جواب درس ۷ جامعه شناسی دوازدهم انسانی - همیار آموزش

گام به گام درس هفتم جامعه شناسی دوازدهم
گام به گام جامعه شناسی دوازدهم / جواب فعالیت های درس هفتم جامعه‌شناسی دوازدهم انسانی

درس ۷ :: نابرابری اجتماعی

گفت‌وگو کنید صفحه ۷۱ جامعه شناسی دوازدهم

– در طول تاریخ، بسیاری از فرهنگ‌ها و جوامع، تفاوت‌های اسمی و نابرابری‌های طبیعی را بهانه‌ای برای نابرابری‌های اجتماعی قرار داده‌اند. مثلاً به دلیل تفاوت میان دو جنس یا نژادهای مختلف، میان آنها نابرابری‌های اجتماعی ایجاد کرده‌اند.
– عده‌ای در مخالفت با این نوع برخوردها، همهٔ تفاوت‌ها و نابرابری‌ها را نابرابری اجتماعی می‌پندارند و همهٔ نابرابری‌های اجتماعی را نیز مضر و مخرب می‌دانند.

هردوی این نگاه‌ها، نادرست‌اند. به‌نظر شما هر کدام از این دو نگاه چه مشکلاتی ایجاد می‌کنند؟
جواب:
۱- اگر تفاوت های اسمی و نابرابری های طبیعی بهانه ای برای نابرابری های اجتماعی باشد، امکان تحرک اجتماعی از آن جامعه سلب می‌‌شود و انسداد اجتماعی رخ می‌‌دهد.
۲- اگر همه نابرابری های موجود در جامعه، نابرابری اجتماعی و در نتیجه مخرب و مضر تلقی شود، جامعه تلاش می‌‌کند تا بین افراد با شرایط متفاوت برابری به وجود آورد. در نتیجه انگیزه برای تلاش بیشتر از بین خواهد رفت.

ارزیابی کنید صفحه ۷۶ جامعه شناسی دوازدهم

جوامع مختلف برای کاهش نابرابری‌های اجتماعی راهکارها و راه حل‌های مختلفی را در پیش می‌گیرند از جمله؛
– گرفتن مالیات از اقشار برخوردار
– پرداخت یارانه به اقشار کم برخوردار
به نظر شما آیا اجرای این راه‌حل‌ها سبب کاهش نابرابری‌های اجتماعی در ایران شده است؟
جواب:
راهکارهای کاهش نابرابری های اجتماعی زمانی به ثمر می‌‌رسد که:
۱- راهکارها بر اساس نگاه علمی و متناسب با شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و… آن جامعه باشند .
۲- زمینه ها و شرایط لازم برای اجرای راهکارها آماده باشد و به صورت مستمر اجرا شوند .
در ایران به دلیل فراهم نبودن، این دو شرط راهکارهای کاهش نابرابری اجتماعی موفقیت آمیز نبوده است .

راهکار پیشنهادی شما برای کاهش نابرابری اجتماعی در کشور چیست؟
جواب:
– استفاده از دیدگاه های متخصصان توانمند در طراحی برنامه های اقتصادی کشور
– برنامه ریزی جهت هدایت نظام اقتصادی کشور به سمت مدل عدالت اجتماعی (متناسب با ویژگی های جامعه ایران)
– فراهم کردن شرایط لازم برای کاهش نابرابری اجتماعی (مانند شفافیت مالی، سیستم نظارتی کارآمد، نظام مالیاتی دقیق و…)
– رفع موانع موجود در حوزه عدالت اجتماعی در کشور (توزیع نامتوازن منابع، ضعف قوانین و…)

تحقیق کنید صفحه ۸۰ جامعه شناسی دوازدهم

اگر چه عدالت، همواره مورد توجه و علاقۀ انسان‌ها بوده است؛ ولی برای همۀ دیدگاه‌هایی که دربارۀ آن سخن می‌گویند، اهمیت یکسانی ندارد. برخی دیدگاه‌ها، عدالت را اساسی‌ترین ارزش یا یکی از اساسی‌ترین ارزش‌ها می‌دانند ولی برای برخی دیگر، عدالت از آن جهت اهمیت می‌یابد که وسیله‌ای برای تحقق ارزش‌های دیگر است؛ مثلا عدالت را مقدمۀ دستیابی به رفاه مادی یا آزادی می‌دانند و برای رسیدن به رفاه و آزادی، خواهان عدالت هستند.

دربارۀ جایگاه عدالت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تحقیق کنید و براین اساس، وضعیت عدالت آموزشی در ایران امروز را نقد و ارزیابی کنید.
به عنوان نمونه:
– بند «ج» از اصل دوم عبارت «نفی هرگونه ستمگری و سلطه پذیری و اجرای قسط و عدل» گنجانده شده است.
– بند ۹ از اصل سوم که در ارتباط با وظایف دولت ذکر شده است: «رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه، در تمام زمینه های مادی و معنوی»
– در بند ۱۴ اصل سوم «تأمین حقوق همه جانبه افراد از زن و مرد و ایجاد امنیت قضایی عادلانه برای همه و تساوی عموم در برابر قانون، از وظایف دولت است.»
– اصل نوزدهم و بیستم «مردم ایران از هر قوم و قبیله ای که باشند، از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود . » « همه افراد اعم از زن و مرد، به طور یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند.»

مفاهیم اساسی صفحه ۸۱ جامعه شناسی دوازدهم

خلاصه کنید صفحه ۸۱ جامعه شناسی دوازدهم

– فاصلۀ میان وضعیت موجود و وضعیت مطلوب جهان اجتماعی، جامعه شناسی را به داوری دربارۀ ارزش‌ها می‌کشاند.
● از جنبه‌‌های مختلف بین انسان‌ها تفاوت و نابرابری وجود دارد.
● جامعه‌شناسی انتقادی هم به کنش اجتماعی افراد و هم به آثار نظم اجتماعی و ساختارها بر افراد توجه دارد و به دنبال معیار علمی داوری برای ارزیابی وضع موجود و راه رسیدن به وضع مطلوب است.

آنچه از این درس آموختیم صفحه ۸۱ جامعه شناسی دوازدهم

● یکی از مسائل مورد توجه جامعه‌شناسان، نابرابری و یا قشربندی اجتماعی است.
● در نیمهٔ دوم قرن ۲۰ با افول تصور پوزیتیویستی، جامه‌شناسی انتقادی به انتقاد از قشربندی پرداخته و به دنبال معیارهای علمی برای انتقاد از وضع موجود و رسیدن به وضعیت بهتر و مطلوب‌تر است.