جواب کارگاه متن پژوهی درس ۹ فارسی دوازدهم - همیار آموزش

جواب کارگاه متن پژوهی درس ۹ فارسی دوازدهم

گام به گام فارسی دوازدهم / درس نهم: کویر / جواب کارگاه متن پژوهی صفحه ۷۴ و ۷۵ و ۷۶ درس نهم فارسی دوازدهم

قلمرو زبانی صفحه  ۷۴ فارسی دوازدهم

۱-از متن درس، برای هر یک از معانی زیر، واژه های معادل بیابید.
پاسخ:
🔹 باد گرم مهلک (سَموم )
🔹 تماشا (نظاره)
🔹آویزان (معلّق)
🔹 نگرش (تلقّی)

۲-چهار گروه اسمی که اهمّیت املایی داشته باشند، از متن درس بیابید و بنویسید.
پاسخ: تموز سوزان / ارگ مزینان / غرفه آسمان / حوزه درس / هیاهو و فریاد / شیعه غریب / صفای اهورایی / تلألؤ ستارگان / نشئه و سرخوشی / سَموم سرد / حاجی ملّا هادی اسرار / علم عدد بین مصلح اندیش.

۳-به انواع دیگر از «وابسته های وابسته» توجّه کنید:🔹 در کدام گروه های اسمی زیر، «وابسته وابسته«پ» به کار رفته است؟ نوع هر یک را مشخّص کنید.
پاسخ:
🔹تموز سوزان کویر ( وابسته وابسته ندارد ) 🔹 سه دست لباس ایرانی (دست: ممیّز)
🔹قلب آن کویر (آن: صفتِ مضافٌ‌الیه) 🔹این معمار خوش ذوق (وابسته وابسته ندارد)
🔹هوای نسبتاً پاک (نسبتاً: قیدِ صفت) 🔹 شاگرد حوزه ادبی (ادبی: صفتِ مضافٌ الیه)

۴- عبارت زیر را با توجّه به موارد «الف» و »«ب» بررسی کنید.
 آن شب نیز من خود را بر روی بام خانه گذاشته بودم و به نظاره آسمان رفته بودم.
الف) نوع جمله ها:
پاسخ: جمله اول: چهار جزئی گذرا به مفعول و متمّم / جمله دوم: دو جزئی (ناگذر)

ب) نقش دستوری واژه های مشخّص شده:
پاسخ: آن شب: گروه قیدی (قید) / نظاره آسمان: گروه متمّمی (متمّم)

جواب قلمرو ادبی صفحه ۷۵ فارسی دوازدهم

۱-آرایه های ادبی را در بند «نهم» درس مشخّص کنید.
آسمان کویر مانند نخلستان خاموش و ناله های امام راستین مانند این شیعه گمنام: تشبیه
مشت قلب و باران های سکوت: اضافه تشبیهی
قلب کویر و حلقوم چاه: اضافه استعاری و تشخیص
نخلستان خاموش و پر مهتاب: متناقض نما (پارادوکس)
سر در حلقوم چاه میبرد و میگریست: تلمیح به ماجرای سخن گفتن علی (ع) با چاه.

۲- دو نمونه «تلمیح» در متن درس بیابید و توضیح دهید.
پاسخ: آواز پر جبرئیل: تلمیح به نزول وحی بر پیامبر (ص) از سوی خداوند به وسیله جبرئیل.
سر در حلقوم چاه میبرد و میگریست: تلمیح به ماجرای سخن گفتن علی (ع) با چاه و گریستن آن حضرت.
این مزرع سبز آن دوست شاعرم: تلمیح به شعر حافظ: مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو ……
بر لب داشتن وحی در درخت، غار، کوه و …: تلمیح به آیه یُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَألَارضِ.

۳-متن درس، بخشی از «سفرنامه» محسوب میشود یا «حسب حال»؟ دلیل خود را بنویسید.
پاسخ: حسب حال؛ زیرا بیان شرح حال و عواطف، احساسات شخصی درباره تأمّلات روحی و معنوی و وضع زندگی است.

جواب قلمرو فکری صفحه ۷۶ فارسی دوازدهم

۱-در متن درس، چه کسی به «جویندهای تشنه» مانند شده است؟ چرا؟
پاسخ: شاگردان؛ زیرا عاشقانه با نیروی ایمان و کشش درونی، طالب علم و دانش بودند؛ نه با زور و اجبار!

۲- نویسنده با مقایسه زندگی روستایی و زندگی شهری، به چه تفاوت هایی اشاره دارد؟
پاسخ: نگرش مردم شهرنشین نسبت به پدیده های هستی، لوکس، مادّی، خالی از معنویت و حسابگر است (دید علمی و تجربی)؛ امّا نگاه مردم روستایی، ساده، بی آلایش و آمیخته با معنویت است (دید احساسی و عاطفی)

۳- مضمون کلّی هر سروده زیر، از سهراب سپهری، با کدام بخش از متن درس ارتباط دارد؟
الف) در کف ها کاسه زیبایی، / بر لبها تلخیِ دانایی / شهرِ تو در جای دگر / ره میبَر با پای دگر.
پاسخ: مفهوم: دعوت به درک زیبایی و ترک علم زدگی برای بازگشت به عالم معنا. مرتبط با بند آخر درس: چنین بود که هر سال که یک کلاس بالاتر میرفتم …. به این علم عدد بین مصلحت اندیش آلود.

ب) من نمازم را وقتی میخوانم / که اذانش را باد گفته باشد سرِ گلدسته سرو / من نمازم را پی تکبیره الاحرام علف میخوانم / پی قد قامت موج.
پاسخ: مفهوم: همه پدیده های هستی، مشغول ستایش و تسبیح خداوند هستند. مرتبط با این بخش درس: در کویر، خدا حضور دارد … هر صخره سنگش و سنگریزه‌اش آیات وحی را بر لب دارد

جواب درک و دریافت صفحه ۸۱ درس نهم فارسی دوازدهم

۱- نویسنده در این متن، از زبان طنز بهره گرفته است؛ دو نمونه از آن را در متن بیابید.
پاسخ: پدرم مرد مهمّی نبود؛ اشتباهاً تبعید شد. مادرم هم زن مهمّی نبود؛ او هم اشتباهاً تبعید شد. دار و ندار ما هم اشتباهاً به دست حضرات دولتی و ملّتی به یغما رفت.
فردای همان روز، ترقّی را رها کردم. پا به رکاب گذاشتم و به سوی زندگی روان شدم.
در پایتخت به تکاپو افتادم و با دانشنامه رشته حقوق قضایی، به سراغ دادگستری رفتم تا قاضی شوم و درخت بیداد را از بیخ و بن براندازم.

۲- با توجّه به جمله زیر:
«نامه برادر با من همان کرد که شعر و چنگ رودکی با امیر سامانی!»

الف) چرا نویسنده با خواندن نامه برادر خود، داستان تاریخی امیر سامانی را به یاد می آورد؟
پاسخ: زیرا امیر سامانی با شنیدن شعر و توصیف بسیار جالب رودکی درباره شهر بخارا، به سرعت به بخارا بازگشت.

ب) اشاره به شعر و چنگ رودکی، بیانگر کدام ویژگی »شعر« است؟
پاسخ: در واقع به تأثیر موسیقی و شعر بر انسان اشاره دارد که این دو تکمیل کننده یکدیگر و باعث افزایش علاقه مندی میشوند.