معنی درس هفتم فارسی نهم (آرایه ها ، کلمات) - همیار آموزش

معنی درس هفتم پرتو امید فارسی نهم

معنی فارسی نهم/ درس هفتم :: پرتو امید

معنی کلمه های پرتو امید صفحه ۵۴ فارسی نهم

پرتو: روشنایی	تباهی: آشفتگی، نابهسامانی
دیوان: کتاب شعر شاعران	پدیدار: آشکار، پیدا
نامه‌ی زندگی ← نامه: کتاب	جسورانه: دلیرانه، باشجاعت
زیستن: زندگی کردن	طنز: خنده‌ی تلخ، خندیدن از روی گلایه
حکیم: خردمند، دانا	ظریف: دقیق، بادقت
متفکر: اندیشمند	کارساز: مؤثّر، مفید
فرزانه: دانشمند	طعن: طعنه، سرزنش
عرفان: شناخت خدا	لعن: نفرین
عواطف: جمع عاطفه	هجو: شعری که به سرزنش و برشمردن عیبها میپردازد
ژرف: عمیق، وسیع	میآمیزد: مخلوط میکند
نگرش: نوع نگاه، نوع تفکر	دلپذیر: دوستداشتنی
مشخصه: ویژگی	میآموزد: یاد میدهد
برجسته: مورد توجه	رهنمود: پیشنهاد، راهنمایی
انتقاد: نقد کردن	پند: نصیحت

معنی کلمه های شعر یوسف صفحه ۵۵ فارسی نهم

باز آید: برمیگردد	هستی: عالم
کنعان: نام شهری در فلسطین، سرزمین حضرت یعقوب (ع)	برکند: از بین ببرد
اَحزان: جمع حُزن، غمها و اندوه ها	چون: وقتی که
دل غمدیده: دل غمگین (خطاب به خود شاعر)	کشتیبان: ناخدای کشتی
به: بهتر	توفان: خروشانی، غوغا
شوریده: آشفته، به هم ریخته	شوق: علاقه، میل
سامان: آرام و قرار، نظم	سرزنش: ملامت، طعنه
دور گردون: گردش روزگار	مغیلان: درختچه های خاردارکه در بیابانها میروید
مراد: میل، آرزو، خواست	بس: بسیار، خیلی زیاد
دائماً: همیشه	بعید: دور
هان: بدان و آگاه باش	کان: که آن
نومید: ناامید	فقر: تهی‌دستی، تنگ‌دستی
واقف: باخبر، آگاه	خلوت: تنهایی
نهای: نیستی	تار: تاریک
سر: راز، رمز	ورد: ذکر و دعای زیر لب
غیب: عالم ملکوت، عالم بالا	غواص: شناگر زیر دریا
اندر پرده: پشت پرده	اندیشه کند: بترسد
ار: اگر	کام: دهان
فنا: نابودی، نیستی	گرانمایه: باارزش
بنیاد: اساس، پایه	چنگ: دست

 

معنی شعر یوسف صفحه ۵۵ فارسی نهم

۱- یوسف گم گشته باز آید به کنعان غم مخور ◈※◈ کلبه احزان، شود روزی گلستان، غم مخور
معنی: اندوهگین مباش که دلدارِ گم­شده دوباره به وطن باز می‌گردد و خانه­ ی اندوهان به گلستان شادمانی بدل می­شود.
واژه های مهم:
گم‌گشته: گمشده
بازآید: برمی‌گردد، بر خواهد گشت
کنعان: نام قدیم سرزمین فلسطین قدیم که حضرت یوسف (ع) اهل آنجا بود
کلبه: خانه کوچک
احزان: جمع حزن، غم‌ها، اندوه‌ها
 کلبه اَحزان: ماتمکده، ماتم‌سرا، خانه‌ای کوچک خارج از کنعان که حضرت یعقوب (ع)، پس از گمشدن حضرت یوسف (ع)، آن را بَنا کرد و در دوری یوسف، در آن دعا و گریه و زاری می‌کرد.
آرایه ها ادبی:
مراعات نظیر: یوسف، کنعان، کلبه اَحزان و…
تلمیح: اشاره به داستان حضرت یوسف (ع)
تضاد: کلبه احزان، گلستان

۲- ای دل غمدیده، حالت بِه شود، دل بد مکن ◈※◈ وین سر شوریده، باز آید به سامان، غم مخور
معنی: ای دل درد کشیده­ من، مایوس مباش که حالت بهتر خواهد شد و آشفتگی­های فکری تو آرام و قرار خواهند یافت.
واژه های مهم:
غمدیده: غمگین
بِه: بهتر
شوریده: آشفته، پریشان
 سر شوریده: فکر آشفته و پریشان
سامان: نظم، آراستگی، آرامش.
آرایه ها ادبی:
تشخیص: شاعر، دل را صدا زده است و با او سخن می‌گوید
تناسب: دل و سر / تضاد: شوریده و سامان
کنایه: دل بد مکن: کنایه از ناراحت مباش، نترس و «بد به دلت راه نده».

۳- دور گردون، گر دو روزی بر مراد ما نرفت ◈※◈ دائماً یکسان نباشد حال دوران، غم مخور
معنی: اگر گردش روزگار، مدتی مطابق میل و آرزوهای ما نبود، نگران نباش؛ زیرا همیشه وضع و حال روزگار به یک شکل نمی‌ماند و روزی هم مطابق میل ما خواهد شد
واژه های مهم:
گردون: آسمان، روزگار
 دور گردون: گردش روزگار
 دو روزی: مدّت کمی
مراد: آرزو، خواست
دائماً: همواره، همیشه
دوران: روزگار
آرایه ها ادبی:
واج‌آرایی یا نغمه حروف: تکرار حرف «د» و «ر»
جناس: گر، بر – دور، دو
بیت نشان دهنده‌­ی ناخرسندی کامل حافظ از گذر ایّام است و به طرز مُضحکی شرایط امروز ما را داشته است.

۴- هان مشو نومید! چون واقف نِه ای از سرّ غیب ◈※◈ باشد اندر پرده، بازی‌های پنهان، غم مخور
معنی: هان ای دل، نا امید مباش و غم مخور، زیرا از رموز و اسرارِ عالمِ نهان، آگاه نیستی؛ بازی­ های پنهان زیادی در پشت پرده انجام می­شود.
واژه های مهم:
هان: بدان و آگاه باش
چون: زیرا
واقف: باخبر، آگاه
نِهای: نیستی
سرّ: راز (جمعِ آن اسرار است.)
 سرّ غیب: راز پنهان (رازهای الهی)
اندر: در
آرایه ها ادبی:
ایھام: پرده ۱- حجاب ۲- پرده‌ای که در نمایش استفاده می‌شود ۳- اصطلاحی در موسیقی

۵-ای دل ار سیل فنا بنیاد هستی بر کَند ◈※◈ چون تو را نوح است کشتیبان ، ز توفان، غم مخور
معنی: ای دل من، اگر سیل نابودی پایه­ های وجود را با خود ببرد؛ تا زمانی که نوح کشتیبان توست، غم به خود راه نده.
واژه های مهم:
ار: مخفّف اگر
فنا: نابودی
بنیاد: اساس، اصل
طوفان: باران فراوان و شدید
ار: مخفّف اگر
ز: مخفّف از (حرف اضافه)
آرایه ها ادبی:
تشخیص: شاعر دل را صدا زده است
سیل فنا: اضافه تشبیهی (فنا به سیل تشبیه شده است)
بنیاد هستی بر کند: کنایه از نابود کردن
تلمیح: اشاره به داستان حضرت نوح (ع)
مراعات نظیر: سیل، نوح، کشتیبان و توفان
واج‌آرایی یا نغمه حروف: تکرار حروف «ت» و «ن» در مصراع دوم.

۶- در بیابان گر به شوق کعبه، خواهی زد قدم ◈※◈ سرزنش‌ها گر کُند خار مُغیلان، غم مخور
معنی: وقتی که در بیابان به آرزوی رسیدن به کعبه و هدف مقدس گام بر میداری، اگر رنج و سختی راه مانند خار های بیابان تو را آزرده کرد، غمگین نباش
واژه های مهم:
شوق: اشتیاق، علاقه
کعبه: خانه خدا در مکّه
خواهی زد قدم: قدم خواهی زد
سرزنش: ملامت، طعنه، سرکوفت
مغیلان: گیاه خاردار که میوه‌ای شبیه باقلا دارد. مغیلان، در اصل «اُمّ غیلان» (ام + غیلان) بوده است، به معنی مادر غولان و دیوها؛ در گذشته، تصوّر می‌کردند که غول‌ها و دیوهای بیابانی زیر بوته‌ها پنهان می‌شوند و مسافران و اهل کاروان را گمراه می‌کنند.
آرایه ها ادبی:
جناس: در، گر
تشخیص: سرزنش کردن خار مغیلان
مراعات نظیر: بیابان و خار مغیلان
تکرار: گر.
بر اساس این بیت، اگر ما نیز در زندگی بر اساس علایق خود قدم در مسیری گذاشتیم؛ نباید از سختی­ ها و درشتی­ های راه، ناراحت و اندوهگین یا نومید شویم.

۷- گرچه منزل، بس خطرناک است و مقصد، بس بعید ◈※◈ هیچ راهی نیست، کان را نیست پایان، غم مخور
معنی: اگرچه استراحتگاه­ های بین راه بسیار خطرناک هستند و مقصد نیز بسیار دور است؛ لیکن همه ­ی راه­ ها و جاده­ ها سرانجام به انتها و مقصد می­ رسند.
واژه های مهم:
بس: بسیار
مقصد: هدف
منزل: محلّ توقّف کاروان، استراحتگاه، جای فرود آمدن
بعید: دور.
آرایه ها ادبی:
تکرار: نیست و نیست؛ بس و بس
مراعات نظیر: راه، مقصد، منزل، بعید و پایان
واج‌آرایی یا نغمه حروف: تکرار «ی» و «ن» در مصراع دوم.

۸- حافظا! در کنج فقر و خلوت شب‌های تار ◈※◈ تا بوَد وِردت دعا و درسِ قرآن، غم مخور
معنی: ای حافظ، در تنهایی شب­ های تاریک و گوشه‌­ی تهی‌دستی، تا زمانی که زمزمه­‌ی تو دعا و قرآن باشد، غمی نداشته باش.
واژه های مهم:
کنج: گوشه، زاویه
خلوت: تنهایی
تار: تیره و تاریک
وِرد: زیر لب دعا خواندن، ذکر به صورت زمزمه

در بخش بالا از سایت همیار برای شما ، معنی درس هفتم فارسی نهم (آرایه ها ، کلمات) را قرار دادیم پیشنهاد میشود برای بخش بعدی از معنی کلمات درس ۸ فارسی نهم و برای بخش قبلی از حکایت شو خطر کن استفاده نمایید.