کارگاه متن پژوهی درس دوازدهم ۱۲ فارسی یازدهم - همیار آموزش

گام به گام درس دوازدهم فارسی یازدهم

جواب فارسی یازدهم / کارگاه متن پژوهی درس دوازدهم

 جواب قلمرو زبانی صفحه ۱۰۴ فارسی یازدهم

۱. در متن درس، هر یک از واژه های زیر، در چه معنایی به کار رفته است؟
پاسخ: هنر : (فضیلت، کمال، علم و معرفت ) /   محضر: (استشهادنامه، متنی برای شهادت دادنِ اطرافیان)
درای: ( پتک، چکش بزرگ و سنگین آهنگران) / منزل: (مرحله، مسافت بین دو توقّفگاه)

۲. در بیت زیر، کلمه «گر» در چه معنایی به کار رفته است؟
تو شاهی و گر اژدهاپیکری بباید زدن داستان، آوری پاسخ: گر: یا

۳. واژه ها و معنای آنها همیشگی و ماندگار نیستند. ممکن است در گذر زمان، برای هر واژه، یکی از چهار وضعیّت زیر پیش آید: (ادامه متن در صفحه۱۰۴)
🔹 هر یک از واژه های زیر، مشمول کدام وضعیّت های چهارگانه شده اند؟
🔹 پذیرش : (با همان معنای قدیم به حیات خود ادامه می دهد = بدون تغییر)
🔹سوفار (به دلایل سیاسی، فرهنگی، مذهبی یا اجتماعی، از فهرست واژگان حذف شده است = متروک یا محذوف)
🔹 رکاب : (هم معنای قدیم خود را حفظ کرده و هم معنای جدید گرفته است = گسترش معنایی)
🔹 شوخ: (با از دست دادن معنای پیشین و پذیرفتن معنای جدید، به دوران بعد منتقل شده است = تحوّل معنایی)

جواب قلمرو ادبی صفحه ۱۰۵ فارسی یازدهم

۱. برای هر یک از ویژگیهای شعر حماسی، نمونه ای از متن درس انتخاب کنید.
🔹  زمینه ملّی:
پاسخ: همان کاوه آن بر سر نیزه کرد / همانگه ز بازار برخاست گرد
🔹 زمینه قهرمانی:
پاسخ: بر آن گرزه گاو سر دستبرد / بزد بر سرش ترگ بشکست خُرد

۲. بیت پنجم درس را از نظر آرایه های ادبی بررسی کنید.
پاسخ: لب گشودن: کنایه از سخن گفتن / شب و لب: جناس ناقص اختلافی / روز و شب: تضاد و تناسب و مجاز از همه شبانه روز/ فریدون و ضحّاک: تضاد / روز و شب به نام کسی دو لب را گشودن: کنایه از پیوسته نام کسی را بر زبان آوردن.

۳. هر یک از واژه های مشخّص شده، مَجاز از چیست؟
چو کاوه برون شد ز درگاه / شاه بر او انجمن گشت بازارگاه
پاسخ: بازارگاه: مجاز از اهل بازار.
از آن چرم، کاهنگران / پشت پای بپوشند هنگام زخمِ درای
پاسخ: چرم: مجاز از پیشبند چرمی.

۴. در بیت زیر، «درفش کاویان»، در کدام مفهوم نمادین به کار رفته است؟
تو یک ساعت، چو  افریدون به میدان باش، تا زان پس / به هر جانب که روی آری، درفش کاویان بینی
پاسخ: درفش کاویان: نماد پیروزی است. (*درفش کاویان: درفش ملّی ایران در عهد ساسانی، (کاویان یا کاویانی: منسوب به کاوه)

جواب قلمرو فکری صفحه ۱۰۵ فارسی یازدهم

۱. معنی و مفهوم بیت بیست و نهم را به نثر روان بنویسید.
پاسخ: فریاد کشید و در حالی که از شدّت خشم می لرزید، استشهادنامه را پاره کرد و زیر پا انداخت.

۲.  مارانی را که بر دوش ضحّاک روییدند، مظهر چه خصلتهایی می توان دانست؟
پاسخ: مظهر اهریمن و تجسّمی از خویهای شیطانی و بیداد و منش خبیث ضحّاک بودند.

۳. انگیزه کاوه در قیام علیه ضحّاک چه بوده است؟
پاسخ: عدالت خواهی، ظلم ستیزی، پاک کردن جهان از بدی، افشای چهره اهریمنی ضحّاک و تمام ستمگران.

۴. با توجّه به متن درس، «پایمردان دیو»، چه کسانی بودند؟ شخصیّت آنها را تحلیل کنید.
پاسخ: مأموران حکومتی و دستیاران ضحّاک ستمگر بودند. اینها برای به دست آوردن قدرت، به خاطر ترس از ضحّاک، به دلیل محافظه کاری و جهت رسیدن به مقام و موقعیّت از حاکمان ظالم حمایت می کنند و رفتارهای او را با وجود نادرست بودن، توجیه می نمایند.