سوالات فلسفه درس یازدهم ۱۱ یازدهم انسانی ⚡️ با جواب - همیار آموزش

سوالات فلسفه درس یازدهم 11 یازدهم انسانی
سوالات متن درس 11 فلسفه یازدهم انسانی
سوالات فلسفه درس یازدهم 11 یازدهم انسانی :
در این قسمت برای شما دانش آموزان رشته انسانی قصد داریم تا سوالات متن درس یازدهم فلسفه یازدهم را قرار دهیم ؛ سوالات درس  ۱۱ فلسفه یازدهم به صورت PDF در لینک های زیر قابل دریافت و مشاهده است . شما میتوانید با کلیک روی لینک زیر سوالات درس یازدهم فلسفه یازدهم را دریافت کنید.

درس یازدهم: انسان موجود اخلاق گرا
۱ .برخی متفکران براساس درک خوب و بد اخلاقی، انسان را چگونه تعریف کرده اند؟
پاسخ: انسان موجودی است اخلاقی که خوبی و بدی را درک میکند و کارهایی براساس این درک انجام می دهد.

۲ .منظور از فلسفه اخلاق چیست؟
پاسخ: انسان می تواند خوب و بد اخلاقی را درک کند. همین مسئله را می توان یکی از وجوه تمایز انسان از سایر موجودات دانست. فلسفه اخلاق که یکی از بخش های فلسفه است در این باره بحث می کند تا ریشه های این ویژگی انسانی بیشتر شناخته شود.

۳ .کارهای انسان را به طور کلی به چند دسته می توان تقسیم کرد نام ببرید.
پاسخ: دو دسته: ۱ -فعل طبیعی ۲ -فعل اخلاقی

۴ .منظور از فعل طبیعی چیست؟ مثال بزنید.
پاسخ: کارهایی که انسان آنها را برای رفع نیازهای خود انجام می دهد، از قبیل خرید مایحتاج روزانه، داشتن شغل برای کسب درآمد، استراحت، آشپزی، ورزش و تفریح. این قبیل کارها را «فعل طبیعی» می نامند.

۵ .منظور از فعل اخلاقی چیست؟ مثال بزنید.
پاسخ: کارهایی هستند که مورد ستایش و تحسین یا مورد سرزنش و تقبیح قرار می گیرند؛ مانند: احسان و گذشت، ایثار و فداکاری و مبارزه با ظلم و نابرابری، این قبیل کارها را فعل اخلاقی می گویند.

۶ .چه پرسش هایی در زمینه تفاوت بین فعل طبیعی و اخلاقی، برای فلسفه مطرح شده است؟
پاسخ: چه ویژگی هایی باعث می شود که برخی افعال را « افعال طبیعی» بدانیم؟ درمورد دسته دوم چطور؟ چه ویژگی هایی این قبیل کارها را به « فعل اخلاقی» تبدیل کرده است؟ اساسا معیار فعل اخلاقی چیست و از کجا نشئت می گیرد؟ چرا قواعد اخلاقی مورد قبول عموم واقع می شوند؟ آیا هر کس می تواند مطابق سلیقه و دیدگاه خود قاعده اخلاقی وضع کند و از دیگران بخواهد آن را رعایت نمایند؟ آیا اصول اخلاقی بسته به تحوّل و تفاوت فرهنگ ها و جوامع، متغیر و متفاوت اند؟

۷ .از نظر افلاطون معیار فعل اخلاقی چیست(چه زمانی یک فعل اخلاقی فضیلت یا رذیلت محسوب می شود)؟
پاسخ: از نظر افلاطون فعل اخلاقی با سعادت و نیک بختی حقیقی آدمی رابطه دارد. به اعتقاد او، فعل اخلاقی اگر در جهت سعادت حقیقی باشد، فضیلت محسوب میگردد و اگر برخلاف سعادت باشد و باعث شقاوت گردد، رذیلت و بدی شمرده میشود.

۸ .افلاطون در پاسخ به این سوال که «در چه صورتی یک عمل در جهت سعادت است» چه می گوید؟ (به نظر افلاطون در وجود انسان چند قوه اصلی فعال است توضیح دهید)
پاسخ: در وجود انسان سه قوه اصلی فعال هستند: « قوه شهوت» که انسان را به سوی لذایذ و امیال مختلف فرا می خواند؛ «قوه غضب» که انسان را در برابر؛ خطرها و موانع دعوت به ایستادگی و عکس العمل می کند و « قوه عقل» که خوب را از بد تشخیص می دهد و سعادت واقعی را شناسایی می کند. بنابراین در صورتی عمل انسان در جهت سعادت است که بنا به فرمان و راهنمایی عقل انجام پذیرد یعنی قوه غضب و قوه شهوت، تحت کنترل و حکومت عقل باشند و با راهنمایی عقل عمل کنند.

۹ .به عقیده افلاطون اگر قوه غضب و قوه شهوت، تحت کنترل عقل باشند چه نتیجه ای در پی دارد؟(نقش عقل در رابطه با سایر قوا چیست؟)
پاسخ: اگر عقل که از فضیلت حکمت برخوردار است، حاکم باشد، قوه شهوت «خویشتن داری» پیش میگیرد و قوه غضب متصف به «شجاعت» میشود. برایند و نتیجه چنین سامانی، برقراری «عدالت» میان قوای عقل و شهوت و غضب و در سراسر شخصیت انسان است.

۱۰ .به عقیده افلاطون برقراری «عدالت» در سراسر شخصیت انسان برایند و نتیجه چیست؟ 
پاسخ: اگر عقل که از فضیلت حکمت برخوردار است، حاکم باشد، قوه شهوت «خویشتن داری» پیش میگیرد و قوه غضب متصف به «شجاعت» میشود. برایند و نتیجه چنین سامانی، برقراری «عدالت» میان قوای عقل و شهوت و غضب و در سراسر شخصیت انسان است.

۱۱ .به نظر افلاطون انسان نیک بخت به چه فضائلی آراسته است؟
پاسخ: انسانی که آراسته به چهار فضیلت  «حکمت»، «خویشتن داری»، «شجاعت» و «عدالت» است، نیک بخت است؛ این معیار میان همه انسان ها مشترک و ثابت است و با گذشت زمان تغییر نمی کند.

۱۲ .به نظر افلاطون کدام معیار میان همه انسانها مشترک است؟ آیا ثابت است یا متغیر؟(مطلق است یا نسبی؟)
پاسخ: معیار نیک بختی، آراستگی به چهار فضیلت «حکمت»، « خویشتن داری»، «شجاعت»، «عدالت» است این معیار میان همه انسان ها مشترک و ثابت است و با گذشت زمان تغییر نمی کند.

۱۳ .نظر ارسطو درمورد معیار فعل اخلاقی چیست؟ (عامل سعادت و نیک بختی چیست؟)
پاسخ: ارسطو، درباره معیار فعل اخلاقی نظری نزدیک به استاد خود (افلاطون) دارد؛ او معتقد است که اگر عقل بر قوای دیگر حاکم شود، انسان به اعتدال در قوا میرسد و همین اعتدال، عامل سعادت و نیک بختی انسان است.

۱۴ .به نظر ارسطو عقل چگونه می تواند موجب مانع افراط و تفریط قوا شود؟ (شرط لازم برای این امر چیست؟)
پاسخ: به اعتقاد او شهوت و غضب همواره در معرض افراط و تفریط هستند امّا عقل می تواند مانع این افراط و تفریط شود. البته شرط لازم این است که خود عقل رشد کرده و به درجات مناسبی از معرفت دست یابد تا خودش دچار افراط و تفریط نشود.

۱۵ .به نظر ارسطو، در چه صورتی انسان به سعادت می رسد؟
پاسخ: درصورتی که قوای وجودی در خط اعتدال باشد.

۱۶ .آیا به نظر ارسطو همه انسانها اعتدال را به عنوان امری درست می پذیرند؟
پاسخ: ارسطو معتقد است عقل هر انسانی اعتدال را درک می کند و آن را به عنوان امری درست می پذیرد.

۱۷ .حالت افراط، تفریط و اعتدال سه قوه عقل، غضب و شهوت را از نظر ارسطو بنویسید.

۱۸ .کانت معتقد است معیار فعل اخلاقی را باید در چه چیزی جست و جو کرد؟ توضیح دهید.
پاسخ: در «وجدان اخلاقی». او می گوید هر انسان در درون خود حقیقتی به نام وجدان اخلاقی دارد که او را به سوی عمل خیر اخلاقی دعوت می کند. هر کاری که انسان آن را صرفا برای اطاعت از وجدان خود انجام دهد و هیچ گونه هدف و منفعت شخصی در آن نداشته باشد، خیر اخلاقی شمرده می شود.

۱۹ .به اعتقاد کانت کدام کار عمل غیر اخلاقی(فضیلت) شمرده می شود؟ مثال بزنید.
پاسخ: هر کاری که انسان آن را صرفا برای اطاعت از وجدان خود انجام دهد و هیچ گونه هدف و منفعت شخصی در آن نداشته باشد، خیر اخلاقی شمرده می شود. مثلا اگر انسان عدل را نه به خاطر تشویق و تمجید دیگران و نه حتی برای رسیدن به سعادت، بلکه فقط بدان جهت که وجدان بدان دعوت می کند، انجام دهد، فضیلت شمرده می شود.

۲۰ .مقصود کانت از جمله «بر طبق قاعده ای عمل کنید که بتوانید اراده کنید که قاعده مزبور قانون کلی و  عمومی شود.» چیست؟
پاسخ: مقصود این است که عمل هر انسانی باید به گونه ای باشد که اگر دیگران هم همان کار را در مورد وی انجام دادند، او آن کار را بپسندد و عاملان آن را تحسین کند.

۲۱ .کدام جمله مشهور کانت، ارزش و اهمیت وجدان برای او را نشان می دهد؟
پاسخ: «دو چیز همواره مرا به شگفتی وا می دارد: یکی آسمانی که بالای سر ماست، دیگر وجدانی که در درون ما قرار دارد.»

۲۲ .چه کسانی ریشه های فعل اخلاقی را در همان رفتار طبیعی انسان جست و جو می کنند؟
فیلسوفان طبیعت گرا و ماتریالیست و عموم کسانی که بعُد روحی و معنوی را باور ندارند.

۲۳ .توضیح دهید فیلسوفان طبیعت گرا و ماتریالیست، ریشه های فعل اخلاقی را در کجا جست و جو می کنند؟
پاسخ: در همان رفتار طبیعی انسان. از نظر این فلسفه، گروه انسان، مانند سایر موجودات، هر کاری را برای منافع طبیعی خود انجام می دهد. بنابراین  «خوب» و «بد» عناوینی هستند که خود ما به هرکار می دهیم، بسته به اینکه آن کار به سودمان باشد یا به ضررمان. از آنجا که انسان زندگی اجتماعی دارد، ناگزیر است منفعت دیگران را نیز رعایت کند؛ زیرا، در غیر این صورت، منفعت خودش نیز حفظ نمی شود.

۲۴ .به نظر فیلسوفان طبیعت گرا و ماتریالیست، چرا انسان ناگزیر است منفعت دیگران را رعایت کند؟ اولین قانون اخلاقی کدام است؟
پاسخ: زیرا، در غیر این صورت، منفعت خودش نیز حفظ نمی شود.- اوّلین قانون اخلاقی این است «آنچه برای خود می پسندی، برای دیگران هم بپسند در این صورت است که می توانی با دیگران زیست کنی.»

۲۵ .به نظر توماس هابز، داشتن آزادی زیادی در برابر دیگران منوط به چیست؟
پاسخ: توماس هابز می گوید: هرگاه انسانی بخواهد در برابر دیگران آزادی زیادی داشته باشد، باید به دیگران هم حق بدهد که در برابر او به همان میزان آزاد باشند.

۲۶ .بنابر دیدگاه فیلسوفان طبیعت گرا و ماتریالیست، انسان از چه زمانی قواعد اخلاقی را ابداع کرده است؟ مثال بزنید.
پاسخ: از زمانی که دریافته نفع او در گرو نفع دیگران است. مثلا گفته است: باید با دیگران راستگویی پیشه کرد؛ باید با دیگران به عدل رفتار نمود.

۲۷ .آیا به نظر فیلسوفان طبیعت گرا و ماتریالیست، اموری مانند صداقت، عدالت و امانت داری، حقیقتا فضیلت شمرده می شوند؟
پاسخ: خیر- اموری مانند صداقت، عدالت و امانت داری در واقع ارزش حقیقی ندارند و حقیقتا فضیلت شمرده نمی شوند اما چون برای زندگی اجتماعی ضروری هستند و منفعت افراد در رعایت آنهاست، باید آنها را مراعات کرد.

۲۸ .در بحث منبع شناخت فضائل و رذائل، دیدگاه ابن سینا، نزدیک به دیدگاه کدام فیلسوفان است؟
پاسخ: افلاطون و ارسطو

۲۹ .به اعتقاد ابن سینا و فلسفه مسلمان، منبع شناخت فضائل و رذائل چیست؟ توضیح دهید.
پاسخ: آنان عقل را منبع شناخت می دانند عقل، از آن جهت که رفتار خوب و بد انسان را تشخیص میدهد «عقل عملی» مینامند. عقل فضیلت هایی مانند عدل، احسان، خویشتن داری و شجاعت را کمالاتی میداند که باعث رشد و کمال روح میشود؛ درست مانند آب و غذا که جسم را رشد میدهند پس هر انسانی فضیلت ها را دوست دارد و از رذائل اخلاقی گریزان است. رذائل اخلاقی به روح صدمه رسانده و آن را از کمال باز میدارند. بنابراین  هر انسانی به دنبال کسب فضائل است؛ و با کسب آن احساس نشاط و لذت میکند و به رضایت درونی میرسد.

۳۰ .ابن سینا و فلسفه مسلمان از چه جهت عقل را «عقل عملی» می نامند؟
پاسخ: از آن جهت که رفتار خوب و بد انسان را تشخیص می دهد.

۳۱ .به نظر ابن سینا و فلسفه مسلمان، چرا هر انسانی فضائل را دوست دارد و از رذائل گریزان است؟
پاسخ: عقل فضیلت هایی مانند عدل، احسان، خویشتنداری و شجاعت را کمالتی میداند که باعث رشد و کمال روح میشود؛ درست مانند آب و غذا که جسم را رشد میدهند پس هر انسانی فضیلت ها را دوست دارد و از رذائل اخلاقی گریزان است. رذائل به روح صدمه رسانده و آن را از کمال باز میدارند. انسان با کسب آن احساس نشاط و لذت میکند و به رضایت درونی میرسد.

۳۲ .توضیح دهید به عقیده فلسفه مسلمان انسان دارای چند دسته تمایلات است؟
پاسخ: دو دسته: ۱ -تمایلات مربوط به بعُد مادی و حیوانی، مانند تمایل به ثروت و لذت های مادی. ۲ -تمایلات مربوط به بعُد روحی و معنوی، مانند تمایل به عدالت و سخاوت که تمایلاتی برتر هستند و فضیلت شمرده می شوند.

۳۳ .به نظر فلسفه مسلمان علت انجام رذایل اخلاقی چیست؟
پاسخ: علت انجام رذایل اخلاقی این است که گاه میان فضیلت ها و منافع و تمایلات مادی و حیوانی انسان تلاقی پیدا می شود؛ در چنین شرایطی اگر تمایلات حیوانی و مادی قوی باشند انسان را به سوی خود می کشانند و مانع رسیدن او به فضیلت ها می شوند و حتی او را به سوی رذیلت ها سوق می دهند.

۳۴ .چرا به عقیده فلسفه مسلمان، شناخت و علاقه مندی به فضائل و رذائل، به تنهایی نمی تواند باعث ترک رذیلت و کسب فضیلت شود؟
پاسخ: از نظر آنان، علاوه بر تمایل ذاتی، پشتوانه ای دیگر هم لازم است تا هنگام تضاد میان تمایلات حیوانی و فضائل اخلاقی انسان بتواند فضائل را بر تمایلات ترجیح دهد. این پشتوانه به اعتقاد فلسفه مسلمان خداست؛ اگر خداوند نیز ما را به کسب فضائل ترغیب و از رذایل منع نماید و برای آنها پاداش و مجازات معین فرماید، میل به فضائل در انسان تقویت می شود.

۳۵ .چرا به نظر فلسفه مسلمان، حتی ترغیب خداوند به کسب فضائل هم بطور قطعی موجب عمل به آن نمی شود؟
پاسخ: اعتقاد به خداوند، گرچه عامل تقویت کننده است، اما به این معنا نیست که عمل به فضیلت قطعی و حتمی می شود، زیرا در هر صورت، انسان موجودی مختار و با تمایلات قوی و شدید است و ممکن است برای رسیدن به آن تمایلات، از فرمان خدا هم سرپیچی نماید.