جواب در میان تارنما‌ها صفحه ۱۲۱ شیمی یازدهم - همیار آموزش

حل و پاسخ صفحه ۱۲۱ شیمی یازدهم
در این مطلب، در میان تارنما‌ها صفحه ۱۲۱ شیمی یازدهم را برای رشته‌های ریاضی و تجربی ارائه کرده ایم. / جواب فصل سوم شیمی یازدهم /

در میان تارنما‌ها صفحه ۱۲۱ شیمی یازدهم

شیمی‌دان‌ها همچنان در جستجوی پلیمرهای جدید با کاربردهای ویژه‌ای هستند. برخی از آنها عبارت‌اند از:
مواد پرکننده دندان
آستر نرم برای دندان مصنوعی
پوشاک ضد آب
پلاستیک‌های رسانا
نخ بخیه هوشمند
با مراجعه به منابع اینترنتی معتبر دربارۀ آنها اطلاعات جمع آوری و در کلاس ارائه کنید.

صنعت پلیمر و کاربردهای آن:
صنعت پتروشیمی به‌عنوان فراهم‌کننده فرصت برای خلق ارزش افزوده و تبدیل مواد خام (نفت و گاز) به محصولات باارزش، در کشورهای خاورمیانه جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. زنجیره پتروشیمی از هیدروکربن‌های موجود در نفت خام، میعانات گازی یا گاز طبیعی آغاز می‌شود و پس از فرآوری در فرآیندهای شیمیایی و پتروشیمیایی به فرآورده‌های جدید شیمیایی تبدیل می‌گردد. در نهایت، واحدهای پایین‌دست صنعت پتروشیمی این فرآورده‌های نهایی را به محصولات کالایی و مصرفی که عموم مردم به‌صورت مستقیم با آن‌ها در ارتباط هستند، تبدیل می‌کنند.
کارخانه‌های تولید الیاف مصنوعی و نساجی، روغن‌های صنعتی، رنگ‌ها و پوشش‌های حفاظتی، سموم دفع آفات، شوینده‌های بهداشتی، کودهای شیمیایی، ظروف پلاستیکی، قطعات پلاستیکی، وسایل ورزشی، اسباب‌بازی‌ها و انواع لباس‌ها از تولیدات واحدهای پایین‌دست صنعت پتروشیمی به شمار می‌روند.
محصولات پتروشیمی بر اساس نوع فناوری، پیچیدگی فرآوری و نزدیکی ماده تولیدی به مرحله نهایی بازار مصرف به دو دسته تقسیم می‌شوند: مواد پایه‌ای بالادستی که مواد واسطه و خوراک واحدهای پایین‌دست را تشکیل می‌دهند و محصولات پایین‌دست. تغییرات نرخ ارز در بازار معاملات این محصولات نشان‌دهنده آن است که محصولات پایین‌دست، که به بازار مصرف نزدیک‌ترند، همواره از ارزش افزوده بیشتری نسبت به محصولات بالادست برخوردار بوده‌اند. نمونه این محصولات، پلیمرهای مهندسی هستند که به دلیل شیوه خاص تولید و کاربرد ویژه‌شان، ضمن داشتن قیمت بالاتر، از ارزش افزوده بیشتری نسبت به سایر مواد پلیمری برخوردارند.
کشورهای پیشرو در زمینه تولید مواد پتروشیمی و شیمیایی باارزش، مانند آلمان، با وجود دوری از مواد اولیه ارزان، توانسته‌اند با توسعه نظام‌مند صنایع پایین‌دست پتروشیمی در قالب پارک‌های صنعتی پتروشیمی و شیمیایی و ایجاد بنگاه‌های کوچک و متوسط دانش‌بنیان پتروشیمی، زمینه تولید محصولات باارزش، نوآوری، خلق محصولات جدید، کارآفرینی، ایجاد شغل‌های پایدار، مدیریت و کاهش هزینه تولید و در نهایت کسب حداکثر ارزش افزوده از مواد خام پتروشیمی را فراهم کنند و از این طریق به یکی از اصلی‌ترین تولیدکنندگان مواد پلیمری و پتروشیمی جهان تبدیل شوند.
پلیمرها مولکول‌های بسیار بزرگی هستند که از تعداد زیادی اتم تشکیل شده‌اند. ریزمولکول‌ها عمدتاً وزن مولکولی کمی دارند، اما ماکرومولکول‌ها (پلیمرها) محدودیتی برای وزن مولکولی ندارند و می‌توانند تا بیش از چند هزار و در مولکول‌های سه‌بعدی تا چندین هزار تغییر کنند.
پلیمرهای طبیعی خیلی پیش از آنکه انسان بتواند پلیمرهای مصنوعی را بسازد، وجود داشتند. طبیعت پلیمرهایی مانند سلولز را خلق کرده بود که جزء اصلی تشکیل‌دهنده الیاف پنبه و چوب است. پروتئین‌ها، کائوچو و برخی رزین‌ها نیز از این دسته پلیمرها هستند.
بدن ما نیز از پلیمرها تشکیل شده است. ماهیچه‌ها، پروتئین‌ها، ژن‌ها و کروموزوم‌ها همگی از پلیمرهای طبیعی ساخته شده‌اند. لباس‌هایی که بر تن می‌کنیم از این مولکول‌های بلند که به شکل لیف درآمده‌اند، تشکیل شده‌اند. ظروف آشپزخانه که هر روز استفاده می‌کنیم، لاستیک خودروها که از الاستومرها هستند، روکش کابل‌های برق، شیشه‌ها، چسب‌ها، رنگ‌ها، پوشش‌ها، دریچه‌های مصنوعی قلب، تاندون‌های مصنوعی عضلات، کامپوزیت‌هایی که برای پر کردن دندان به کار می‌روند، دندان‌های مصنوعی، محمل‌های دارویی، سرنگ‌های یک‌بارمصرف و تمام قطعات لاستیکی و پلاستیکی که در ماشین‌ها کاربرد دارند، همگی از جنس پلیمر هستند.
به‌طور خلاصه می‌توان گفت که محصولات پلیمری در مقایسه با کل مواد مورد استفاده در جهان، از مواد غیرپلیمری (فلزات و استیل) پیشی گرفته‌اند. در واقع، پلیمرها نه‌تنها جای خود را در میان مواد باز کرده‌اند، بلکه توانسته‌اند جایگزین آن‌ها نیز شوند.