جواب تمرین‌های دوره‌ای صفحه ۸۹ و ۹۰ شیمی دوازدهم - همیار آموزش

جواب صفحه ۸۹ شیمی دوازدهم / جواب فصل سوم شیمی دوازدهم /

تمرین‌های دوره‌ای صفحه ۸۹ و ۹۰ شیمی دوازدهم

۱- با توجه به ۳۶ عنصر نخست جدول دوره‌ای عنصرها به پرسش‌های زیر پاسخ دهید.
آ) عنصرهای کدام گروه ها جزو مواد مولکولی هستند؟ ۱۵ ، ۱۶ ، ۱۷ ، ۱۸
(توضیح برای گروه ۱۸: از آنجایی که هر نمونه از گاز نجیب حاوی اتم هایی با برهم کنش های وان‌دروالس است، به همین دلیل گازهای نجیب، مواد مولکولی به شمار میروند. گویی هر نمونه از گاز نجیب از مولکول های تک اتمی تشکیل شده است.)
ب) عنصرهای کدام گروه جزو مواد کووالانسی هستند؟ گروه ۱۴
پ) عنصرهای کدام دسته (s ،p یا d) همگی فلزند؟ دسته d (فلزات واسطه)

۲- سیلیسیم کربید (SiC) یک ساینده ارزان است که در تهیه سنباده به کار می‌رود.

آ) این ماده را در کدام دسته از مواد جای می‌دهید؟ چرا؟
جواب: مواد کوالانسی، زیرا اتم‌های سازنده آن کربن و سیلیسیم متعلق به گروه ۱۴ جدول دوره‌ای هستند.

ب) سختی آن را در مقایسه با الماس و سیلیسیم پیش‌بینی کنید.
جواب: چون طول پیوند Si-C در سیلیسیم کربید از C-C در الماس بیشتر و از Si-Si در سیلیسیم کمتر است پس میانگین آنتالپی
پیوند میان این دو ماده خواهد بود از اینرو سختی آن از الماس کمتر اما از سیلیسیم بیشتر است.

۳- هر یک از شکل‌های زیر رفتاری از مواد یونی را نشان می‌دهد. در هر مورد آن رفتار را با دلیل توصیف کنید.
جواب:
آ) ترکیب های یونی در حالت جامد رسانای الکتریسیته نیستند، زیرا در این حالت یون ها حرکت انتقالی ندارند و جابجا نمی‌شوند.
اما در حالت مذاب یا محلول در آب به دلیل جابجایی یون ها به سوی قطب های ناهمنام رسانایی انجام می‌شود.
ب) هنگامی که به جامد های یونی، ضربه‌ای در راستای معین وارد می‌شود با جابجایی لایه یا لایه هایی از یون ها و قرار گرفتن یون های همنام مقابل یکدیگر، نیروهای دافعه آشکاری پدید میآید که سبب جدا شدن لایه ها از هم می‌شود.

۴- برای هر یک از جمله‌های زیر دلیل بنویسید.

آ) تنوع و شمار مواد مولکولی بیشتر از مواد کووالانسی است.
جواب: جامد های کوالانسی به طور عمده از عنصرهای گروه ۱۴ ساخته شده‌اند ( الماس (C)، سیلیسیم (Si)، سیلیسیم کربید (SiC) و … ) از این‌رو شمار محدودی دارند.
اما ترکیب های یونی از شبکه بلوری سه بعدی از کاتیون ها و آنیون های گوناگون (تک اتمی و چند اتمی) با عدد کوئوردیناسیون معین تشکیل میشوند. در حالی که ترکیب های مولکولی نوع و تعداد اتم های سازنده و همچنین تنوع شیوه اتصال آنها به هم بسیار بیشتر است برای نمونه اغلب مواد آلی ترکیب های مولکولی هستند.

ب) ترکیب‌هایی که در دما و فشار اتاق به حالت مایع هستند، جزو مواد مولکولی به شمار می‌روند.
جواب: مواد یونی و مواد کوالانسی در دما و فشار اتاق ، ترکیب هایی جامد هستند به همین دلیل ترکیب هایی که در دما و فشار اتاق به حالت مایع هستند، حتما مواد مولکولی خواهند بود.

پ) ترتیب واکنش‌پذیری فلزهای پتاسیم، کلسیم و تیتانیم به صورت است.
جواب: در دوره چهارم، پتاسیم فلز قلیایی با یک الکترون ظرفیت، کلسیم فلز قلیایی خاکی با دو الکترون ظرفیت و تیتانیم فلز واسطه با چهار الکترون ظرفیت است. واکنش پذیری در فلز ها به سهولت تشکیل کاتیون وابسته است.

۵- سیلیسیم، فسفر و گوگرد از جمله عنصرهای اکسیژن دوست هستند به‌طوری که در طبیعت به شکل نمک‌های اکسیژن‌دار یافت می‌شوند. با توجه به ساختار لوویس آنیون‌های زیر به پرسش‌ها پاسخ دهید.

آ) هریک از ساختارهای لوویس را با جفت نقطه‌ها کامل کرده سپس بار الکتریکی هر آنیون را مشخص کنید.

جواب:

ب) فرمول شیمیایی نمک حاصل از این آنیون‌ها را با یون سدیم سپس یون کلسیم بنویسید.

۶- نقشه‌های پتانسیل الکتروستاتیکی پروپان و دی‌متیل‌اتر با جرم مولی نزدیک به هم به صورت زیر است. با توجه به آنها به پرسش‌ها پاسخ دهید.

آ) کدام یک در میدان الکتریکی جهت گیری نمی‌کند؟ چرا؟
پروپان، زیرا احتمال حضور جفت الکترون پیوندی در فضای بین دو هسته بیشتر است.

ب) توضیح دهید کدام یک در دمای اتاق می‌تواند به حالت مایع باشد؟
دی‌متیل‌اتر، به دلیل قطبی بودن مولکول ها، نیروهای جاذبه قوی‌تری میان آنها برقرار شده و آسان‌‌تر مایع می‌شوند

۷- گروهی از دانش آموزان همه مواد خالص را به حالت جامد در نظر گرفته و آنها را بر اساس رفتار مطابق نمودار زیر دسته بندی کرده‌اند. با پر کردن جاهای خالی، نمونه‌ای برای هر جامد مثال بزنید.