معنی شعر دور اندیشی فارسی نهم ✅ صفحه ۶۴  - همیار آموزش

معنی شعر خوانی دور اندیشی صفحه ۶۴ فارسی نهم

معنی فارسی نهم/ شعر خوانی دور اندیشی صفحه ۶۴  فارسی نهم

۱-  کودکی از جمله آزادگان ◈※◈  رفت برون با دو سه همزادگان
معنی: کودکی از خانواده ی انسان های نجیب و اصیل با دو سه نفر از هم سن و سال های خودش ، برای بازی کردن ، بیرون رفت .
واژه های مهم:
از جمله ی: از گروه ، از مجموعه ی
 آزدادگان: ج آزاده ، اصیل و نجیب ، جوانمرد
همزادگان: ج همزاد ، هم سن و سال
نکته دستوری:
کودکی: ساده («ی» در کودکی نکره است.)
آزادگان و همزادگان: جمع

۲-  پای چون در راه نهاد آن پسر ◈※◈  پویه همی کرد و درآمد به سر
معنی: وقتی که آن پسر بچّه شروع به حرکت و دویدن کرد ، با سر به زمین خورد.
واژه های مهم:
پویه کردن: دویدن ، پوییدن
همیکرد: میکرد
درآمد به سر: با سر به زمین خورد.
آرایه ها ادبی:
پا و سر مراعات نظیر
 پسر و سر: جناس
پای در راه نهادن و به سر در آمدن: کنایه
نکته ی دستوری: پویه: مشتق ( پوی + ه )

۳-  پایش از آن پویه در آمد ز دست ◈※◈  مهر دل و مهره ی پشتش شکست
معنی: به هنگام دویدن ، کنترل خود را از دست داد و مهره ی کمرش شکست و علاقه اش به بازی از بین رفت.
واژه های مهم:
مهر: عشق و علاقه
مهره‌ی پشتش: ستون فقرات
آرایه ها ادبی:
پا زدست درآمدن ، کنایه از بی اختیار شدن ، کنترل از دست رفت
پا ، دست و دل: مراعات نظیر
مهر دل شکست: کنایه

۴-  شد نفس آن دو سه هم سال او ◈※◈ تنگ تر از حادثه ی حال او
معنی: به خاطر این حادثه ( زمین خوردن آن کودک ) آن دوستان هم سن و سالش ، احساس ناراحتی و اندوه می کردند.
آرایه ها ادبی:
تنگ شدن نفس: کنایه از احساس ناراحتی و اندوه کردن
حال و سال: جناس
نکته ی دستوری: دو سه هم سال: ترکیب وصفی ( دو و سه ، صفت پیشین شمارشی هستند.)
تنگ تر: صفت تفضیلی

۵- آن که ورا دوست ترین بود گفت ◈※◈  در بن چاهیش بباید نهفت
معنی: نزدیک ترین دوستش گفت: باید او را در داخل چاهی عمیق ، بیندازیم.
واژه های مهم:
ورا: و او را
بن: عمق ، ته
نهفت: پنهان کرد
نکته دستوری:
دوست ترین: صفت عالی
« ـَ ش » در چاهیش: مفعول
و را: مخفف او را

۶-  تا نشود راز چچو روز آشکار ◈※◈  تا نشویم از پدرش شرمسار
معنی: تا این حادثه برای کسی آشکار نشود و ما پیش پدرش شرمنده نشویم.
آرایه ها ادبی:
راز و روز: جناس
تکرار « ر »: واج آرایی
راز مانند روز: تشبیه
نکته دستوری: چو: حرف اضافه و روز: متمم
آشکار: دو تلفّظی ( آشکار – آشِکار )
« ـَ ش »
در پدرش: مضاف الیه

۷-  عاقبت اندیش ترین کودکی ◈※◈ دشمن او بود از ایشان یکی
معنی: یکی از بچّه هایی که دشمن او بود ، کودکی آینده نگر و زیرک بود.
واژه های مهم:
عاقبت اندیش: آینده نگر
نکته دستوری:
عاقبت اندیش ترین: صفت عالی و از نظر ساخت ، مرکّب است . ( پسوند « ترین » ، در ساخت کلمه تأثیری ندارد.)

۸-  گفت: « همانا که درین همرهان ◈※◈ صورت این حال نماند نهان »
معنی: آن کودک آینده نگر گفت قطعا این موضوع در میان این دوستان همراه ، پنهان نمی ماند.
توجه: همرهان: مخفّف همراهان و درین: مخفّف در این ، است.

۹-  چون که مرا زین همه دشمن نهند ◈※◈  تهمت این واقعه بر من نهند
معنی: چون که از میان همه ی بچّه ها ، مرا دشمن او می دانند ، پس به من بد گمان می شوند.
واژه های مهم:
تهمت: گمان بد ، افترا
واقعه: حادثه ، اتّفاق

۱۰-  زی پدرش رفت و خبردار کرد ◈※◈  تا پدرش چاره ی آن کار کرد
معنی: به سوی پدرش رفت و او را از ماجرا آگاه کرد تا این که پدرش برای آن کار ، چاره ای بیندیشد.
واژه های مهم:
زی: به سوی
نکته دستوری:
زی ( به سوی ): حرف اضافه
« ـَ ش » در پدرش: مضاف الیه
خبردار: مرکّب

۱۱-  هر که در او جوهر دانایی است ◈※◈  بر همه چیزش توانایی است
معنی: هرکسی که در او گوهر دانایی وجود دارد ، توانایی انجام هر کاری را دارد .
واژه های مهم:
جوهر: گوهر
نکته دستوری: زی ( به سوی ): حرف اضافه
« ـَ ش » در پدرش: مضاف الیه
خبردار: مرکّب

۱۲-  دشمن دانا که غم جان بود ◈※◈  بهتر از آن دوست که نادان بود
معنی: دشمن دانایی که سبب غم و اندوه انسان باشد ، از دوست نادان بهتر است.
آرایه ها ادبی:
دشمن و دوست: تضاد
بیت ضرب المثل است .
تکرار « ن »: واج آرایی
نکته دستوری:
بیت از سه جمله تشکیل شده است.
در بهتر از آن دوست ، فعل « است » حذف شده
بهتر: صفت تفضیلی است که نقش مسندی دارد.