سوالات درس پنجم ۵ فلسفه دوازدهم انسانی ⚡️ با جواب - همیار آموزش

توجه: خواندن سوالات سری اول جهت قبولی کافی است اما برای نمره بالا گرفتن سری دوم را حتما بخوانید.
سوالات سری اول همیار: سوالات متن کتاب میباشد که توسط جزوه معلم نوشته میشود
سری دوم سوالات همیار: سوالاتی که در امتحانات نهایی تکرار شده و یا در امتحانات آمده است.
فایل دانلودی انتهای مطلب : سوالات تایپ شده روی متن کتاب فلسفه دوازدهم

۱- جامعه ی یونان که فیلسوفان بزرگ از جمله سقراط و افلاطون و ارسطو در آن زندگی می کردند از نظر اعتقادات دینی در چه شرایط و وضعیتی قرار داشت؟
پاسخ: مردم به خدایان متعدد اعتقاد داشتند و هر کدام را مبدأ و منشأ یک حقیقت در جهان می دانستند. اعتقاد به این خدایان که تعدادشان به ده ها مورد می رسید چنان محکم و ریشه دار بود که انکار آن ها ، طرد از جامعه یونان و گاه از دست دادن جان را به دنبال داشت. حاکمان و بزرگان جامعه یونان اجازه نمی دادند که کسی با اندیشه شرک آلودشان مخالفت و به خدایان توهین کند.

۲- برخی از خدایان یونان باستان را نام ببرید.
پاسخ: زئوس (خدای آسمان و باران)
آپولون (خدای خورشید و هنر)
آرتمیس (خدای عفت و خویشتن داری)

۳- اتهام اصلی سقراط در دادگاه که منجر به اعدام او شد چه بود؟
پاسخ: او خدایانی را که همه به آن ها معتقدند انکار می کند و از خدایی جدید سخن می گوید.

۴- عقیده ی افلاطون در مورد خدا چیست؟
پاسخ: خدا نزد افلاطون یک خدای معین با ویژگی های روشن است و کار او هدفدار است.

۵- از نظر افلاطون چرا چند خدایی شکل دیگر از کفر و بی خدایی است؟
پاسخ: زیرا در چند خدایی خلقت آگاهانه معنا ندارد، چند خدایی یا همان شرک نمی تواند نظم حکیمانه جهان را تببین کند چون چند خدایی ها عقیده داشتند که میان خدایان اختلاف و جنگ رخ می دهد و هر کدام می خواهد بر دیگران چیره شود لذا این اعتقاد تفاوت چندانی با بی خدایی ندارد.

۶- افلاطون خداوند را چگونه توصیف می کند؟ (خدا نزد افلاطون دارای چه صفاتی است؟)
پاسخ: در سوی دیگر نوعی از هستی وجود دارد که پیوسته ثابت است ، نه می زاید و نه از میان می رود و نه چیز دیگری را به خود راه می دهد و نه خود در چیزی دیگر فرو می شود ، اونه دیدنی است و نه از طریق حواس دریافتنی است. فقط با تفکر و تعقل می توان به او دست یافت و از او بهره مند شد.

۷-افلاطون گاهی از خداوند با دو عنوان یاد می کند آن دو عنوان کدامند و منظور چیست؟
پاسخ: الف) مثال خیر: همه چیز در پرتو خداوند دارای حقیقت می شوند و همان طور که روشنایی شبیه خورشید است اما خود خورشید نیست حقایق نیز شبیه به مثال خیر هستند نه خود آن.
ب) خالق و آفریننده عالم: یگانه سخنی که درباره نظم و گردش آفتاب و ماه و ستارگان می توان گفت این است که کل جهان زیر فرمان عقل قرار دارد. (بیان اولیه و ساده برهان نظم)

۸- ارسطو برای اثبات وجود خدا از چند برهان و استدلال استفاده می کند؟ هر یک را توضیح دهید.
پاسخ: الف) برهان خوبترین و بهترین موجود: در میان موجودات برخی خوبتر و بهتر از برخی دیگرند، هر جا که یک خوبتر و بهتر هست خوبترین و بهترین نیز هست پس حقیقتی هم که خوبترین و بهترین است وجود دارد که از همه برتر است و این همان واقعیت الهی است.
ب) برهان نظم: نمی شود که یک نظم و انتظام بر جهان حاکم باشد بدون اینکه موجودی جاویدان و برتر از ماده در کار نباشد.
ج) برهان حرکت: وجود حرکت در عالم نیازمند یک محرک است که خود آن محرک حرکت نداشته باشد زیرا اگر آن نیز حرکت داشته باشد نیازمند یک محرک دیگر است و آن محرک دوم نیز نیازمند محرک سوم است و سلسله محرک ها تا بی نهایت جلو خواهد رفت و چنین تسلسلى عقلا محال است. (پس محرک اصلی و اول همان خداوند است که نیاز به هیچ محرکی ندارد و ثابت است).

۹- در دوره جدید اروپا کدام جریان ها و مکاتب فلسفی شکل گرفتند ؟
پاسخ: برای هر گروه فیلسوفانی مثال بزنید. جریان عقل گرایان مانند کانت و دکارت / جریان حسی گرایان و تجربه گرایان مانند هیوم

۱۰- استدلال دکارت برای اثبات وجود خدا را بیان کنید.
پاسخ: الف) من از حقیقتی نامتناهی و علیم و قدیر که من و همه چیز را آفریده تصوری دارم.
ب) این تصور نمی تواند از خودم باشد زیرا من موجودی متناهی هستم.
ج) پس وجودی نامتناهی یعنی خداوند این ادراک و تصور را به من داده است.

۱۱- به نظر هیوم کدام دلایل برای اثبات وجود خدا مردودند ؟ چرا؟
پاسخ: دلایلی که صرفا متکی بر عقل باشند. زیرا عقل اساسا ادراک مستقل از حس و تجربه ندارد.

۱۲- از نظر هیوم مهم ترین برهان فیلسوفان الهی برای اثبات وجود خدا کدام است؟
پاسخ: دلیل ناتوانی این برهان برای اثبات یک وجود ازلی و ابدی نامتناهی چیست؟
برهان نظم. زیرا این برهان فقط می تواند ثابت کند که یک ناظم و مدبر این جهان را اداره می کند اما ثابت نمی کند که این ناظم خالق ، همان خداوندی است که نیازمند به علت نیست و واجب الوجود است.

۱۳- استدلال کانت برای اثبات وجود خدا را به طور خلاصه بیان کنید.
پاسخ: او می گوید انسان دارای اصول اخلاقی و مسئولیت پذیری است و رعایت اخلاق تنها با اختیار و اراده انسان ممکن است. اختیار و اراده نمی تواند ویژگی بدن مادی باشد بلکه باید ویژگی نفسی غیر مادی و جاودان باشد که روح نام دارد.
این روح و نفس مجرد چون موجودی جاودانه و غیر مادی است برای سعادت دائمی خود به جهانی فراتر از دنیای مادی نیاز دارد و چنین جهانی نیز مشروط به وجود خدایی جاودان و نامتناهی است که رفتار او را زیر نظر دارد بنابراین قبول خداوند پشتوانه رعایت اصول اخلاق است.

۱۴- رشد تفکر حسی و حس گرایی و ظهور فیلسوفانی که انسان و جهان را مادی می دانستند چه تاثیراتی در جامعه اروپایی به جای گذاشت؟
پاسخ: پایه های اعتقاد به خدا را در جامعه اروپایی سست کرد و زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داد بدین صورت که معنا و مقصود زندگی در میان بخشی از جامعه اهداف مادی محدود شد و زندگی بسیاری از مردم فاقد معنا و ارزش های متعالی گردید و بحران معنا داری زندگی پدید آمد.

۱۵.سه فیلسوف اروپایی را که از تجربه های درونی و عشق و عرفان برای اثبات وجود خدا استفاده کرده اند نام ببرید. (شهریور ۹۹)
پاسخ: ویلیام جیمز/ برگسون / کرکگور

۱۶- ایمان را از نظر کرکگور تعریف کنید.
پاسخ: ایمان هدیه ای الهی است که خداوند به انسان عطا می کند، خدا انسان مومن را بر می گزیند و به او ایمان هدیه می کند و اگر کسی شایسته این بخشش (ایمان) نشود زندگی تاریکی را سپری خواهد کرد.

۱۷- بحران معنا داری زندگی در قرن بیست و یکم چه تغییری در نگرش فیلسوفان به وجود آورد؟
پاسخ: فیلسوفانی ظهور کردند که در عین اعتقاد راسخ به خدا می کوشیدند به جای ذکر دلایل اثبات وجود او به رابطه میان اعتقاد به خدا و معنا داری زندگی توجه کنند و نشان دهند که زندگی بدون اعتقاد به خدایی که مبدا خیر و زیبایی و ناظر بر انسان باشد دچار خط معنایی و پوچی آزار دهنده ای خواهد شد.

۱۸- زندگی معنا دار را تعریف کنید.
پاسخ: زندگی است که دارای غایت و هدف و سرشار از ارزش های اخلاقی است و انسان را نسبت به آینده اش مطمئن می کند و آرامشی برتر به او می دهد.

۱۹- از دیدگاه کاتینگهام قبول خداوند چه تاثیری بر نگرش و زندگی انسان خواهد داشت؟
پاسخ: زندگی انسان را با ارزش و با اهمیت می سازد و این امید را به ما می دهد به جای اینکه احساس کنیم در جهان بیگانه ای افتاده ایم که هیچ چیز در نهایت اهمیت ندارد می توانیم مأمن و پناهگاهی به نام خدا بیابیم.

۲۰- کدام عبارت صحیح و کدام یک غلط است
پاسخ: ۱- دکارت می گوید تصور من از حقیقتی نامتناهی و علیم و قدیر نمی تواند از خودم باشد زیرا من موجودی متناهی هستم (صحیح ✅)
۲- از نظر کانت، اختیار و اراده نمی تواند ویژگی بدن مادی باشد. (صحیح ✅)
۳- به نظر تیلور، افلاطون ابداع کننده ی خداشناسی فلسفی است. (صحیح ✅)
۴- ارسطو می گوید بدون موجودی جاودان و برتر از ماده، وجود نظم و انتظام در جهان محال است (صحیح ✅)

۲۱- هر یک از عبارت های زیر عقیده کدام فیلسوف است؟
۱- از سویی دیگر نوعی از هستی است که نه می زاید و نه از میان می رود.
(افلاطون)
۲- ایمان هدیه ای الهی است که خداوند به انسان عطا می کند.
(کرکگور)
۳- دلایل اثبات وجود خداوند که صرفا متکی بر عقل باشند مردودند.
(هیوم)
۴- دلیل وجود خداوند عمدتا در تجربه های شخصی درونی ما نهفته است.
(ویلیام جیمز)
۵- پذیرش خداوند زندگی ما را با اهمیت و با ارزش و معنا دار می سازد.
(کاتینگهام)
۶- اختیار و اراده نمی تواند از ویژگی های بدن مادی باشد. (کانت)

۲۲- عقاید و استدلال های فیلسوفان زیر در مورد خدا را به طور خلاصه بیان کنید.
پاسخ: افلاطون: یک خدا با ویژگی های روشن وجود دارد. خداوند مثال خیر و خالق عالم است.
ارسطو: خداوند خوبترین و بهترین موجود است، محرک اولیه و اصلی است و ناظم این جهان است که موجودی جاودان و برتر از ماده است
دکارت: خداوند حقیقتی نامتناهی و علیم و قدیر است که قدرت تصور و ادراک را به ما داده است .
هیوم: دلایل فیلسوفان برای اثبات خدا را رد می کند و معتقد است یا خدایی وجود ندارد یا نمی توان اثبات کرد.
کانت: او وجود خدا را از طریق اخلاق و وظایف اخلاقی اثبات کرد.
ویلیام جیمز: دلایل وجود خداوند عمدتا در تجربه های شخصی درونی ما نهفته است.
کرکگور: ایمان هدیه ای الهی است که خدا به انسان مومن عطا می کند و بدون ایمان زندگی تاریک است.
کاتینگهام: قبول خداوند زندگی ما را با ارزش و با اهمیت می سازد و خداوند مامن و پناهگاه انسان است.

نکات مهم درس پنجم(به صورت جای خالی)
۱- اندیشه درباره خدا یک اندیشه دیرین در تمام جوامع بشری بوده است.
۲- افلاطون در فضای شرک آلود یونان تصمیم گرفت با دقتی فلسفی و استدلالی درباره خدا صحبت کند و پندارها را اصلاح نماید.
۳- به نظر تیلور ، افلاطون ابداع کننده خداشناسی فلسفی است.
۴- برهان مشهور ارسطو برای اثبات خدا برهان حرکت نام دارد.
۵- کانت ضرورت وجود خدا را از طریق اخلاق و وظایف اخلاق اثبات می کند.
۶- به نظر کانت اختیار و اراده از ویژگی نفس مجرد یا روح است نه بدن مادی.
۷- کانت معتقد است سعادت روح در کسب فضیلت و رعایت اصول اخلاق است.
۸- کاتینگهام می گوید در قرن جدید برخی فیلسوفان به این سمت رفتند که خدا را عامل اصلی معنا بخشی به زندگی معرفی کنند.
۹- از نظر هیوم مهم ترین برهان فیلسوفان الهی برای اثبات خدا برهان نظم است و این برهان کافی نیست
۱۰- ارسطو که از قدرت منطقی و استدلالی قوی برخوردار بود کوشید قدم های اولیه را برای اثبات خدا با برهان ها و استدلال هایش بردارد..
۱۱- در قرن جدید بحران معنا داری زندگی موجب شد فلاسفه به جای اثبات خدا به رابطه میان اعتقاد به خدا و معنا داری زندگی توجه کنند.
۱۲- کانت و دکارت تلاش کردند پایه های عقلی اعتقاد به خدا را استوار سازند.
۱۳- فیلسوفان تجربه گرا به جز هیوم برهان نظم را معتبر دانسته و به خدا معتقد بودند.
۱۴- افلاطون می گوید: کل این جهان زیر فرمان عقل قرار دارد.
۱۵- به عقیده افلاطون از طریق حواس نمی توان خدا را دریافت ، فقط با تفکر و تعقل می توان او را دریافت

سری دوم سوالات درس ۵ فلسفه دوازدهم

🔹 گزاره های زیرا با گذاشتن علامت ص/غ مشخص کنید.

۱- بنیان گذارومؤسس فلسفه اسلامی ابن سینا است.
پاسخ: غلط

۲- از دیدگاه فارابی سیاست، فعلو تدبیر رئیس مدینه فاضله است.
پاسخ: صحیح

۳- مهمترین فیلسوف سیاسی اسلام صدرالمتألهین است.
پاسخ: غلط

۴- فارابی رابه دلیل معاشرت بااهل سیاست، مهمترین فیلسوف سیاسی اسلام دانسته اند.
پاسخ: غلط

۵- مؤلف فصوص الحکم ابن سینااست.
پاسخ: غلط

🔹 جای خالی را باکلمات مناسب کامل کنید.

۶- فارابی را از آن جهت که……………… است، معلم ثانی لقب دادند.
پاسخ: مؤسس فلسفه اسلامی یافلسفه نبوی

۷- از نظرفارابی نسبت رئیس به مدینه فاضله مانند………………. درنظام هستی است.
پاسخ: نسبت عقل فعال به طبیعت

۸- از دیدگاه فارابی زعیم مدینه فاضله دراصل کسی جز………………. نمی تواند باشد.
پاسخ: پیامبر

۹- فصوص الحکم فارابی درزمینه ………………….. است و لحن آن شبیه………………… است.
پاسخ: مابعد الطبیعه-عرفا

۱۰- دیدگاه فارابی درباره مدینه فاضله از مبانی ………………………. اوالهام گرفته است.
پاسخ: مابعد الطبیعه

🔹 سوالات تشریحی

۱۱- هدف اصلی تشکیل مدینه از نظر فارابی چیست؟
پاسخ: فارابی نیز مانند ارسطو انسان را مدنی بالطبع می داند. او معتقد است که افراد بشر برای بقا و دستیابی به برترین کمالات انسانی خویش نیازهایی دارند که به تنهایی از عهده تدارک آنها برنمی آیند؛ در واقع، تأمین نیازهای آنها در گرو تشکیل جامعه ای است که هریک از اعضای آن عهده دار برطرف کردن بخشی از این نیازها گردد – از این رو ، آ دمی برحسب فطرت خود، به اجتماع گرایش دارد و می خواهد در مجاورت همنوعان خویش زندگی کند. هدف اصلی از اجتماع و مدینه و گرد آمدن مردم دریک سرزمین، چیزی جز دستیابی به سعادت دنیا و آخرت نیست.

۱۲- مدینه فاضله را تعریف کنید و بنویسید فارابی آن را به چه تشبیه می کند؟
پاسخ: مدینه ای است که مردم آن به اموری مشغول و به فضایل‌ی آراسته اند که درنهایت آن مدینه را به سوی سعادت رهنمون می سازد. فارابی چنین مدینه ای را، مدینه فاضله می نامد. آن را به بدن انسان تشبیه می کند؛ بدنی که سالم و است و ار است و همه اعضای آن برای حفظ حیات و تندرستی و رشد آدمی وظایف خود را به نحو احسن انجام می دهند.

۱۳- ویژگی های ریئس مدینه فاضله از نظر فارابی چیست و این ویژگی ها در چه کسانی وجود دارد؟
پاسخ: ۱)زعیم مدینه فاضله باید روحی بزرگو سرشتی عالی داشته باشد وفضایلو توانایی هایی که لازمه انجام این وظیفه خطیر است در او جمع باشد.
۲)او باید به عالی ترین درجات تعقل و تفکر رسیده باشد تا بتواند مصالح و شرایع و احکام را دریافت کندو آنها را با وضوح و روشنی برای همگان بیان نماید و شرایط تحقق آرمان های الهی را در جامعه فراهم کند
۳)باید به اعلا درجه سعادت بشری که همانا اتصال با ملک و حی یا عقل فعال است رسیده باشد.

۱۴- سیاست از نظر فارابی چه تفاوتی با سیاست متداول امروزی دارد؟
پاسخ: سیاست در نظر فارابی، سیاست فاضله است و بدون قیادت چنان زعیم ی تحقق نمی یابد و سعادت ، رکن جدایی ناپذیر آن است.

۱۵- حقیقت سیاست از نظر فارابی چیست؟
پاسخ: سیاست فعل و تدبیر زعیم مدینه فاضله است مطابق با تعالیم و الهامات روحانی و احکام و قوانینی که از مبداء و حی سرچشمه گرفته است تا اینکه نظام خیر در مدینه گسترش یابد، کارها براساس استعدادها تقسیم شود و اهل مدینه به فضائل و صفات انسانی آراسته گردند و شایستگی های سعادت دنیا و آخرت در آنها نمودار گردد.

۱۶- فارابی دیدگاه خود را درباره مدینه فاضله از کجا الهام گرفته است ؟ توضیح دهید؟
پاسخ: دیدگاه فارابی درباره مدینه فاضله از مبانی مابعد الطبیعه او الهام گرفته است. از دیدگاه حکمت مشائی، جهان سلسله مراتبی دارد که دررأس آن ذات احدیت است و مالئکهو فرشتگان –که به عقول تعبیر می شوند-واسطه درتدبیر جهان آفرینش هستند تابرسد به عقل دهم یاعقل فعال که عهده دار نظم عالم طبیعت است.

۱۷- فارابی مدینه فاضلهرا چگونه با بدن انسان مقایسه می کند؟
پاسخ: مدینه فاضله مانند بدن سالمی است که : ۱ (همه اعضای آن در حفظ سلامتی ، وظایف خود را به خوبی انجام می دهند۲ (همانطور که دربدن انسان، قلب برهمه اعضای بدن ریاست دارددر مدینه فاضله نیز کسی هست که بردیگران ریاست می کندو ریاست او عین عدل است ۳ (همانطورکه درمیان اعضای بدن برخی از آنها بربرخی دیگر تقدم دارند، اعضای مدینه نیز سلسه مراتب دارند.

۱۸- تعریف مدینه جاهله چیست و فارابی آن را به چه تشبیه می کند؟
مردمش نه سعادت را می شناسند و نه سعادت به خاطر شان خطور می کند چنان که اگر از سعادت برای آنها سخن گویند، بدان اعتقاد پیدا نکنند. به بدنی که از سلامت کافی برخوردار نیست و اعضای آن ناقص اندتشبیه شده است.

۱۹- به چه جهاتی مورخان فارابی را معلم ثانی لقب داده اند؟
پاسخ: ۱)برخی او را به جهت که در منطق ارسطو مهارت پیدا کرده شایسته این عنوان دانسته اند
۲)برخی به این جهت که بسیاری از اصطلاحات فلسفه یونانی را اصلاح و تفسیر کرده است.
۳ ) اما در حقیقت این عنوان را به خاطر درک عمیق او از فلسفه یونانی از یک طرف و درک عمیق معارف اسلامی از سوی دیگر و تأسیس فلسفه اسلامی به او داده اند.

۲۰- آثارمهم فارابی رانام ببرید؟(۴مورد)
پاسخ: ۱) احصاء العلوم
۲) فصوص الحکم
۳) رساله اغراض مابعد الطبیعه
۴) رساله جمع بین رأی دوحکیم