جواب کارگاه متن پژوهی درس ۱۸ فارسی دهم - همیار آموزش

جواب کارگاه متن پژوهی درس هجدهم فارسی دهم

گام به گام فارسی دهم / در بخش زیر جواب کارگاه متن پژوهی درس هجدهم فارسی دهم را آماده کرده ایم. این بخش ها شامل قلمرو زبانی ، قلمرو ادبی و  قلمرو فکری میباشد
درس هجدهم : عظمت نگاه
جواب کارگاه متن پژوهی صفحه ۱۴۲ و ۱۴۳ فارسی دهم

جواب قلمرو زبانی صفحه ۱۴۲ فارسی دهم

۱ .کدام واژه‌ها، در متن درس، برای شما جدید و غیرتکراری است؛ معنای هر یک را بنویسید
۱ –ناتانائیل: انسان کامل و آرمانی ، در زبان عبری یعنی خداداد
۲ –معطوف: بازگردانده شده ، پیچانده شده
۳ –تملّک: مالک شدن،، صاحب شدن
۴ -تصاحب: صاحب شدن ، مالک شدن
۵ –تمایز: جدا کردن ، فرق گذاشتن
۶ –قائل شدن: اعتراف کردن و پذیرفتن
۷ –مائده: سفره مخصوص غذا
۸ –نیلگون: آبی سیر ، به رنگ نیلی

۲. یک بند بنویسید و در آن، سه نشانه ندا به‌کار ببرید.
(متن کامل در صفحه ۱۴۲)
پاسخ: صدرا ، چند بار به تو گفتم که علاوه  بر درس خواندن به ورزش هم بپرداز ؟ اگر می خواهی موفق شوی باید تالش کنی. صدرا جان، بیا نزدیک تر. اگر به حرف هایی که می گویم گوش فرا دهی موفق می شوی. صدرا جان، سعی کن از راه راست منحرف نشوی و همواره دستگیر نیازمندان باشی. صدرا جان برای آینده ات برنامه داشته باش.

۳ .در جمله زیر، نقش دستوری واژه‌های مشخّص شده را بنویسید.
«ناتانائیل، من به تو شور و شوقی خواهم آموخت».
پاسخ:  ناتانائیل: منادا / من: متمم / شور: مفعول / شوقی: معطوف به مفعول

جواب قلمرو زبانی صفحه ۱۴۲ فارسی دهم

۱ .عبارت زیر را از نظر آرایه‌های ادبی بررسی کنید.
آسمان را دیده‌ام که در انتظار سپیده‌دم می‌لرزید. ستاره‌ها یک یک، رنگ می‌باختند. چمنزارها غرق در شبنم بودند.
پاسخ:  انتظار کشیدن آسمان، رنگ باختن ستاره‌ها: تشخیص و استعاره * لرزیدن کنایه از انتظار شدید * رنگ باختن کنایه از غروب
کردن، * غرق در چیزی شدن کنایه از زیاد بودن * سپیده‌دم و آسمان و ستاره، چمنزار و شبنم : مراعات نظیر

۲ .در بند چهارم از متن درس، یک «کنایه» بیابید و مفهوم آن را بنویسید.
پاسخ: سوزاندن کنایه از تا بودی و ناتوان ساختن

جواب قلمرو فکری صفحه ۱۴۳ فارسی دهم

۱ .نیکوترین اندرز نویسنده چیست؟ درباره آن توضیح دهید.
پاسخ: « ای کاش عظمت در نگاه تو باشد، و نه در آن چیزی که بدان نگاه می‌کنی» (عظمت در نوع دیدگاه و نگاه)

۲ .نویسنده درباره «انتظار» چه دیدگاهی دارد؟
پاسخ: ناتانائیل، کاش هیچ انتظاری در وجودت حتّی رنگ هوس به خود نگیرد، بلکه تنها آمادگی برای پذیرش باشد. منتظر هر آنچه به سویت می‌آید باش و جز آنچه به سویت می‌آید، آرزو مکن.« (مفهوم: دوری از هوس و خواهشهای نفسانی / پذیرش تقدیر و سرنوشت)
ناتانائیل، تنها خداست که نمی‌توان در انتظارش بود. در انتظار خدا بودن، ناتانائیل، یعنی درنیافتن این که او را هم اکنون در وجود خود داری. (مفهوم: بی‌خبری از داشته خود / نزدیک بودن خدا / انتظار نشانه دور بودن از خدا)

۳ .هر یک از موارد زیر، با کدام بخش از متن درس، تناسب معنایی دارد؟
به جهان خرّم از آنم که جهان خرّم از اوست *** عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست (سعدی) 
پاسخ:  هرگز هیچ زیبایی لطیفی را در این جهان ندیده‌ام که بی درنگ نخواسته باشم، تمامی مهرم را نثارش کنم. ای زیبای عاشقانەی زمین،
شکوفایی گستره تو دل انگیز است. (مفهوم مشترک : توجه به زیبایی معنوی در زمین / تجلی زیبایی)
بسوز ای دل که تا خامی، نیاید بوی دل از تو *** کجا دیدی که بی آتش، کسی را بوی عود آمد (مولوی)
ناتانائیل، من به تو شور و شوقی خواهم آموخت. اعمال ما وابسته به ماست، همچنان که روشنایی فسفر به فسفر. راست است که ما را می‌سوزاند، امّا برایمان شکوه و درخشش به ارمغان می‌آورد. و اگر جان ما ارزشی داشته باشد، برای این است که سختتر
از برخی جانهای دیگر سوخته است. (مفهوم مشترک : ریاضت و سختی موجب ارزشمندی می شود.)
غیبت نکرده‌ای که شوم طالب حضور***پنهان نگشته‌ای که هویدا کنم تو را (فروغی بسطامی)
ناتانائیل، آرزو مکن که خدا را جز در همه جا، در جایی دیگر بیابی. هر آفریده‌ای نشانه خداوند است، امّا هیچ آفریده‌ای نشان دهنده او نیست. همین که آفریده‌ای نگاهمان را به خویش معطوف کند، ما را از راه آفریدگار بازمی‌گرداند. (مفهوم مشترک :حضور خدا در همه جا)

۴ .کدام عبارت درس، با مفهوم آیه شریفه «التُدر کهُ االبصار و هُوَیُدر کُ االبصار» (انعام، آیه ۱۰۳) ارتباط معنایی دارد؟
پاسخ:  هر آفریده ای نشانه خداوند ست اما هیچ آفریده ای نشان دهنده او نیست. ** خدا در همه جا هست، در هر جا که به تصور
درآید و نایافتنی است.

۵ .جمله «ای کاش عظمت در نگاه تو باشد.» را با سروده زیر از سهراب سپهری مقایسه کنید.
«چشمها را باید شست، جور دیگر باید دید.»
پاسخ: پیام هر دو یکسان است؛ در هردو کالم به ارزش دیدن و زیبایی دیدگاه خوب تأکید شده است؛ یعنی، اگر طرز نگاه و دیدگاه ما انسان ها درست شود، حقیقت زندگی را چنان که هست ، خواهیم دید و به ریبایی های آفریده های خدا بهتر پی خواهیم برد.

۶ .در متن زیر، نویسنده بر چه چیزی تأکید دارد؟
برای من «خواندن» اینکه شن ساحل ها نرم است، بس نیست؛ می‌خواهم پاهای برهنه‌ام این نرمی را حس کنند؛ به چشم من، هر شناختی که مبتنی بر احساس نباشد، بیهوده است.
پاسخ: تجربه شخصی / تأکید نویسنده بر این موضوع که شناخت بدون تجربه شخصی ارزش ندارد.