جواب درس دوم فارسی دوازدهم ⚡ صفحه ۲۰ و ۲۱ و ۲۳ - همیار آموزش

جواب درس دوم فارسی دوازدهم :

درس دوم: مست و هوشیار

جواب کارگاه متن پژوهی صفحه ۲۰ و ۲۱ درس دوم فارسی دوازدهم

۱-معنای واژه های مشخّص شده را بنویسید.

💠 گر بدین حال تو را (محتسب) اندر بازار بیند، بگیرد و (حد) زند.
محتسب: مأمور حکومتی شهر که کار او نظارت بر اجرای احکام دین و رسیدگی به اجرای احکام شرعی بود.
حد: کیفر و مجازات شرعی برای گناهکار و مجرم.

💠 از بهر تو صد بار ملامت بکشم  گر بشکنم این عهد، (غرامت) بکشم
غرامت: تاوان، جبران خسارت مالی و غیر آن.

۲- فعل های مشخّص شده را از نظر کاربرد معنایی بررسی کنید.
💠  گفت:«نزدیک است والی را سرای، آنجا (شویم)» / گفت: »والی از کجا در خانە خَمّار (نیست)؟
پاسخ: « شویم: رویم، برویم / نیست: وجود ندارد»

💠 زاهد ظاهر پرست از حال ما آگاه (نیست) / در حق ما هرچه گوید جای هیچ اکراه (نیست)
پاسخ: نیست اول: نمی باشد / نیست دوم: وجود ندارد

💠 ریشه های ما به آب / شاخه های ما به آفتاب میرسد / ما دوباره سبز میشویم
پاسخ: میشویم: خواهیم شد، میگردیم

 ۱- نخستین بار گفتش کز کجایی؟ بگفت از دار مُلک آشنایی
بگفت آنجا به صنعت در چه کوشند؟  بگفت انده خرند و جان فروشند
بگفتا جان فروشی در ادب نیست  بگفت از عشق بازان این عجب نیست
بگفت از دل شدی عاشق بدین سان؟ بگفت از دل تو میگویی، من از جان
بگفتا دل ز مهرش کی کنی پاک؟ بگفت آنگه که باشم خفته در خاک
بگفت او آنِ من شد زو مکن یاد  بگفت این، کی کند بیچاره فرهاد؟
چو عاجز گشت خسرو در جوابش  نیامد بیش پرسیدن صوابش
به یاران گفت کز خاکی و آبی ندیدم کس بدین حاضر جوابی
پاسخ: شیوە گفتوگو در این سروده و درس به صورت بحث و مجادله است که در اصطلاح ادبی «مناظره» نام دارد.

۲-متن درس از نظر شیوە بیان (جد – طنز) با این سرودە حافظ چه وجه اشتراکی دارد؟ 

با محتسبم عیب مگویید که او نیز پیوسته چو ما در طلب عیش مدام است
پاسخ: هر دو شاعر، با بهره گیری از طنز، سعی میکنند با زبان ساده به ترسیم فساد و ریاکاری جامعە عصر خود بپردازند.

۱-هر یک از مصراع های زیر، به کدام پدیدە اجتماعی زمان شاعر اشاره دارد؟
گفت: «دیناری بده پنهان و خود را وارهان» پاسخ: (رشوهخواری)
گفت:« جرم راه رفتن نیست، ره هموار نیست» پاسخ: (نابسامانی و فساد جامعه)

۲-در هر یک از بیت های زیر، بر چه موضوعی تأکید شده است؟
پاسخ: 

۳-درباره ارتباط موضوعی متن درس با هر یک از بیت های زیر توضیح دهید.

دور شو از برم ای واعظ و بیهوده مگوی / من نه آنم که دگر گوش به تزویر کنم
پاسخ: با بیت چهارم ارتباط دارد؛ اهمیّت ندادن مست به سخنان محتسب و فریب نیرنگ های ریاکاران را نخوردن.

 گفت مست:«ای محتسب، بگذار و رو / از برهنه کی توان بردن گرو؟»
پاسخ: با بیت هفتم ارتباط دارد؛ بیان فقر حاکم بر جامعه و زورگیری مأموران حکومت و رشوه خواری آنها.

جواب درک و دریافت صفحه ۲۳ درس دوم فارسی دوازدهم

۱-برای خوانش این شعر، چه نوع آهنگ و لحنی را بر می گزینید؟ دلیل خود را بنویسید.
پاسخ: لحن ملایم و پند و اندرزی؛ زیرا این شعر، آیینە عرفان حافظ است که با زبانی تعلیمی و اندرز گونه بیان شدهاست؛ پس باید با لحن ملایم و اندرزی خوانده شود تا در مخاطب اثرگذار باشد.

مفهوم مشترک هر یک از گروه بیت های زیر را بیان کنید.
الف) بیتهای سوم و پنجم (پاسخ: کمال یافتن به وسیلە عشق الهی)
ب) بیت های ششم و نهم (پاسخ: عشق الهی باعث ثبات روحی و رهایی از اوج و فرود و گرفتاری است)