معنی شعر به نام خداوند جان و خرد نهم ✅ صفحه ۱۰ - همیار آموزش

معنی شعر ستایش فارسی نهم صفحه ۱۰

معنی فارسی نهم/ معنی شعر به نام خداوند جان و خرد صفحه ۱۰

تاریخ ادبیات
سنایی غزنوی: شاعر و عارف قرنهای پنجم و ششم (۴۷۳–۵۴۵ قمری)که در دوره
پادشاهی غزنویان می زیسته است. آثار مهم او عبارتند از: حدیقهالحقیقه، سیرالعباد الی المعاد و کارنامه بلخ.

معنی شعر ملکا ذکر تو گویم صفحه ۹

معنی شعر به نام خداوند جان و خرد

۱- به نام خداوند جان و خرد ◈※◈ کزین برتر اندیشه بر نگذرد 
معنی: کارم را با نام خدایی شروع میکنم که آفریننده جان و عقل است. اندیشه‌ای از این برتر نیست که خدا را آفریننده جان و عقل بدانیم.
واژه های مهم:
خرد: دانش
اندیشه: فکر
آرایه ها ادبی:
خرد و اندیشه ← مراعات نظیر

۲- خداوندِ نام و خداوندِ جای ◈※◈ خداوند روزی ده رهنمای
معنی: خداوندی که مالک اسم و مکان و روزی دهنده هدایت کننده‌ی همگان است.
واژه های مهم:
خداوند: صاحب، دارنده
جای: مکان
آرایه ها ادبی: جای و رهنمای قافیه اند و ردیف نداریم.
آرایه تکرار در واژه خداوند
در حدیثی اسمای الهی نود و نه مورد ذکر شده است. (إنَّ للّه ِ تِسعَه و تِسعینَ إسماً ) و در دعای جوشن کبیر کتاب مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی هزار و یک اسم و صفت الهی آمده است.
روزی ده : اشاره به صفت رزّاق بودن الهی است (هو الرّزّاق)
رهنمای: اشاره به هدایتگری خداوند است ( واللّه یهدی مَن یشاء)

۳- خداوند کیوان و گَردان سپهر ◈※◈ فروزنده‌ی ماه و ناهید و مهر
معنی:  خدایی که صاحب سیاره‌هایی مانند کیوان و آسمان گردان و روشن کننده ماه و زهره و خورشید است
واژه های مهم:
مِهر خورشید
گردان: گردنده
فروزنده: روشن کننده
ناهید: سیارۀ زُهره
کیوان: بلندترین ستاره (زُحل)
آرایه ها ادبی: سپهر و مهر « قافیه اند » و ردیف نداریم.
مراعات نظیر (تناسب) در بین کلمات: کیوان، سپهر، ماه، ناهید، مهر

۴- به بینندگان، آفریننده را ◈※◈ نبینی، مَرنجان دو بیننده را
معنی: (ای انسان) با دو چشم ظاهر نمیتوانی خدای خالق را ببینی؛ پس چشمان خود را آزار نده.
واژه های مهم:
بیننده: چشم، بینندگان جمع آن است
مرنجان: اذیت نکن
دوبیننده: دو چشم
بینندگان: متمم
آرایه ها ادبی: آفریننده و بیننده قافیه اند و را و را ردیف
فردوسی در این بیت به یکی از عقاید مهم اهل تشیّع اشاره کرده است که وجود خداوند متعال با چشم و وجود مادّی قابل درک نیست .( لاتُدرکُهُ الابصارُ و هو یُدرکُ الابصارَ).

۵- نیابد بدو نیز، اندیشه راه ◈※◈ که او برتر از نام و از جایگاه
معنی:  فکر و اندیشه‌‌ی آدم نمیتواند خدا را کامل بشناسد؛ چرا که او بالاتر از نام و مکان است.
واژه های مهم:
بدو: به او
برتر: بالاتر
جایگاه: مکان
آرایه ها ادبی:
راه و جایگاه قافیه اند و ردیف نداریم
مفهوم بیت: نامحدود در محدود نمی گنجد.

۶- ستودن نداند کس او را چو هست ◈※◈ میان بندگی را ببایدت بست
معنی:
هیچ کس نمیتواند خدا را چنان که شایسته است، ستایش کند، پس فقط باید آماده‌ی بندگی و عبادت او شوی.
واژه های مهم:
ستودن: ستایش کردن
میان: کمر
آرایه ها ادبی:
هست و بست قافیه اند و ردیف نداریم
آرایه کنایه: میان بندگی کنایه از آماده بودن
مفهوم بیت: وظیفه ی ما میان ما و خدا ، فقط بندگی است.

۷- توانا بوَد هرکه دانا بوَد ◈※◈ زدانش، دل پیر، بُرنا بود
معنی: هرکس دانش کسب کند در زندگی موفق است. به وسیلە دانش، دل انسان پیر، جوان میشود.
معنی کلمات:
برنا: جوان
آرایه ها ادبی:
دانا و برنا قافیه اند و بود و بود ردیف
آرایه تضاد بین برنا و پیر

قالب شعر مثنوی

شعر صفحه ۱۱ فارسی نهم

دیده‌ای نیست نبیند رخ زیبای تو را نیست ◈※◈ گوشی که همی نشنود آوای تو را

معنی:  چشمی نیست که زیبایی صورت تو (خدا) را نبیند و گوشی نیست که صدای تو را نشنود (دیدن زیبایی های طبیعت و شنیدن صدای آنها جلوه‌ای از جمال خداست).
معنی کلمات:
رخ: صورت
همی‌‌نشنود : نمیشنود
آوا : صدا.
آرایه ها ادبی:
«رخ زیبای تو» و «آوای تو»: مفعول
دیده‌ای و گوشی : نهاد
نیست : فعل غیر اسنادی (به معنای وجود ندارد).

معنی کلمات شعر به نام خداوند جان و خرد

اندیشه: فکر
ملکا: ای پادشاه
ذکر: یاد
جان: روح
خرد: عقل
برتر: بهتر
جای: مکان
کیوان، ناهید: نام ستاره
سپهر: آسمان
فروزنده: روشنیبخش
مهر: خورشید
بینندگان: دوچشم بیننده
مرنجان: رنج نده
برتر: والا، بهتر
ستودن: ستایش کردن
میان: کمربند
ز دانش ← ز: به وسیله
برنا: جوان