سوالات فلسفه درس هفتم ۷ یازدهم انسانی ⚡️ با جواب - همیار آموزش

سوالات متن درس هفتم فلسفه یازدهم

سوالات متن فلسفه یازدهم / درس هفتم: ابزارهای شناخت

۱ .در تبیین ابزارهای شناختی که در وجود انسان وجود دارد، چه تلاش هایی از سوی فیلسوفان صورت گرفته است؟ فیلسوفان تلاش میکنند
پاسخ: این ابزارها را شناسایی کنند و قلمرو کاربرد آن ها را معین نمایند.

۲ .ابزارهای شناخت را نام ببرید.
پاسخ: ۱ -حس ۲ -عقل ۳ -قلب، وحی الهی

۳ .در مورد شناخت حسی توضیح دهید.
پاسخ: یکی از ابزارهای شناخت ما حس است. ما به کمک حواس پنج گانه با  عالم طبیعت آشنا میشویم و بسیاری از
موجودات و ویژگی های آنها را میشناسیم. گرچه گاهی در شناخت حسی خطا رخ میدهد، امّا این شناخت به قدری برای ما معتبر است که بر پایه آن در طبیعت زندگی میکنیم، از اشیای طبیعی بهره میبریم و نیازهایمان را برطرف میسازیم.

۴ .شناخت حسی چه اهمیتی برای انسان دارد؟(آیا شناخت حسی برای ما معتبر است؟)
پاسخ: گرچه گاهی در شناخت حسی خطا رخ می دهد، امّا این شناخت به قدری برای ما معتبر است که بر پایه آن در طبیعت زندگی میکنیم، از اشیای طبیعی بهره میبریم و نیازهایمان را برطرف میسازیم

۵ .یکی از نشانه های ارزش و اعتبار شناخت حسی چیست؟ مثال بزنید.
پاسخ: یکی از نشانه ها، توانایی حس در شناخت تفاوتها و تمایز هاست. شناخت تمایز ها و تفاوت های اشیا این امکان را به انسان میدهد که به کمک عقل خود از اشیای متفاوت استفاده های مختلف بکند؛ مثلا اگر در مقابل یک لیوان آب و یک ظرف غذا باشد، برای رفع تشنگی آب رو بر میداریم و برای رفع گرسنگی سراغ غذا میرویم. این عمل به ما می فهماند که ما در تشخیص آب و غذا اشتباه نکرده ایم.

۶ .شناخت های حسی متفاوت از اشیا، چه امکانی به انسان میدهد؟
پاسخ: شناخت های حسی متفاوت از اشیا، این امکان را به انسان میدهد که به کمک عقل خود از اشیای متفاوت استفاده های مختلف بکند.

۷ .نیروی عقل چه نقشی در امر شناخت دارد؟( در مورد اهمیت عقل در امر شناخت مختصرا توضیح دهید)
پاسخ: – عقل می تواند حقایقی را درک کند که توانایی درک آن از راه احساس ممکن نیست.
– عقل با کمک حواس و تحلیل عقلانی یافته های حسی می تواند به بسیاری از اسرار و رموز طبیعت پی ببرد. (شناخت تجربی)
– . نیروی عقل می تواند حالات درونی نفس مانند شادی، درد، محبّت، دشمنی، عصبانیت و خوشحالی را شناسایی کند (مثل کشف علل پیدایش شادی و افسردگی)
– عقل می تواند بدون استفاده از یافته های تجربی و صرفا با تفکر و چینش استدلال ، به حقایقی برسد(شناخت عقلی مثل ریاضی و فلسفه)

۸ .آدمی چگونه می تواند حقایقی را درک کند که توانایی درک آن از راه احساس ممکن نیست ؟
پاسخ: انسان دارای قوّه ای است که با آن تفکر و تعقل می کند. او با کمک این نیرو می تواند حقایقی را درک کند که توانایی درک آن از راه احساس ممکن نیست. این حقایق می تواند مربوط به امور محسوس و طبیعی یا امور غیر محسوس و غیرطبیعی باشد.

۹ .عقل چگونه می تواند به بسیاری از اسرار و رموز طبیعت پی ببرد و قوانین طبیعی را بشناسد؟
پاسخ: با کمک حواس و تحلیل عقلانی یافته های حسی

۱۰ .شناخت تجربی چگونه بدست می آید؟ (چگونه شناختی است؟)
عقل با کمک حواس و تحلیل عقلانی یافته های حسی می تواند به بسیاری از اسرار و رموز طبیعت پی ببرد و قوانین طبیعی را بشناسد. این نوع شناخت را که با همکاری عقل و حس به دست می آید شناخت تجربی می گوییم.

۱۱ .به چند نمونه از قواعد عقلی مهم که دانشمندان هنگام بررسی داده های حسی از آن ها بهره می برند، اشاره کنید.
پاسخ: ۱-پدیده ها خود به خود پدید نمی آیند، بلکه هر پدیده ای نیازمند علت است. ۲ -هر پدیده علتی ویژه دارد و از هر چیزی، هر چیزی پدید نمی آید. ۳ -طبیعت همواره یکسان عمل می کند. به طور مثال، آب، همواره خواص خود را دارد و این گونه نیست که یک روز فلان خاصیت را داشته باشد و روز دیگر نداشته باشد.

۱۲ .کدام دانشمندان در توضیح و تبیین قواعد عقلی علوم طبیعی نقش بسزایی داشتند؟(فیلسوفان عقل گرا)
پاسخ: ارسطو و ابن سینا

۱۳ .کدام شاگرد افلاطون از اولین دانشمندانی است که مبانی علوم تجربی را پایه گذاری کرد.
پاسخ: ارسطو – وی که علاوه بر تبحّر در فلسفه، یک دانشمند علوم طبیعی نیز شمرده می شد.

۱۴ .نقش ابن سینا در توضیح و تبیین مبانی علوم طبیعی چه بوده است؟
پاسخ: ابن سینا کتاب های متعددی هم در فلسفه و هم علوم طبیعی دارد که همواره مورد توجه فیلسوفان و  دانشمندان علوم طبیعی بوده است. وی در گسترش اندیشه های ارسطو درباره قانون علیت و ابعاد مختلف آن تأملات عمیقی کرد و توضیحاتی بیان نمود که همچنان قابل استفاده است.

۱۵ .ابن سینا درباره قانون علیت چه نظری دارد؟
پاسخ: او توضیح داد که قانون علیت از تجربه و آزمایش به دست نمی آید، بلکه برعکس، خودش پایه و اساس هر تجربه ای است. این قانون، یکی از قواعد اوّلیه تعقل است که انسان در شناخت هر پدیده ای از آن استفاده می کند.

۱۶ .انسان از چه طریقی میتواند حالات درونی نفس را شناسایی کند؟ مثال بزنید.
پاسخ: نیروی عقل، علاوه بر استفاده از حواس بیرونی، مانند چشم و گوش، می تواند حالات درونی نفس مانند  شادی، درد، محبّت، دشمنی، عصبانیت و خوشحالی را شناسایی کند و درباره آنها نظر دهد. مثلا انسان می تواند به کمک عقل خود، علل پیدایش شادی و افسردگی را کشف کند و درباره آنها توضیح دهد.

۱۷ .انسان از چه طریقی می تواند علل پیدایش شادی و افسردگی را کشف کند؟
پاسخ: به کمک عقل.

۱۸ .شناخت عقلی چگونه شناختی است؟ مثال بزنید.
پاسخ: عقل قادر است بدون استفاده از یافته های تجربی و صرفا با تفکر و چینش استدلال، به حقایقی برسد و دانش هایی را پایه گذاری کند. به این قبیل دانشها شناخت عقلی میگوییم. بسیاری از دانستنی های ریاضی از این قبیل هستند. فلسفه نیز همین گونه است.

۱۹ .چرا دانستنی های فلسفه در زمره شناخت عقلی قرار میگیرند؟ مثال بزنید.
پاسخ: زیرا از طریق حواس و تجربه به دست نمی آیند؛ بلکه فقط از طریق تعقل محض می توان به آنها رسید. مثلا ذات و صفات خداوند را نمیتوان با حس و تجربه درک کرد و شناخت آنها مستلزم بهرهگیری از قواعد شناخت عقلی است.

۲۰ .شناخت ذات و صفات خداوند مستلزم بهره گیری از چیست؟
پاسخ: مستلزم بهره گیری از قواعد شناخت عقلی است.

۲۱ .انسان برای فهم کدام یافته ها به دانش فلسفه نیاز دارد؟
پاسخ: قدرت و توانایی عقل، به انسان امکان می دهد تا یافته هایی سودمند درباره کلّ هستی، که امکان درک تجربی آن هیچ گاه وجود ندارد، به دست بیاورد و این یافته های عقلانی را اساس سایر دانش ها قرار دهد و پایه های زندگی خود را بر آنها استوار سازد. انسان برای فهم یافته های عقلانی به دانش فلسفه نیاز دارد.

۲۲ .معرفت شهودی چیست و چگونه حاصل می شود؟
پاسخ: قلب یا دل یکی از ابزارهای معرفت است که می تواند بی واسطه به حقایقی برسد و معرفت کسب کند. معرفتی که از این طریق به دست می آید، معرفت شهودی نام دارد. این معرفت از طریق تقویت ایمان و تعالی بخشیدن به نفس و تهذیب آن و کمال طلبی همراه با عبادات خالصانه، به تدریج و گام به گام حاصل می شود.

۲۳ .وقتی می گویند معرفت شهودی شناختی بی واسطه است، منظور چیست؟
پاسخ: یعنی بدون استفاده از تجربه و آزمایش و بدون استدلال عقلی در قلب تجلی می کند. برای دریافت چنین معرفتی سیر و سلوک و تهذیب نفس ضروری است.

۲۴ .وجه تسمیه معرفت شهودی چیست؟ مثال بزنید.
پاسخ: این شناخت را بدان جهت شهودی می گویند که قلب انسان حقیقت را چنان درمی یابد که گویا با چشم می بیند. فرد عارف ممکن است بتواند در همین دنیا، آخرت را مشاهده کند. علاوه بر عالم طبیعت، سایر عوالم را مشاهده نماید و وجود فرشتگان را هم واقعا بیابد. این قبیل مشاهدات، از نوع شهود قلبی است و از راه چشم به دست نمی آید.

۲۵ .منظور از معارف و حیانی چیست؟
پاسخ: یکی از شهود های قلبی وحی الهی است. این شهود ویژه پیامبران است؛ خداوند از طریق وحی و به واسطه
پیامبران، معارفی را در اختیار بشر قرار می دهد که به آن معارف و حیانی می گویند.

۲۶ .توضیح دهید دریافت کننده وحی چه کسانی هستند؟
پاسخ: ما چگونه میتوانیم به حقایق آن آگاه شویم؟ دریافت کننده وحی پیامبران الهی هستند. آنان آنچه را که ار راه وحی دریافت کردهاند، به انسانهای دیگر میرسانند. در شهود و حیانی، خداوند کلمات و عبارات خود را بر قلب پیامبر نازل میکند. و پیامبر آن کلمات و عبارات را دریافت میکند و هیچ گونه دخل و تصرفی از طرف پیامبر در آن صورت نمیگیرد. قرآن کریم نمونهای از کلام الهی است که خداوند از طریق وحی بر قلب آخرین پیامبر نازل کرده است. ما با تأمل و تدبر در قرآن و به میزان توانایی و همّت خود میتوانیم از بسیاری حقایق آگاه شویم.

۲۷ .تفاوت های دو شیوه شناخت معرفت و حیانی و شهود عارفانه را بنویسید
پاسخ: