جواب درس هفدهم فارسی دوازدهم - همیار آموزش

جواب کارگاه متن پژوهی درس ۱۷ فارسی دوازدهم

گام به گام فارسی دوازدهم / درس هفدهم: خنده تو

جواب کارگاه متن پژوهی صفحه ۱۵۲ و ۱۵۳ درس هفدهم فارسی دوازدهم

۱-برای واژه «آخته» دو معادل معنایی بنویسید.
پاسخ: بیرون کشیده – برکشیده.

۲- در زبان فارسی، «ان» یکی از نشانه های جمع است؛ مانند کاربرد «ان» در کلمه «یاران»؛ امّا کلماتی که با «ان» همراه اند، گاه بر مفهوم «جمع» دلالت نمیکنند.
به نمونه های زیر توجّه کنید:
سحرگاهان (هنگام سحر)
دیلمان (مکان دیلم ها، مکانِ زندگی مردم دیلم)
 کوهان (مانند کوه، در ترکیب کوهان شتر)
کاویان (منسوب به «کاوه»)
خواهان (صفت فاعلی)
مفهوم نشانه «ان» را در واژه های زیر بنویسید.
پاسخ: بهاران (هنگام بهار ) خاوران ( مکان خاورها، مکان زندگی مردم مشرق)
بابکان ( منسوب به بابک) خندان ( صفت فاعلی)

۱-این بخش از سروده «پابلو نرودا» را از نظر کاربرد «نماد» بررسی کنید.

نان را از من بگیر اگر میخواهی، / هوا را از من بگیر، امّا / خندهات را نه. / گل سرخ را از من مگیر.
پاسخ: نان: نماد غذا / هوا: نماد آزادی و زندگی / خنده: نماد شادمانی و سرور / گل سرخ: نماد عشق.

۲- در این قسمت از متن درس، شاعر از کدام آرایه های ادبی بهره گرفته است؟
… امّا خندهات که رها میشود / و پروازکنان در آسمان مرا میجوید / تمامی درهای زندگی را / به رویم میگشاید.
پاسخ: خنده ات رها میشود و پرواز میکند و مرا میجوید: تشخیص و استعاره / درهای زندگی: اضافه استعاری / در گشودن: کنایه از امیدوار کردن.

۱- درک و دریافت خود را از متن زیر بنویسید.
«و اگر دیدی، به ناگاه / خون من بر سنگ فرش خیابان جاریاست، / بخند؛ زیرا خنده تو / برای دستان من، / شمشیری است آخته.»
پاسخ: مفهوم عبارت این است که خنده معشوق برای عاشق زندگیبخش است؛ زیرا میگوید: و اگر ناگهان دیدی که خون من بر سنگفرش خیابان ریخته است، بخند؛ زیرا خنده تو برای دست های من، مثل شمشیری بیرون کشیده، نیرو بخش است.

۲-متن درس را با مفهوم سروده زیر مقایسه کنید.
چه خوش فرمود آن پیر خردمند وزین خوشتر نباشد در جهان پند
اگر خونیندلی از جور ایّام  «لب خندان بیاور چون لب جام»
به پیش اهل دل، گنجی ست شادی  که دستاورد بیرنجیست شادی
به آنکس میرسد زین گنج بسیار که باشد شادمانی را سزاوار
چو گل هرجا که لبخند آفرینی  به هر سو رو کنی لبخند بینی
مشو در پیچ و تاب رنج و غم، گم  به هر حالت تبسّم کن، تبسّم
پاسخ: مفهوم درس، انسان را در سخت ترین لحظات زندگی و مبارزه، به خنده و نشاط و امیدواری دعوت میکند و نشاط را که نشانه امید است، بر هر چیزی ترجیح میدهد. در این سروده فریدون مشیری نیز، شاعر با مضمون سازی از جام شراب که درونش پر از خون و لبانش خندان است، مخاطب را در سختی ها به داشتن لبی خندان فرا می خواند و لبخند را سهم کسی میداند که شایسته لبخند است و انسان شادمان را همچون گلی میداند که چون لبخند آفرین است، همواره لبخند میبیند