معنی درس پنجم فارسی دهم (بیداد ظالمان) + کلمات و آرایه ها - همیار آموزش

معنی فارسی دهم

معنی قلمرو زبانی درس ۵ فارسی دهم

رونق : فروغ، زیبایی، شکوه
زمان : زمانه، دوران
وین : و این
بوم : جغد، نماد شومی
محنت : اندوه، غم
از پی : برای، به خاطر
دولت : زمان فرمانروایی، دارایی
آشیان : آشیانه
دولت آشیان : دولت سرا، آشیانه خوشبختی
اجل : مرگ (شبه هماوا: عجله)
خاص : درباریان
عام : توده مردم
حلق : گلو
چون : به علت آن که
داد : عدل و انصاف
به جهان در : دو حرف اضافه برای یک متمم
بقا نکرد : باقی نماند
بیداد : ظلم و ستم
مملکت : کشور
غرّش : بانگ، فریاد، خروش
بسی : بسیار
کشتن : خاموش کردن
چراغدان : جای نهادن چراغ
کاروانسرا : تیم، جایی در راه که کاروانها در آنجا اقامت می‌کنند
بسی : بسیار
کاروان : گروه مسافرانی که با هم سفر می‌کنند
مفتخر : سربلند، صاحب افتخار
طالع : سرنوشت، بخت
مسعود : فرخنده
اختر : ستاره
جور : ستم
تو : منظور کشورداران ستمگر
رمه : گله
طبع : سرشت (شبه هم‌آوا: تبع: پیروی)
سپردن : واگذار کردن (بن ماضی: سپرد، بن مضارع: سپار)
گرگی : درندگی، ستمگری
شُبان : چوپان

معنی درس ۵ فارسی دهم

حمله مغولان
معنی: سرانجام مرگ به سراغ شما خواهد آمد و شکوه روزگار شما نیز روزی به پایان خواهد رسید.
قلمرو زبانی:
رونق: فروغ، زیبایی، شکوه
زمان: زمانه، دوران
قلمرو زبانی:
قالب : قصیده
وزن : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن(رشته انسانی)
شما نیز بگذرد : ردیف
جهان : مجاز از زندگی
مرگ بر جهان کسی گذشتن : کنایه از فرارسیدن مرگ او
مرجع شما : فرمانروایان و توانگران ستمگر
پیام : به سرآمدن ستم

معنی: اندوه، جغد شوم ویرانگری است که به ما بسنده نمی کند شما را نیز نابود خواهد کرد.

قلمرو زبانی:
وین : و این
بوم : جغد، نماد شومی
محنت : اندوه، غم
از پی : برای، به خاطر
دولت : زمان فرمانروایی، دارایی
آشیان : آشیانه
دولت آشیان : دولت سرا، آشیانه خوشبختی
قلمرو زبانی:
بوم : نماد شومی
بوم محنت : اضافه تشبیهی
بوم محنت بر آشیان کسی گذشتن : کنایه از (نابودی قدرت و اعتبار )
دولت آشیان : ترکیب تشبیهی
پیام : گرفتار اندوه شدن بیدادگران

معنی: مرگ که نابودکننده همگان است، روزی شما را نیز نابود خواهد کرد.

قلمرو زبانی:
اجل : مرگ (شبه هماوا: عجله)
خاص : درباریان
عام : توده مردم
حلق : گلو
قلمرو زبانی:
آب اجل : اضافه تشبیهی
گلوگیر : کنایه از (نابود کننده، خفه کننده، کشنده)
خاصّ و عام : آرایه تضاد، مجاز از ( همه مردم)
گلو، حلق، دهان : تناسب
آب اجل بر حلق کسی گذشتن : کنایه از(مرگ و نابودی او)
تلمیح به آیه (کلّ نفس ذائقه الموت ) هر نفسی چشنده مرگ است.
پیام : نابودی ستمگران

معنی: همانگونه که عدل و داد انسان‌های دادگر در جهان باقی نمی‌ماند، پس ستم ستمگران نیز بی گمان از بین رفتنی خواهد بود.

قلمرو زبانی:
چون : به علت آن که
داد : عدل و انصاف
به جهان در : دو حرف اضافه برای یک متمم
بقا نکرد : باقی نماند
بیداد : ظلم و ستم

قلمرو زبانی: 
داد و بیداد، عادلان و ظالمان: تضاد
واج آرایی: (د) و (ن)
پیام: همه چیز در این جهان نابودشدنی است

معنی: چون بانگ و خروش انسان‌های دلیر گذشت و رفت، این صدای گوش خراش شما انسان‌های پست نیز رفتنی است.

قلمرو زبانی:
مملکت: کشور
غرّش: بانگ، فریاد، خروش
قلمرو زبانی:
شیران : استعاره از (دلیران و مردان دادگر)
عوعو : واق واق، (نام آوا)، استعاره از «قدرت‌های ظاهری»
سگان : استعاره از (مزدوران ستمگران )
غرش و عوعو، سگان و شیران : تضاد
گذشت و بگذرد : اشتقاق (رشته انسانی)
واج آرایی «ش»
پیام: نابودی دستیاران ستمگران

معنی:  مرگ همچون بادی است که انسان‌ها را می‌کشد. این باد شما را نیز نابود خواهد کرد.

قلمرو زبانی:
بسی: بسیار
کشتن: خاموش کردن
چراغدان: جای نهادن چراغ

قلمرو زبانی:
باد : استعاره از (مرگ )
شمع : استعاره از (انسان‌ها )
باد، شمع : تضاد(باد شمع را می‌کشد)
چراغدان : استعاره از (زندگی و وجود)
شمع، چراغدان : تناسب
باد بر شمع و چراغدان وزیدن : کنایه از (مرگ و نابودی)
تلمیح به آیه : کلّ نفس ذائقهُ الموت (هر نفسی چشنده مرگ است.)
پیام: مرگ ستمگران

معنی: فرمانروایی‌های بسیار در این جهان آمدند و رفتند. ناچار شما نیز روزی نابود خواهد گشت.

قلمرو زبانی:
کاروانسرا: تیم، جایی در راه که کاروانها در آنجا اقامت می‌کنند
بسی: بسیار
کاروان: گروه مسافرانی که با هم سفر می‌کنند 
قلمرو زبانی: 
کاروانسرا: استعاره از گیتی
پیام: تباهی کاروان ستمگران

معنی: ای کسی که به بخت نیک خود می‌نازی، این بخت فرخنده شما نیز به پایان خواهید رسید.

قلمرو زبانی:
مفتخر: سربلند، صاحب افتخار
طالع: سرنوشت، بخت
مسعود: فرخنده
اختر: ستاره  
قلمرو زبانی:
اختر : ستاره، استعاره از عوامل خوشبختی
تاثیر اختران شما نیز بگذرد : کنایه از این که بخت نیک شما نیز به پایان خواهد رسید
طالع، اختران : تناسب
واج آرایی «ت»
تلمیح به حدیث : الدهرُ یومان یومٌ لک و یومٌ علیک (روزگار دو روز است: روزی به سود تو و روزی به زیان تو.)
پیام: ناپایداری طالع خجسته

معنی: با سپر بردباری و تحمل در برابر ستم و ظلم تیر مانند شما ( ستمگران) پایداری می‌ورزیم تا روزگار کشورداری شما نیز به پایان برسد.

قلمرو زبانی:
جور: ستم  
قلمرو زبانی: 
تیر جور : اضافه تشبیهی
از تحمل سپر کنیم : تشبیه پنهان
کمان : مجاز از (قدرت، زور )
سختی کمان : کنایه از توان و زورمندی، ورزیدگی در تیراندازی
تیر، سپر، کمان : تناسب
تیر، سپر : تضاد
پیام:  شکیبایی در برابر ستم

معنی: ای کسانی که مردم را به دست کارگزاران ستمگر درنده خو سپرده‌اید [آگاه باشید] که این ستمگری شما نیز روزی به پایان خواهد رسید.

قلمرو زبانی:
تو : منظور کشورداران ستمگر
رمه : گله
طبع : سرشت (شبه هم‌آوا: تبع: پیروی)
سپردن : واگذار کردن (بن ماضی: سپرد، بن مضارع: سپار)
گرگی : درندگی، ستمگری
شُبان : چوپان
قلمرو زبانی:
رمه : استعاره از (توده مردم )
چوپان : استعاره از (کارگزاران ستمگر)
گرگ طبع : درنده خو، تشبیه
شُبان : استعاره از (کارگزاران ستمگر )
گرگ و رمه، چوپان، شبان : تناسب
رمه، گرگ : تضاد
چوپان گرگ طبع : گونه‌ای متناقض نما
گرگی : کنایه از ستمگری و درندگی
پیام : نابودی کارگزاران بیدادگران