قرار داده ایم.

سوالات فصل سوم درس ۱ تحلیل فرهنگی دوازدهم

۱- تداوم و پیوستگی فرهنگی ایران به چه معناست؟
پاسخ: به این معنا که برخی از ویژگی ها و عناصر فرهنگ در طول تاریخ(زمان) حفظ شده و استمرار داشته باشد و کمتر دچار تحولات بنیادین و اساسی شده باشد. مثال پدیده حجاب در کل تاریخ چند هزار ساله ایران به شکلی وجود داشته است. گاهی شکل ظاهری آن تغییراتی داشته ولی همیشه بوده است. ( هرچند ایران مانند همه جوامع دیگر تحت تاثیر شرایط محیطی ، تهاجمات خارجی، تغییرات آب و هوایی ، مهاجرت ها و جابه جایی جمعیت ، رفت و آمد حکومت ها بوده است اما عناصر اصلی فرهنگی و روح جمعی خود را حفظ کرده است. )

۲- وجود تداوم فرهنگی چه دستاوردها و پیامد هایی دارد؟
پاسخ: با وجود فراز و نشیب های فراوان تاریخی می تواند هویت خود را حفظ کند و دچار گسست و نابودی نشود.

۳- نمونه هایی از عناصر مهم فرهنگ ایرانی که در طول تاریخ حفظ شده و نشان دهنده تداوم و پیوستگی فرهنگ ایرانی است را بنویسید.
پاسخ: زبان و ادبیات فارسی قرن هاست که موجب ارتباط فرهنگی جامعه بوده است. عید نوروز و جشن های ملی نمونه دیگری از این عناصر هستند. ( زبان و ادبیات فارسی ، باورها و اعتقادات، سبک زندگی ، پوشش، جشن ها و عیدها)

۴- مراحل مهم تاریخ فرهنگی ایران را نام ببرید:
پاسخ: به ترتیب دوران پیش از اسلام، دوران اسلامی، دوران جدید، دوران انقلاب اسلامی

۵- ویژگی های فرهنگی ایران باستان چگونه است؟
پاسخ: مردم ایران به لحاظ فرهنگی ، علاقهمند با دانش، صلح دوست، اهل مدارا، هنردوست و راستگو بوده اند. طراحی و احداث بناهای عظیم (مانند تخت جمشید، تمدن شهرسوخته، تمدن جیرفت، ارگ بم، تپه سیلک کاشان. حسنلوی نقده و . . . )نشان از هوش ، دانش و رشد فرهنگی ایرانیان است.

۶- دلیل پذیرش اسلام ، توس اکثریت ایرانیان چه بود؟
پاسخ: معارف اسلام و جاذبه های فرهنگی و اجتماعی آن مانند عدالت خواهی ، صلح دوستی و تکریم شخصیت انسانی با هویت ملی و باستانی ایرانیان همخوانی داشته است.
تبعیض طبقاتی و ظلم حاکمان وقت در پذیرش اسلام توسط ایرانیان تاثیر داشته است.

۷- پذیرش اسلام توس ایرانیان چه تاثیری بر فرهنگ و هویت ایرانی داشته است؟
پاسخ: موجب پیوندی عمیق و همیشگی بین عناصر فرهنگی اسلام با عناصر فرهنگی ایران باستان شد و باعث تداوم فرهنگی و غنی ترشدن و ارتقای فرهنگی ایرانیان گردید. اسلام موجب احیای تمدن کهن ایران شد. ترکیب دو فرهنگ ایرانی و اسلامی یک کل و احد و منسجم را ساخته است. و هویتی درهم تنیده دارند.

۸- پذیرش اسلام توس ایرانیان چه تاثیری بر فرهنگ اسلام داشته است؟
پاسخ: ایرانیان تجارب تمدن سازی و کشورداری داشتند که موجب تعامل دو سویه بین فرهنگ ایرانی و اسلام شد و تمدن اسلامی را شکوفا نمودند. ایران در قرون طلایی تمدن اسلامی ، کانون شکوفایی و رشد تمدن اسلام بوده است. زبان فارسی زبان دوم جهان اسلام شد. (دانشمندان و اندیشمندان بزرگ اسلامی در ایران ظهور کردند. مانند ابن سینا، ابوریحان، زکرّیاd رازی، مولوی، سعدی و . . . . )

۹- چرا افق دید فرهیختگان ایرانی نسبت به اسلام بسیار ژرف تراز دایره تنگ نظری های خلفای اموی و عباسی بوده است؟
پاسخ: انتقال فرهنگ ایران از دوران ساسانی به دوران اسلامی یکباره روی نداد و آرام آرام صورت گرفت و تعالیم اسلام را با تفکر و تحقیق و بررسی بدون تعصبات ناروای حاکمان اموی و عباسی و از سرچشمه آن (قران، معارف نبوی، اهل بیت) به دست آوردند .

۱۰- پیوستگی فرهنگی چه اثراتی درسطح جامعه دارد؟
پاسخ: ۱- ثبات هویت ملی ۲-تقویت خودباوری ۳-انباشت و نگهداشت تجارب فرهنگی ۴-افزایش توانایی برای بهره بردن از سرمایه های ملی و انسانی

۱۱-ربع رشیدی درچه زمانی و توس چه کسی و در کجا ساخته شد؟ چه ویژگی هایی داشت؟ چه تاثیری برگسترش مراکز آموزشی داشته است؟
پاسخ: دانشگاهی که حدود ۷۰۰ سال پیش توسط رشیدالدین فضلالله همدانی(وزیر غازان خان) در تبریز ساخته شد. دارای کتابخانه و مراکز تحقیقاتی بوده است. بر دانش آن زمان به خصوص دانش پزشکی تاثیر داشته است. دانشمندان زیادی را ازسراسر جهان اسلام درآنجاگردآوردند.

۱۲-فرهنگ مدرن غرب چه زمانی و باچه رویکردی به وجودآمد؟
پاسخ: پس از رنسانس در اروپا، بانفی فرهنگ سنتی رایج (تسلط کلیسا بر زندگی در قرون وسطی) و براساس اندیشه انسان محوری (اومانیسم) شکل گرفت و درگذر زمان این فرهنگ (مدرنیسم) و مبانی فلسفی و نظری آن همراه با دستاوردهای مادی و عینی اش به دیگر جوامع ازجمله ایران وارد شد.

۱۳- ارتباطات و تعاملات فرهنگی ایرانیان با تمدن جدید غرب ، از چه زمانی و چگونه آغاز شده است؟
پاسخ: پیشینه تعامل ایرانیان با غرب جدید به دوره صفویه ، در سده های شانزدهم و هفدهم میلادی می رسد. اما اوج ورود مدرنیته به ایران در دوره قاجار و پهلوی بوده است که درخلال آن، حکومت و برخی از روشنفکران الگو پذیری از فرهنگ غرب داشتند .

۱۴-تعامل ایران بافرهنگ غرب در دوران جدید چگونه بود؟
پاسخ: ضعف و انحطاط حکومت های سیاسی در این دوران (قاجار) ضعف فکری و فرهنگی را به همراه داشت و با تضعیف خودباوری ملی ، فرهنگ غرب گرایی را در کشور ترویج می شد.

۱۵- تمدن جدید غرب برای گسترش حوزه فرهنگی و تامین منابع اقتصادی خویش چگونه عمل می کرد؟
پاسخ: در تلاش بوده است با هجوم به سایر فرهنگ ها، فرهنگ دیگران را تضعیف و تخریب نماید و از این طریق فرهنگ خود را حاکم سازد و موجب از خودبیگانگی فرهنگی و خود باختگی فرهنگی جوامع غیر غربی در برابر فرهنگ غرب می شدند.

۱۶-ازخودبیگانگی و خود باختگی فرهنگی چه تاثیرات و پیامد هایی به دنبال داشت؟
پاسخ: زمینه گسست فرهنگی و از بین رفتن سرمایه و میراث ارزشمند فرهنگی را به همراه آورد.

۱۷- کدام اندیشمندان موجبات بیداری و هوشیاری در رویارویی با فرهنگ غرب را در ایران پدید آوردند؟
پاسخ: جلال آل احمد، شهید مطهری، دکتر علی شریعتی، امام خمینی

۱۸- خودباوری فرهنگی به چه معناست؟ آثار و نشانه های آن کدام است؟ برای تقویت خودباوری فرهنگی چه باید کرد؟
پاسخ: به معنای شناخت فرهنگ خودی و ارزشمند دانستن عناصر و مولفه های آن ، به دور از خود بزرگ بینی، تعصب و غرور گمراه کننده است. آثار آن : افزایش اعتماد به نفس ، زمینه بهره مندی از شایستگی ها، ظرفیت ها و توانمندی ها ی خودی را فراهم می کند. برای تقویت آن باید به مطالعه و شناخت توانمندی های فرهنگ خودی پرداخت .

۱۹- عناصر اصلی شکل گیری انقلاب اسلامی کدام است؟
پاسخ: اعتقادات و باورهای فرهنگی دینی اسلامی ، رهبری امام خمینی ، حضور گسترده و ایثار گرانه مردم

۲۱- ویژگی های فرهنگی دوران انقلاب اسلامی چیست ؟
پاسخ: تقویت خودباوری و بازگشت به ارزش ها و باورهای فرهنگ توحیدی و درنهایت تداوم فرهنگی

۲۱- منظور از میراث فرهنگی و صیانت از میراث فرهنگی چیست؟
پاسخ: فرهنگ محسوس(آثار مادی مانند بناها) و فرهنگ غیر محسوس(عقاید و باورها و ارزش ها)که از گذشته های بسیار دور نسل به نسل منتقل شده است و هویت و شخصیت جمعی یک ملت است. پاسداری و نگهداشت آن صیانت از میراث فرهنگی است که مسئولیت عمومی همه مردم جامعه است.

۲۲- برای تداوم فرهنگی و انتقال آن نیازمند به چه مواردی هستیم؟
پاسخ: نیازمند خودباوری فرهنگی ، هوشمندی و مسئولیت پذیری اچتماعی فرد فرد اعضای جامعه هستیم.

سوالات فصل سوم درس ۲ تحلیل فرهنگی دوازدهم

۱- منظور از موزاییک فرهنگی چیست؟
پاسخ: سرزمین ایران از تنوع و تکثر اقوام و ایالت مختلفی با فرهنگ ها و آداب و رسوم متنوعی تشکیل شده که در طول تاریخ درکنار یکدیگر به صورت یکپارچه زندگی مشترک دارند و در زمره کشورهای چند فرهنگی هستیم که به این مجموعه متنوع موزاییک فرهنگی می گویند.

۲- منظور از انسجام فرهنگی چیست؟
پاسخ: مجموعه ای از مشترکات فرهنگی محسوس و غیر محسوس در جامعه که امکان تداوم آنها وجود دارد.

۳- منظور از خرده فرهنگ چیست؟
پاسخ: گروه هایی دریک جامعه بزرگ تر که دارای ارزش ها، هنجارها و فرهنگ محسوس ویژه خود هستند و با فرهنگ جامعه اصلی مبانی و وجوه مشترک فراوانی دارند. ایران سرزمینی با اقوام و خرده فرهنگ های متنوع است.

۴- منظور از تنوع فرهنگی چیست؟
پاسخ: ایران با پیشینه تاریخی خود دارای اقوام و خرده فرهنگ های گوناگون با آداب و رسوم و باورها، سبک زندگی ، زبان و لهجه و اعتقادات دینی متفاوتی می باشد که نشان دهنده تنوع فرهنگی است. (هویت فرهنگی ایرانیان ترکیبی از مجموع هویت های دینی، ملی و قومی است که یک هویت و احد را تشکیل می دهند. )

۵- تنوع و تکثر فرهنگی موجود درجامعه ایران چه دلایلی دارد؟
پاسخ: ۱- پیشینه تاریخی چند هزار ساله اقوام ایرانی(کرد، بلوچ، آذری، لر، گیلک، عرب، فارس، ترکمن، . . . )در سرزمین ایران۲- تنوع جغرافیایی ایران با سبک های زندگی (معماری، پوشش، آشپزی، آداب و رسوم و . . . ) گوناگون۳- شرایط اقتصادی و اجتماعی متفاوت مناطق شهری و روستایی و عشایری با درآمدها و ویژگی های فرهنگی گوناگون

۶- آیا تنوع فرهنگی یک فرصت محسوب می شود یا یک تهدید به حساب می آید؟
پاسخ: فرصت است درصورتی که ظرفیت های بالای انسانی و سرمایه های فراوان فکری و معنوی را برای کشور به وجود آورد و درصورت هوشیاری و مدیریت صحیح می تواند زمینه ساز رشد و تعالی کشور شود. ولی اگر به تفاوت های فرهنگی اقوام توجه نشود و در برابر مقررات و قوانین اجتماعی با آنها برخورد یکسانی صورت نگیرد(وجود تبعیض) موجب تهدید و درگیری های قومیتی می شود.

۷- یکسان سازی فرهنگی به چه معناست و چه پیامد هایی دارد؟
پاسخ: نادیده انگاشتن تفاوت های فرهنگی نوعی یکسان سازی فرهنگی است و باعث نارضایتی فرهنگ های محلی و قومی می شود و انسجام ملی را آسیب پذیر می سازد و می تواند تنوع فرهنگی را به تهدید تبدیل کند و جامعه را در گیر اختلافات و جنگ های درونی ساخته و سرمایه های مادی و معنوی جامعه را ازبین ببرد.

۸- چرا انسجام فرهنگی ضرورت دارد؟
پاسخ: قرارگرفتن کشور ما در منطقه استراتژیک خاورمیانه با وجود منابع عظیم انسانی و انرژی، نظام سلطه را به طمع انداخته تا با دامن زدن به نارضایتی های عمومی و ایجاد اختلافات قومی و مذهبی انسجام ملی ایران را ضعیف کند. بنابراین دستیابی به رشد و توسعه ملی نیازمند وحدت ملی و انسجام فرهنگی است. هم گرایی و انسجام ، زمینه ساز تقویت هویت ملی است.

۹- چه عواملی موجب انسجام فرهنگی ایران می شود؟
پاسخ: ۱- زبان و ادبیات مشترک
۲- دین اسلام و اعتقادات مذهبی مشترک
۳- حافظه تاریخی مشترک
۴- میهن و سرزمین مشترک
۵- هنرهای ایرانی (معماری، نقاشی، خط، موسیقی، صنایع دستی و . . . )
۶- مفاخر و قهرمانان ملی و دینی مشترک
۷-نظام سیاسی و احد
۸– الگوی فرهنگی حجاب
۹- آداب و رسوم ، ارزش ها و نمادهای ملی(پرچم و سرود ملی)
۱۰- دشمنان و تهدیدات خارجی مشترک

۱۰- نمونه هایی از انسجام و یکپارچگی جامعه ایران در تاریخ معاصر را بنویسید؟
پاسخ: انقلاب مشروطه، ملی کردن صنعت نفت، انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، حمایت از آسیب دیدگان حوادث طبیعی

۱۱- برای گفتگوبین اقوام و افراد نیازمند چه مهارت هایی هستیم ؟ گفتگوی موفق چه اصولی دارد؟
پاسخ: برای انجام گفتگوی بین افراد و اقوام باید نگاه هم عرضی و افقی داشته باشیم یعنی نگاه فرد یا افرادی به فرد یا سایر افراد نگاه بالا به پایین و فخر فروشانه نباشد. پیامبر اکرم در ۱۴۰۰ سال پیش ظهور فرمودند تا به ما بیاموزند تا مالک برتری فقط تقوا و پرهیزکاری است نه رنگ و نژاد و زبان و ثروت . . . پس همه افراد میهن باید خود را با بقیه یکسان پندارند و با هدف پیشرفت و رفاه مادی و معنوی همگانی با یکدیگر سخن گویند تا موثر و مفید باشد.

۱۲- آیه ۱۷ سوره زمر “فبشرعبادالذین یستمعون القول فیتبغون احسنه” برای انسجام و پیوستگی فرهنگی چه پیام ها و اصولی ارایه می کند؟
پاسخ: آزاداندیشی و انتخاب گری و دوری از تعصب قومی و قبیله ای، عمل صحیح به فرامین دین توحیدی اسلام، استفاده از عقل و علم به جای تعصبات قومی

سوالات فصل سوم درس ۳ تحلیل فرهنگی دوازدهم

۱- مفهوم هویت فرهنگی را توضیح دهید؟
پاسخ: مجموعه ای از ویژگی های اساسی و بنیادین (عقاید و ارزش ها و باورها) که در طول تاریخ شکل گرفته و مردم جامعه به آن تعلق دارند و خود راباآن می شناسند و شامل فرهنگ محسوس و غیرمحسوس می شود. (وجوه تمایز بخش عقیدتی، ارزشی و آرمانی افراد جامعه)

۲- هویت فرهنگی شامل کدام لایه ها و سطح می شود؟
پاسخ: لایه های عمیق(عقاید و ارزش ها و آرمان ها) لایه های سطحی( نمادها و علایم) فرهنگ محسوس(آثار مادی تمدن مانند بناهای تاریخی و هنرهای دستی و . . . ) فرهنگ غیر محسوس(باورها، پیام ها، عقاید و . . . )

۳- عناصرمحوری هویت فرهنگی ایرانیان چیست؟
پاسخ: ۱-توحید و معنویت گرایی و اهمیت دین در زندگی
۲- محبت و احترام و علاقه داشتن به پیامبر و اهل بیت (ع)
۳-نوع دوستی، زندگی مهربانانه با دیگران و رعایت ارزش های انسانی
۴- وحدت گرایی و سازگاری و همکاری همه اقوام ایرانی با یکدیگر جهت تمامیت ارضی و پیشرفت کشور
۵- برخورداری از ذوق ادبی و هنری بالا جهت اتصال و ارتباط همه اقوام ایرانی
۶- خانواده دوستی و پاکدامنی زنان و حمایت از نهاد خانواده و سنت های خانوادگی
۷- سازگاری و احترام به طبیعت (آب، خاک، هوا، درخت و حیوانات) که نشانه های الهی و نعمت خداوندی هستند.
۸- جوان مردی ، فتوت، روحیه پهلوانی و دفاع از مظلومان
۹- آرمان خواهی واقع بینانه در زمینه های عدالت خواهی، آزادی خواهی، ظلم ستیزی، مبارزه با فساد و تبعیض(علاقه به تشکیل حکومت عدل حضرت مهدی در این راستاست. )

۴- نمونه هایی از حرکت های فرهنگی در خصوص وحدت جهان اسلام و معنویت گرایی بنویسید.
پاسخ: برگزاری مسابقات بین المللی قرآن کریم که موجب همگرایی مسلمانان سراسر جهان می شود.

۵- نمونه هایی از آثار هنری ایرانیان را بیان کنید:
پاسخ: معماری های تخت جمشید، بادگیرهای یزد، مسجد جامع اصفهان، بازار و کیل شیراز، ارگ تبریز، چغازنبیل، گنبد سلطانیه، هنرهای دستی، ادبیات، هنرهای تجسمی

۶- نمونه های از سازگاری ایرانیان با محی زیست بنویسید:
پاسخ: ابداع شیوه های خلاقانه تامین آب مانند حفر قنات، سدسازی، احداث بندها و نهرها، به کارگیری راه و روش درست زندگی درمناطق کویری، کوهستانی و جنگلی (معماری و پوشش و تغذیه مناسب با این مناطق)

۷- روحیه جوانمردی جهان پهلوان تختی را در مسابقات جهانی کشتی به اختصار بنویسید.
پاسخ: در این مسابقات چون مرحوم تختی از ناراحتی یک پای حریف خود اطلاع داشت در سرتاسر مسابقات هیچ فنی را از ناحیه آن پا برحریف خود اجرا نکردند و از نقطه ضعف ایشان سوء استفاده نکردند.

۸- چرا با وجود پیشینه فرهنگی مثبت در حوزه محی زیست، امروزه اخلاق زیست محیطی و فرهنگ حفاظت از محی زیست درجامعه ما ضعیف شده است؟برای حل این مسئله فرهنگی و اجتماعی چه راه حلی پیشنهاد می کند؟
پاسخ: رشد فردگرایی و خود محوری و بی توجهی به عواقب اجتماعی فعالیت های فردی. آموزش و تربیت اخلاق شهروندی و مسئولیت پذیری اجتماعی توسط نهادهای خانواده، آموزش و رسانه ها

۹- بعضی از صفات منفی و ناپسند فرهنگ ایرانی که برخی از ایران شناسان به اشاره کرده اند و سعی دربزرگ نمایی آنها داشته اند را نام ببرید:
پاسخ: ضعف فرهنگ کار گروهی، عدم انتقاد پذیری، احساساتی بودن، بیگانه هراسی، تملق و دو رویی، دروغ گویی، مصرف گرایی، خودخواهی، خودمداری و فردگرایی

۱۰- رمز تداوم و پیوستگی فرهنگی ایران چیست؟
پاسخ: اصالت ارزش های فرهنگی و خودباوری است که علی رغم حملات شدید سایر اقوام و تندباد های فراوان سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی در طول تاریخ چندهزارساله خود استمرار داشته است.

۱۱- چرا برخی از مستشرقان غربی و نویسندگان داخلی ویژگی های فرهنگی ما ایرانیان را سیاه و منفی معرفی می کنند؟ پیامدهای این سیاه نمایی چیست؟
پاسخ: به دنبال کاهش اصالت ارزش های فرهنگی ما و جلوگیری از خودباوری فرهنگی هستند تا نتوانیم از هویت فرهنگی مستقلی برخوردار باشیم. موجب کاهش تعلق اجتماعی(افتخار به میهن) و کاهش تعهد اجتماعی(مسئولیت پذیری و انجام عملی مفید درراه پیشرفت میهن) می شود.

۱۲- آیا ملتی که سابقه فرهنگی چندهزارساله دارد، می تواند فاقد ویژگی های مثبت و ارزشمند فرهنگی باشد؟
پاسخ: خیر ملتی که فاقد ارزش های اصیل و مثبت باشد نمی تواند چند هزار سال بقا و تداوم داشته باشد.