سوالات درس ۱۳ تاریخ یازدهم انسانی + PDF - همیار آموزش

سوالات متن درس سیزدهم تاریخ یازدهم انسانی با جواب

سوالات متن تاریخ یازدهم انسانی / درس سیزدهم

۱. مهم ترین پیامدهای اجتماعی و مذهبی هجوم مغول به ایران چه بود؟
پاسخ: گسترش تصوف و تشیع و پیوند روزافزون آن ها با یکدیگر بود.

۲. در کدام دوران، فعالیت طریقت های صوفیانه در ایران به طور چشمگیری افزایش یافت؟
پاسخ: در دوران مغولان و تیموریان.

۳. بنیانگذار و رهبر معنوی طریقت صفوی که صفویان نام خود را از او گرفته اند، که بود؟
پاسخ: شیخ صفی الدین اردبیلی.

۴. طریقت صفوی در زمان جانشینان شی صفی در کدام مناطق گسترش یافت؟
پاسخ: در سرتاسر ایران و آسیای صغیر گسترش یافت و مریدان بسیاری را به ویژه از میان قبایل ترک جذب کرد.

۵. چرا مشایخ صفوی مورد احترام و تکریم فرمانروایان بودند؟
پاسخ: به واسطه مقام معنوی و نفوذ اجتماعی.

۶. طریقت صفویان در قرن نهم هجری تحت تاثیر شرایط فکری و فرهنگی جامعه ایران چه تحولی یافت؟
پاسخ: نخست به مذهب تشیع گرایش یافت و سپس به جنبشی سیاسی و مذهبی تبدیل شد.

۷. روی آوردن رهبران طریقت صفوی به فعالیت های سیاسی و نظامی چه نتایجی برای آنان در پی داشت؟
پاسخ: این فعالیت ها، مشایخ طریقت صفوی را درگیر در رقابت سیاسی و دشمنی با حاکمان سلسله های قراقویونلو و آق قویونلو کرد. در نتیجه این درگیری و رقابت ها، اگرچه چندتن از رهبران طریقت کشته شدند، اما تجربه مفید و مناسبی برای صفویان در راه کسب قدرت سیاسی به دست آمد.

۸ چگونگی تاسیس حکومت صفوی را شرح دهید؟
پاسخ: درآغاز سده دهم هجری اوضاع سیاسی میهن ما دچار آشفتگی و تفرقه زیاد شده بود. سلسله آق قویونلو که بر قسمت هایی از غرب و جنوب ایران حکومت می کرد به نهایت ضعف و انحطاط رسیده بود. در چنین شرایطی اسماعیل پسر شیخ حیدر با سپاهی متشکل از ایلات و طوایف مختلف قزل باش، آق قویونلوها را شکست داد و پس از تصرف تبریز، درآن شهر به عنوان پادشاه ایران تاجگذاری کرد.

۹. مهم ترین اقدام شاه اسماعیل صفوی پس از نشستن بر تخت شاهی چه بود و چه پیامدهایی داشت؟
پاسخ: رسمی کردن مذهب شیعه دوازده امامی بود. این اقدام دو پیامد مهم داشت: نخست اینکه بسیاری از شیعیان در خدمت دولت نوپای صفوی قرار گرفتند و در سایه این دولت متشکل، منسجم و متحد شدند. دوم این اقدام سبب تمایز آشکار ایران از همسایگان مسلمان خود، به ویزه امپراتوری عثمانی در غرب و ازبکان و گور کانیان هند در شرق شد.

۱۰. شاه اسماعیل چگونه موجبات وحدت سیاسی و جغرافیایی ایران را فراهم آورد؟
پاسخ: طی لشکرکشی و جنگ های مختلف مدعیان داخلی، به ویژه حکام محلی را از میان برداشت و موجبات وحدت سیاسی و جغرافیایی ایران را فراهم آورد.

۱۱. اولین اقدام شاه اسماعیل برای مقابله با دشمنان خارجی چه بود؟
پاسخ: ابتدا ازبکان را که به خراسان یورش آورده و مشغول قتل و غارت مردم آ نجا بودند، شکست داد و سرکرده آنان، شیک خان، را کشت ( ۹۱۶ ق). به دنبال این پیروزی، بخش وسیعی از سرزمین های شرق ایران تا رود جیحون (امویه) تحت حاکمیت صفویان درآمد.

۱۲. کدام پادشاه عثمانی در زمان شاه اسماعیل صفوی به ایران حمله کرد؟
پاسخ: سلطان سلیم.

۱۳. بهانه سلطان سلیم عثمانی برای حمله به ایران چه بود؟
پاسخ: فعالیت مریدان طریقت صفوی را در قلمرو خود

۱۴. علت واقعی حمله سلطان سلیم به ایران چه بود؟
پاسخ: نگرانی و ترسی بود که او از ایجاد حکومت قدرتمند صفوی در دل داشت.

۱۵. نبرد سپاه شاه اسماعیل اول و سلطان سلیم عثمانی در کجا صورت گرفت و نتیجه آن چه بود؟
پاسخ: در دشت چالدران صورت گرفت. سپاهیان شاه اسماعیل، با وجود شجاعت و رشادتی که از خود نشان دادند، در برابر آتش توپخانه و دیگر جنگ افزارهای آتشین دشمن کاری از پیش نبردند و شکست خوردند( ۹۲۰ ق) و تبریز، پایتخت صفویان برای مدتی به اشغال عثمانی ها درآمد.

۱۶.  پس از مرگ شاه اسماعیل اول چه کسی بر تخت سلطنت نشست؟
پاسخ: پسرش تهماسب.

۱۷. چرا در سال های آغازین پادشاهی شاه تهماسب، اوضاع حکومت صفوی بسیار آشفته و نابسامان بود؟
پاسخ: از یک سو، سران ایلات قزلباش به خودسری و نافرمانی پرداختند و با یکدیگر به نزاع برخاستند و از سوی دیگر، ازبکان از شرق و عثمانی ها از غرب به مرزهای ایران هجوم آوردند.

۱۸. شاه تهماسب چگونه توانست پایه های حکومت صفوی را تثبیت و تحکیم کند؟
پاسخ: شاه تهماسب به تدریج زمام امور را به دست گرفت و به سرکشی سران قزلباش پایان داد. او سپس ازبکان را شکست داد و آنان را از خراسان عقب راند. وی همچنین با اتخاذ تدابیر مناسب، تهاجمات پیاپی ارتش عثمانی را به خاک ایران دفع کرد.

۱۹. در فاصله مرگ شاه تهماسب و روی کار آمدن شاه عباس اول، چه کسانی بر تخت سلطنت صفویه نشستند؟
پاسخ: شاه اسماعیل دوم و سلطان محمد خدابنده.

۲۰. مهم ترین مسائل و مشکلات نخستین سال های پادشاهی شاه عباس اول را بنویسید؟
پاسخ: از یک سو، سران قزلباش به جان هم افتاده و شاه را بازیچه اهداف و اغراض طایفه و ایل خود قرار داده بودند و از سوی دیگر در غرب، ارتش عثمانی مناطق وسیعی از خاک ایران را اشغال کرده بود و در شرق نیز ولایت خراسان هدف تهاجم و تخریب شدید ازبکان قرار داشت.

۲۱. شاه عباس اول برای نجات کشور از مسائل و مشکلات داخلی و خارجی، چه اقدامات و اصلاحاتی انجام داد؟
پاسخ: ۱ – ایجاد ثبات سیاسی و برقراری نظم و امنیت در داخل کشور
۲ -نوسازی تشکیلات و تجهیزات سپاه
۳ -توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
۴ -انتقال پایتخت از قروین به اصفهان
۵- بیرون راندن نیروهای بیگانه از خاک ایران.

۲۲. شاه عباس اول برای ایجاد ثبات سیاسی و برقراری نظم و امنیت در داخل کشور چه اقداماتی انجام داد؟
پاسخ: او برای تحقق این هدف امرای سرکش و طغیانگر قزلباش را سرکوب کرد و قدرت سیاسی و نظامی آنان را به طور چشمگیری کاهش داد.

۲۳. تا زمان شاه عباس اول، سپاه صفوی متشکل از چه کسانی بود؟
پاسخ: متشکل از جنگاوران ایلات مختلف(قزلباشان) بود و سران ایلات به اتکای نیروهای ایل خود هر گاه فرصت می یافتند، اقدام به سرکشی و خودسری می کردند.

۲۴. شاه عباس اول به منظور تقویت قدرت سیاسی و نظامی دولت مرکزی و کاهش توان سیاسی و نظامی امیران و ایلات قزلباش، چه اقداماتی انجام داد؟
پاسخ: اقدام به ایجاد سپاهی دائمی و حرفه ای کرد که کاملاً مطیع و وفادار به شخص او بود. بیشتر افراد این سپاه از میان جوانان گرجی، ارمنی و چر کسیِ تازه مسلمان برگزیده شدند. دسته های تفنگچی و توپخانه نیز به سپاه جدید افزوده شد. افرادی از میان جنگاوران این سپاه برکشیده شدند و به فرماندهی کل یا هریک از واحدهای مختلف آن رسیدند. از جمله آنان الله وردی خان گرجی بود که به بالاترین مقامات نظامی و سیاسی دست یافت.

۲۵. شاه عباس اول برای پرداخت حقوق و تامین تدارکات و تجهیزات سپاه جدید چه اقدامی انجام داد؟
پاسخ: زمین های فراوانی را به املاک خاصه پادشاهی تبدیل کرد.

۲۶. شاه عباس اول به منظور بهبود وضع مردم و رفاه و آسایش عمومی، چه اصلاحاتی انجام داد؟
پاسخ: انجام کارهای عمرانی بزرگ مانند ایجاد کارگاه های بافندگی، جاده سازی و ساخت بناهای مختلف از قبیل پل ها، مسجدها، کاروانسراها، مدرسه ها، سدها، قنات ها و. …، گسترش مناسبات اقتصادی با کشورهای اروپایی و همسایگان و توسعه تجارت خارجی.

۲۷. چرا شاه عباس اول پایتخت را از قزوین به اصفهان منتقل کرد و در این شهر چه اقداماتی انجام داد؟
پاسخ: به دلایل سیاسی، نظامی و اقتصادی پایتخت را از قزوین به اصفهان منتقل کرد و با استفاده از اصول مهندسی و شهر سازی، این شهر را یکی از زیباترین و آبادترین شهرهای جهان تبدیل کرد. افزون بر این، شاه عباس گروهی از ارامنه را در اصفهان مستقر کرد و از دانش ها و تجارب فنی، اقتصادی و تجاری آن ها به نفع کشور بهره برد.

۲۸. شاه عباس اول برای بیرون راندن بیگانگان از ایران چه راه حلی در پیش گرفت؟
پاسخ: او به خوبی تشخیص داده بود که درگیری همزمان با مهاجمان ازبک در شرق و ارتش قدرتمند عثمانی در غرب، احتمال موفقیت را کاه می دهد. به همین دلیل با عثمانی صلح کرد و به خراسان لشکر کشید و با وارد آوردن ضربه ای سنگین بر ازبکان، آنان را عقب راند. وی، سپس برق آسا سپاه صفوی را به آذربایجان برد و با حمله ای غافل گیرانه، نیروهای عثمانی را شکست داد و مناطق اشغالی شمال غرب ایران را آزاد کرد و علاوه بر آن، عراق و عتبات عالیات را به قلمرو صفوی افزود.

۲۹. شاه عباس اول چگونه توانست پرتغالی ها را از خلیج فارس بیرون کند؟
پاسخ: ایران در آن زمان فاقد نیروی دریایی بود، اما سپاه صفوی با کمک کشتی های انگلیسی توانست سواحل و جزایر ایرانی خلیج فارس را که بیش از یک قرن در اشغال پرتغالی ها بود، آزاد کند.

۳۰. محققان و مورخان کدام دوره را عصر اقتدار و شکوفایی سلسله صفوی قلمداد کرده اند؟
پاسخ: عصر شاه عباس اول.

۳۱. جانشین شاه عباس اول که بود و دوران فرمانروایی او چگونه گذشت؟
پاسخ: شاه صفی بود، او از تعادل روحی و سلامت عقل بهره کافی نداشت. او دستور به قتل سردار باکفایتی مانند اما مقلی خان، حاکم فارس داد. در زمان همین شاه بود که قندهار توسط گورکانیان هند از ایران جدا شد.

۳۲. کدام شاه صفوی قندهار را از افغان ها پس گرفت؟
پاسخ: شاه عباس دوم.

۳۳. چرا با به تخت نشستن شاه سلیمان، روند انحطاط و زوال صفویان شدت گرفت؟
پاسخ: این پادشاه با امور و اصول کشورداری بیگانه بود و در زمان او اعضای حرمسرا نفوذ زیادی داشتند و در اداره امور حکومت دخالت می کردند. در نتیجه نفوذ و دخالت حرمسرا بود که شاهزاده بی کفایت و بی لیاقتی همچون حسین میرزا به عنوان جانشین شاه سلیمان انتخاب شد.

۳۴. چرا در دوران شاه سلطان حسین، حکومت صفوی به نهایت ضعف و انحطاط رسید؟
پاسخ: زیرا او شاهی ضعیف و بی اراده بود و نسبت به امور مملکت توجه لازم را نداشت و به شد تحت نفوذ درباریان و مشاوران خرافه پرست و نالایق بود.

۳۵. وقایع زمان شاه سلطان حسین صفوی را ذکر کنید؟
پاسخ: در زمان زمامداری او اختلاف و درگیری میان مقام های کشوری (اهل قلم) و لشکری (اهل شمشیر) افزایش یافت و اداره امور حکومت با بی نظمی و اخلال مواجه شد. کشاورزی، صنعت و تجارت دچار رکود و سستی شد. تعصبات مذهبی و فشار بر اقلیت های دینی افزایش یافت و اسباب نارضایتی گروه هایی از مردم ایران را فراهم آورد.

۳۶. مهم ترین شورشی که باعث برافتادن حکومت صفوی شد را ذکر کنید؟
پاسخ: طایفه ای از افغان های شهر قندهار سر به شورش برداشتند. شورشیان با آگاهی از وضعیت آشفته و نابسامان حکومت صفوی به سوی اصفهان، حرکت کردند و با تسخیر پایتخت صفویان، به حیات آن حکومت پایان دادند.

۳۷. چرا شورش افغان ها و تسخیر اصفهان یک تهاجم خارجی محسوب نمی شود؟
پاسخ: زیرا قندهار بخشی از قلمرو صفوی به شمار می رفت.

۳۸. ارکان مهم فعالیت های اقتصادی در عصر صفوی چه بودند؟
پاسخ: کشاورزی و دامداری.

۳۹. چه عاملی در دوره صفویه موجب رونق اقتصادی در شهرها و روستاهای ایران شده بود؟
پاسخ: ثبات و امنیت سیاسی و اجتماعی

۴۰.در دوره صفویه زمین ها به چند دسته تقسیم می شدند. توضیح دهید؟
پاسخ:
۱ – اراضی ممالک: این دسته از اراضی کشور در اختیار و تملک والیان ایالت ها بود و آن ها این زمین ها را میان زیر دستان خود تقسیم می کردند.
۲ –اراضی خاصه: این زمین ها متعلق به شخص شاه بود و به ویژه از زمان شاه عباس درآمد آن برای اداره سپاه هزینه می شد.
۳ –اراضی وقفی: این اراضی توسط مردم یا شاه وقف می شد. گاهی مردم برای جلوگیری از دست اندازی حکام زمین های خود را وقف می کردند.
۴املاک خصوصی: این زمین ها بسیار ناچیز بود و همواره در معرض مصادره قرار داشت.

۴۱. مالیاتی که دامداران در دوره صفوی پرداخت می کردند چه نام داشت؟
پاسخ: چوپان بیگی.

۴۲. وضعیت بازارها در دوره صفویه چگونه بود؟
پاسخ: قلب اقتصاد شهری، بازار بود. گروه های مختلف اصناف و پیشه وران و صنعتگران در بازار فعالیت می کردند و کالاهای خود را در معرض فروش می گذاشتند و در قبال حفظ امنیت به دولت مالیات می پرداختند. بازارهای عصر صفوی از زنده ترین و زیاترین بازارهای جهان بود. در هر بازاری راسته هایی وجود داشت که در هر کدام یک صنف فعالیت می کرد، مثل راسته زرگرها، تفنگ سازها، آهنگران، کلاهدوزان و… بازارهای اصفهان و کرمان از جمله شکوهمندترین بازارهای ایران بودند.

۴۳. وضعیت تجارت خارجی و بین المللی در دوره صفویه چگونه بود؟
پاسخ: رشد فراوانی داشت و ایران به یکی از کانون های مهم تجار در آسیا تبدیل شد.
۴۴. سکه های گوناگونی که مردم در دوره صفوی استفاده می کردند را با توجه به ارزش آن ها نام ببرید؟
پاسخ: عباسی، محمودی، شاهی، بیستی و سکه های مسی به نام «غازبکه».

۴۵. چرا عثمانی ها با حکومت صفویه به دشمنی و ستیز برخاستند؟
پاسخ: عثمانی ها، شکل گیری حکومت قدرتمند صفوی در ایران را تهدید و مانع جدی برای توسعه طلبی سیاسی و نظامی خود تلقی کرده و با آن به دشمنی و ستیز برخاستند.

۴۶. پیامد لشکر کشی سلطان سلیم به ایران چه بود؟
پاسخ: این سپاه علاوه بر قتل عام شیعیان و مریدان طریقت صفوی در آسیای صغیر، در چالدران ایرانیان را شکست داد.

۴۷. عکس العمل شاهان صفوی در برابر حملات عثمانی ها چگونه بود؟
پاسخ: صفویان با درک شرایط، به شیوه های مختلف در برابر دشمن ایستادگی کردند. در نتیجه چنین مقاومتی بود که برخی از فرمانروایان عثمانی به ناچار از جنگ با ایران دست برداشتند و عهدنامه های صلحی میان دو کشور بسته شد.

۴۸. ازبکان چه قومی بودند؟
پاسخ: ازبکان از اعقاب جوجی پسر چنگیزخان مغول بودند. آنان با شکست تیموریان، شهرها و روستاهای آباد و ثروتمند ماوراءالنهر را تصرف کردند.

۴۹. روابط صفویان با ازبکان چگونه بود؟
پاسخ: مقارن روی کار آمدن صفویان در ایران، شییک خان ازبک در خراسان به تاخت و تاز و قتل و غارت مشغول بود.شاه اسماعیل در نبرد مرو او را مغلوب کرد و کشت و ضربه ای قاطع بر ازبکان وارد ساخت. حاکمان ازبک همواره روابط دوستانه و گرمی با حکومت عثمانی داشتند و در حمله به قلمرو صفوی به صورت هماهنگ عمل می کردند.در دوران شاه تهماسب و شاه عباس اول نیز ازبکان خراسان را مورد تهاجم و غارت قرار دادند، اما سپاه صفوی قاطعانه آنان را شکست داد.

۵۰. دولت صفویه با دولت گروکانیان هند بر سر چه مساله ای با یکدیگر اختلاف داشتند؟
پاسخ: مساله قندهار.

۵۱. چرا شهر قندهار برای صفویان دارای اهمیت بود؟
پاسخ: این شهر برای حفظ مناطق شرقی و درآمدهای گمرگی، برای ایران از اهمیت مهمی برخوردار بود.

۵۲. روابط دولت صفویه با حکومت گورکانیان هند چگونه بود؟
پاسخ: در آن دوره مناسبات سیاسی، فرهنگی و تجاری عمیقی میان دو کشور برقرار شد. در عصر صفوی با مهاجرت گسترده شاعران، نویسندگان، دانشمندان، معماران و هنرمندان ایرانی به هندوستان، فرهنگ، هنر و ادب فارسی در آن دیار شکوفا شد. تاج محل، یکی از پرآوازه ترین بناهای تاریخی توسط معماران ایرانی در این دوره طراحی و ساخته شد. روابط تجاری نیز بین دو کشور رونق فراوانی داشت

۵۳. روابط ایران و غرب در عصر صفوی بر چه محور هایی استوار بود؟
پاسخ: نخست، تهاجم گسترده ارتش عثمانی به خاک اروپا، کشورهای اروپایی را تشویق کرد که در پی دوستی و اتحاد با رقییان و دشمنان عثمانی برآیند. از این رو، دولت های اروپایی برای کاستن از حملات عثمانی ها به سرزمین های خود، تلاش کردند که با دولت صفوی روابط دوستانه برقرار کنند و با آن علیه عثمانی متحد شوند. دومین عامل در گسترش روابط ایران و اروپا در دوره صفوی، انگیزه و اهداف اقتصادی و تجاری بود.

۵۴. به دنبال اکتشافات جغرافیایی چه اتفاقی رخ داد؟
پاسخ: فعالیت استعماری کشورهای اروپایی آغاز شد.

۵۵. نخستین کشورهای اروپایی که از طریق راه های دریایی جدید به اقیانوس هند و خلیج فارس رسیدند چه کشورهایی بودند؟
پاسخ: اول پرتغالی ها و پس از آن ها انگلیسی ها، فرانسوی ها و هلندی ها نیز از راه رسیدند.

۵۶. شاه عباس اول به کدام کشورها اجازه داد در خلیج فارس برای خود پایگاه های تجاری برپا کنند؟
پاسخ: انگلیسی ها، فرانسوی ها و هلندی ها.

۵۷. چرا شاه عباس اول کوشید تا مناسبات دوستانه ای را با کشورهای اروپایی برقرار کند؟
پاسخ: وی به انگیزه بهره برداری از دان نظامی و فنی اروپاییان و نیز به منظور توسعه تجارت خارجی.

۵۸. تجارت ابریشم در زمان شاه عباس اول توسط چه کسانی انجام می گرفت و مشتریان اصلی ابریشم ایران چه کسانی بودند؟
پاسخ: توسط تجار ایرانی ارمنی زیر نظر شاه عباس انجام می شد. تجارت اروپایی و کمپانی های مختلف هند شرقی، مشتری اصلی ابریشم ایران بودند

در بخش بالا از سایت همیار برای شما ، سوالات درس ۱۳ تاریخ یازدهم انسانی + PDF را قرار دادیم پیشنهاد میشود برای بخش بعدی از سوالات درس ۱۴ تاریخ یازدهم انسانی با جواب و برای بخش قبلی از سوال درس دوازدهم تاریخ یازدهم انسانی استفاده نمایید.