سوالات درس ۵ فلسفه یازدهم انسانی با جواب - همیار آموزش

سوالات متن درس پنجم فلسفه یازدهم

سوالات متن فلسفه یازدهم /
درس پنجم: زندگی براساس اندیشه

۱ .چرا جوانان زیادی جذب سقراط شده بودند؟
پاسخ: سقراط اخلاق و منش جذابی داشت. رفتار متواضعانه و همراه با احترام او موجب شده بود جوانان زیادی مجذوبش شوند.

۲ .سقراط هر روز در شهر با چه کسانی حرف می زد و بیشتر چه مسائلی را موضوع تفکر قرار میداد؟
پاسخ: او هر روز در شهر به راه می افتاد و نزد بازاریان، مردم عامی و اعیان و اشراف می رفت و با آنان حرف می زد. او پیوسته درباره مسائل روزمره زندگی می اندیشید و با مردم سخن می گفت.

۳ .سقراط در چه سنی زندانی و محکوم شد؟ کیفرش چه بود؟ و چگونه زندگی اش به پایان رسید؟
پاسخ: سقراط در هفتاد سالگی زندانی شد و در دادگاه به اعدام محکوم گردید و زندگی سرشار از فضیلتش با نوشیدن جام شوکران به پایان رسید.

۴ .به چه علت جامعه آتن در زمان سقراط، از حقیقت و فضیلت فاصله می گرفت؟ (سوفسطائیان چه اعتقادی در مورد علم و دانش داشتند و چگونه بر شیوه زندگی مردم تاثیر می گذاشتند؟)
پاسخ: جامعه آتن در زمان سقراط متأثر از اندیشه های سوفسطائیان بود. آنان معتقد بودند که جهان را نمی توان شناخت و آنچه را که ما علم و دانش می نامیم، تنها ساخته و پرداخته ذهن ماست و تطابقی با واقعیت ها ندارد. آنان با کمک اقسام مغالطه ها و جدل و فن سخنوری به نشر اندیشه خود می پرداختند و بر شیوه زندگی مردم تأثیر می گذاشتند

۵ .تأثیرات سوء سوفسطائیان بر جامعه آتن چه بود؟(سقراط در چه اوضاع و شرایط جامعه آتن، برای احیای تفکر عقلانی قیام کرد؟)
پاسخ: جامعه آتن متأثر از اندیشه های سوفسطائیان بود و از حقیقت و فضیلت فاصله می گرفت و حق طلبی در سایه جدل و سخنوری ماهرانه کم رنگ می شد و بسیاری از مردم به دنبال حق جلوه دادن باطل بودند. در چنین شرایطی سقراط پرچم علم و فضیلت را بر افروخت.

۶ .چه کسی شالوده تفکر فلسفی اصیل را استوار ساخت؟(دلیل قیام سقراط چه بود؟)
پاسخ: سقراط/ او برای احیای تفکر عقلانی و استواری فضیلت قیام کرده و شالوده تفکر فلسفی اصیل را استوار ساخت.

۷ .در جامعه آتن زمان سقراط، حق طلبی در سایه چه چیزی کم رنگ می شد؟
پاسخ: حق طلبی در سایه جدل و سخنوری ماهرانه کم رنگ می شد.

۸ .با توجه به اینکه سقراط کتابی ننوشت، چگونه می توان به عمق افکار فلسفی سقراط پی برد؟
پاسخ: سقراط هیچ کتابی ننوشت، اما سراسر حیاتش را با فلسفه سپری کرد زندگی وی حکایت واقعی فلسفه است. ما از مطالعه و تأمل در زندگی او می توانیم دفتر اندیشه های فلسفی اش را ورق بزنیم و به نقش حقیقی فلسفه در زندگی انسان، بیشتر پی ببریم.

۹ .شاگرد برجسته سقراط چه کسی بود و چه نقشی درمعرفی اندیشه های فلسفی سقراط داشت؟
پاسخ: افلاطون- او زندگی سقراط را حکایت کرده و مبارزه وی را با مغالطه گران و سوفسطائیان به تصویر کشیده است.

۱۰ .به عقیده افلاطون، سقراط عمر خود را صرف چه کرده است؟ و چه مسایلی را با مخاطبش در میان میگذاشت؟
پاسخ: افلاطون نشان میدهد  که سقراط عمر خود را مصروف اصلاح جامعه و شناساندن افکار مغالطه آمیز  سوفیست ها کرد. با هر کس که به او گوش می داد، مسائل اساسی خداشناسی، اخلاق، سیاست و اجتماع را در میان می گذاشت. بحث های او به دل می نشست و به هر کجا که می رفت، مردم، به ویژه جوانان مشتاق گرد او حلقه میزدند.

۱۱ .توضیح دهید روش گفت و گویی که سقراط به کار میگرفت، به چه شهرت یافت؟(روش سقراطی را توضیح دهید)
سقراط، روش بحث ثابتی داشت. مفهومی از مفاهیم را که در زندگی ما اهمیت حیاتی دارد، بر میگزید و درباره اش پرسش میکرد. مثلا می پرسید «دوستی چیست؟» یا « شجاعت چیست؟» وقتی کسی  داوطلب پاسخ می شد، با توجه به پاسخ او، سؤال دیگری طرح  میکرد به طوری که مخاطب و پاسخ دهنده را به حقیقت می رساند و آنچه را که حق بود، از زبان پاسخ دهنده به دست می آورد. این روش گفت وگو و پرسش و پاسخ که سقراط به کار می گرفت، به تدریج به «روش سقراطی» شهرت یافت.

۱۲ .چرا سقراط به چهره ای بحث بر انگیر تبدیل شد؟
پاسخ: او به مردم می آموخت که هر چیزی را مورد سؤال قرار دهند. او جهالت افراد قدرتمند و سفسطه گر را به رُخشان میکشید. از این رو او به چهره ای بسیار بحث برانگیز تبدیل شد. بسیاری از مردم او را دوست  میداشتند و گروهی نیز از او بیزار بودند.

۱۳ .مقصود سقراط از گشت و گذار در شهر آتن چه بود؟
پاسخ: « از گشت و گذار در شهر جز این مقصودی ندارم که شما جوانان و بزرگسالان را متقاعد سازم که نباید جسم و مال و ثروت را بر کمال نفس خود ترجیح، دهید و به شما یادآوری کنم که ثروت، فضیلت نمی آورد، بلکه از فضیلت است که ثروت و هرچه که برای فرد و جامعه سودمند است، به دست می آید…»

۱۴ .به عقیده سقراط از فضیلت چه چیزی به دست می آید؟
پاسخ: ثروت، فضیلت نمیآورد، بلکه از فضیلت است که ثروت و هرچه که برای فرد و جامعه سودمند است، به دست می آید…

۱۵ .مقصود سقراط از همنشینی و صحبت با مردم چه بود و او خود را عهده دار چه رسالتی می دانست؟
پاسخ: او می گفت« من هیچ گاه از بیدار ساختن، پند دادن و حتی سرزنش کردن یکایک شما باز نمی ایستم و شما همه جا مرا در کنار خود می یابید … من کسی نیستم که برای پول سخن بگویم یا به خاطر آن لب از گفتار فرو بندم. من هم با تهی دستان و هم با توانگران همنشینم تا از من بپرسند و به سخنان من گوش فرا دهند ….. این رسالتی است که خداوند با ندا های غیبی و در رؤیاها بر عهده من نهاده است.»

۱۶ .مقامات حکومتی سقراط را به چه جرمی بازداشت و محاکمه کرده بودند؟
پاسخ: مقامات حکومتی سقراط را به اتهام فاسد کردن جوانان و بی ایمانی به خدایان بازداشت کردند و او را محاکمه نمودند

۱۷ .نماینده متهم کنندگان سقراط در دادگاه، چه نام داشت؟
پاسخ: ملتوس

۱۸ .جرم سقراط از نظر ملتوس چه بود و او برای سقراط چه کیفری را درخواست کرد؟
پاسخ: مِلِتوس گفت:« جرم سقراط این است که خدایانی را که همه به آنها اعتقاد دارند، انکار می کند و از خدایی جدید سخن می گوید! با افکار خود جوانان را گمراه می سازد و آنها را از دین و آیین پدرانشان بر می گرداند»
آنگاه برای سقراط درخواست مجازات مرگ نمود.

۱۹ .ویژگی دفاعیه سقراط چه بود؟
پاسخ: دفاعیه او بیانیه ای فلسفی بود که همه اصول زندگی فلسفی اش را در بر میگرفت.

۲۰ .افترایی که مخالفان از دیرباز به سقراط نسبت داده بودند، چه بود؟
پاسخ: «سقراط رفتاری خلاف دین ما آتنیان در پیش گرفته و در پی آن است که به اسرار آسمان و زمین دست یابد. باطل را حق جلوه دهد و این کار را به دیگران هم می آموزد.»

۲۱ .به اعتقاد سقراط چرا مردم او را دانا می پندارند و نظر او در باره دانای حقیقی چیست؟
پاسخ: سقراط گفت: کاوش من برای شناخت کسانی که ادعای دانشمند بودن می کنند و جدا کردن آنها از کسانی که دانشمند حقیقی هستند، سبب شده که گروه بزرگی به غلط مرا «دانا» بنامند؛ در حالی که من دانا نیستم. فقط شاید به این دلیل که هر بار نادانی کسی را آشکار می کنم، کسانی که آنجا حاضرند گمان می کنند که آنچه را آنها نمی دانند، من می دانم؛ حال آنکه دانای حقیقی فقط خداست.

۲۲ .الهام سروش معبد دلفی چه بود؟ راز آن پیام از نظر سقراط چه بود؟
پاسخ: الهام خدایی ← «داناترین مردم سقراط است.»
راز پیام از نظر سقراط ← این بود که به ما بنمایاند که تا چه پایه نادانیم و اگر از من به عنوان «دانا» یاد کرد فقط به این خاطر بود که بگوید: داناترین شما آدمیان، کسی است که چون سقراط بداند که هیچ نمی داند.

۲۳ .پیام سروش دلفی به چه کسی الهام شده بود؟
پاسخ: دوست سقراط کرفون

۲۴ .الهامی که به کرفون شد چه بود و از طرف چه مقامی بود؟
پاسخ: داناترین مردم سقراط است- سروش معبد دلفی

۲۵ .ملتوس در پاسخ به این سؤالِ سقراط که پرسیده بود «آیا تو معتقدی که من خداپرست نیستم و  خورشید و ماه رو به خدایی نمی پذیرم؟» چه گفت؟
پاسخ: ملتوس فریاد برآورد که:« بلی تو منکر خدایان هستی.» سقراط بار دیگر پرسید:« منظورت این است که من خورشید و ماه را به خدایی نمی پذیرم ؟» ملتوس گفت: « آری، نمی پذیری؛ ای آتنیان بدانید که سقراط خورشید را سنگ می داند و ماه را کره ای خاکی.»

۲۶ .سقراط اتهام ملتوس مبنی بر انکار خدایان را چگونه پاسخ داد ؟
پاسخ: سقراط گفت: این افترا، که من منکر خدا باشم، وارد نیست . از تو می پرسم : آیا ممکن است که کسی صفات و امور مربوط به انسان را بپذیرد، امّا منکر وجود انسان باشد؟ آیا کسی پیدا میشود که علم و قدرت و عدالت فوق بشری را قبول داشته باشد ولی وجود خداوند را منکر شود؟ ملتوس گفت:« نه، چنین کسی پیدا نمی شود. »سقراط گفت: « سپاسگزارم، …»

۲۷ .به عقیده سقراط چه کسی هرگز نباید از خطر، هراس داشته باشد؟
پاسخ: کسی که به راه درستی دست یافت و آن را در پیش گرفت، هرگز نباید از خطر هراسی به دل راه دهد.

۲۸ .به نظر سقراط  بخاطر کدام گناه سزاوار بود دادگاهی برای او تشکیل شود؟ (ارتکاب به کدام گناه دال بر عدم اعتقاد به خداست؟)
پاسخ: بخاطر ترس از مرگ یا هر خطر دیگری از فرمان الهی (یعنی جستجوی دانش و آموختن آن به دیگران) سر بتابم.

۲۹ .به نظر سقراط ارتکاب به کدام گناه دلیل بر سرپیچی از امر خداست؟(در چه صورت مدعی داشتن دانشی شده ام که در حقیقت فاقد آن هستم؟)
پاسخ: خداوند مرا مأمور کرده تا در جست و جوی دانش بکوشم و آن را به دیگران بیاموزم، آیا پسندیده است که از ترس مرگ یا هر خطر دیگری از فرمان الهی سر بتابم؟ ارتکاب به این گناه دلیل بر سرپیچی از امر خدا است؛ در آن صورت مدعی داشتن دانشی شده ام که در حقیقت فاقد آن هستم.

۳۰ .به عقیده سقراط، خداوند او را مأمور چه کاری کرده بود؟
مامور کرده تا در جست و جوی دانش بکوشم و آن را به دیگران بیاموزم.

۳۱ .به نظر سقراط گریز از چه امری دشوار است؟ چرا؟
پاسخ: گریز از مرگ دشوار نیست، گریز از بدی دشوار است؛ زیرا بدی تندتر از مرگ می دود منِ پیر و ناتوان به دام مرگ افتادم؛ ولی مخالفان من با همه چُستی و چالاکی در چنگال بدی گرفتار آمدند.

۳۲ .آخرین سخنان سقراط در دادگاه در مورد مرگ چه بود؟
پاسخ: اگر مرگ انتقال به جهانی دیگر است و اگر همه درگذشتگان در آنجا گرد آمده اند، پس چه نعمتی بالاتر از اینکه آدمی از این مدعیان که عنوان قاضی برخود نهاده اند، رهایی یابد و با داوران دادگر آن جهان روبه رو شود و با نیکان و بلند مرتبگان همنشین گردد! اگر مرگ این است، حاضرم بارها به کام مرگ روانه شوم. اکنون وقت رفتن فرا رسیده است؛ من به سوی مرگ می روم و شما به سوی زندگی. نصیب کدام یک از ما بهتر است؟ جز خدای کسی نمی داند.

۳۳ .سیسرون، فیلسوف و خطیب بزرگ رومی(متولد۱۰۶ ق.م) درباره سقراط چه می گوید؟
پاسخ: او فلسفه را از آسمان به زمین آورد و آن را به خانه ها و شهرها برد. او فلسفه را وادار کرد تا به زندگی، اخلاقیات و خیر و شر بپردازد.