سوالات درس ۱ جغرافیا دوازدهم با جواب + PDF

سوالات درس ۱ جغرافیا دوازدهم با جواب

سوالات متن درس اول جغرافیای ایران دوازدهم انسانی

سوالات درس ۱ جغرافیا دوازدهم با جواب

سوالات متن درس اول جغرافیای ایران دوازدهم انسانی

سوالات متن جغرافیا دوازدهم / درس اول :: شهرها و روستاها

توجه: فایل دانلودی (سوالات PDF روی کتاب جغرافیا دوازدهم با جواب) در انتهای سوالات قرار گرفته شد.

۱-سیارە زمین سکونتگاه بیش از ……………….. میلیارد نفر جمعیت انسانی است.
پاسخ: هفت و نیم

۲ -خشکی ها تنها ………………. سطح زمین را تشکیل می دهند.
پاسخ: یک سوم

۳-مدیریت ………………. و………………و برنامه ریزی برای سکونتگاه هایی که از هر جنبه برای زندگی انسان مناسب باشند، از مهم ترین مسائل قرن بیست و یکم است.
پاسخ:  شهر ها – روستاها

۴-سرآغاز مطالعه و شناخت یک سکونتگاه روستایی و شهری را بنویسید؟
پاسخ:  مقر( مکان، جایگاه ) و موقعیت آن است.

۵-منظور از مقر چیست؟
پاسخ: منظور از مقر، مکان اصلی و دقیق یک سکونتگاه و محل استقرار آن بر روی زمین است .مقر هر روستا یا شهر همچنین هسته اولیه آن را شامل می شود.

۶-تعریف هسته اولیه سکونتگاه را بنویسید.
پاسخ: منظور از هسته اولیه مکانی است که مردم برحسب نیاز آن را برای زندگی انتخاب نموده و به اشغال درآورده‌اند و بعدها روستا یا شهر از آن محل گسترش یافته است.

۷ -در انتخاب مکان برای استقرار و سکونت جمعیت، عوامل …………بیشترین نقش را داشته‌اند.
پاسخ:  طبیعی

۸-عوامل سکونت گزینی انسان ها در کنار رودهای دجله و فرات، سند را بنویسید.
پاسخ: آب فراوان، آب و هوای ملایم، خاک حاصلخیز جلگه ها .

۹-محل استقرار تمدن های اولیه در کجاها بوده است؟
پاسخ: در کنار رودهای دجله و فرات، نیل، کارون، سند و …پدید آمدند.

۱۰-عوامل موثر در  پدید آمدن یک سکونتگاه در مکان خاص را نام ببرید.
پاسخ: عوامل طبیعی، عوامل سیاسی و تصمیمات حکومتی، دسترسی به راه های تجاری، عوامل دفاعی و نظامی

۱۱ -مهم ترین عوامل شکل گیری هسته اولیه روستاها و شهرها در ایران را نام ببرید.
پاسخ: دسترسی به آب، قلعه های دفاعی، بازارهای محلی و قرار گرفتن در تقاطع راه ها

۱۲ -تعریف موقعیت یک شهر یا روستا را بنویسید.
پاسخ: وضعیت آن سکونتگاه نسبت به پدیده های پیرامون خود در سطح ناحیه است .این پدیده ها ممکن است عوامل انسانی و طبیعی باشد.

۱۳-نقش و اهمیت موقعیت یک شهر یا روستا را بنویسید.
پاسخ: موقعیت یک شهر یا روستا در ادامه حیات یا گسترش آن سکونتگاه و یا حتی نابودی و زوال آن نقش مهمی ایفا می کند.

۱۴ -عوامل موثر در گسترش و آبادانی یک سکونتگاه را با مثال بنویسید.
پاسخ: برای مثال دسترسی یک شهر به دریا یا شبکه ارتباطی خط آهن در یک منطقه موقعیت مناسبی برای رونق تجارت و مشاغل مربوطه در آن شهر به وجود می آورد. یا نزدیک بودن شهر به روستاهای پرجمعیت مجاور یا منابع معدنی در جذب نیروی کار و توسعه صنایع آن شهر تأثیر زیادی دارد و می تواند موجب گسترش و آبادانی آن شود.

۱۵ -عوامل موثر در به خطر انداختن حیات یک سکونتگاه را بیان کنید.
پاسخ: مجاورت یک سکونتگاه با کوه آتشفشان یا گسل های فعال نیز می تواند حیات آن سکونتگاه را به خطر بیندازد

۱۶ -تفاوت مقر و موقعیت جغرافیایی را بنویسید.
پاسخ: البته همانطورکه گفته شد مقر، مکانی است که سکونتگاه در آنجا بنا شده و بیشتر با عوامل محلی سروکار دارد اما موقعیت، شرایط و ارتباط سکونتگاه را با عوامل (طبیعی و انسانی) در سطح وسیع تر مانند یک ناحیه نشان می دهد.

۱۷-اهمیت مطالعه موقعیت و مقر روستاها و شهرها را بنویسید.
پاسخ: مطالعه موقعیت و مقر روستاها و شهرها به ما کمک می کند تا بهتر برای توسعه و عمران و آبادانی آنها برنامه ریزی کنیم.

۱۸-مهم ترین مالک های تفاوت های شهر و روستا را بنویسید.
پاسخ: فعالیت اقتصادی، میزان جمعیت، وسعت و فضای سکونت و فعالیت، دسترسی به خدمات و تسهیالت و فرهنگ و مناسبات اجتماعی

۱۹-تفاوت شهر و روستا را با توجه به مالک فعالیت اقتصادی را بنویسید.
پاسخ: مهمترین مالک شهر و روستا تفاوت در فعالیت های اقتصادی آن هاست .در غالب سکونتگاه های روستایی، بیشترین نسبت از جمعیت فعال در بخش کشاورزی(زراعت، دامداری، جنگل داری، صید و شکار و غیره ) فعالیت دارند اما در شهرها بیشتر مردم در فعالیت های صنعتی و خدماتی مشغول به کار می باشند.

۲۰-تفاوت شهر و روستا را با توجه به مالک جمعیت بنویسید.
پاسخ: متداول ترین مالک تشخیص شهر و روستا مالک جمعیتی است و اگر جمعیت سکونتگاه به میزان معینی برسد آن را شهر تلقی می کنند .اما این مالک در نواحی مختلف دنیا متفاوت است .به طور کلی شهرها پرجمعیت تراز روستاها بوده و تراکم جمعیت نیز در آنها بیشتر است.

۲۱ -شهرو روستا را از نظر وسعت و فضای سکونت و فعالیت با هم مقایسه کنید.
پاسخ: در روستاها فضاهای باز و چشم اندازهای طبیعی بیشتر و گسترده تر است در شهرها خانه ها و مغازه ها و فضاهای صنعتی به هم فشرده ترند و فعالیت های متنوع در فضاهای محدود تری متراکم شده است.

۲۲-تفاوت شهر و روستا را را از نظر مالک دسترسی به خدمات و تسهیلات را بنویسید.
پاسخ: در شهرها امکانات آموزشی، درمانی و پزشکی، مراکز خرید، حمل و نقل عمومی، خدمات مالی و بانکی، آب و برق و …متنوع و گسترده است درحالی که این خدمات و تسهیلات در روستاها کمتر و محدودتر است.

۲۳ -شهر و روستا را از نظر مالک فرهنگ و مناسبات اجتماعی با هم مقایسه کنید.
پاسخ: در روستاها به دلیل جمعیت کمتر، بیشتر افراد یکدیگر را می شناسند و روابط خویشاوندی، وابستگی اجتماعی و همکاری در جوامع روستایی بیشتر است .آداب و رسوم و شیوه زندگی در شهر و روستا متفاوت است .در شهرها نوگرایی و تغییرات اجتماعی سریع تر است.

۲۴ -مربوط به کدام مالک تفاوت شهر و روستا است
پاسخ: در شهرها نوگرایی و تغییرات اجتماعی سریع تر است. فرهنگ و مناسبات اجتماعی

۲۵-تعریف سلسله مراتب سکونتگاه ها را بنویسید.
پاسخ: سلسله مراتب سکونتگاه ها یعنی رتبه بندی آنها برحسب اهمیت.

۲۶-معیارهای اصلی در رتبه بندی سکونتگاه ها را نام ببرید.
پاسخ: براساس میزان جمعیت و عملکرد (خدماتی که ارائه می کنند) طبقه بندی می کنند.

۲۷ -انواع سکونتگاه ها براساس جمعیت و عملکرد را نام ببرید.
پاسخ: سکونتگاه های کوچک (روستا ها)و سکونتگاه های بزرگ (شهرها)

۲۸-ویژگی های سکونتگاه های کوچک را بنویسید.
پاسخ: سکونتگاه های کوچک یا کم جمعیت معمولاً خدمات محدودی را به ساکنان ارائه می کنند اما در سکونتگاه های بزرگ تر تعداد و تنوع خدمات بسیار زیاد است.

۲۹ -ویژگی های شهر بزرگ را بنویسید.
پاسخ: اما در یک شهر بزرگ انواع فروشگاه ها، مراکز درمانی و بیمارستان ها، رستوران ها، تئاتر و سینما، بانک ها فرودگاه، استادیوم ورزشی و …وجود دارد و شهر می تواند خدمات زیاد و متنوعی را به ساکنان خود و حتی روستاها و شهرهای همجوار ارائه کند.

۳۰-شکل زیر را توضیح دهید:
پاسخ: شکل یک نمونه رتبه بندی یا سلسله مراتب را در سکونتگاه های اروپا نشان می دهد .در ردیف پایین سکونتگاه هایی با کم ترین جمعیت قرار می گیرند .این سکونتگاه ها خدماتی که ارائه می دهند نیز کم تر است .با حرکت به سوی بالای هرم، جمعیت سکونتگاه ها بیشتر می شود و خدماتی نیز که ارائه می کنند بیشتر و
متنوع تر است.

۳۱ -تعریف حوزه نفوذ سکونتگاه را بنویسید.
پاسخ: دانستید که سکونتگاه ها از نظر جمعیت و عملکرد متفاوت هستند .به محدوده جغرافیایی که از یک سکونتگاه کالا و انواع خدمات دریافت می کند و بین آن محدوده و سکونتگاه جریان کالا، خدمات و رفت و آمد افراد وجود دارد حوزه نفوذ آن سکونتگاه می گویند.

۳۲ -حوزه نفوذ سکونتگاه ها را با هم مقایسه کنید.
پاسخ: 
برخی از سکونتگاه ها حوزه نفوذ کم وسعتی دارند. به عکس برخی از شهرها حوزه نفوذی بسیار گستردهای در سطح یک ناحیه یا کشور و حتی جهان دارند

۳۳ -در حوزه نفوذ عملکرد یک سکونتگاه به چه عواملی توجه می شود؟
پاسخ: الف) آستانه نفوذ: یعنی حداقل جمعیتی که تقاضای کالا، خدمات یا عملکردی از سکونتگاه دارند.
ب) دامنه نفوذ: یعنی بیش ترین مسافتی که مردم منطقه برای دریافت خدمات از آن سکونتگاه طی می کنند.

۳۴ -تعریف شهرنشینی را بنویسید.
پاسخ: منظور از اصطلاح شهرنشینی نسبت جمعیت شهرها به روستا هاست.

۳۵ -مقایسه جمعیت شهری و روستایی کره زمین را بنویسید.
پاسخ: در سال ۱۹۵۰ میلادی تنها ۳۰ درصد جمعیت جهان در شهرها زندگی می کردند .اما در نیمه سال ۲۰۱۸میلادی ۵۵ درصد جمعیت جهان ساکن شهرها بوده اند و جمعیت شهرنشین جهان بر جمعیت روستانشین پیشی گرفته است و پیش بینی می شود که تا سال ۲۰۵۰ میلادی این نسبت به حدود ۶۶ درصد برسد.

۳۶ -سطح شهرنشینی و سرعت شهرنشینی بین کشورهای پیشرفته و درحال توسعه را با هم مقایسه کنید.
پاسخ: سرعت افزایش شهرنشینی در آسیا و افریقا بیشتر از سایر نواحی جهان است است.

۳۷-رشد شهرنشینی در کشورهای آسیایی ، آفریقایی و امریکای لاتین با کشورهای پیشرفته مقایسه کنید.
پاسخ: در آسیا و آفریقا این رشد ۱/۵ درصد است اما میزان رشد سالیانه شهرنشینی در سایر نواحی جهان ۰/۴ درصد است

۳۸ -علل رشد شهرنشینی در آسیا و آفریقا را بنویسید.
پاسخ: مهاجرت فزاینده روستاییان به شهرها برای اشتغال و دستمزد بیشتر، صنعتی شدن و توسعه کارخانه ها رشد بخش خدمات، ورود این کشورها به تجارت جهانی

۳۹ -میزان سطح شهرنشینی در دو گروه از کشورهای پیشرفته و عقب مانده را بنویسید.
پاسخ: برخی کشورها مانند ژاپن با ۹۳ درصد، آرژانتین با ۹۲ درصد و هلند با ۹۰ درصد بیشترین سطح شهرنشینی را در جهان دارند -برخی کشورها میزان شهرنشینی در آنها کمتر از ۲۰ درصد است مانند سودان جنوبی، اوگاندا، مالاوی در افریقا و نپال و سریلانکا در آسیا.

۴۰ -دو تغییر مهم در مورد شهرهای جهان را بنویسید.
پاسخ: ۱-افزایش شهرهای میلیونی ۲-تغییر الگوی مکانی شهرهای با بیش از ۵ میلیون نفر در جهان

۴۱ -ویژگی های مادر شهر (متروپل)را بنویسید.
پاسخ: -به طور کلی مادر شهر (متروپل) بزرگ ترین و مهمترین شهر یک ناحیه، استان یا یک کشور است. این شهر ممکن است پایتخت یا شهر اصلی یک ناحیه باشد که به عنوان مرکز حکومتی، مذهبی، تجاری و …در حال فعالیت است و بر سایر سکونتگاه ها برتری دارد.

۴۲-مگاسیتی چیست؟
پاسخ: معمولا به مادر شهر، کلان شهر نیز گفته می شود .برخی نیز معتقدند کلان شهر ترجمه و معادل واژه مگاسیتی(megacity) شهرهای بالای ۱۰ میلیون نفر اطلاق می شود.

۴۳-تعریف کلان شهر در ایران را بنویسید.
پاسخ: در کشور ایران بر طبق مصوبه شورای عالی معماری و شهر سازی به مادر شهرهایی که بالای ۱میلیون نفر جمعیت داشته باشند مانند تهران، مشهد، اصفهان، کرج، قم و …کلان شهر گفته می شود.

۴۴ -تعریف حومه را بنویسید.
پاسخ: به بخش های پیرامونی یک شهر حومه می گویند.

۴۵ -انواع حومه های شهری را نام ببرید.
پاسخ: حومه های خوابگاهی، حومه های صنعتی، حومه های فقیر نشین و حومه های مرفه نشین

۴۶ -جهان شهر چیست؟
پاسخ: برخی از این شهرها به دلیل مشارکت زیاد در اقتصاد و تجارت جهانی حوزه نفوذ بسیار وسیعی در سطح جهان دارند و به آن ها جهان شهر گفته می شود.

۴۷ -تعریف مگالاپلیس را بنویسید.
پاسخ: در برخی از بخش های جهان در نتیجه گسترش فوق العاده زیاد دو یا چند مادر شهر در امتداد مسیرهای ارتباطی و حمل و نقل، زنجیرهای از مادر شهرها یا کلان شهرها پدید آمده‌اند که به آنها مگالاپلیس گفته می شود.

۴۸-منطقه اَبَر شهری چیست؟
پاسخ: برخی مگالاپلیس را منطقه ابر شهری نامیده‌اند.

۴۹ -مهمترین ویژگی های مگالاپلیس ها را بنویسید.
پاسخ: -تمرکز و انبوهی جمعیت شهری، تمرکز مؤسسات مالی و پولی، تمرکز صنایع دانش بنیان
-فراوانی آمد و شد بین شهرها با انواع وسایل حمل و نقل زمینی و هوایی.

۵۰ -انواع شکل مگالاپلیس ها را نام ببرید.
پاسخ: شکل خطی یا کریدوری و شکل کهکشانی

۵۱ -مهم ترین مگالاپلیس های جهان را نام ببرید.
پاسخ: مگالاپلیس شمال شرق ایالات متحده امریکا( از بستن تا واشنگتن)، مگالاپلیس ژاپن( توکیو یوکوهاما )

۵۲ -مهاجرت از روستاها به شهرها چه تاثیری در جمعیت شهرها و روستاها دارد؟
پاسخ: کاهش روستا نشینی و افزایش شهرنشینی

۵۳-به چه دلایلی با ورود کشورهای آسیا، افریقا و امریکای لاتین به دوره صنعتی شدن مهاجرت مشکلاتی را به وجود آورد؟
پاسخ: به دلیل اینکه این مهاجرت ها همگام با توسعه صنعتی نبود و رشد شهرنشینی در این نواحی در طی دوره های کوتاه زمانی و سریع تر از رشد صنعتی رخ داد و شهرها آمادگی لازم را از نظر امکانات و تسهیلات برای ورود مهاجران روستایی نداشته‌ اند و مشکلات زیادی برای روستاها و شهرها به وجود آمد

۵۴-علل افزایش شهر گرایی را بنویسید.
پاسخ: با بروز تحولات صنعتی و ورود کشورها به عصر نوسازی( مدرنیزاسیون ) نفوذ شهرها در روستاها افزایش یافت

۵۵-تعریف شهرگرایی را بنویسید.
پاسخ: منظور از شهرگرایی روندی اقتصادی و اجتماعی است که طی آن شیوه های زندگی، رفتار و عملکردها، ارزش ها و مظاهر شهری در روستاها و بین روستانشینان رواج می یابد

۵۶ روندی اقتصادی و اجتماعی است که طی آن شیوه های زندگی، رفتار و عملکردها، ارزش ها و مظاهر شهری در روستاها و بین روستانشینان رواج می یابد. را…………………………..گویند.
پاسخ: شهرگرایی

۵۷-چه عواملی منجر به تغییرات قابل ملاحظه ای در چهره و کالبد روستاها نسبت به گذشته شده است؟
پاسخ: با فراهم شدن امکانات و تجهیزاتی چون آب و برق و راه سازی، استفاده از ماشین آلات کشاورزی، و عناصر و خدمات شهری.

۵۸-به چه دلایلی روستاهای صیادی، روستاهای گردشگری و روستاهای صنعتی که در آن صنایع کوچک تبدیلی یا خانگی رونق زیاد پیدا کرده‌ اند؟
پاسخ: پدید آمدن عملکردهای جدید در روستاها

۵۹ -بر طبق نظریه نابرابری میان شهر و روستا شهر به چه مکانی گویند؟
پاسخ: بر طبق این نظریه، شهر محل انباشت سرمایه، تولید کالاهای کارخانه ای و تمرکز اقتصادی است و مبادله ای نابرابر بین شهر و روستا جریان دارد.

۶۰-عوامل افزایش جمعیت شهری در کشور را بنویسید.
پاسخ: -افزایش جمعیت برخی روستاها و تبدیل شدن آنها به نقاط شهری یا ادغام روستاها در بافت شهری مهاجرت روستاییان به شهرها افزایش طبیعی جمعیت شهرها یعنی رشد موالید (تولدها) نسبت به مرگ و میر

۶۱ -ملاک های تبدیل روستا به شهر را بنویسید
پاسخ: روستاهایی که جمعیت آنها به حد معینی مثلا ۱۰ هزار نفر رسیده باشد با موافقت وزارت کشور شهر اعلام شده و در آنها شهرداری تأسیس شده می شود.

۶۲ -علل وقوع دوره سریع شهرنشینی در کشور را بنویسید 
پاسخ: از سال ۱۳۳۵ به بعد روند شهرنشینی در ایران سرعت گرفت .الف- بودجه کشور ما متکی به درآمد حاصل از فروش نفت است دولت ها با استفاده از درآمد نفتی بیشترین سرمایه گذاری ها و توسعه کارخانه ها و تجهیزات و زیرساخت ها را به شهرها اختصاص داند .ب- اجرای طرح اصلاحات ارضی در روستاها از سال ۱۳۴۱

۶۳ -علل وقوع دوره کند شهرنشینی در کشور را بنویسید
پاسخ: تا سال ۱۳۳۵ مهاجرت از روستاها به شهرها به کندی صورت می گرفت و محصولات کشاورزی بخش عمده تولیدات داخلی را تشکیل می داد .این دوره به دوره شهرنشینی کند معروف است.

۶۴ -تعریف اصلاحات ارضی را بنویسید.
پاسخ: اصلاحات ارضی یعنی تغییر قوانین مالکیت زمین و توزیع مجدد آن به نفع کشاورزان.

۶۵ -در ایران اصلاحات ارضی چگونه انجام شد؟
پاسخ: در ایران اصلاحات ارضی با خلع ید از مالکان بزرگ( ارباب ها ) و واگذاری زمین به دهقانان خرده پا انجام گرفت.

۶۶ -علل عدم موفقیت اصلاحات ارضی در ایران را بنویسید.
پاسخ: اما تقسیم نادرست زمین و عدم حمایت دولت از کشاورزان و توجه به صنایع مونتاژ و واردات کالا از کشورهای خارجی نه تنها موجب بهبود وضع روستاییان نشد بلکه به ضعف و انهدام کشاورزی در ایران انجامید و در نتیجه مهاجرت روستاییان به شهرها شدت گرفت.

۶۷ -چگونه تهران به یک مادر شهر ملی تبدیل شد؟
پاسخ: جمعیت تهران به طور مداوم بدلیل مهاجرت گسترده از سراسر کشور افزایش شدید یافت و فاصله زیادی با سایر شهرها پیدا کرد. به طوری که جمعیت آن همواره بیش از دو برابر دومین شهر پرجمعیت ایران یعنی مشهد بوده است.

۶۸ -وضعیت مهاجرت از روستا به شهر پس از انقلاب اسلامی را توضیح دهید.
پاسخ: پس از انقلاب اسلامی نیز مهاجرت از روستا به شهر و از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ ادامه یافت .در این دوره تعداد زیادی روستاهای پرجمعیت به شهر تبدیل یا در بافت شهرهای همجوار ادغام شدند و برخی از آبادی ها نیز خالی از سکنه شدند.

۶۹ -تهران چگونه به یک منطقه کلان شهری بزرگ تبدیل شد؟
پاسخ: 
رشد شهر های بزرگ و کوچک و شهرک های اقماری در اطراف تهران آن را به یک منطقه کلان شهری بزرگ تبدیل کرد

سوالات متن روی کتاب جغرافیا دوازدهم PDF
3.8MB
برای مشاهده سوالات و گام به گام کتاب‌های درسی خود، کافی است نام درس یا شماره صفحه مورد نظر را همراه با عبارت "همیار" در گوگل جستجو کنید.