جواب درس پنجم فارسی دوازدهم ⚡ صفحه ۳۶ و ۳۷ و ۴۳ - همیار آموزش

جواب درس پنجم فارسی دوازدهم :جواب کارگاه متن پژوهی درس پنجم فارسی دوازدهم ⚡ صفحه ۳۶ و ۳۷ و ۴۳

درس پنجم: دماوندیه

جواب کارگاه متن پژوهی صفحه ۳۶ و ۳۷ درس پنجم فارسی دهم

۱-معادل معنایی واژه های مشخّص شده را در متن درس بیابید. 
سریر مُلک عطا داد کردگار تو را  به جای خویش دهد هرچه کردگار دهد
پاسخ: سریر← اورند

دردناک است که در دام شغال افتد شیر  یا که محتاج فرومایه شود، مردِ کریم ،
پاسخ: فرومایه← سفله

۲-از متن درس، چهار ترکیب وصفی که اهمّیت املایی داشته باشند، بیابید و بنویسید.
پاسخ: مردم نحس / بیخردان سفله / سپید معجر / شیر ارغند / ضربتی چند / قلب فسرده / این اساس.
۳-در بیت های زیر، ترکیب های اضافی را مشخّص کنید.

 الف) تو مشت درشت روزگاری از گردش قرن ها پسافکند
پاسخ: مشت روزگار / گردش قرنها.
 

ب) زین بی خردان سفله بستان  داد دل مردم خردمند
پاسخ: داد دل / دل مردم

۱-در کدام بیت ها آرایە «حُسن تعلیل» به کار رفته است؟ دلیل خود را بنویسید.

 تا چشم بشر نبیندت روی  بنهفته به ابر چهر دلبند
پاسخ: آوردن علّت خیالی برای پشت ابر ماندن دماوند.

بنواخت ز خشم بر فلک مشت  آن مشت تویی تو ای دماوند
پاسخ: آوردن علّت خیالی برای پیدایش دماوند.

تو قلب فسرده زمینی از درد ورم نموده یک چند 
پاسخ: آوردن علّت خیالی برای بلندی کوه دماوند.

تا درد و ورم فرو نشیند کافور بر آن ضماد کردند
پاسخ: آوردن علّت خیالی برای وجود برف بر قلّە کوه دماوند.

۲- در بیت های زیر، استعاره ها را مشخّص کنید و مفهوم هر یک را بنویسید.
از سیم به سر یکی کُلَه خُود  ز آهن به میان یکی کمربند
پاسخ: سیم: استعاره از برف / کمربند آهنی: استعاره از سنگها و صخرهها.

پنهان مکن آتش درون را  زین سوخته جان، شنو یکی پند
پاسخ: آتش: استعاره از خشم و اعتراض.

۳-شعرهای «دماوندیه» و «مست و هشیار» را از نظر قالب مقایسه کنید.
پاسخ: «دماوندیه» در قالب «قصیده» سروده شده است؛ ولی «مست و هشیار» در قالب قطعه

۱-محمّد تقی بهار شعر دماوندیه را در سال ۲۳۱۲ هجری شمسی سرود. در این سال به تحریک بیگانگان، هرج و مرج قلمی و اجتماعی و هتّاکی ها در مطبوعات و آزار وطن خواهان و سستی کارِ دولت مرکزی بروز کرده بود. بهار این قصیده را با تأثیرپذیری از این معانی گفته است؛ با توجّه به این نکته، به پرسش های زیر پاسخ دهید.

الف) مقصود شاعر از «دماوندیه» و «سوخته جان» چیست؟
پاسخ: منظور از دماوند: آزادی خواهان، مبارزان و روشنفکران خاموش / منظور از سوخته جان: خودِ شاعر(بهار)

ب) چرا شاعر خطاب به «دماوند» چنین میگوید؟
« تو قلب فسردە زمینی  از درد، ورم نموده یک چند »
پاسخ: زیرا دماوند را گوشه نشین و بدون اعتراض میداند که از شدّت غم و غصّه، ورم کرده و از میدان ظلم ستیزی دور است.

۲- معنی و مفهوم بیت زیر را به نثر روان بنویسید.
 بفکن ز پی این اساس تزویر بگسل ز هم این نژاد و پیوند
پاسخ: معنی: این حکومت ظالمانه را که بر پایە فریب و ریاکاری بنا شدهاست، نابود کن
مفهوم: دعوت به ظلم ستیزی.

۳- مفهوم مشترک سروده های زیر را بنویسید.
 شو منفجر ای دل زمانه وان آتش خود نهفته مپسند
 خموشی چرا؟ چو خُم نجوشی چرا؟ برون شد از پرده راز، تو پرده پوشی چرا؟
پاسخ: دعوت به سخن گفتن، اعلام اعتراض و قیام کردن و همچنین پرهیز از پنهان داشتن خشم و درد و سکوت کردن

جواب درک و دریافت صفحه ۴۳ درس پنجم فارسی دوازدهم

۱-درباره شیوە بیان نویسنده توضیح دهید.
پاسخ: شیوە بیان این نوشته، ساده، صمیمی، نزدیک به زبان محاورهای و طنزآمیز است و نویسنده سعی کرده است با استفاده از اصطلاحات رایج، صمیمیت را ضمن گفتگو میان شخصیت های داستان به خواننده انتقال دهد.

۲-درباره فضا و حسّ و حال حاکم بر این متن به اختصار بنویسید.
پاسخ: فضای متن، صمیمی و سرشار از صداقت و نشاط و روحیە ایثار و فرمان پذیری در دوران دفاع مقدّس است و حسّ و حال دوستی، مهربانی و روحیە بالای رزمندگان را در دیالوگ های بین شخصیتها نشان داده است