معنی درس ۷ فارسی نهم (آرایه ها ، کلمات)
معنی درس هفتم پرتو امید فارسی نهم
معنی درس هفتم پرتو امید فارسی نهم
انتخاب سریع صفحه :
معنی فارسی نهم/ درس هفتم :: پرتو امید
معنی کلمه های پرتو امید صفحه ۵۴ فارسی نهم
پرتو: روشنایی | تباهی: آشفتگی، نابهسامانی |
دیوان: کتاب شعر شاعران | پدیدار: آشکار، پیدا |
نامهی زندگی ← نامه: کتاب | جسورانه: دلیرانه، باشجاعت |
زیستن: زندگی کردن | طنز: خندهی تلخ، خندیدن از روی گلایه |
حکیم: خردمند، دانا | ظریف: دقیق، بادقت |
متفکر: اندیشمند | کارساز: مؤثّر، مفید |
فرزانه: دانشمند | طعن: طعنه، سرزنش |
عرفان: شناخت خدا | لعن: نفرین |
عواطف: جمع عاطفه | هجو: شعری که به سرزنش و برشمردن عیبها میپردازد |
ژرف: عمیق، وسیع | میآمیزد: مخلوط میکند |
نگرش: نوع نگاه، نوع تفکر | دلپذیر: دوستداشتنی |
مشخصه: ویژگی | میآموزد: یاد میدهد |
برجسته: مورد توجه | رهنمود: پیشنهاد، راهنمایی |
انتقاد: نقد کردن | پند: نصیحت |
معنی کلمه های شعر یوسف صفحه ۵۵ فارسی نهم
باز آید: برمیگردد | هستی: عالم |
کنعان: نام شهری در فلسطین، سرزمین حضرت یعقوب (ع) | برکند: از بین ببرد |
اَحزان: جمع حُزن، غمها و اندوه ها | چون: وقتی که |
دل غمدیده: دل غمگین (خطاب به خود شاعر) | کشتیبان: ناخدای کشتی |
به: بهتر | توفان: خروشانی، غوغا |
شوریده: آشفته، به هم ریخته | شوق: علاقه، میل |
سامان: آرام و قرار، نظم | سرزنش: ملامت، طعنه |
دور گردون: گردش روزگار | مغیلان: درختچه های خاردارکه در بیابانها میروید |
مراد: میل، آرزو، خواست | بس: بسیار، خیلی زیاد |
دائماً: همیشه | بعید: دور |
هان: بدان و آگاه باش | کان: که آن |
نومید: ناامید | فقر: تهیدستی، تنگدستی |
واقف: باخبر، آگاه | خلوت: تنهایی |
نهای: نیستی | تار: تاریک |
سر: راز، رمز | ورد: ذکر و دعای زیر لب |
غیب: عالم ملکوت، عالم بالا | غواص: شناگر زیر دریا |
اندر پرده: پشت پرده | اندیشه کند: بترسد |
ار: اگر | کام: دهان |
فنا: نابودی، نیستی | گرانمایه: باارزش |
بنیاد: اساس، پایه | چنگ: دست |
معنی شعر یوسف صفحه ۵۵ فارسی نهم
۱- یوسف گم گشته باز آید به کنعان غم مخور ◈※◈ کلبه احزان، شود روزی گلستان، غم مخور
معنی: اندوهگین مباش که دلدارِ گمشده دوباره به وطن باز میگردد و خانه ی اندوهان به گلستان شادمانی بدل میشود.
واژه های مهم:
گمگشته: گمشده
بازآید: برمیگردد، بر خواهد گشت
کنعان: نام قدیم سرزمین فلسطین قدیم که حضرت یوسف (ع) اهل آنجا بود
کلبه: خانه کوچک
احزان: جمع حزن، غمها، اندوهها
کلبه اَحزان: ماتمکده، ماتمسرا، خانهای کوچک خارج از کنعان که حضرت یعقوب (ع)، پس از گمشدن حضرت یوسف (ع)، آن را بَنا کرد و در دوری یوسف، در آن دعا و گریه و زاری میکرد.
آرایه ها ادبی:
مراعات نظیر: یوسف، کنعان، کلبه اَحزان و…
تلمیح: اشاره به داستان حضرت یوسف (ع)
تضاد: کلبه احزان، گلستان
۲- ای دل غمدیده، حالت بِه شود، دل بد مکن ◈※◈ وین سر شوریده، باز آید به سامان، غم مخور
معنی: ای دل درد کشیده من، مایوس مباش که حالت بهتر خواهد شد و آشفتگیهای فکری تو آرام و قرار خواهند یافت.
واژه های مهم:
غمدیده: غمگین
بِه: بهتر
شوریده: آشفته، پریشان
سر شوریده: فکر آشفته و پریشان
سامان: نظم، آراستگی، آرامش.
آرایه ها ادبی:
تشخیص: شاعر، دل را صدا زده است و با او سخن میگوید
تناسب: دل و سر / تضاد: شوریده و سامان
کنایه: دل بد مکن: کنایه از ناراحت مباش، نترس و «بد به دلت راه نده».
۳- دور گردون، گر دو روزی بر مراد ما نرفت ◈※◈ دائماً یکسان نباشد حال دوران، غم مخور
معنی: اگر گردش روزگار، مدتی مطابق میل و آرزوهای ما نبود، نگران نباش؛ زیرا همیشه وضع و حال روزگار به یک شکل نمیماند و روزی هم مطابق میل ما خواهد شد
واژه های مهم:
گردون: آسمان، روزگار
دور گردون: گردش روزگار
دو روزی: مدّت کمی
مراد: آرزو، خواست
دائماً: همواره، همیشه
دوران: روزگار
آرایه ها ادبی:
واجآرایی یا نغمه حروف: تکرار حرف «د» و «ر»
جناس: گر، بر – دور، دو
بیت نشان دهندهی ناخرسندی کامل حافظ از گذر ایّام است و به طرز مُضحکی شرایط امروز ما را داشته است.
۴- هان مشو نومید! چون واقف نِه ای از سرّ غیب ◈※◈ باشد اندر پرده، بازیهای پنهان، غم مخور
معنی: هان ای دل، نا امید مباش و غم مخور، زیرا از رموز و اسرارِ عالمِ نهان، آگاه نیستی؛ بازی های پنهان زیادی در پشت پرده انجام میشود.
واژه های مهم:
هان: بدان و آگاه باش
چون: زیرا
واقف: باخبر، آگاه
نِهای: نیستی
سرّ: راز (جمعِ آن اسرار است.)
سرّ غیب: راز پنهان (رازهای الهی)
اندر: در
آرایه ها ادبی:
ایھام: پرده ۱- حجاب ۲- پردهای که در نمایش استفاده میشود ۳- اصطلاحی در موسیقی
۵-ای دل ار سیل فنا بنیاد هستی بر کَند ◈※◈ چون تو را نوح است کشتیبان ، ز توفان، غم مخور
معنی: ای دل من، اگر سیل نابودی پایه های وجود را با خود ببرد؛ تا زمانی که نوح کشتیبان توست، غم به خود راه نده.
واژه های مهم:
ار: مخفّف اگر
فنا: نابودی
بنیاد: اساس، اصل
طوفان: باران فراوان و شدید
ار: مخفّف اگر
ز: مخفّف از (حرف اضافه)
آرایه ها ادبی:
تشخیص: شاعر دل را صدا زده است
سیل فنا: اضافه تشبیهی (فنا به سیل تشبیه شده است)
بنیاد هستی بر کند: کنایه از نابود کردن
تلمیح: اشاره به داستان حضرت نوح (ع)
مراعات نظیر: سیل، نوح، کشتیبان و توفان
واجآرایی یا نغمه حروف: تکرار حروف «ت» و «ن» در مصراع دوم.
۶- در بیابان گر به شوق کعبه، خواهی زد قدم ◈※◈ سرزنشها گر کُند خار مُغیلان، غم مخور
معنی: وقتی که در بیابان به آرزوی رسیدن به کعبه و هدف مقدس گام بر میداری، اگر رنج و سختی راه مانند خار های بیابان تو را آزرده کرد، غمگین نباش
واژه های مهم:
شوق: اشتیاق، علاقه
کعبه: خانه خدا در مکّه
خواهی زد قدم: قدم خواهی زد
سرزنش: ملامت، طعنه، سرکوفت
مغیلان: گیاه خاردار که میوهای شبیه باقلا دارد. مغیلان، در اصل «اُمّ غیلان» (ام + غیلان) بوده است، به معنی مادر غولان و دیوها؛ در گذشته، تصوّر میکردند که غولها و دیوهای بیابانی زیر بوتهها پنهان میشوند و مسافران و اهل کاروان را گمراه میکنند.
آرایه ها ادبی:
جناس: در، گر
تشخیص: سرزنش کردن خار مغیلان
مراعات نظیر: بیابان و خار مغیلان
تکرار: گر.
بر اساس این بیت، اگر ما نیز در زندگی بر اساس علایق خود قدم در مسیری گذاشتیم؛ نباید از سختی ها و درشتی های راه، ناراحت و اندوهگین یا نومید شویم.
۷- گرچه منزل، بس خطرناک است و مقصد، بس بعید ◈※◈ هیچ راهی نیست، کان را نیست پایان، غم مخور
معنی: اگرچه استراحتگاه های بین راه بسیار خطرناک هستند و مقصد نیز بسیار دور است؛ لیکن همه ی راه ها و جاده ها سرانجام به انتها و مقصد می رسند.
واژه های مهم:
بس: بسیار
مقصد: هدف
منزل: محلّ توقّف کاروان، استراحتگاه، جای فرود آمدن
بعید: دور.
آرایه ها ادبی:
تکرار: نیست و نیست؛ بس و بس
مراعات نظیر: راه، مقصد، منزل، بعید و پایان
واجآرایی یا نغمه حروف: تکرار «ی» و «ن» در مصراع دوم.
۸- حافظا! در کنج فقر و خلوت شبهای تار ◈※◈ تا بوَد وِردت دعا و درسِ قرآن، غم مخور
معنی: ای حافظ، در تنهایی شب های تاریک و گوشهی تهیدستی، تا زمانی که زمزمهی تو دعا و قرآن باشد، غمی نداشته باش.
واژه های مهم:
کنج: گوشه، زاویه
خلوت: تنهایی
تار: تیره و تاریک
وِرد: زیر لب دعا خواندن، ذکر به صورت زمزمه
تاریخ ادبیات درس هفتم فارسی نهم
شاعر/ نویسنده:
– حافظ
قرن / سال:
– قرن هشتم
اثر/ آثار:
– دیوان اشعار
ویژگی/ اهمیت:
-معروف به لسانالغیب، مسلط به زبان عربی و علوم زمان
شاعر/ نویسنده:
– بهاءالدین خرمشاهی
قرن / سال:
– متولد ۱۳۲۴
اثر/ آثار:
– پیام پیامبر- حافظنامه
ویژگی/ اهمیت:
– مترجم، محقق، طنز پرداز، فرهنگ نویس، شاعر، همکاری در تدوین دانشنامه تشیع
- hamyar
- hamyar.in/?p=17352
ندیدم مثل این برنامه
عالی مرسی
خوبه ولی کاش نهاد فعل اینا هم مشخص می کردید
موافقم.
فصل بعد
عالی
عالی
مسی جون ممنون بابت نظر فوق العاده ای که دادی.
عالی