جواب درس ۵ منطق دهم انسانی

جواب درس ۵ منطق دهم انسانی

جواب تمرین ها و فعالیت های درس پنجم منطق دهم انسانی

جواب درس ۵ منطق دهم انسانی

جواب تمرین ها و فعالیت های درس پنجم منطق دهم انسانی

گام به گام منطق دهم / جواب درس پنجم منطق دهم انسانی | جواب فعالیت ها ، تمرین و فعالیت های صفحه ۴۵ , ۴۸ , ۵۰ , ۵۱ درس ۵ منطق دهم که در این بخش قرار دادیم
درس پنجم: اقسام استدلال استقرایی

جواب تمرین صفحه ۴۵ درس پنجم منطق دهم

🔹 درباره سوالات مطرح شده در مورد دو استقرای تمثیلی زیر با دوستان خود بحث کنید:

الف) پرتو نیکان نگیرد هرکه بنیادش بد است *** تربیت نا اهل را چون گردکان بر گنبد است
پاسخ:
تربیت برای نا اهلان امکان پذیر نیست زیرا همانطور که گردو (گردکان) بر بالای گنبد نمی ایستد، تربیت نیز در نا اهلان اثر نمی کند.

 ب) با بدان کم نشین که صحبت بد *** گرچه پاکی تو را پلید کند
 آفتاب ارچه روشن است او را ***  پاره ای ابر ناپدید کند
پاسخ:
بیان می کند که تربیت تاثیر دارد. زیرا همانطور که افتاب با یک لکه ابر ناپدید می شود، اثرات بد همنشینان نیز خوبی های انسان را از میان می برد و تاثیرات تربیتی بدی بر انسان دارد.

🔹 آیا این دو استدلال درباره نقش تربیت در افراد، مخالف یکدیگرند یا میتوان به نحوی آنها را با یکدیگر جمع کرد؟
پاسخ:
درمورد استدلال های ذکر شده در این تمرین، باید توجه داشت که نتایج این دو استدلال را به نحوی میتوان باهم جمع کرد بدین ترتیب که استدلال اول درمورد نا اهلان است و نمی گوید که تربیت بر همه انسانها تاثیر ندارد. اما استدلال دوم مربوط به همه انسان ها است و نقش همنشین بد را یاداوری میکند

🔹 این استدلال ها تا چه میزان قوی اند؟
پاسخ:
هر دو استدلال تمثیلی هستند و استدلال هایی ضعیف به شمار می ایند

جواب تمرین صفحه ۴۸ درس پنجم منطق دهم

قوت و ضعف استدلال های استقرایی زیر را مشخص کنید:

🔹 هزاران سال است که خورشید صبحها طلوع کرده است؛ بنابراین از این به بعد نیز طلوع خواهد کرد.
پاسخ: استدلال استقرایی قوی، زیرا از تعداد زیادی نمونه استفاده کرده است

🔹 چند روز است در راه دبیرستان به دوستم برخورد میکنم؛ بنابراین از این به بعد نیز او را خواهم دید.
پاسخ:
استدلال استقرایی ضعیف، زیرا این اتفاق به صورت نادر و اتفاقی رخ داده است

🔹 در صد سال گذشته همواره در آبان ماه بارندگی داشته ایم؛ بنابراین در آبان سالهای بعد نیز بارندگی خواهیم داشت.
پاسخ:
استدلال استقرایی قوی، تکرار نمونه ها در صد سال می تواند نشانه اب و هوای خاص در ان منطقه باشد

🔹 میوههای روی این جعبه درشت و مرغوب اند؛ بنابراین کل میوههای این جعبه درشت و مرغوب اند
پاسخ:
استدلال استقرایی ضعیف، این استدلالی است که معمولا افراد سود جو از ان سو استفاده می کنند و میوه های خود را به افراد می فروشند.

جواب تمرین صفحه ۵۰ درس پنجم منطق دهم

۱ در موارد زیر به کمک استنتاج بهترین تبیین چه نتیجهای میتوان گرفت؟

🔹 کودکی در سوپر مارکت گریه میکند و پایش را محکم روی زمین میکوبد.
پاسخ:
احتمالا خوراکی را می خواهد که برایش نمی خرند، اما همچنان احتمالات دیگری نیز وجود دارند، مثلا میخواهند او را به جایی ببرند که دوست ندارد

🔹 یکی از آشنایان با قیافه ناراحت از شما میخواهد که بنشینید تا خبری را به شما بگوید. سپس میگوید: پدربزرگتان! و سپس ساکت میشود.
پاسخ:
احتمالا خبر ناراحت کننده ای در باره اوست مثلا تصادف یا فوت کرده اند و… اما همچنان احتمالات دیگری نیز وجود دارند مثلا ممکن است ممکن است بخواهد شما از پدربزرگتان برای وی پول قرض کنید

🔹 ماشینتان را زیر تابلوی توقف ممنوع پارک کرده بودید و حالا که برگشته اید، ماشین در جای خود نیست.
پاسخ:
به احتمال زیاد پلیس ان را با جرثقیل برده است، اما همچنان احتمالات دیگری نیز وجود دارند مثلا ممکن است دزد ان را برده باشد.

۲ مشخص کنید اظهار نظر درباره زمین لرزه تهران در موارد زیر به نحو استدلال قیاسی مطرح شده است یا استقرای تمثیلی و یا استقرای تعمیمی؟

🔹 چون گسل های متعددی در تهران وجود دارد؛ لذا در تهران بازهم زلزله میآید.
پاسخ:
استدلال قیاسی، از قوانین کلی زمین شناسی استفاده شده است.

🔹 تهران مانند یک بیمار است؛ لذا هرچند وقت یکبار به خود میلرزد.
پاسخ:
استدلال تمثیلی، از تشبیه به یک بیماری استفاده شده است.

🔹 هر ۱۷۵ سال یکبار در تهران زلزله آمده است؛ لذا در تهران باز هم زلزله میآید.
پاسخ:
استدلال استقرایی، از جامعه اماری و نمونه های قبلی استفاده شده است.

جواب فعالیت تکمیلی صفحه ۵۱ درس پنجم منطق دهم

۱ با توجه به شعر طوطی و بقال در کتاب فارسی (۱)پایه دهم:

الف) مطابق با اصطلاحات منطق، نتیجهگیری طوطی، استقرایی یا قیاسی است؟
پاسخ:
نتیجه گیری طوطی استدلال تمثیلی است.

ب)در این شعر، کار طوطی قیاس نامیده شده است. بنابراین اصطلاح قیاس در ادبیات معادل کدام یک از استدلال های منطقی است؟
پاسخ:
قیاس در ادبیات مطابق با تمثیل در منطق است

۲-اشکال استدلال های زیر را بیان کنید:

الف) نمک و گچ هر دو سفیدند؛ پس گچ مانند نمک شور است.
پاسخ:
استدلال تمثیلی است. وجه شباهت تنها در سفید بودن است و نمی توان از این مطلب به شور بودن رسید.

ب) آهن فلز است و در دمای طبیعی جامد است؛ پس جیوه نیز که فلز است، مانند آهن در دمای طبیعی جامد است.
پاسخ:
استدلال تمثیلی است

ج) جهانگردی وارد شهر غریبی شد و برای خرید به دو مغازه مراجعه کرد که هر دو گران فروش بودند. وی نتیجه گرفت که همه مغازه داران آن شهر گران فروش هستند.
پاسخ:
استقرا ضعیف است و تعمیم شتاب زده انجام شده است

د) دیروز با وی آشنا شدم. از ظاهرش پیداست که فردی مهربان و قابل اعتماد است؛ بنابراین تصمیم گرفتهام در شرکت وی سرمایهگذاری کنم.
پاسخ:
استدلال تمثیلی است. فرد شبیه اقراد مهربان و قابل اعتماد بوده است، اما دلیل ندارد مانند انها قابل اعتماد باشد.
ه) متوسط قد پانزده هزار نفر از مردم ایران ۱۶۰ سانتی متر است؛ بنابراین متوسط قد کل مردم ایران ۱۶۰ سانتی متر است.
پاسخ:
استقرا ضعیف است و تعمیم شتاب زده انجام شده است. زیرا نمونه گیری از هزار نفر برای تعمیم به چندین میلیون نفر کافی نیست.

۳ نوع استدلال های زیر را از میان اقسام استقرا و قیاس تعیین کنید و قوت و ضعف آنها را مشخص کنید:

الف) ابن خلدون مینویسد: تمدن مانند انسانی است که متولد میشود و رشد میکند و پس از مدتی تبدیل به جوان برومندی میشود و به اوج شکوفایی خود میرسد. اما پس از مدتی دوران پیری و کهولت آن فرا میرسد و به تدریج میمیرد؛ بنابراین هر تمدنی از میان میرود.
پاسخ:
استدلال تمثیلی به تنهایی استدلالی ضعیف است اما اگر نمونه های زیاد تمدن های تاریخی را بررسی کنیم، از راه استقرا میتوان ان را استدلالی استقرایی نیمه قوی دانست

ب) سگ گله هنگام دزدیده شدن گوسفند پارس نکرده است. پس مطمئنا دزد غریبه نیست.
پاسخ:
استنتاج بهترین تبیین (استدلال قوی) نتیجه قطعی نیست، زیرا ممکن است سگ را موقتا بیهوش کرده باشند. یا سگ پارس هم کرده است، ولی به دلیل سر و صدایی دیگر، کسی صدای او را نشنیده است و احتمالات دیگری که همچنان وجود دارند.

ج) از آنجا که در مدت یک سال گذشته در ساعت هفت این خیابان خلوت بوده است، امروز نیز خلوت است.
پاسخ:
استقرا، نمونه گیری در مدت یکسال می توانند استدلال قوی ایجاد کند

د) از آنجا که این چند روز شهر تعطیل است و بسیاری از مردم به مسافرت رفته اند، امروز در ساعت هفت این خیابان خلوت است.
پاسخ:
استنتاج بهترین تبیین است از تجربه های قبلی استفاده کرده است که وقتی چند روز شهر تعطیل است معمولا مردم به مسافرت می روند و شهر خلوت می شود. لذا استدلال استقرایی قوی است. میتوان ان را به راحتی نوعی قیاس معتبر دانست بدین ترتیب که بگوییم از حکمی کلی درمورد مسافرت مردم استفاده کرده است و نتیجه گرفته است. زیرا می دانند که مردم به مسافرت رفته اند.

ه) آمارها نشان میدهند که اکثر تصادفات جادهای ناشی از سرعت غیر مجاز اند.
پاسخ:
استقرای قوی

و) تمامی تاکسی های شهر ما، مطابق قانون زرد رنگ هستند. بنابراین، این ماشین سفید تاکسی نیست.
پاسخ:
قیاس معتبر. چون گفته مطابق قانون پس از حکم کلی نتیجه گرفته است و قیاس است. اما اگر می گفت تمام تاکسی ها در این مثال مسافرکش و اژانس نیست بلکه عضو اتحادیه تاکسی است.

۴ با توجه به بحث آمار در درس اول از فصل چهارم کتاب ریاضی و آمار (۱ )پایه دهم به سؤالات زیر پاسخ دهید:
الف) وزن ماهی های حوضچه به نحو یقینی محاسبه شده است یا تخمینی؟
پاسخ:
تخمینی

ب) با استفاده از کتاب آمار بگویید جامعه آماری چیست و چه ارتباطی با مبحث استقرا دارد؟
پاسخ:
جامعه اماری حیطه ای است که در ان داده های اماری خود را جمع اوری می کنیم (مجموعه کل واحد های اماری یعنی مجموعه افراد یا چیز هایی که داده های مربوط به انها در یک بررسی اماری گرد اوری می شود را جامعه اماری می گویند) جامعه اماری همان حیطه ای است که در ان به یک استقرا می پردازیم.

ج) آیا مشت همواره نمونه خروار است؟ توضیح دهید.
پاسخ:
خیر، همواره مشت نمونه خروار نیست. ولی اگر خروار یکنواخت باشد مشت نمونه خروار است.

۵ در موارد زیر به کمک استنتاج بهترین تبیین چه نتیجهای میتوان گرفت؟ تمامی احتمالات مختلف را ذکر کرده و بررسی نمایید:
الف) فردی در جلوی بیمارستان با عکس رادیولوژی جلوی شما را میگیرد و از شما کمک مالی میخواهد.
پاسخ:
ممکن است واقعا بیمار و نیازمند باشد. ممکن است شیاد باشد. با توجه به زیاد شدن این نوع درخواست توسط شیادان، لازم است به سرعت حکم به بیمار و نیازمند بودن وی نکنیم. همچنین بهتر است تاریخ نسخه یا عکس رادیولوژی وی را ببینیم

ب) مردم جلوی در خانه ای با ظرف غذا به صف ایستاده اند
پاسخ:
به احتمال زیاد نذری می دهند مخصوصا اگر در ایام محرم باشد.

ج) در ایام محرم خیابانی که معمولا خلوت بوده است، شلوغ شده است.
پاسخ: احتمالا دسته عزاداری از انجا عبور می کند یا شربت توزیع می کنند، گرچه احتمال تصادف وجود دارد اما احتمال ان کم است

در بخش بالا از سایت همیار برای شما ، جواب درس ۵ منطق دهم انسانی را قرار دادیم پیشنهاد میشود برای بخش بعدی از جواب درس ۶ منطق دهم و برای بخش قبلی از جواب درس چهارم منطق دهم استفاده نمایید.
برای مشاهده سوالات و گام به گام کتاب‌های درسی خود، کافی است نام درس یا شماره صفحه مورد نظر را همراه با عبارت "همیار" در گوگل جستجو کنید.