معنی درس سوم فارسی نهم (آرایه ها ، کلمات) - همیار آموزش

معنی درس سوم مثل آینه فارسی نهم

معنی فارسی نهم/ درس سوم :: مثل آینه

معنی صفحه ۲۳ فارسی نهم

در زندگی مطالعه دل غنیمت است، خواهی بخوان و خواه نخوان، ما نوشته ایم

معنی:
در زندگی شناخت احساساتِ درون و پرداختن به خود بسیار ارزشمند است.و ما این سخن را گفتیم و حال خوددانی که به آن عمل کنی یا نه
نکته های ادبی:
واج آرایی در حرف (خ)
تضاد بین افعال بخوان و نخوان
خواه و خواه ی: جناس ناقص افزایشی
مراعات النظیر بین: مطالعه ، نوشته ایم و بخوان
نکات دستوری:
در: حرف اضافه
زندگی: متمم
مطالعه ی دل: ترکیب اضافی
غنیمت: مفعول و مسند
است: فعل اسنادی
بخوان و نخوان: افعال امر و نهی
تعداد جملات: ۴
قالب شعری: غزلی از غزلیات عبدالقادر بیدل

معنی صفحه ۲۴ فارسی نهم 👇

🔹 نوجوانی، تولّد دوبارۀ انسان است. در این مرحلۀ پر تب و تاب، نوجوان، افزون بر رابطه با خود، نیازمند رابطه‌ای دیگر نیز هست؛ نیازمند دو چشم دیگر که نوجوان را ببیند و به او بگوید: کیست و چگونه است؛ از همین جاست که دوستی و پیوند با دیگران آغاز می‌شود.
این ارتباط، وابسته به نیاز درونی است که به نوجوان کمک می‌کند تا به خودشناسی برسد. دیگران، زبان نقدِ او و پنجره‌هایی هستند که در برابر دیدگانِ پرسشگرِ وی، گشوده شده‌اند.

🔹 دوستان واقعی، راه نیک بختی را به ما نشان می‌دهند و همراهان خوبی برای شکوفایی بهتر هستند. آنها مثل آیینه، همان قدر که خوبی‌ها را پیش چشم می‌آورند، عیب‌ها را هم به ما می‌نمایانند و مهم‌تر آنکه این همه را بی‌صدا و بی‌هیاهو، باز می‌گویند. رسم دوستی، شکستن آیینه نیست؛ درست آن است که فرصت باز اندیشی و خود شکوفایی را پدید آوریم و گامی به سوی فراتر رفتن برداریم.
آرایه های ادبی:
تشبیه: آن‌ها مثل آیینه همان‌قدر که ….
کنایه: خوبی‌ها را پیش چشم می‌آورند: خوبی‌ها را می‌گویند
تضاد: خوبی‌ها – عیب‌ها
کنایه: گامی به سوی فراتر رفتن برداریم: پیشرفت کنیم

معنی کلمات صفحه ۲۴ فارسی نهم

غنیمت: بهره، سود	شکوفایی: رشد و پیشرفت
تعلیمی: آموزشی	عیب: ایراد
اندرز: پند، نصیحت	می نمایانند: نشان میدهند
نرمی = ملایمت	هیاهو: شلوغی، سر و صدا
زنهار: تنبیه، هشدار	رسم: آیین
پُر تب و تاب: پر شور	بازاندیشی: فکر دوباره
افزون: علاوه	پدید آوریم: به وجود بیاوریم
نیازمند: محتاج	گام: قدم
پیوند: ارتباط	فراتر رفتن: پیشرفت
نقد: بررسی نقاط ضعف و قوت هر چیز و هرکس	نقش: تصویر
گشوده: باز	راست: درست و دقیق
نیک بختی: خوشبختی، سعادت	خطا: اشتباه

شعر صفحه ۲۵ فارسی نهم

آینه، چون نقش تو بنمود راست ◈※◈ خود شکن، آیینه شکستن خطاست
معنی: اگر آینه صورت تو را آنگونه که هست نشان داد، مقصر آینه نیست؛ غرورت را از بین ببر و آینه را نشکن.
واژه های مهم:
نقش: صورت، تصویر
بنمود: نشان داد
راست: واقعی، حقیقی
خود شکن: غرورت را از بین ببر.

معنی شعر کار و شایستگی صفحه ۲۶ فارسی نهم

۱- جوانی، گهِ کار و شایستگی است ◈※◈ گهِ خودپسندی و پندار نیست

معنی: دوره‌ی جوانی زمان کار و تلاش برای کسب لیاقت و شایستگی است. جوانی هنگام غرور و تکبر و گمان های بیهوده نیست.
واژه های مهم:
گه: مخفف گاه، زمان
شایستگی: لیاقت
خودپسندی: غرور
پندار: تصور باطل، افکاری که معمولا اشتباهند.
دانش زبانی:
جوانی: نهاد
گه کار و شایستگی: مسند
است: فعل اسنادی
گه خودپسندی و پندار: مسند
نیست: فعل اسنادی.

۲- چو بفروختی، از که خواهی خرید؟ ◈※◈ متاعِ جوانی به بازار نیست

معنی: اگر جوانی‌ات را به هر بهایی بفروشی (و از دست بدهی)، نمیتوانی آن را مجدد بدست بیاوری. جوانی تو مانند کالایی با ارزش است که در هیچ بازاری، حتی دنیا قابل یافتن نیست.
واژه های مهم:
 که: چه کسی
مَتاع: کالای با ارزش.
نکته های ادبی:
آرایه تشبیه در «متاع جوانی» دیده میشود. جوانی به کالایی تشبیه شده است که در بازار نیست.

۳- غنیمت شِمُر، جز حقیقت مجوی ◈※◈ که باری است فرصت، دگربار نیست

معنی: قدر روزگار جوانی را بدان و همراه به دنبال راستی و درستی باش؛ چرا که این فرصت تنها یک بار است و تکرار شدنی نیست.
واژه های مهم:
غنیمت شمر: قدر بدان
شمر: شمار، بشمار
حقیقت: واقعیت، راستی
مجوی: جستجو نکن
باری: یک بار، یک دفعه.
نکته های ادبی:
تکرار واژه «بار» برای تأکید است.
دانش زبانی:
فرصت: نهاد
«نیست»: فعل اسنادی نیست؛ زیرا در اینجا به معنای «وجود ندارد» آمده است.

۴- مَپیچ از رهِ راست، بر راه کج ◈※◈ چو در هست، حاجت به دیوار نیست

معنی: از راه راست به راه کج منحرف نشو؛ (مثلاً) وقتی میتوانی از در وارد خانه شوی، نیازی به بالا رفتن از دیوار نیست.
واژه های مهم:
مپیچ: منحرف نشو، کج نشو
ره: مخفف راه
حاجت: نیاز.
نکته های ادبی:
شاعر برای اینکه منظور خود را بهتر بیان کند، در مصرع دوم مثالی آورده است که به ما کمک کند معنا و مفهوم بیت را بهتر درک کنیم؛ این کار بر تأثیر کلام او افزوده است. همچنین در مصراع «مپیچ از ره راست بر راه کج» آرایه کنایه وجود دارد.
مصرع دوم نیز معنی کنایی دارد.

۵- زِ آزادگان، بردباری و سعی ◈※◈ بیاموز، آموختن عار نیست

معنی: از انسان های وارسته و آزاده، شکیبایی و صبوری بیاموز که یادگیری ننگ نیست.
واژه های مهم:
آزادگان: جوانمردان
بردباری: صبوری
عار: ننگ.
دانش زبانی: «آموختن» مصدر و «بیاموز» فعل امر است. میدانید که گاهی افعال با همزه میآیند و چنانچه بخواهیم فعل امر از آنها بسازیم، باید حرف «ب» را به ابتدای آن بیفزاییم. گاهی افزودن حرف «ب»، به همزه، تلفظ را مشکل میکند؛ بنابراین برای سهولت، از حرف «ی» میانجی بهره میگیریم. مثال: آموختن: آموز؛ بیاموز
آشامیدن: آشام؛ بیاشام

۶- به چشم بصیرت به خود دَر نگر ◈※◈ تو را تا در آیینه، زنگار نیست

معنی: تا زمانی که دلت پاک است (و گرفتاری آلودگی نشدهای) در احوال خود تأمل کن.
واژه های مهم:
بصیرت: بینایی
درنگر: نگاه کن
زنگار: زنگ زدگی.(در این جا یعنی آلودگی)
نکته های ادبی:
شاعر، دل نوجوان را به آیینهای مانند کرده است که هنوز زنگار گناه در آن نیست؛ اما واژه «دل» حذف شده است.
این آرایه را در متوسطه دوم فرا می گیرید.
دانش زبانی:
درنگر: فعل امر
آیینه: متمم
زنگار: نهاد
نیست: فعل غیر اسنادی به معنای «وجود ندارد».

۷- همی دانه و خوشه، خروار شد ◈※◈ ز آغاز، هر خوشه خروار نیست

معنی: دانه و خوشه و گندم، کمکم بر روی هم جمع میشوند و به خرمن تبدیل میشود؛ هیچ خوشه گندمی از ابتدا خرمن نبوده است.
واژه های مهم:
همی: شکل دیگری از حرف «می» که در قدیم به کار می رفت
خروار: واحد شمارش وزن، به معنای زیاد(تقریباً معادل سیصد کیلو).
نکته های ادبی:
آرایه تکرار در واژههای «خوشه» و «خروار».
دانش زبانی:
دانه و خوشه: نهاد
خروار: مسند
شد: فعل اسنادی
آغاز: متمم
هرخوشه: نهاد
خروار: مسند
نیست: فعل اسنادی.

۸- همه کار ایام، درس است و پند ◈※◈ دریغا که شاگرد هشیار نیست

معنی: گذر روزگار، پر از درس و پند است؛ اما حیف که انسان، برای درک آنها به اندازهی کافی توجه ندارد.
واژه های مهم:
ایام: جمع یوم، روزها، روزگار
دریغا: افسوس
شاگرد: منظور انسانها هستند
هشیار: مخفف هوشیار.
نکته های ادبی:
واژه های «درس، پند، شاگرد»: مراعات نظیر.
دانش زبانی:
همه کار ایام: نهاد
درس و پند: مسند
است: فعل اسنادی
شاگرد: نهاد
هشیار: مسند
نیست: فعل اسنادی.

معنی کلمات شعر کار و شایستگی فارسی نهم

گه: زمان، هنگام	حاجت: نیاز
شایستگی: لیاقت	آزادگان: انسانهای آزاده
خودپسندی: غرور، تکبر	بردباری: صبر و شکیبایی
پندار: وهم، خیال	عار: ننگ و زشتی
چو بفروختی ← چو: وقتی	بصیرت: بینش و آگاهی
از که خواهی خرید ← که: چه کسی	دَرنگر: نگاه کن
متاع: کالا	زنگار: زنگ زدگی
غنیمت شمر: بها بده، با ارزش بدان	خروار: انباشته گندم
حقیقت: درستی و راستی	ایام: روزها (در اینجا: روزگار)
مجوی: طلب نکن	پند: اندرز
باری است: یک بار است	دریغا: افسوس
مپیچ: منحرف نشو	هشیار: آگاه

شاعر/ نویسنده: 
– نظامی گنجهای
قرن / سال: 
– قرن ششم ه.ق
اثر/ آثار:
– مخزن الاسرار، لیلی و مجنون، خسرو و شیرین، هفت پیکر، اسکندرنامه
ویژگی/ اهمیت: 
– داستانپردازی در منظومه های او به اوج رسید.

تاریخ ادبیات کار و شایستگی فارسی نهم

شاعر/ نویسنده: 
 ۱۳۲۳ – ۱۲۸۵
قرن / سال: 
– روین اعتصامی
اثر/ آثار:
– دیوان اشعار شامل: قطعه ها، قصیده ها و مثنویها
ویژگی/ اهمیت: 
– سروده های وی اجتماعی، اخلاقی و انتقادی است و اندرز گونه

در بخش بالا از سایت همیار برای شما ، معنی درس سوم فارسی نهم (آرایه ها ، کلمات) را قرار دادیم پیشنهاد میشود برای بخش بعدی از حکایت باغبان نیک اندیش و برای بخش قبلی از معنی شعر پرواز فارسی نهم با آرایه استفاده نمایید.