جواب درس ۵ جامعه شناسی یازدهم انسانی - همیار آموزش

جواب فعالیت های درس پنجم جامعه یازدهم

گام به گام جامعه شناسی یازدهم / درس ۵: باور‌ها و ارزش‌های بنیادین فرهنگ غرب

گفت و گو کنید صفحه ۳۹ جامعه شناسی یازدهم

پیش از این، رفتار دنیاگرایانی که در جهان معنوی و دینی زندگی می‌کنند و دین‌دارانی که در جهان سکولار زندگی می‌کنند با هم مقایسه شده است. با تأمل در این مقایسه، درباره نقش فرهنگ غالب در جهت‌گیری افراد گفت‌وگو کنید.
پاسخ: افراد سعی می کنند رفتارهای خود را برای اینکه موجه و مورد پذیرش دیگران قرار بگیرد در چارچوب ارزش ها و هنجار های فرهنگ غالب جامعه خود معرفی کنند. برای مثال دنیا گرایانی که در جهان معنوی زندگی می کنند برای رفتارهای دنیوی خود پوشش معنوی بر می گزینند چون فرهنگ غالب این جوامع دینی است و دنیا و سیله ای در خدمت اهداف معنوی می باشد. یا دین دارانی که در جهان دنیوی زندگی می کنند از هنجار ها و رفتار های دینی تفاسیر دنیوی دارند چون فرهنگ غالب این جوامع سکولاریسم و دنیوی گرایی می باشد

آیا عقاید و رفتارهای دینی، آثار دنیوی ندارند ؟
پاسخ: بله آثار دنیوی دارد.
و آیا بیان آثار دنیوی آنها اشکالی دارد؟
پاسخ: – خیر. اگر به عنوان وسیله ای برای به اهداف معنوی بیان شود و تا زمانی که اصل دین به حاشیه نرود اشکالی ندارد. مثال : در ماه رمضان خشونت کم تر می شود یا مصرف بعضی کالاها کمتر و بعضی کالاها بیشتر می شود.
در چه صورت پرداختن به آثار دنیوی عقاید و رفتارهای دینی مشکل‌ساز می‌شود؟
پاسخ: در صورتی که آثار دنیوی به عنوان هدف مستقل دیده شود. یعنی آثار دنیوی هدف اصلی قرار بگیرد . مثال : هدف از روزه گرفتن نوعی عبادت، تزکیه نفس و رسیدن به قرب الهی و…. است . اگر فواید روزه را صرفا در بهبود سلامت جسمی ، لاغر شدن و…. معرفی کنیم در این شرایط هدف معنوی در حاشیه قرار می گیرد

مقایسه کنید صفحه ۴۲ جامعه شناسی یازدهم

تفاوت حقوق بشر را در دو فرهنگ دینی و سکولار بیان کنید.

مقایسه کنید صفحه ۴۴ جامعه شناسی یازدهم

با توجه به آنچه گفته شد، ویژگی‌های روشنگری غرب و پیامدهای آن را در دوره‌های زمانی زیر مقایسه کنید.پاسخ: غرب در سه دوره زمانی به ترتیب عقل و سپس تجربه را یگانه معیار شناخت معرفی می کند و در نهایت با شکست هر دو معیار مواجه می شود . نفی وحی ویژگی مشترک تمام دوره های روشنگری است . پیامد این دوران چهارصد ساله از دئیسم و دانش ابزاری نهایتا به نوعی بحران معرفتی رسید .

با هم تکمیل کنید صفحه ۴۴ جامعه شناسی یازدهم

مفاهیم اساسی صفحه ۴۵ جامعه شناسی یازدهم

سکولاریسم،
عقاید و ارزش‌های بنیادین فرهنگ غرب
هستی‌شناسی
انسان‌شناسی
معرفت‌شناسی
سکولاریسم آشکار
سکولاریسم پنهان، روشنگری عام
روشنگری خاص، رویکرد عقل‌گرایانه
اومانیسم
دئیسم
رویکرد حس‌ گرایانه و علوم تجربی سکولار و…

خلاصه کنید صفحه ۴۵ جامعه شناسی یازدهم

– سکولاریسم، پاسخ فرهنگ معاصر غرب به پرسش‌های هستی شناسانه بشر است.
– سکولاریسم به دو نوع آشکار (انکار صریح ابعاد غیر مادی) و پنهان (قرار دادن بخش‌هایی از عقاید معنوی در خدمت نظام دنیوی) در غرب وجود دارد.
– روشنگری به دو معناست معنای عام آن در فرهنگ‌های دیگر به‌جز غرب نیز دیده می‌شود.
– عقل و وحی دو روش شناخت حقیقت‌اند و در معنای خاص که مختص فرهنگ غرب است تنها شناخت حقایق از راه عقل مد نظر است و وحی کنار گذاشته می‌شود.
– روشنگری خاص در قرن ۱۷ و ۱۸ رویکرد عقل‌ گرایانه داشت و به دئیسم (دین بدون شریعت) منجر شد. در قرن ۱۹ و ۲۰ رویکرد حس ‌گرایانه داشت و به ایجاد علوم تجربی سکولار منجر شد و در پایان قرن ۲۰ با افول تجربه‌ گرایی دچار بحران معرفت‌شناسی شد.
– در فرهنگ اسلامی، انسان به‌عنوان برترین آیت و نشانه خداوند سبحان و خلیفه او روی زمین است.
– اومانیسم، مهم‌ترین ویژگی انسان شناختی فرهنگ معاصر غرب است