سوالات فصل ۶ علوم نهم با جواب - همیار آموزش

راهنما: ◆سوالات سری اول پیشنهادی: سوالات تکرار شده در امتحانات و کامل تر از همه ۵۱س ◆سوالات سری دوم: سوالات مهم متن کتاب که از جزوه های معلم برداشته شده. ۱۸س ◆فایل PDF انتهای مطلب: فایل کتاب با سوالات روی متن کتاب !

سوالات متن فصل ۶ علوم سری اول

۱- اولین خشکی واحد در سطح کره زمین ………… بود که اقیانوس ………… اطراف آن را فرا گرفته بود.
جواب: پانگه آ-پانتالاسا

۲- دریایی که بین خشکی لورازیا و گندوانا را پر کرده ………… نام دارد. 
جواب: تتیس

۳- دریاچه ………… باقیمانده دریای تتیس است.
جواب: مازندران (خزر)

۴- انطباق حاشیه ………… با حاشیه ………… گواه متصل بودن دو قاره در گذشته بوده است.
جواب: شرقی قاره آمریکا – غربی آفریقا

۵- کدام مورد سن کمتری دارد؟
۱-بانگه آ ۲- پانتالاسا- ۳ لورازیا ۴- تتیس
جواب: گزینه ۴- ابتدا قاره پانگه‌آ و دریای پانتالاسا وجود داشته سپس قاره پانگه‌آ جدا شده به دو قاره لورازیا و گندوانا تقسیم شد در نهایت بین آنها را دریای تتیس فرا گرفت.

۶- کدام یک از سرزمینهای زیر بخشی از قاره لورازیا نبوده است؟ 
١- آمریکای جنوبی ٢- آمریکای شمالی- ٣ اروپا ۴- هندوستان
جواب: گزینه ١؛ قاره هایی که از قاره اولیه لورازیا حاصل شدند عبارتند از آسیا- اروپا- آمریکای شمالی

٧- کدام دانشمند برای اولین بار در مورد در مورد جداسازی قاره ها و زمین ساخت ورقه‌ای فرضی های بیان کرد؟ 
ا-نیوتن ٢- داروین ٣- وِگنر ۴- دموکریت 
جواب: گزینه ٣

-٨ نظریه اشتقاق و جابجابی قاره ها توسط آلفرد وگنر (در سال ١٩١۵ ) آلمانی را بیان کنید؟
جواب: حدود ٢٠٠ میلیون سال پیش در سطح کره زمین یک خشکی واحد و بزرگی وجود داشته است که اطراف آن را یک اقیانوس بزرگ فرا گرفته بوده است.
میلیون ها سال بعد این خشکی بزرگ به دو خشکی کوچکتر تقسیم شد که بین آن ها را دریای تتیس پر کرده بود با گذشت زمان هر کدام از دو خشکی مذکور خود نیز به قطعات کوچکتر تبدیل شده ویس از جابه‌جایی قاره های امروزی را به وجود آورده اند.

٩- سه دلیل برای اثبات اتصال قاره ها بنویسید؟ (موافقان وگنر چگونه اثبات کردند که قاره ها در گذشته به هم متصل بوده و سپس نسبت به هم جابه‌جا شده اند؟)
جواب: ١- انطباق حاشیه شرقی قاره آمریکای جنوبی و حاشیه غربی آفریقا
۲- یافتن فسیل های مشابه از جانداران در قاره های مختلف
۳- تشابه سنگ شناسی در قاره های آمریکای جنوبی و آفریقا

۱۰- سنگ کره بر روی ………… واقع شده است. ورقه های سنگ کره بر روی خمیر کره حرکت می کنند.
جواب: خمیر کره

۱۱-زمین ساخت ورقه‌ای را به اختصار توضیح دهید؟
جواب: لایه بیرونی زمین (سنگ کره) یکپارچه نیست بلکه تکه تکه است و این تکه ها بر روی قسمت خمیری گوشته در حال حرکت هستند به هر تکه یک ورقه گفته می شود.
این ورقه ها نسبت به هم حرکت دارند کاهی به هم نزدیک میشوند در جاهایی از هم دور میشوند و در بعضی جاها کنار هم میلغزند.

١٢- بزرگ‌ترین ورقه سنگ کره ورقه ………… است که از ………… پوشیده شده است.
اقیانوس آرام – آب

١٣- انواع حرکت ورقه های سنگ کره را نسبت به هم نام ببرید؟
جواب: دور شونده (واگرا) – نزدیک شونده (همگرا) – امتداد لغز (لغزنده)

١۴- علت حرکت ورقه سنگ کره بر روی خمیر کره ………… میباشد. 
جواب: جریان هم‌رفتی خمیر کره

١۵- جریان همرفتی را تعریف کنید؟ 
جواب: انتقال گرما به روش حرکت مواد سیال گرم به سمت بالا و جایگزین شدن آنها با مواد اطراف خنک تر را جریان همرفتی می‌گویند.

١۶- عامل اصلی حرکت سنگ کره چیست؟ و منشا انرژی آن از کجا تامین میشود؟
جواب: جریان هم‌رفتی خمیر کره – انرژی گرمابی درون زمین

۱۷- دما و چگالی قسمت های عمیق تر گوشته نسبت به قسمت های سطحی‌تر به ترتیب …….. و …….. است.
جواب: بیشتر – کمتر

١٨- جریان همرفتی در خمیر کره را توضیح دهید؟
جواب: وقتی قسمت های عمیقتر خمیر کره کرم میشوند به دلیل افزایش فاصله مولکول های ذرات چگالی ماده کمتر میشود و در نتیجه سبک شده به طرف بالا میرود و قسمت های خنک تر جای ان ماده را میگیرند این حرکت انتقالی ذرات بر اثر گرما را جریان هم‌رفتی می‌گویند.

١٩- عوامل اصلی جریان هم‌رفتی در قسمت های خمیری گوشته چیست؟
١- فشار و دما
٢- اختلاف دما و چگالی
-٣ اختلاف چگالی و سختی
۴- اختلاف سن و سختی
جواب: گزینه ٢

۲۰- ورقه های سنگ کره به چند صورت وجود دارد؟
جواب: ١- ورقه اقیانوسی
٢- ورقه قاره‌ای

٢١- ورقه اقیانوسی را تعریف کنید؟ 
جواب: اگر ورقه سنگ کره در زیر اقیانوس قرار گرفته باشد آن را ورقه اقیانوسی مینامند.

٢٢- ورقه قاره‌ای را تعریف کنید؟
جواب: اگر ورقه سنگ کره در محل قاره ها باشد آن را ورقه قاره‌ای مینامند.

٢٣- به ترتیب ضخامت، چگالی و سن ورقه اقیانوسی از ورقه قاره‌ای ………… و ………… و ………… میباشد. 
جواب: کمتر- بیشتر – کمتر

٢۴- ضخامت سنگ کره در کدام قسمت کمتر است؟
۱- کوه پایه
٢- ساحل
٣- کوه
۴- دشت
جواب: گزینه ۲- ضخامت سنگ‌کره در کف اقیانوس ها، در کمترین مقدار خود است با توجه به گزینه ها سواحل نزدیکترین ارتفاع را به اقیانوس ها دارند.

٢۵- در ورقه های نزدیک شونده قاره‌ای و اقیانوسی معمولا ورقه ……… به زیر ورقه ……… رانده می شود.
جواب: اقیانوسی- قاره‌ای

٢۶- هنگامی که دو ورقه اقیانوسی و قاره‌ای با هم برخورد میکنند کدام لایه به زیر دیگری میرود؟ چرا؟
جواب: ورقه اقیانوسی به زیر ورقه قاره‌ای میرود زیرا چگالی ورقه اقیانوسی بیشتر از ورقه قاره‌ای است.

٢٧- فرضیه گسترش بستر اقیانوس ها را بنویسید؟
جواب: ابتدا مواد مذاب در قسمت وسط اقیانوس ها به بستر اقیانوس صعود میکنند و پس از انجماد ورقه اقیانوسی جدید را به وجود می‌اورند. این ورقه ایجاد شده از وسط اقیانوس به سمت ساحل حرکت می‌کند و پس از رسیدن به ساحل با ورقه قاره‌ای برخورد میکند در ادامه این حرکت ورقه اقیانوسی به زیر ورقه قاره‌ای فرو می‌روند

٢٨- در محل ورقه های واگرا سنگ کره دائما در حال ……… است.
جواب: تشکیل

۲۹- جوانترین قسمت سنگ کره ……… میباشد
جواب: محل جدا شدن دو بوسته اقیانوسی

۳۰- کدام یک از پدیده های زیر به دلیل جا به جایی ورقه های اقیانوسی نسبت به هم رخ نمی‌دهد.
۱- افزایش مساحت کف اقیانوس ها
۲- زلزله و آتشفشان و ایجاد جزایر آتشفشانی
۳- ایجاد رشته کوه در کف اقیانوس ها
۴- تخریب پوسته و کاهش سطح کره زمین
گزینه ۴- در محل ورقه های اقیانوسی، پوسته در حال تشکیل و اضافه شدن است.

۳۱- کدام پدیده بیشتر در بستر اقیانوس ها رخ میدهد؟
۱- ورقه های همگرا
۲-ورقه های لغزنده
۳- ورقه های واگرا
۴- گزینه ۲ و ۳
گزینه ۲
۳۲- در محل ورقه های دور شونده مرتبا سنگ کره در حال تشکیل است پس طی سال های طولانی بر وسعت زمین افزوده میشود آیا به نظر شما این جمله صحیح است توضیح دهید؟ 
جواب: این جمله نادرست است زیرا در محل حاشیه قاره ها و اقیانوس ها (ورقه های همگرا) پوسته در حال تخریب است پس اگر در محل کف اقیانوس پوسته‌ای جدید ساخته شود و بر وسعت سنگ کره افزوده میشود در محل ورقه های همگرا پوسته کاسته شده و سطح زمین ثابت میماند.

۳۳- علت کمربند لرزه خیز اطراف اقیانوس آرام چیست؟
جواب: علت آن برخورد ورقه اقیانوسی آرام با ورقه های قاره‌ای اطراف آن است در اثر این برخورد ورقه اقیانوسی به زیر ورقه قاره‌ای فرو رانده میشود در اثر فرورانش ورقه ها میشکنند و باعث رخ دادن زمین لرزه های بزرگ و آتشفشان هایی میشود.

۳۴- سه مورد از خصوصیت ورقه های همگرا را بنویسید. 
جواب: ۱- سنگ کره درحال تخریب است.
۲- یک ورقه به زیر ورقه دیگری میرود.
۳- آتش فشان های انفجاری ایجاد میشوند.

۳۵- مهمترین نواحی زلزله خیز جهان کجاست؟ 
جواب: زمین لرزه ها بیشتر در مناطقی که در حاشیه ورقه ها قرار دارند رخ میدهند.

۳۶- حرکتی از ورقه های سنگ کره که نسبت به هم دور و یا نزدیک نمیشوند ……… نام دارد.
جواب: امتداد لغز

۳۷- کدام حرکت زیر معمولا تغییری در سطح پوسته ایجاد نمیکند؟
۱- حرکت واگرا
۲- حرکت همگرا
۳- حرکت امتداد لغز
۴- حرکت نزدیک شونده
جواب: ۳- در محل ورقه های امتداد لغز گسل های متعددی وجود دارد و زمین لرزه های زیادی رخ میدهد.

۳۸- چهار مورد از پیامدهای حرکت ورقه های سنگ کره را نام ببرید؟
جواب: زلزله – آتشفشان – گسل – رشته کوه

۳۹- با توجه به جمله های زیر مشخص کنید کدام نوع حرکت در حاشیه ورقه ها اتفاق افتاده است؟
آ) ساخته شدن پوسته جدید
جواب: ورقه های واگرا
ب) آتش فشان های انفجاری و گودال های عمیق اقیانوسی
جواب: ورقه های همگرا
پ) گسل و درزه
جواب: حرکت امتداد لغز
ت) زلزله
جواب: حاشیه همه ورقه ها
ث) معمولا در حاشیه قاره ها و اقیانوس ها اتفاق میافتد.
جواب: ورقه های همگرا
ج) گسترش بستر اقیانوس ها 
جواب: ورقه های واگرا

۴۰- چین خوردگی را تعریف کنید؟ 
جواب: هر گاه رسوبات بعد از ته نشین شدن در بستر اقیانوس ها در اثر نیروی خمیر کره از حالت افقی خارج شوند به حالت چین خورده در میایند.

۴۱- پدیده هایی که از خروج مواد مذاب در بستر دریای سرخ ایجاد میشوند را بنویسید. 
جواب: آتش فشان – رشته کوه – زمین لرزه

۴۲- در اثر برخورد دو ورقه عربستان و ایران ……… به وجود آمده است. 
جواب: رشته کوه زاگرس

۴۳- رشته کوه زاگروس چگونه ایجاد شده است؟
جواب: در اثر برخورد ورقه عربستان با ورقه ایران رشته کوه زاگروس به وجود آمده است. به این ترتیب که از وسط دریای سرخ مواد مذاب خمیر کره به بستر این دریا بالا می‌آیند و پوسته جدید را میسازند و این پوسته به دو طرف حرکت میکند.

۴۴- موج های بزرگ که از ایجاد گسل یا آتشفشان در کف اقیانوس ها ایجاد میشوند ……… نام دارند. 
جواب: آبتاز یا سونامی

۴۵- آبتاز (سونامی) را تعریف کنید؟
جواب: به موج های بزرگ آب در اقیانوس ها که بر اثر آتشفشان یا زمین لرزه در کف اقیانوس به وجود آمده‌اند آبتاز (سونامی) میگویند.

۴۶- گسل را تعریف کنید؟ 
جواب: اگر سنگ های دو طرف شکستگی نسبت به هم جابه جا شوند گسل را به وجود می‌اورند.

۴۷- گسل چیست؟ 
جواب: ترک روی سنگ کره که نسبت به هم جا به جا شود.

۴۸- اگر سنگ های دو طرف شکستگی نسبت به هم جابه جا نشوند ……… را به وجود میاورند. 
جواب: درزه

۴۹- درزه را تعریف کنید؟ 
جواب: اگر سنگ های دو طرف شکستگی جا به جا نشده باشد درزه به وجود می‌آید.

۵۰- تفاوت درزه و گسل را بنویسید. 
جواب: در درزه سنگ های دو طرف شکستگی نسبت به هم جا به جا نمیشوند در حالی که در گسل سنگ های دو طرف شکستگی نسبت به هم جا به جا میشوند.

۵۱- کدام پدیده زمین شناسی در تمام جا به جایی ها و حاشیه ورقه ها دیده میشود؟
۱- اتش فشان
۲- زلزله
۳- ساخت پوسته جدید
۴- گسل
گزینه ۲

سوالات متن فصل ۶ علوم سری دوم

۱- ورقه های سنگ کره بر روی ……. که حالت خمیری و نیمه مذاب دارد ، حرکت میکنند.
جواب: خمیر کره

۲- حدود ۲۰۰ میلیون سال پیش، خشکی ها و قاره های زمین چگونه بودند؟ پس از آن چه تغییری کردند؟
جواب: ۱) در حدود ۲۰۰ میلیون سال پیش در سطح کره زمین یک خشکی واحد و بزرگی(پانگه آ) وجود داشته است که اطراف آن را
یک اقیانوس بزرگ(پانتالاسا) فرا گرفته بود.
۲) میلیون ها سال بعد این خشکی بزرگ به دو خشکی کوچک تر تقسیم شد (لورازیا و گندوانا)که بین آنها را دریای تتیس پر کرده بود. دریاچه خزر باقیمانده دریای تتیس است.
۳)با گذشت زمان هر کدام از دو خشکی، اولیه خود نیز به قطعات کوچکتر تبدیل شدند و پس از جا به جایی، قاره های امروزی را به وجود آوردند.

۳- نظریه وگنر چه میگوید؟
جواب: قاره ها درگذشته به هم متصل بودند و سپس نسبت به هم جا به جا شده اند.

۴- موافقان نظریه وگنر برای اثبات نظریه جا به جایی قاره ها چه شواهدی ارائه کردند؟
جواب: ۱) تشابه فسیل های جانداران در قاره های مختلف
۲) انطباق حاشیه شرقی قاره آمریکای جنوبی با حاشیه غربی آفریقا
۳) تشابه سنگ شناسی در قاره آفریقا و قاره آمریکای جنوبی
۴) وجود آثار یخچال های قدیمی در قاره های مختلف.

۵- خمیر کره چیست و چه ویژگی دارد؟
جواب: بخشی از گوشته است که حالت خمیری و نیمه مذاب دارد و سنگ کره بر روی آن واقع شده است.

۶- نظریه زمین ساخت ورقه ای چیست؟
جواب: بر اساس این نظریه: سنگ کره از تعدادی ورقه کوچک و بزرگ مجزا از هم تشکیل شده است. این ورقه ها نسبت به هم حرکت دارند. گاهی از هم دور میشوند، در جاهایی به هم نزدیک میشوند و بعضی جاها کنار هم میلغزند.

۷- بزرگترین ورقه سنگ کره چه نام دارد؟
جواب: ورقه اقیانوس آرام

۸- علت حرکت ورقه های سنگ کره چیست؟ توضیح دهید.
جواب: جریان همرفتی خمیر کره ؛ در قسمت پایین خمیر کره به دلیل بالا بودن دما نسبت به قسمت های بالایی، چگالی مواد کم تر است در نتیجه جریان همرفتی ایجاد می شود و مواد مذاب به سمت بالا حرکت میکنند و به سطح زمین می رسند و سبب جا به جایی و حرکت ورقه ها می شوند.

۹- اگر ورقه سنگ کره در زیر اقیانوس قرار گرفته باشد، آن را ورقه ……. و اگر در محل قاره ها باشد، ورقه ……. مینامند.
جواب: lقیانوسی – قاره‌ای

۱۰- هنگام برخورد ورقه اقیانوسی با ورقه قاره های کدام یک به زیر دیگری میرود؟ چرا؟
جواب: ورقه اقیانوسی؛ زیرا چگالی بیشتری نسبت به ورقه قاره های دارد به همین دلیل، ورقه اقیانوسی به زیر میرود.

۱۱- فرضیه گسترش بستر اقیانوس ها که توسط هِری هِس مطرح شد چه میگوید؟
جواب: مواد مذاب نشات گرفته از خمیر کره در وسط اقیانوس به بستر اقیانوس صعود کرده، پس از انجماد ورقه اقیانوسی را به وجود می‌اورند. برای جبران این افزوده شدن به ورقه اقیانوسی، ورقه مذکور با سرعت متوسط حدود ۵ سانتیمتر در سال از وسط اقیانوس به سمت ساحل حرکت می کند و پس از رسیدن به ساحل به ورقه قاره های برخورد کرده، به زیر آن میرود.

۱۲- انواع حرکت ورقه ها و پدیده های مربوط به هر یک را نام ببرید.
جواب: 
۱) دور شدن ورقه ها از هم: در محل دور شدن ورقه ها مواد مذاب گوشته بالا میآید و ورقه جدیدی ساخته می شود. در این نواحی آتشفشان و زمین لرزه های متعددی رخ میدهد.
۲) برخورد ورقه ها با یکدیگر: برخورد ورقه ها سبب بروز پدیده هایی مانند رشته کوه، چین خوردگی، گسل، زمین لرزه و فوران آتشفشان می شود.
۳) ورقه هایی که کنار هم میلغزند: این ورقه ها نه بهم نزدیک میشوند و نه از هم دور میشوند بلکه در کنار هم می‌لغزند. این نوع حرکت بیشتر در بستر اقیانوس ها رخ میدهد و باعث زمین لرزه های زیادی میشود.

۱۳- دلیل به وجود آمدن کمربند لرزه خیز اطراف اقیانوس آرام چیست؟ 
جواب: به دلیل برخورد ورقه اقیانوس آرام به ورقه‌های قاره های اطراف، ورقه اقیانوسی به زیر ورقه قاره های می رود، ورقه ها میشکند و انرژی آزاد میشود، انرژی آزاد شده باعث رخ دادن زمین لرزه های بزرگی میشود. بر اثر فرو رانش ورقه فرو رونده و اصطکاک ایجاد شده سنگ ها ذوب شده و آتشفشان ایجاد میشود.

۱۴- حرکت ورقه های سنگ کره چه پیامد هایی به دنبال دارد؟
جواب: ۱) چین خوردگی و ایجاد رشته کوه
۲) زمین لرزه
۳) آتشفشان
۴) سونامی یا آبتاز
۵) شکستگی سنگ کره به صورت درزه و گسل

۱۵- جین خوردگی و ایجاد رشته کوه چگونه رخ میدهد؟
جواب: لایه های رسوبی در دریا به صورت افقی ته نشین میشوند، بس از زیاد شدن ضخامت لایه ها، در اثر حرکت و برخورد ورقه ها رسوبات از حالت افقی خارج میشوند و به حالت چین خورده در میایند و رشته کوه را به وجود می‌آورند.

١۶- علت حرکت ورقه عربستان چیست وجه آثاری به دنبال دارد؟
جواب: مواد مذاب خمیر کره از وسط دریای سرخ به بستر این دریا بالا میآید و پوسته جدید را میسازد و این پوسته به دو طرف حرکت می کند، بنابراین ورقه عربستان با ورقه ایران برخورد می کند. رشته کوه زاگرس و زلزله های جنوب و جنوب غرب ایران از آثار این برخورد است.

١٧- الف)آبتاز یا سونامی چیست؟
جواب: امواج اقیانوسی بسیار بزرگی است که بر اثر زلزله و آتشفشان های بستر اقیانوس ایجاد می کرده.
ب)میزان سرعت و انرژی آبتاز به چه عاملی بستگی دارد؟
جواب: هرچه عمق آب اقیانوس بیشتر باشد سرعت و انرژی ابتاز بیشتر شده و خسارات زیادتری به بار خواهد آورد.

١٨- درزه و گسل چیست و چکونه ایجاد میشوند؟
جواب: برخی مواقع بر اثر حرکت ورقه های سنگ کره سنگ های پوسته زمین شکسته میشود و شکستگی هایی به دو صورت درزه و گسل ایجاد می شود.
گسل: اگر سنگ های دو طرف شکستگی نسبت به هم جا به جا شده باشند، گسل را به وجود می‌آورند.
درزه: اگر سنگ های دو طرف شکستگی نسبت به هم جا به جا نشده باشند، درزه را به وجود می‌آورند.

جزوه سوالات فصل ششم علوم نهم PDF

در بخش بالا از سایت همیار برای شما ، سوالات فصل ۶ علوم نهم با جواب را قرار دادیم پیشنهاد میشود برای بخش بعدی از سوالات درس ۷ علوم نهم و برای بخش قبلی از سوالات فصل پنجم علوم نهم استفاده نمایید. همچنین میتوانید از جواب فعالیت های درس ۶ علوم نهم نیز دیدن فرمایید.