جواب کاوش کنید صفحه ۱۱۳ و ۱۱۴ شیمی دهم - همیار آموزش

پاسخ شیمی دهم صفحه ۱۱۳ رشته ریاضی و تجربی
فصل سوم شیمی دهم / در بخش زیر (کاوش کنید صفحه ۱۱۳ و ۱۱۴ شیمی دهم) را قرار داده ایم.

کاوش کنید صفحه ۱۱۳ و ۱۱۴ شیمی دهم

ابزار، وسایل و مواد شیمیایی مورد نیاز: ظرف پلاستیکی بزرگ، استوانه مدرج، قیف، آب، یخ، قرص جوشان

آزمایش ١
آ) ظرف پلاستیکی را بردارید و مخلوط آب و یخ را تا نیمه درون آن بریزید.
ب) یک قرص جوشان را نصف کنید و با استفاده از تکه‌ای خمیربازی آن را به دیواره داخلی قیف بچسبانید.

پ) استوانه مدرج را از آب پر کنید. کف دست خود را روی دهانه آن قرار دهید. حال استوانه را وارونه کرده و مانند شکل، درون ظرف محتوی آب قرار دهید (استوانه مدرج را با دست خود نگه دارید).
ت) اکنون از یکی از دوستان خود بخواهید که قیف را درون ظرف بزرگ به گونه‌ای قرار دهد که لوله قیف در زیر دهانه استوانه مدرج قرار گیرد.
مشاهده‌های خود را بنویسید.
جواب: در آزمایش ۱ مشاهده می‌کنیم که جوش شیرین در آب سرد حل می‌شود و مقدار گاز بسیار ناچیزی از آن آزاد می‌شود.

آزمایش ٢ آزمایش ١ را با آب گرم تکرار کنید. مشاهده‌های خود را یادداشت و سپس جدول را کامل کنید.
جواب: در آزمایش ۲ مشاهده می‌کنیم که انحلال پذیری گازها با دما رابطه عکس دارد یعنی اینکه با افزایش دما میزان انحلال پذیری گازها کمتر می‌شود.

اکنون به پرسش‌های زیر پاسخ دهید:
١- از واکنش قرص جوشان با آب چه گازی آزاد می‌شود؟
جواب: گاز کربن دی‌اکسید (CO_۲)
٢- آیا میانگین حجم گاز آزاد شده در دو آزمایش یکسان است؟ چرا؟
جواب: خیر ؛ زیرا دمای آنها متفاوت است و شرایط این دو آزمایش یکسان نیست.
٣- حجم گاز جمع آوری شده در کدام آزمایش کمتر است؟
جواب: حجم گاز آزاد شده در واکنش قرص جوشان با آب گرم بیشتر و با آب سرد گاز کمتری آزاد می‌شود.
۴- از مشاهده‌های خود چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟ توضیح دهید.
جواب: در آب سرد گاز بیشتری حل شده بنابراین مقدارگاز کمتری آزاد می‌شود.
۵- چه رابطه‌ای بین دمای آب و میزان انحلال پذیری گاز وجود دارد؟
جواب: با افزایش دمای آب، انحلال پذیری گازها کاهش می‌یابد.
۶- چرا در هوای گرم، ماهی‌ها به سطح آب می‌آیند؟
جواب: چون میزان گاز اکسیژن حل شده کمتر می‌شود و ماهی‌ها برای رفع کمبود اکسیژن به سطح آب می‌آیند و با جذب آب درآبشش، اکسیژن جذب می‌شود.
● درباره اینکه «مقدار نمک موجود در آب دریا روی انحلال پذیری گازها اثر دارد» کاوش کنید (در کاوش خود باید آزمایش، طراحی و اجرا کنید که از داده‌های آن بتوانید نتیجه درست و قابل اطمینان بگیرید).
جواب: آزمایش را در دمای ثابت و با مقدارآب یکسان تکرار می‌کنیم فقط در یک ظرف مقداری نمک به آب اضافه می‌افزاییم. انحلال نمک بر انحلال سایر مواد درآب تاثیر می‌گذارد. نمک جایگزین اکسیژن حل شده می‌شود و مقداری از آن از آب خارج می‌شود، زیرا برهم کنش نمک با آب قوی‌تر از برهم کنش گاز با آب است و این باعث خروج گاز از آب می‌شود.