سوالات درس ۷ تاریخ یازدهم انسانی + PDF - همیار آموزش

سوالات متن درس هفتم تاریخ یازدهم انسانی با جواب

سوالات متن تاریخ یازدهم انسانی / درس هفتم

۱. ابومسلم و سپاهیانش پس از شکست سپاه اموی و ورود به کوفه با چه کسی به عنوان خلیفه مسلمانان بیعت کردند؟
پاسخ: با ابوالعباس سَفّاح، از خاندان عباسیان.

۲. عباسیان برای توجیه حقانیت و مشروعیت خلافت خویش بر چه چیزی تاکید می کردند؟
پاسخ: بر خویشاوندی و پیوندی که از طریق عباس بن عبدالمطلب با پیامبر داشتند، تاکید می کردند.

۳. چرا سفاح در ابتدای خلافتش مدعی شد که جانشینی پیامبر، حق خاندان او بوده، ولی امویان آن را به زور غصب کرده اند؟
پاسخ: چون آنان خود را مصداق اهل بیت و شایسته جانشینی رسول خدا می دانستند.

۴. اقدامات مهم منصور را برای تحکیم و تثبیت خلافت عباسیان، فهرست نمایید؟
پاسخ: ۱ – نخست، عمو هایش را که مدعی جانشینی سفاح بودند، از همه مناصب مهمی که داشتند خلع کرد و دبیر آنان، ابن مقَفَّع (روزبه ایرانی) را که متفکری شجاع و مترجم کتاب هایی از زبان پهلوی به عربی بود، به قتل رساند
۲ -او سپس ابومسلم خراسانی را با وجود خدمات بزرگی که به عباسیان کرده بود، ناجوانمردانه کشت زیرا نگران نفوذ و قدرت فراوان فرمانده سیاه جامگان بود
۳ -منصور همچنین قیام دو تن از علویان و نیز قیام های پردامنه ای را که در اعتراض به قتل ابومسلم در ایران صورت گرفت، بی رحمانه سرکوب کرد
۴ -از اقدامات مهمی که منصور در جهت تحکیم و تثبیت خلافت خاندان خود انجام داد، بنای شهر بغداد به عنوان پایتخت عباسیان بود.

۵. دوران خلافت عباسیان به لحاظ قدرت و نفوذ خلفا، به چند دوره متفاوت تقسیم می شود؟
پاسخ: ۱- دور نیرومندی و شکوفایی
۲ -دوره ضعف و تجزیه.

۶. ویژگی های خلافت عباسیان در دوره نیرومندی و شکوفایی را ذکر کنید؟
پاسخ: خلفا از قدرت و نفوذ فوق العاده ای برخوردار بودند و توانستند تا حد زیادی یکپارچگی قلمرو خلافت را حفظ و قیام ها و شورش های مختلف را سرکوب کنند. آنان همچنین بر امور سیاسی، نظامی، اداری و دینی نظارت و سیطره کامل داشتند، حاکمان ولایات، فرماندهان نظامی، وزیران و بسیاری دیگر از کارگزاران حکومتی را عزل و نصب می کردند و دستور به جنگ و صلح می دادند. همه خلفای این دوره قدرتمند بودند.

۷. کدام خلفای عباسی در دوره نیرومندی و شگوفایی، قدرت و تاثیرگذاری بالاتری در تاریخ این سلسله داشتند؟
پاسخ: منصور، هارون الرشید و مامون.

۸. یکی از ویژگی های شاخص خلافت عباسیان چه بود؟
پاسخ: اجتناب از سیاست عرب گرایی بود که امویان دنبال می کردند.

۹. اجتناب از سیاست عرب گرایی عباسیان چه نتیجه ای برای ایرانیان داشت؟
پاسخ: در این دوره، ایرانیان در کنار اعراب از جایگاه ممتازی در حکومت عباسیان برخوردار شدند و نقش مهمی را در اداره امور خلافت به عهده گرفتند.

۱۰. نقش و جایگاه ایرانیان در خلافت عباسیان چگونه بود؟
پاسخ: آنان علاوه بر تصدی منصب مهم وزارت و سایر مناصب دیوانی، در مواردی به فرماندهی سپاه و حکومت بر برخی ولایات منصوب شدند. علاوه بر ابومسلم، ایرانیان دیگری نیز در دستگاه خلافت عباسیان صاحب نفوذ و قدرت فراوان شدند که بارزترین آنها، خاندان های برمکی و سهل بودند.

۱۱. نقش خاندان برمکی در دوران حکومت هارون الرشید را بنویسید؟
پاسخ: هارون الرشید، پنجمین خلیفه عباسی که مقام و حتی جانش را مدیون دبیر و مربی خویش، یحیی پسر خالد برمکی بود، اداره امور خلافت را به او سپرد. یحیی و دو پسرش مدت هفده سال صاحب چنان قدرت و عظمتی بودند که این
دوره در تاریخ به دوران فرمانروایی برمکیان معروف شده است اما سرانجام به طور ناگهانی و بی رحمانه به دستور خلیفه از صفحه روزگار محو شدند.

۱۲. کدام یک از ایرانیان نقش تعیین کننده ای در تحولات خلافت در زمان مامون داشتند؟
پاسخ: فضل بن سهل و برادرش حسن بن سهل.

۱۳. مامون با تدبیر و شمشیر کدام یک از ایرانیان برادرش امین را شکست داد و خلیفه شد؟
پاسخ: خاندان سهل و طاهر بن حسین (ذوالیمینین).

۱۴. فضل بن سهل و برادرش حسن چه مقامی در دوره خلافت مامون داشتند؟
پاسخ: فضل بن سهل به عنوان وزیر مامون و حسن بن سهل حاکم عراق

۱۵. مامون تحت تاثیر فضل بن سهل چه اقداماتی انجام داد؟
پاسخ: مرکز خلافت را از بغداد به مرو منتقل کرد و لباس و پرچم سیاه را که نشان عباسیان بود به رنگ سبز درآورد

۱۶. واکنش بزرگان عرب در بغداد نسبت به تسلط خاندان سهل بر امور خلافت چه بود؟
پاسخ: بزرگان عرب در بغداد نسبت به تسلط خاندان سهل بر امور خلافت به حسادت و دشمنی پرداختند و در صدد برآمدند که مامون را خلع و فرد دیگری از خاندان عباسی را به خلافت بنشانند.

۱۷. مامون در برابر تصمیم بزرگان عرب در جهت خلع وی چه تصمیماتی گرفت؟
پاسخ: مامون تصمیم گرفت وزیر خود فضل بن سهل را به قتل رسانده و برادر او حسن را خانه نشین کند. خلیفه همچنین، دوباره جامه سیاه به تن کرد و بغداد را مرکز خلافت قرار داد.

۱۸. از چه زمانی به تدریج حکومت عباسیان رو به ضعف و انحطاط گذاشت؟
پاسخ: با پایان گرفتن حکومت مامون و خارج شدن اداره امور از دست وزیران ایرانی.

۱۹. در دوره ضعف و تجزیه، جانشینان مامون چه اقدامی انجام دادند؟
پاسخ: سپاهی از غلامان ترک که در سرحدات ماوراءالنهر به اسارت مسلمانان درآمده بودند و در سوار کاری و تیراندازی مهار داشتند، تشکیل دادند.

۲۰. تشکیل سپاهیان ترک توسط خلفای عباسی در دوره ضعف و تجزیه، چه پیامد هایی برای آنان داشت؟
پاسخ: پس از آنکه فرماندهان این سپاه با عنوان امیرالامراه قدرت را به دست گرفتند و بر امور خلافت تسلط یافتند، دورانی از هرج و مرج آغاز شد. آنان خودسرانه، خلیفه ای را خلع و فردی دیگر از خاندان بنی عباس را بر جای او می نشاندند. حتی برخی از خلفا به دست این امیرالامراها کشته و یا کور شدند.

۲۱. قیام های ضد عباسیان و جنبش های استقلال طلبی، کدام بخش های قلمرو خلافت را فرا گرفت؟
پاسخ: ایران، شمال آفریقا و مصر.

۲۲. تاسیس سلسله های حکومتی مستقل در بخش های وسیعی از قلمرو خلافت عباسی چه پیامد هایی در پی داشت؟
پاسخ: چنین رویدادی به منزله تجزیه قلمرو و کاهش قدرت و اختیارات سیاسی و نظامی خلفای عباسی بود. این وضعیت تا بدانجا پیش رفت که دامنه قدرت سیاسی و اداری خلفا به عراق و سرانجام شهر بغداد محدود شد. حتی امیران و سلاطین برخی از سلسله ها مانند آل بویه و سلجوقیان بر پایتخت عباسیان نیز تسلط یافتند.

۲۳. چرا با وجود کاهش اقتدار خلفای عباسی، احترام و جایگاه دینی خلفا همچنان محفوظ ماند؟
پاسخ: بسیاری از حاکمانی که به عنوان امیر یا سلطان قدرت را به دست گرفته بودند، برای توجیه مشروعیت حکومت خود و مقبولیت نزد توده های مردم مسلمان، نیازمند فرمان و لواء خلیفه بودند و چنین وانمود می کردند که مطیع اوامر او هستند

۲۴. چرا اعراب مسلمان تشکیلات و نهادهای اداری سرزمین های فتح شده را به حکام محلی سپردند؟
پاسخ: به دلیل آنکه سر رشته ای در تشکیلات اداری و امور کشورداری نداشتند.

۲۵. پیشینه تاسیس دیوان در دوران اسلامی به زمان چه کسی برمی گردد؟
پاسخ: به زمان عمربن خطاب، خلیفه دوم بازمی گردد. او به پیشنهاد هرمزان، یکی از فرماندهان اسیر ایرانی، دیوان چند (سپاه) را در مدینه تشکیل داد.

۲۶. برگرداندن خط و زبان دیوان از فارسی به عربی از اقدامات کدام خلیفه اموی بود؟
پاسخ: عبدالملک مروان.

۲۷. در دوره نخست خلافت عباسیان در زمینه نظام اداری چه اقداماتی صورت گرفت؟
پاسخ: تشکیلات اداری (دیوانی)منظم و منسجمی با اقتباس از نظام دیوانی عهد ساسانیان شکل گرفت. در آن زمان، منصب وزارت، با الگو گرفتن از دوره ساسانی به وجود آمد و وزیر در راس تشکیلات دیوانی قرار گرفت.

۲۸. مهم ترین زمینه ها و عوامل شکل گیری نهضت علمی و فرهنگی مسلمانان در عصر خلافت عباسیان را ذکر کنید؟
پاسخ: ۱ – آموزه های قرآن و احادیث پیامبر انگیزه فراوانی در مسلمانان برای جست و جوی دانش و علم آموزی ایجاد کرد
۲ -خروج مسلمانان از شبه جزیره عربستان و فتح سرزمین هایی مانند ایران، شام، مصر و… که از پیشینه تمدنی کهن و مراکز علمی و آموزشی گوناگونی برخوردار بودند، زمینه ارتباط فکری و فرهنگی میان مسلمانان با دیگر فرهنگ ها را فراهم آورد. در نتیجه این ارتباط، مسلمانان با علوم و دستاوردهای تمدنی مردمان سرزمین های فتح شده آشنا شدند و انگیزه و علاقه فراوانی پیدا کردند که آثار علمی و فرهنگی آنها را به زبان عربی ترجمه کنند
۳- حضور پیروان ادیان دیگر از جمله یهودیان، مسیحیان، زرتشتیان و. .. در کنار مسلمانان، موجب شد که پیروان اسلام برای دفاع از باورهای دینی خود در برابر عقاید غیراسلامی به علوم عقلی و به خصوص علم کلام توجه نشان دهند
۴ -بروز اختلافات دینی در میان مسلمانان و شکل گیری فرقه ها و مذاهب مختلف اسلامی نیز به گستر علم کلام کمک کرد
۵- حمایت مادی و معنوی برخی خلفا، وزیران و دیگر مقام های حکومتی از عالمان و فعالیت های آنان نیز سهم زیادی در رواج و رونق علم و دانش در میان مسلمانان داشت.

۲۹. خروج مسلمانان از شبه جزیره عربستان و فتح سرزمین هایی مانند ایران، شام، مصر و… که از پیشینه تمدنی کهن و مراکز علمی و آموزشی گوناگونی برخوردار بودند چه نتایجی برای آنان در پی داشت؟
پاسخ: زمینه ارتباط فکری و فرهنگی میان مسلمانان با دیگر فرهنگ ها را فراهم آورد. در نتیجه این ارتباط، مسلمانان با علوم و دستاوردهای تمدنی مردمان سرزمین های فتح شده آشنا شدند و انگیزه و علاقه فراوانی پیدا کردند که آثار علمی و فرهنگی آنها را به زبان عربی ترجمه کنند.

٣٠. از چه زمانی فعالیت های علمی و فکری مسلمانان به نحو چشمگیری افزایش یافت؟
پاسخ: با به قدرت رسیدن عباسیان و مشارکت ایرانیان در اداره امور خلافت.

٣١ ،فعالیت های علمی و فکری مسلمانان در زمان کدام خلفای عباسی به اوج خود رسید؟
پاسخ: هارون و مأمون.

٣٢. مهم ترین مراکز علمی و آموزشی شهر بغداد در دوره عباسیان را نام ببرید؟
پاسخ: بیت الحکمه و رصدخانه بغداد.

٣٣. منظور از نهضت ترجمه چیست؟
پاسخ: جنبش اقتباس و انتقال آثار علمی و فرهنگی تمدن های ایران، یونان، مصر و هند به عالم اسلامی و ترجمه آنها به زبان عربی در دوره عباسیان بود.

٣۴. در طول نهضت ترجمه چه اقداماتی صورت گرفت؟
پاسخ: در طول این نهضت (از نیمه قر دوم تا اواخر قرن چهارم هجری) شمار زیادی از آثار علمی در موضوع های فلسفه، پزشکی، ریاضیات، نجوم، موسیقی، کیمیا، گیاه شناسی و جانورشناسی، سیاست و کشورداری از زبان های پهلوی (ایرانی)، ریانی (زبان مردم شام)، یونانی و سانسکریت(هندی) به عربی ترجمه شد.

٣۵. هدف از تاسیس بیت الحکمه چه بود؟
پاسخ: ۱-همواره تعدادی از مترجمان زبده در آنجا به ترجمه کتاب از زبان های مختلف به عربی اشتغال داشتند. از مشهورترین این مترجمان، می توان از حنین بن اسحاق، اسحاق بن حنین، بنو موسی(برادران خوارزمی)و خاندان بُختیَشوع نام برد
۲-بیت الحکمه کانونی برای کفت وکوی علمی و تبادل افکار نیز بود.

٣۶. کدام خلیفه عباسی علاقه فراوانی به مباحث و مناظره های علمی از خود نشان می داد؟
پاسخ: مأمون

٣٧. چرا امام کاظم به دستور مهدی و هارون عباسی به زندان افتاد و به شهادت رسید؟
پاسخ: آن حضرت شیعیان را از همکاری با حکومت عباسی منع می کرد و در موقعیت های مختلف با سخنانی صریح به نفی حاکمیت عباسیان می پرداخت.

٣٨. دوره زندگانی امام هشتم شیعیان هم زمان با دوران خلافت چه کسانی بود؟
پاسخ: امین و مأمون بود.

٣٩. چرا مامون امام رضا را از مدینه به مرو منتقل و مجبور به بذیرش مقام ولایت عهدی خود کرد؟
پاسخ: به منظور کسب حمایت شیعیان، مهار قیام های علویان و جلب اعتماد خراسانیان.

۴٠. مأمون بس از تغییر شرایط سیاسی، در مسیر بغداد چه اقداماتی انجام داه؟ 
پاسخ: ابتدا در سرخس وزیر ایرانی خود فضل بن سهل را کشت و سپس در توس امام رضا را مسموم کرد و به شهادت رساند.

۴١. فعالیت امامان بعد از امام رضا، یعنی امام جواد، امام هادی و امام حسن عسکری تا عصر غیبت امام مهدی بر چه پایه هایی متمرکز بود؟
پاسخ: بر تربیت شاگردان و یاران برجسته، مقابله با تحریف مبانی دینی و سنت نبوی، حفظ جامعه شیعی و مبارزه با جریان های فکری و فرهنگی انحرافی در شیعه متمرکز بود.

۴٢. چرا امامان شیعه بعد از امام رضا، ناگزیر به اقامت در سامرا شدند؟
پاسخ: آنان به شدت تحت مراقبت جاسوسان و دستگاه امنیتی خلافت عباسی قرار داشتند.

۴٣. جریان وکالت در جامعه اسلامی از چه زمانی آغاز شد؟
پاسخ: امام صادق.

۴۴. وکلای ائمه چه کسانی بودند؟
پاسخ: کسانی بودند که در مکتب اهل بیت آموزش دیده بودند وبا اجازه آنان به عنوان مرجع امور دینی مردم در شهرهای مختلف ایفای نقش می کردند.

۴۵. پس از جریان وکالت چه جریانی شکل گرفت؟
پاسخ: مرجعیت شیعی.

۴۶ ،فاطمیان چه گروهی هستند؟
پاسخ: خاندانی از شیعیان اسماعیلی مذهب بودند و خود را از نوادگان اسماعیل، پسر امام جعفر صادق می شمردند.

۴٧. اسماعیلیه چه کسانی هستند؟
پاسخ: اسماعیلیه شاخه ای از مذهب شیعه هستند که اسماعیل پسر امام جعفر صادق را که قبل از آن حضرت وفات یافته بود، به عنوان امام هفتم می شناسند و به استمرار امامت در فرزندان اسماعیل اعتقاد داشتند.

۴۸. خلافت فاطمیان چگونه تأسیس شد؟
پاسخ: هنگامی که خلافت عباسی در سراشیبی ضعف و انحطاط افتاده بود، یکی از نوادگان اسماعیل، پسر امام جعفر صادق به نام عبیدالله مهدی، حکومتی را در شمال آفریقا (تونس و مراکش) بنیاد نهاد که به خلافت فاطمیان معروف شد

۴٩. خلفای فاطمی چه مناطقی را تصرف کردند؟
پاسخ: مصر را به تصرف خود در آوردند و شهر قاهره را به عنوان پایتخت خود بنا کردند تا با بغداد رقابت کند. آنان سپس، منطقه شام را نیز گرفتند.

۵۰.خلافت فاطمیان در زمان چه کسی به اوج قدرت سیاسی، شکوفایی فرهنگی و رونق اقتصادی دست یافت؟
پاسخ: مُستَنصِر.

۵۱. چه عواملی از اواخر حکومت مُستَنصِر وضعیت فاطمیان را بدتر کرد و چه کسی آنها را منقرض نمود؟
پاسخ: حملات پیاپی سلجوقیان به قلمرو خلافت فاطمی و سپس شروع جنگ های صلیبی، وضعیت آن را بدتر کرد. حکومت فاطمیان سرانجام توسط صلاح الدین ایوبی منقرض شد.

۵۲. اقدامات فاطمیان علیه عباسیان را بنویسید؟
پاسخ: ۱- فاطمیان خلافت را حق خود می دانستند و حکومت عباسیان را به رسمیت نمی شناختند
۲ -خلفای فاطمی با تسلط بر مناطق شام و حجاز، حکومت عباسیان را به شدت مورد تهدید قرار داده بودند
۳- فاطمیان همچنین با فرستادن عده زیادی از داعیان (مبلغان اسماعیلیه) به سرزمین های دور و نزدیک، از جمله عراق، ایران و یمن و گسترش دعوت اسماعیلی، خشم و وحشت خلفای عباسی را برانگیخته بودند.

۵۳. برخورد عباسیان با فاطمیان چگونه بود؟
پاسخ: عباسیان کوشیدند با استفاده از توان سیاسی و نظامی حکومت سلجوقیان و دیگر متحدان خود، با خلافت فاطمی مقابله کنند. خلافت عباسی همچنین اقدام به تبلیغات گسترد های علیه فاطمیان کرد و به ترفند های گوناگونی متوسل شد که نشان دهد ن خلفای فاطمی جعلی است و آنان از نسل علی و فاطمه نیستند.

۵۴. سیاست مذهبی خلفای فاطمی چگونه بود؟
پاسخ: خلافت فاطمی نسبت به ترویج مذهب تشیع اسماعیلی و رواج آیین های شیعی در مناطق زیر سلطه خود اهتمام جدی داشت و از عالمان شیعی حمایت می کرد. فاطمیان در شهرهای قلمرو خود به نام امامان خود خطبه می خواندند. اگر چه معدودی از خلفای فاطمی، محدودیت هایی را برای پیروان سایر مذاهب از جمله اهل تسنن ایجاد کردند، اما در بیشتر دوران حکومت فاطمیان، اهل تسنن آزادانه به زندگی و فعالیت دینی و اجتماعی خود مشغول بودند.

۵۵. مهم ترین دستاوردهای خلافت فاطمیان در عرصه علم و آموزش چه بود؟
پاسخ: ۱- مذهب اسماعیلیه از مذاهب عقل گرا بود و از این رو، اسماعیلیان برای ترویج اصول عقاید خود، علاقه فراوان و توجه خاصی به علوم مختلف به ویژه فلسفه و کلام نشان می دادند
۲ -یکی از بادوام ترین دانشگاه های دنیای اسلامی به نام آلازهر توسط فاطمیان در شهر قاهره بنیان نهاده شد که تا کنون با همین نام به فعالیت خود ادامه داده است
۳ -مرکز علمی بزرگ دیگری با نام دارالعلم (الحکمه) در قاهره شکل گرفت و استادان بزرگی در آن مرکز علمی به تدریس علوم مختلف از قبیل فقه، نجوم، طب، ادبیات و… گماشته شدند
۴- به منظور آنکه دارالعلم قاهره بتواند نقشی همچون بیت الحکمه بغداد داشته باشد، کتاب های زیادی تهیه و در اختیار مشتاقان علم که در آن مشغول فعالیت علمی بودند، نهاده می شد.

۵۶. هدف اساسی فاطمیان از ایجاد مراکز علمی و آموزشی بزرگ چه بود؟
پاسخ: تربیت عالمان و داعیان مسلط به تعالیم مذهب اسماعیلی و دیگر معارف

۵۷. اغلب دانش آموختگان مراکز علمی و آموزشی فاطمیان مصر چه کسانی بودند؟
پاسخ: دانشمندان و عالمان برجسته ای بودند که کتاب ها و رساله های زیادی در فلسفه، کلام، فقه و دیگر علوم تالیف کردند و دعوت اسماعیلی را در درون قلمرو فاطمیان و خارج از آن تا هندوستان و ماورا النهر گسترش دادند.

۵۸. فاطمیان در زمینه معماری چه اقداماتی انجام دادند؟
پاسخ: فاطمیان شهرهای مختلفی را بنا کردند که باشکوه ترین آنها قاهره بود. مساجد جامع آزقر، جامع حاکم و جامع اقمر از مشهورترین نمونه های آثار معماری این عصر در قاهره به شمار می روند.

۵۹. وضعیت هنر و صنایع در زمان فاطمیان چگونه بود؟
پاسخ: هنر و صنعت نیز در دوران فاطمیان پررونق بود. از جمله هنرهای رایج در آن زمان، می توان به نقاشی، شیشه گری، کاشی کاری، منبت کاری، کاغذ سازی و فلز کاری اشاره کرد. هنرمندان آن دوره در برخی از هنرها، مانند شیشه گری، بلور سازی و سفالگری به نوآوری پرداختند و شیوه های جدیدی را ابداع کردند

در بخش بالا از سایت همیار برای شما ، سوالات درس ۷ تاریخ یازدهم انسانی + PDF را قرار دادیم پیشنهاد میشود برای بخش بعدی از سوالات درس ۸ تاریخ یازدهم انسانی با جواب و برای بخش قبلی از سوال درس ششم تاریخ یازدهم انسانی استفاده نمایید.