جواب درس ۸ جامعه شناسی دوازدهم انسانی - همیار آموزش

گام به گام درس هشتم جامعه شناسی دوازدهم
گام به گام جامعه شناسی دوازدهم / جواب فعالیت های درس هشتم جامعه‌شناسی دوازدهم انسانی

درس ۸ :: سیاستِ هویت

مقایسه کنید صفحه ۸۷ جامعه شناسی دوازدهم

تاکنون با دو مدل سیاست‌گذاری هویتی آشنا شدید. این دو مدل را مقایسه و ارزیابی کنید. به نظر شما، هرکدام از این دو مدل چگونه به منازعه‌های هویتی دامن می‌زنند و چگونه برای حل این منازعات اقدام می‌کنند؟
مدل همانند سازی:
منازعات هویتی در این مدل:
در این مدل یکسان سازی هویت ها وجود دارد و بر پذیرش هویت گروه مسلط تاکید می‌‌شود. در نتیجه خرده فرهنگ ها برای حفظ هویت خود با هویت گروه مسلط، منازعه می‌‌کنند.
راه حل مدل برای حل منازعات:
در نظام آموزشی و رسانه ها، فقط هویت گروه مسلط معرفی می‌‌شود تا هویت سایر خرده فرهنگ ها کمرنگ و ضعیف می‌‌شود. در برخی مواقع نیز از روش های خشونت آمیز برای حل منازعه استفاده می‌‌کنند.
مدل تکثرگرا :
مدل همانند سازی:
در این مدل، تنوع و تکثر هویت ها مورد پذیرش است، در نتیجه منازعات بین خرده فرهنگ های متفاوت رخ می‌‌دهد. هر یک از این خرده فرهنگ ها در تلاش برای گسترش فرهنگ خود و کسب منافع بیشتر با دیگر خرده فرهنگ ها دچار منازعه می‌‌شوند این امر ممکن است باعث چندپارگی فرهنگی شود.
راه حل مدل برای حل منازعات:
در نظام آموزشی و رسانه ها وجود تکثر و تنوع فرهنگی را به عنوان یک اصل مطلوب در جامعه ارائه می‌‌کنند. ساختار سیاسی و قانونی را بر مبنای مدل تکثر طراحی می‌‌کنند. از نظام سیاسی برای حفظ منافع هر یک از خرده فرهنگ ها در برابر دیگران بهره می‌‌گیرند.

گفت وگوکنید صفحه ۸۹ جامعه شناسی دوازدهم

سوفیا کوتلاکی، مردم شناس یونانی، در کتابی با عنوان «نظام ادب، تعَارف و مفهوم وجهه در فرهنگ ایرانی» به تعَارفات ایرانیان اشاره کرده است. او با انجام پژوهش میدانی، گردآوری داده‌ها و تحلیل و مقایسهٔ آنها نتیجه می‌گیرد که این تعَارفات از احترام، تواضع و صمیمیت ایرانی ناشی می‌شوند؛ یعنی ما ایرانیان هنگامی که می‌خواهیم به دیگران احترام بگذاریم به آنها تعَارف می‌کنیم. این تعَارف به معنای شناخت متقابل است و علاوه بر اینکه ریشهٔ قرآنی دارد، زمینهٔ ارتباطی صمیمانه و صادقانه را فراهم می‌کند.

به نظر شما، کلمهٔ «بی‌تعارف» چه معنایی دارد و آیا کاربرد فعلی این کلمه با توجه به معنای لغوی و یافته‌های مردم‌شناسی صحیح است؟
جواب:
(بی تعارف) در فرهنگ روزمره ایرانی به معنای صریح بودن است. یا بدون رودربایستی است.
با توجه به معنای لغوی تعارف (شناخت متقابل)
به کار بردن واژه بی تعارف به معنای عدم شناخت متقابل نیست.
بلکه کنار گذاشتن برخی محدودیت‌های آداب و معاشرت در جهت شناخت بیشتر است.

مقایسه کنید صفحه ۹۱ جامعه شناسی دوازدهم

باتوجه به مطالبی که در درس‌های گذشته آموختید جدول زیر را تکمیل کنید و بر این اساس سه نوع جامعه شناسی تبیینی، تفسیری و انتقادی را با هم مقایسه کنید.

مفاهیم اساسی صفحه ۹۲ جامعه شناسی دوازدهم

● سیاست هویت
● هویت
● سند هویت
● تنازع هویت‌ها
● دورهٔ تجدد
● دورهٔ پساتجدد
● سیاست‌گذاریِ هویتی
● همانندسازی
● وفاق هویت
● تضاد و نزاع هویت
● شناخت متقابل هویت‌ها
● الگوی تعارف
● هم‌شناسی

خلاصه کنید صفحه ۹۲ جامعه شناسی دوازدهم

● دو مدل همانندسازی و تکثرگرا به تنازع‌های هویتی دامن می‌زنند و در مقابل الگوی تعَارف قرار می‌گیرند.
● هویت پاسخ به سؤال کیستی است. که شناسنامه اولین سند هویت ماست که برخی ویژگی‌های اطلاعاتی در آن نوشته شده است.
● امروزه از سویی جهانی شدن، زمینه و شرایط ایجاد جهانی شدن بدون مرز را فراهم می‌کند و از سویی جوامع به دفاع از هویت خاص خود پرداخته و در مقابل جهانی شدن مقاومت و پایداری می‌کند.

آنچه از این درس آموختیم صفحه ۹۲ جامعه شناسی دوازدهم

● هویت به معنای آگاهی فرد از کیستی و احساس تعلق اجتماعی به یک جهان اجتماعی است و برای شناخت آن راه‌هایی مانند شناسنامه وجود دارد.
● الگوی تعارف، الگوی مطلوب سیاست است که به معنای هم‌شناسی و شناخت متقابل هویت‌ها از یکدیگر است. این الگو که الگویی قرآنی نیز هست، به دنبال پذیرش تفاوت‌ها و احترام به آنها و یافتن اشتراکات و بهتر شدن روابط می‌باشد.